PRAWO.docx

DODATKI DO ZASIŁKU RODZINNEGO

Dodatek z tytułu urodzenia dziecka

Jednorazowy dodatek w wysokości 1000 zł na każde dziecko urodzone podczas jednego porodu. Dodatek przysługuje na dziecko do ukończenia przez nie pierwszego roku życia, dlatego wniosek o ten dodatek należy złożyć najpóźniej przed pierwszymi urodzinami malca. Uwaga, dodatek ten nie jest tym samym świadczeniem co popularne „becikowe”, które przysługuje wszystkim rodzinom, niezależnie od wysokości dochodów.
Od 1 listopada 2009 r. prawo do tego dodatku, tak jak i prawo do „becikowego”, przysługuje tylko kobietom, które pozostawały pod opieką lekarza, co oznacza, że odbyły co najmniej po jednej konsultacji lekarskiej na każdy trymestr ciąży przy czym pierwsza wizyta miała miejsce nie później niż w 10 tygodniu ciąży. Potwierdzeniem pozostawania pod opieką medyczną jest zaświadczenie lekarskie. Jego wzór znajduje się w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 18 września 2009 r.

Dodatek z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym

Wynosi 400 zł miesięcznie i przysługuje osobie przebywającej na urlopie wychowawczym, ale tylko pod warunkiem, że bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do niego była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy.
 
Dodatek można otrzymywać do chwili ukończenia przez dziecko 4 lat (lub 18, jeżeli jest niepełnosprawne), ale nie dłużej niż przez okres:

 

·                      24 miesięcy,

·                      36 miesięcy, jeżeli sprawuje się opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu,

·                      72 miesięcy, jeżeli sprawuje się opiekę nad dzieckiem posiadającym orzeczenie o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.

 
Prawo do dodatku traci osoba, która przebywając na urlopie wychowawczym:

 

·                      pobiera zasiłek macierzyński,

·                      podjęła lub kontynuuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, które uniemożliwiają dalszą opiekę nad dzieckiem 

·                      przestała osobiście opiekować się dzieckiem

Dodatek nie przysługuje także, gdy dziecko przebywa w placówce zapewniającej całodobową opiekę przez co najmniej 5 dni w tygodniu.

Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka

Wynosi 170 zł miesięcznie na jedno dziecko, jednak nie więcej niż 340,00 zł na wszystkie dzieci. W przypadku dziecka z orzeczeniem o niepełnosprawności lub o znacznym stopniu niepełnosprawności kwotę dodatku zwiększa się o 80 zł na jedno dziecko, nie więcej jednak niż o 160 zł na wszystkie dzieci.
 
Dodatek ten przysługuje osobie samotnie wychowującej dziecko, pod warunkiem, że nie otrzymuje ona alimentów na rzecz dziecka od drugiego rodzica z następujących powodów:

 

·                      drugi rodzic nie żyje;

·                      ojciec dziecka jest nieznany;

·                      powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone.

Dodatek ten przysługuje również osobie uczącej się, jeżeli oboje rodziców osoby uczącej się nie żyje.

Dodatek dla rodzin wielodzietnych

Wynosi 80 zł miesięcznie na trzecie oraz każde następne dziecko w rodzinie.

Dodatek na kształcenie i rehabilitację dziecka niepełnosprawnego

Wynosi 60 zł miesięcznie na dziecko w wieku do 5 lat oraz 80 zł na dziecko w wieku od 6 do 24 lat. Dodatek jest przeznaczony na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka niepełnosprawnego. Przysługuje rodzicom lub opiekunom, ale także samej osobie uczącej się. Jest wypłacany:

 

·                      do ukończenia przez dziecko 16 roku życia, jeżeli posiada ono orzeczenie o niepełnosprawności,

·                      od 17 roku życia do ukończenia 24 roku życia, jeżeli dziecko posiada orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności.

Dodatek na dojazdy i zakwaterowanie dziecka uczącego się poza miejscem zamieszkania

Dodatek dotyczy szkół ponadgimnazjalnych i artystycznych. Wynosi:

 

·                      w przypadku, gdy dziecko dojeżdża do szkoły – 50 zł miesięcznie na dziecko;

·                      w przypadku, gdy dziecko mieszka w internacie, bursie lub na stancji – 90 zł miesięcznie na dziecko.

