ocena_poziomu czytania i pisania.docx

Arkusze oceny poziomu czytania i pisania

W trakcie pracy na zajęciach terapii pedagogicznej dąży się m.in. do osiągnięcia najwyższego poziomu podstawowych umiejętności szkolnych tj. czytania i pisania. W przypadku uczniów upośledzonych umysłowo cały proces terapeutyczny jest żmudny i długotrwały. Aby ten proces przebiegał w sposób prawidłowy bardzo ważne jest, aby mieć wgląd w to, czy i jak następuje rozwój interesujących nas umiejętności. Wgląd taki dają arkusze oceny pisania i czytania. Narzędzia te ułatwiają proces diagnozy i terapii uczniów upośledzonych umysłowo objętych terapią pedagogiczną oraz badanych pedagogicznie dla celów diagnozy w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Dzięki analizie zawartych w nich informacji możemy szybko sprecyzować i określić m.in. poziom umiejętności czytania i pisania, rodzaje występujących błędów itp. Analiza otrzymanych informacji pozwala na określenie poziomu opanowania umiejętności czytania i pisania. Analizując rodzaje błędów występujących w interesujących nas umiejętnościach możemy wnioskować o charakterze i nasileniu zaburzeń funkcji percepcyjnych.

Porównując wyniki ostatniej diagnozy pedagogicznej, naniesione na arkusze, z wynikami poprzedniej mamy informacje, czy w obrębie analizowanych umiejętności nastąpił rozwój, zastój czy regres. Ze względu na specyfikę pracy z uczniami upośledzonymi umysłowo, trudny do osiągnięcia postęp arkusze, zwłaszcza umiejętności pisania, są dość rozbudowane 1.

         Wypełnienie arkusza polega na naniesieniu danych o uczniu, określenie poprzez podkreślenie np. poziomu czytania, rodzajów występujących błędów itp. W miejscach wykropkowanych należy wpisać określone wartości lub informacje. Dane potrzebne do wypełnienia arkuszy uzyskujemy poprzez sprawdziany przepisywania, pisania ze słuchu, czytania wyrazów oderwanych oraz tekstów literackich dobranych według klasy, do której dany uczeń uczęszcza.

         Stosując w praktyce terapeutycznej opisane i przedstawione w formie aneksów arkusze spełniają przedstawione powyżej założenia i są bardzo cennym narzędziem w pracy terapeutycznej.

 Longin Siczek

 ___________________

1   Porównaj  arkusze  zawarte  w  pracy  B.  Zakrzewskiej:  Trudności

     w czytaniu i pisaniu – modele ćwiczeń. Warszawa 1996.

Arkusz oceny poziomu czytania

 Imię i nazwisko: ………………………………….

Klasa: …………

Data: ……………

Stopień upośledzenia: ………………………….

Osoba badająca: …………………………

I. Znajomość liter

- znajomość tylko niektórych liter (wymienić)

   a) małe …………………………………………………………….

   b) wielkie ………………………………………………………….

- nieznajomość tylko niektórych liter (wymienić)

   a) małe …………………………………………………………….

   b) wielkie ………………………………………………………….

II. Technika czytania (podkreśl)

- głosowanie bez syntezy (uczeń nie czyta),

- czytanie metodą głoskową trzy- czteroliterowych wyrazów z poprawną 

  syntezą,

- czytanie metodą głoskową wyrazów o różnym stopniu trudności

  z poprawną syntezą,

- czytanie metodą mieszaną głoskowo-sylabową,

- czytanie metodą sylabową,

- czytanie metodą mieszaną sylabowo-całościową,

- czytanie metodą całościową.

III. Tempo czytania

- liczba przeczytanych wyrazów na minutę wg testu J. Konopnickiego ………..

- liczba przeczytanych wyrazów dowolnego tekstu w ciągu minuty …………...

IV. Liczba błędów

- w teście J. Konopnickiego …………….

- w dowolnym tekście ………………

V. Charakterystyka błędów (podkreśl)

- mylenie liter o podobnym kształcie: a-ą-o-e-ę-c-ć, m-n-ń-r, sz-cz-rz, dz-dź-   

   -ch, i-l, h-k, l-t-ł, D-P-B, T-F;

 - mylenie liter o podobnym kształcie, a różniących się położeniem w stosunku

   do osi poziomej i pionowej (rotacja): n-u, m-w,p-g-d-b;

- trudności w odczytywaniu dwuznaków (upodobnienie, odpodobnienie);

- trudności w syntetyzowaniu we właściwym porządku czytanych sylab;

- przestawianie liter i sylab w wyrazach;

- opuszczanie liter, sylab, wyrazów lub całych linijek tekstu;

- powtarzanie odczytanych liter, sylab, wyrazów lub całych linijek tekstu;

- wstawianie samogłoski między dwie litery oznaczające spółgłoski;

- odczytywanie od tyłu wyrazów jednosylabowych będących sylabą zamkniętą;

- zamiana końcówek;

- urywanie wyrazów;

- gubienie miejsca czytania;

- domyślanie się wyrazów z treści tekst

VI. Rozumienie przeczytanego tekstu (podkreśl)

     (wpisz nazwę testu którym badasz ………………………………………….)

- poziom bardzo niski,

- poziom niski,

- poziom przeciętny,

- poziom wysoki.

- poziom bardzo wysoki.

…………………………….

Arkusz oceny poziomu pisania

Imię i nazwisko: ………………………………….

Klasa: …………

Data: ……………

Stopień upośledzenia: ………………………….

Osoba badająca: …………………………

A)   Umiejętność przepisywania.

