Pierwsza Pomoc !!
Ze względu na funkcje opatrunku chłonące, unieruchamiające, uciskowe
- Opatrunek chłonący - jałowa gaza, bandaż dziany , chusta trujkątna, opatrunek kodofiks.
( sam plajster nie jest opatrunkiem) !!
- Opatrunek uciskowy - jałowa gaza + bandaż elastyczny
Opatrunki zakładamy w warunkach aseptycznych
Przy każdej zamianie opatrunku sprawdzamy rany (czy krwawi).
Cele zmian opatrunku:
· Zbadanie rany spr: czy nie ma zapaleń (obrzęk, zaczerwienie, ból, podwyższona temp , upośledzenie funkcji)
· Toaleta rany (przemyć, zdezynfekować)
· Leczenie rany w przypadku zakażenia
· Dbanie o dobre samopoczucie pajetą
· Pielęgnacja skóry wokół rany
- Opatrunki gipsowe
Wskazania : złamanie, zwichnięcie, skręcenia, rozległe rany, stany zapalne.
Przeciwskazania : rozlegle oparzenia, uczulenia na gips, rozległe stany zapalne skóry , ciężki stan chorego, wespół istniejące choroby uniemożliwiające zabiegów medycznych.
Etapy zakładania opatrunku: przygotowanie pacjenta, miejscowe przygotowanie kończyny, środek aseptyczny, zaopatrzenie ran , na talkowanie, odpowiednie ułożenie chorego, na miejsce które ma być gipsowane założenie rękawa bawełnianego albo podściółki z waty, zabezpieczanie występów kostnych, zakładanie opasek gipsowych.
Najczęstsze błędy zakładania opasek gipsowych : zbyt cienka warstwa nierówno rozłożona podściółka, brak osłony występów kostnych, prowadzenie brzegów zwoju gipsu w zgięciach stawów, zbyt krótka lub długa longieta (szyna), modelowanie zakończeń gipsu do wewnątrz pod warstwę waty, zakładanie gipsu na nie odsłonięta skórę, wykonywanie konta zmiany ułożenia kończyny w ostatniej fazie.
Rany : uszkodzenie mięśni, uszkodzenia kości, nerwów.
jest to uszkodzenie skóry (zewnętrzne lub wewnętrzne)
Czynniki które powodują rany : urazy (uderzenie, zmiażdżenie, przecięcie, )
Działanie czynników : choroby.
Podział ran:
Otarcie naskórka - powstaje najczęściej wskutek działania na skórę twardego, tępego narzędzia, upadku lub uderzenia o twarde chropowate podłoże; uszkodzeniu ulega tylko powierzchowna warstwa skóry
Rana cięta - powstaje w następstwie działania ostrego narzędzia (nóż, szkło). Brzegi rany są gładkie i równe, ranie towarzyszy zwykle obfite krwawienie, a wypływająca krew usuwa zanieczyszczenia. co zmniejsza ryzyko zakażenia.
Rana kłuta - powstaje w wyniku zranienia ostrym długim przedmiotem (gwóźdź, sztylet): krwawienie zewnętrzne jest zwykle niewielkie, głębokie rany mogą spowodować rozległe uszkodzenia wewnętrzne z wystąpieniem krwotoku wewnętrznego; szczególnie niebezpieczne są rany kłute klatki piersiowej oraz brzucha ze względu na możliwość uszkodzenia płuc, serca, jelit oraz dużych naczyń krwionośnych.
Rana tłuczona - powstaje w wyniku uderzenia tępym narzędziem (kamień, młotek); brzegi rany są zgniecione i nierówne, krwawienie zewnętrzne jest skąpe, ponieważ naczynia krwionośne także ulegają zgnieceniu, co zwiększa ryzyko zakażenia.
Rana szarpana - powstaje przy gwałtownym wyszarpnięciu wbitego zakrzywionego przedmiotu np. haka. Brzegi rany są nierówne, poszarpane, w dnie rany widoczna jest poszarpana tkanka mięśniowa i tłuszczowa, często występuje ubytek skóry i głębszych tkanek.