Jeżeli dziecko legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności, wtedy drugi z wymienionych dodatków (90 zł) dotyczy nie tylko szkół ponadgimnazjalnych i artystycznych, ale również szkoły podstawowej lub gimnazjum.
 
Dodatek z tytułu rozpoczęcia przez dziecko roku szkolnego

Wynosi 100 zł na dziecko. Jest wypłacany jeden raz na rok szkolny na podstawie wniosku złożonego najpóźniej do dnia zakończenia okresu zasiłkowego, w którym rozpoczęto dany rok szkolny. Dodatek ten przysługuje na dzieci uczęszczające do szkoły, a także do zerówki.

OKRES OCHRONNY W PRACY

Zakaz wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę

Zakaz ten dotyczy każdej umowy o pracę, z wyjątkiem zawartej na okres próbny krótszy niż miesiąc. Jeżeli obowiązuje Cię umowa na czas określony, na czas wykonania określonej pracy lub okres próbny dłuższy niż miesiąc, która rozwiązuje się po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega ona automatycznemu przedłużeniu do dnia narodzin dziecka. Umowa wygasa w dniu porodu, a Ty, nie będąc już pracownicą, nie masz prawa do urlopu macierzyńskiego ani wychowawczego. Zachowujesz jednak prawo do zasiłku macierzyńskiego.

Okres ochronny w pracy zaczyna się z dniem stwierdzenia ciąży, a więc w momencie, w którym przedstawisz swojemu pracodawcy stosowne zaświadczenie lekarskie. Jeżeli zaszłaś w ciążę na wypowiedzeniu, wówczas staje się ono bezskuteczne.

Prawo dopuszcza pewne wyjątki od powyższego zakazu. Pracodawca może Cię zwolnić, nawet jeśli jesteś w ciąży, kiedy w grę wchodzi zwolnienie dyscyplinarne albo grupowe.

Zakaz zatrudniania w godzinach nadliczbowych, porze nocnej oraz delegacji

Będąc w ciąży, jesteś szczególnie chroniona przed uszczerbkami na zdrowiu fizycznym i psychicznym, dlatego Twojego pracodawcę obowiązuje zakaz powierzania Ci pracy w godzinach nadliczbowych oraz porze nocnej, a także wysyłania Cię bez Twojej zgody w delegacje. Możesz, choć nie musisz, korzystać z tego przywileju, dokąd Twoje dziecko nie skończy czterech lat.

Konieczność zmiany warunków pracy

Jeżeli w czasie ciąży lub karmienia piersią wykonujesz pracę, która może zagrażać zdrowiu Twojemu lub Twojego dziecka, pracodawca ma obowiązek zmienić Twoje stanowisko pracy. Jeżeli wiąże się to z obniżeniem zarobków, przysługuje Ci zasiłek wyrównawczy. Zawsze także możesz wrócić na poprzednio zajmowane stanowisko, a pracodawca ma obowiązek Ci to umożliwić.

Pamiętaj, że jako ciężarna lub matka karmiąca nie możesz wykonywać prac:

 

·                      związanych z wysiłkiem fizycznym i transportem ciężarów

·                      w pozycji stojącej powyżej 3 godzin dziennie

·                      w mikroklimacie zimnym, gorącym lub zmiennym

·                      w drganiach i hałasie

·                      przy komputerze dłużej niż 4 godziny dziennie

·                      pod ziemią, poniżej poziomu gruntu i na wysokości

·                      w podwyższonym lub obniżonym ciśnieniu

·                      w kontakcie ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi

·                      narażających na działanie szkodliwych substancji chemicznych

·                      grożących ciężkimi urazami fizycznymi i psychicznymi, w tym w wymuszonym rytmie pracy, np. przy taśmie

Przerwa na karmienie

Jeżeli karmisz piersią, masz prawo do dwóch półgodzinnych (45-minutowych, w przypadku dwójki lub większej ilości karmionych dzieci) przerw w pracy, które możesz także wykorzystać łącznie lub wyjść wcześniej z pracy. Tylko jedna taka przerwa przysługuje Ci, gdy pracujesz mniej niż 6 (ale nie mniej niż 4) godzin dziennie. Przywilej ten przysługuje Ci tak długo, jak długo karmisz piersią.