I. Sposób przepisywania (podkreśl)

 - brak wykonania zadania

 - pierwsza strategia przepisywania

 - druga strategia przepisywania

II. Charakter błędów przy przepisywaniu (podkreśl)

 - mylenie liter o podobnym kształcie: a-ą-o-e-ę-c-ć, m-n-ń-r, sz-cz-rz, dz-dź-   

   -ch, i-l, h-k, l-t-ł, D-P-B, T-F;

 - mylenie liter o podobnym kształcie, a różniących się położeniem w stosunku

   do osi poziomej i pionowej (rotacja): n-u, m-w,p-g-d-b;

 - mylenie liter, których głoski stanowią odpowiedniki dziwiękowe:

      opozycja dźwięczna – bezdźwięczna: b-p, d-t, k-g, w-f, z-s, ź-ś, ż-sz, dz-c,

      dż-cz, dź-ć;

      opozycja miejsce artykulacji: s-sz-ś, z-ż(rz)-ź, c-cz-ć, dz-dż-dź;

      opozycja stopnia zbliżenia narządów mowy: s-c, sz-cz, ś-ć, ż-dz, ż(rz)-dż

      (drz), t-c, ź-dź;

      opozycja ustna – nosowa: o-ą, e-ę, b-m, d-n.

- przestawianie liter, sylab, wyrazów (inwersja);

- opuszczanie liter, sylab, wyrazów (elizja);

- dodawanie liter, sylab, wyrazów;

- powtarzanie tych samych liter, sylab, wyrazów (perseweracje);

- tworzenie nowych wyrazów ze skrzyżowania fragmentów dwóch innych

  (kontaminacje);

- zamiana wyrazów na bliskoznaczne;

- zamiana wyrazów na inne nie mające powiązania z pisanym tekstem;

- zamiana kolejności wyrazów;

- łączenie w jedną całość przyimków przyimków rzeczownikami (asocjacje);

- pomijanie znaków diakrytycznych;

- pomijanie znaków interpunkcyjnych;

- mylenie i-j;

- nieprawidłowa realizacja zmiękczeń: ś-si, ć-ci, ź-zi, ń-ni, dź-dzi;

- pomijanie ł w zakończeniu czasowników 3 osoby, liczby pojedynczej, czasu

  przeszłego, rodzaju męskiego;

- mylenie samogłosek nosowych ą i ę, z zespołem dźwiękowym on, om, en,

  em;

- błędny w łącznej i rozdzielnej pisowni wyrazów;

- kłopoty z pisownią wielkich liter;

- rozpoczynanie zdania z małej litery i brak kropki na jego końcu;

- inne błędy ……………………………………………………………………..

  ………………………………………………………………….. ;

B. Umiejętność pisania ze słuchu.

- brak wykonania zadania;

- próby wykonywania zadania w sposób niekomunikatywny (pojedyncze litery,

  bezsensowne zbitki literowe będące śladem nie zapamiętanych wyrazów bądź

  tych, których uczeń(-nica) nie potrafi zapisać.

I. Charakterystyka błędów w pisaniu ze słuchu (podkreśl)    

 - mylenie liter o podobnym kształcie: a-ą-o-e-ę-c-ć, m-n-ń-r, sz-cz-rz, dz-dź-   

   -ch, i-l, h-k, l-t-ł, D-P-B, T-F;

 - mylenie liter o podobnym kształcie, a różniących się położeniem w stosunku

   do osi poziomej i pionowej (rotacja): n-u, m-w,p-g-d-b;

 - mylenie liter, których głoski stanowią odpowiedniki dziwiękowe:

      opozycja dźwięczna – bezdźwięczna: b-p, d-t, k-g, w-f, z-s, ź-ś, ż-sz, dz-c,

      dż-cz, dź-ć;

      opozycja miejsce artykulacji: s-sz-ś, z-ż(rz)-ź, c-cz-ć, dz-dż-dź;

      opozycja stopnia zbliżenia narządów mowy: s-c, sz-cz, ś-ć, ż-dz, ż(rz)-dż

      (drz), t-c, ź-dź;

      opozycja ustna – nosowa: o-ą, e-ę, b-m, d-n.

- przestawianie liter, sylab, wyrazów (inwersja);

- opuszczanie liter, sylab, wyrazów (elizja);

- dodawanie liter, sylab, wyrazów;

- powtarzanie tych samych liter, sylab, wyrazów (perseweracje);

- tworzenie nowych wyrazów ze skrzyżowania fragmentów dwóch innych

  (kontaminacje);

- zamiana wyrazów na bliskoznaczne;

- zamiana wyrazów na inne nie mające powiązania z pisanym tekstem;

- zamiana kolejności wyrazów;

- łączenie w jedną całość przyimków przyimków rzeczownikami (asocjacje);

- pomijanie znaków diakrytycznych;

- pomijanie znaków interpunkcyjnych;

- mylenie i-j;

- nieprawidłowa realizacja zmiękczeń: ś-si, ć-ci, ź-zi, ń-ni, dź-dzi;

- pomijanie ł w zakończeniu czasowników 3 osoby, liczby pojedynczej, czasu

  przeszłego, rodzaju męskiego;

- mylenie samogłosek nosowych ą i ę, z zespołem dźwiękowym on, om, en,

  em;

- błędny w łącznej i rozdzielnej pisowni wyrazów;

- kłopoty z pisownią wielkich liter;

- rozpoczynanie zdania z małej litery i brak kropki na jego końcu;

- inne błędy ……………………………………………………………………..

  ………………………………………………………………….. ;

II. Ocena częstotliwości występowania błędów (podkreśl)

- błędy nieliczne;

- błędy dość liczne;

- bardzo nieliczne występowanie błędów.

C. Technika pisania.

...