Rana kąsana - jest to rana zadana zębami ludzi lub zwierząt, wiąże się z tym duże niebezpieczeństwo zakażenia ze względu na bogatą florę bakteryjną jamy ustnej; szczególnie niebezpieczne są wirusy wścieklizny, które wraz ze śliną zwierząt mogą wniknąć przez najdrobniejsze otarcie naskórka, nawet wtedy, gdy ukąszenie nastąpiło przez ubranie.
Rana postrzałowa - może być spowodowana przez pociski z broni palnej albo przez odłamki wybuchającego pocisku. Pocisk lub odłamek może pozostać w tkankach (rana ślepa) lub przebić je na wylot (rana przestrzałowa): rana wlotowa pocisku jest mała i gładka, podczas gdy rana wylotowa jest większa, o postrzępionych brzegach.
Uszkodzenie rany
Utrata struktur leżących w obrębie rany
Postępowanie:
• zatamowanie krwotoku (w przypadku dużego krwawienia).
• zabezpieczenie rany jałowym opatrunkiem - bezpośrednio na ranę kładziemy jałową gazę,
• nie kładziemy na ranę waty, ligniny, chusteczki higienicznej, itp.,
• nie dotykamy rany palcami ani żadnymi środkami niejałowymi,
• nie usuwamy ciał obcych tkwiących w ranie,
• kontrolowanie tętna poniżej miejsca założenia opatrunku.
Nie używamy wody utlenionej bo powoduje blizny i powolne gojenie się ran !!
Co powiano być w aptece I Pomocy.
- koc termiczny
- maseczka
- rękawiczki
- nożyczki plastry
- środki opatrunkowe jałowe (bandaże dziana i elastyczne)
- chusty trójkątne
Krwawienia zewnętrzne:
· Krwawienie tętnicze – wypływa pod znacznym ciśnieniem, zwykle w postaci pulsującego strumienia
· Krwawienie zylne – jej wpływ z rany jest wolniejszy i jednostajny
Krwawienie włośniczkowe – powolne sączenie krwi z powierzchownych ran o charakterze otarcia skóry
Objawy widoczne krwawieniu;
· Przyspieszony oddech
· Tachykardia
· Zasinienie warg
· Blada i zimna skóra
· Nudność i wymioty
· Uczucie pragnienia
· Drżenia mięśniowe
· Zaburzenie świadomości ( spowolnienie reakcji, senność lub pobudzenie, a nawet agresja)
Postępowanie w krwawieniu:
Ucisk – opatrunek uciskowy (Opatrunek uciskowy - jałowa gaza + bandaż elastyczny)
Uniesienie kończyny do góry powyżej poziomu serca.
Możliwe objawy krwawienia wewnętrznego:
· Deformacja tkanek : przebarwienie, tkliwość i wymożona spoistość.
· Uczucie duszności
· Ból w obrębie jamy brzusznej
· Dodatkowe objawy jak w przypadku krwawienia zewnętrznego
Zasady postępowania:
· Zastosować podstawowe środki ostrożności ocena bezpieczeństwa własnego i poszkodowanego
· Ocenić wydolność oddechu w razie konieczności udrożnić drogi oddechowe
· Opanować większe krwawienia
· Zaopatrzyć pozostałe miejsca krwawienia
· Pacjenta ułożyć wygodnie zwracając uwagę na możliwe uszkodzenia kręgosłupa
· Chronić go przed utrata ciepła
· Uspokoić i zapewnić pomoc
Amputacja urazowa ( odcięcie kończyn lub jej części) – Należy jałowo zaopatrzyć ranę. Zakładamy opatrunek uciskowy.
· obowiązuje wyższe ( ponad poziom serca) ułożenie kończyny
· w amputacji niecałkowitej nie należy uszkodzonego odcinka „zarzucić na górny np. goleni na udo ale starać się utrzymać oś kończyny.
· Pomocne może być unieruchomione
· W każdym przypadku amputacji należy jałowo opatrzyć odcięte tkanki i zebrać je razem z rannym.
Krwotok z nosa leci bardzo mocno
Postępowanie – zimne okłady na czoło kark. Uciskamy skrzydełka nosa po 5 min każde (wykluczone u osób z nadciśnieniem)
Krwotok do jamy czaszki – głowa położona 30 stopni do góry.
Objawy
· Bóle głowy
· Zaburzenie świadomości
· Zaburzenia w odbiorze wrażeń zmysłowych
· Mdłość i wymioty
· Może wystąpić utrata przytomności
rmmelblag