ZASIŁEK RODZINNY

Pod uwagę bierze się tu dochód osiągnięty w poprzednim roku kalendarzowym. Mowa o dochodzie netto, czyli tym, który pozostaje po odliczeniu podatku dochodowego oraz obowiązkowych składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne. Do dochodu nie wlicza się świadczeń z pomocy społecznej i Funduszu Alimentacyjnego, jak również dodatków mieszkaniowych.

Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi:

 

·                      68,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5. roku życia;

·                      91,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5. roku życia do ukończenia 18. roku życia;

·                      98,00 zł na dziecko w wieku powyżej 18. roku życia do ukończenia 24. roku życia.

Zasiłek rodzinny można pobierać na dzieci dopóki nie skończą one 18 lat. Jeżeli się uczą okres ten wydłuża się do 21 lat oraz do 24 lat w przypadku, gdy dziecko kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności. Zasiłek rodzinny przysługuje także osobie uczącej się w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24. roku życia.

Nie przysługuje on jednak, jeżeli dziecko przebywa w jakiejkolwiek placówce zapewniającej nieodpłatne całodobowe utrzymanie.

Prawo do zasiłku rodzinnego ustala się co roku na roczny okres zasiłkowy, trwający od 1 listopada do 31 października. Przybycie źródła dochodu w trakcie okresu zasiłkowego nie powoduje ponownego ustalenia prawa do zasiłku. Oznacza to, że jeśli nawet dochód rodziny zwiększy się na tyle, że przekroczy granicę 504 zł na osobę, rodzina ma prawo pobierać zasiłek do końca okresu zasiłkowego.

Możliwa jest natomiast odwrotna sytuacja, a więc zwiększenie wysokości zasiłku w trakcie trwania okresu zasiłkowego. Masz prawo złożyć wniosek o ponowne ustalenie prawa do już otrzymywanego zasiłku w następujących przypadkach:

 

·                      zwiększenie się liczby członków rodziny,

·                      utrata dochodu,

·                      uzyskanie przez dziecko w wieku do 25 lat orzeczenia o niepełnosprawności lub orzeczenia o znacznym albo umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

Świadczenia rodzinne (zasiłek rodzinny oraz dodatki do niego) realizuje wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwego ze względu na Twoje miejsce zamieszkania. W urzędzie otrzymasz informacje, gdzie konkretnie należy złożyć wniosek. Formularz wniosku oraz wykaz dokumentów, jakie należy do niego dołączyć znajdziesz na stronie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (www.mpips.gov.pl).

REJESTRACJA NOWORODKA

W celu sporządzenia aktu urodzenia, należy zgłosić się do urzędu stanu cywilnego w miejscu urodzenia (nie musi być ono tożsame z miejscem zamieszkania) dziecka. Do urzędu może udać się jedno z rodziców, ale z dowodami osobistymi obojga oraz, jeżeli jesteście małżeństwem, z aktem ślubu.

Jeżeli Wasze maleństwo przyszło na świat w szpitalu, ma on obowiązek poinformować urząd o tym zdarzeniu i ustalić z nim datę dokonania rejestracji. Gdyby jednak dziecko urodziło się poza szpitalem, obowiązek rejestracji spoczywa na rodzicach, a do dokumentów, które będą do tego potrzebne, należy dołączyć zaświadczenie od lekarza bądź położnej obecnych przy porodzie.

Co do nazwiska malucha, jeżeli jesteście małżeństwem, ustaliliście to już wcześniej. Teraz zostanie ono jedynie przepisane z aktu małżeńskiego. W sytuacji, gdy nie jesteście małżeństwem, a ojcostwo zostało ustalone (sądownie lub w wyniku uznania dziecka), zasadą jest, że dziecko nosi nazwisko ojca. W przeciwnym razie, przyjmuje nazwisko matki.

TATA NA MACIERZYŃSKIM

Okazuje się, że urlop ojcowski bardzo pozytywnie wpływa nie tylko na życie osobiste, ale również zawodowe mężczyzn. Poświęcenie czasu wyłącznie rodzinie w tym tak ważnym dla niej momencie to nowe doświadczenie życiowe dla ojca, które zwiększa efektywność pracy, poprawia elastyczność i zdolność w wyznaczaniu priorytetów, uczy słuchania innych osób oraz wczuwania się w ich sytuację, co z kolei prowadzi do lepszego delegowania zadań. Dowiodła tego Anna Mansdotter w swojej pracy doktorskiej, opublikowanej na uniwersytecie w Umea w Szwecji w 2006 r. Przeprowadziła ona badania wśród rodzin, które urodziły swoje pierwsze dziecko w 1978 r. i w których ojcowie skorzystali z urlopów rodzinnych. Co ciekawe, wynika z nich, że urlop ojcowski nie tylko poprawia efektywność pracy i zapobiega konfliktom rodzinnym, ale ma też bardzo korzystny wpływ na zdrowie mężczyzn. U ojców, którzy przebywali na nim od 30 do 60 dni, zmniejszyło się ryzyko zachorowań i przedwczesnej śmierci aż o 25%.
Warto dodać, że Szwecja jest krajem, który ma w tej kwestii najwięcej do zaoferowania. Urlop rodzinny wynosi tu aż 480 dni, z których przynajmniej 60 musi wykorzystać każde z rodziców, inaczej przepada. Nam niestety jeszcze daleko do takich luksusów, ale i w polskim prawie pojawiło się światełko w tunelu dla tatusiów. Z początkiem 2010 roku każdy ojciec do ukończenia przez dziecko 1 roku życia będzie mógł skorzystać ze specjalnego urlopu ojcowskiego w wymiarze jednego tygodnia. Od 2012 r. urlop ten wydłuży się do 2 tygodni. Podobnie jak kobiecie, mężczyźnie przysługuje w tym czasie zasiłek macierzyński.
 
To na razie przyszłość, a jak młodzi tatusiowie, którzy chcą spędzić trochę czasu z żoną i dzieckiem po porodzie, mogą radzić sobie teraz? Oto możliwości, z jakich masz prawo skorzystać:

·                      Urlop okolicznościowy - 2 dni, które należy wykorzystać w terminie sąsiadującym z narodzinami, najlepiej w dniu porodu i bezpośrednio po.

·                      Zwolnienie lekarskie na opiekę nad żoną i dzieckiem po porodzie – do 14 dni. Zwolnienie wystawia na Twoją prośbę lekarz w szpitalu, ginekolog lub rodzinny, ale dopiero wtedy, kiedy mama z dzieckiem są już w domu (w szpitalu mają bowiem zapewnioną opiekę). W tym czasie przysługuje Ci zasiłek opiekuńczy w wysokości 80% wynagrodzenia.

·                      Urlop opiekuńczy na dziecko – 2 dni w roku. Ale pamiętaj, że przysługuje on Wam obojgu, więc możesz wykorzystać te dni tylko wtedy, gdy w danym roku nie wykorzystuje ich Twoja żona.

·                      Urlop macierzyński. Możesz przejąć część urlopu macierzyńskiego swojej żony (wraz z zasiłkiem macierzyńskim), ale tylko pod warunkiem, że po porodzie wykorzystała ona co najmniej 14 tygodni.

·                      A także część urlopu macierzyńskiego jeśli stan zdrowia mamy dziecka uniemożliwia jej zajmowanie się niemowlęciem i jeśli mama odbyła po porodzie osiem tygodni urlopu macierzyńskiego. W takiej sytuacji pracujący ojciec dostaje tę część urlopu macierzyńskiego, która dopowiada okresowi hospitalizacji matki dziecka, a jej urlop ulega na ten czas przerwaniu. Jeśli po powrocie mamy ze szpitala pozostaje jeszcze do wykorzystania urlop jest on kontynuowany.