Pamięć jest procesem, w wyniku którego kodujemy, kodujemy, utrzymujemy i przywołujemy informacje.
Kodowanie (początkowe Utrzymywanie (informacja zatrzymana Odtwarzanie (dotarcie
zapisywanie informacji) do dalszego wykorzystania) do przechowywanej
informacji)
Każda z tych części powyższej definicji jest odrębnym procesem, który można wyjaśnić odwołując się do terminologii komputerowej: klawiatura - umożliwia kodowanie, dysk – utrzymywanie, a ekran monitora – odtwarzanie.
1. procesy zapamiętywania, utrzymywania i odtwarzania informacji są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania pamięci, jednak nie mówią nic o tym, w jaki sposób materiał dostaje się do pamięci. Dlatego wielu psychologów sugeruje że istnieją inne etapy, przez które informacja musi przejść, jeśli ma być zapamiętana.
CIEKAWOSTKA
Jeszcze w latach 60. pamięć traktowano jako jednolity system.
2. Według jednej z najbardziej wpływowych teorii Atkinsona i Shiffrina istnieją trzy bloki pamięci, które różnią się od siebie pełnioną funkcją oraz czasem przechowywania informacji. Są to pamięć sensoryczna, pamięć krótkotrwała (świeża, operacyjna) i pamięć długotrwała (trwała).
Powtórzenia( zatrzymują Aktywne powtórzenia
informacje w pamięci (przenoszą informacje
świeżej) do pamięci trwałej)
INFORMACJA PAMIĘĆ SENSORYCZNA PAMIĘĆ ŚWIEŻA PAMIĘĆ TRWAŁA
(utrata informacji zazwyczaj (utrata informacji w ciągu
w ciągu jednej sekundy) ok.15-25 sekund)
PAMIĘĆ
SENSORYCZNA KRÓTKOTRWAŁA DŁUGOTRWAŁA
(OPERACYJNA)
PAMIĘĆ SENSORYCZNA:
- Bodźce takie jak: błyskawica, trzask łamanej gałęzi, ukłucie igłą
- Może przechowywać informacje przez bardzo krótki czas: 1 – 4 sekundy (jeśli w tym czasie materiał nie dostanie się do pamięci krótkotrwałej - znika)
- Wydawało się niemożliwym znalezienie dowodu na istnienie takiej pamięci, ponieważ nowe informacje zastępują stare zanim osoba zdąży o nich powiedzieć.
PAMIĘĆ KRÓTKOTRWAŁA:
- Informacja przechowywana w pamięci sensorycznej jest nieprzetworzona - z tego względu nie ma większego znaczenia. Aby nabrać sensu i być przetworzoną, informacja taka musi przejść do pamięci krótkotrwałej. Tutaj materiałowi nadawane jest wstępne znaczenie.
- Jej pojemność jest ograniczona ( informacje znikają po upływie kilku sekund, o ile nie są aktywnie podtrzymywane)
- Znana jest ilość informacji, która może zostać przechowana w pamięci krótkotrwałej. Równa jest ona siedmiu jednostkom (z odchyleniem +/- dwie jednostki). Jednostką mogą być dowolne elementy tworzące pewne jednostki. Może to być ciąg dowolnych siedmiu liter, siedmiu słów, obrazów.
C N Q M W N T
N S A M S Z M P K P K P P A N U S A R P A
PAMIĘĆ DŁUGOTRWAŁA:
- Istnieją dwa rodzaje wiedzy gromadzonej w pamięci długotrwałej: ogólna wiedza o świecie (obejmuje fakty, pojęcia i sądy) oraz pamięć o zdarzeniach z osobistej przeszłości, doświadczonych w określonym czasie i miejscu
- Pamięć długotrwała zbudowana jest z kilku części. Istnieje podział pamięci długotrwałej na pamięć deklaratywną i proceduralną.
pamięć deklaratywna (faktograficzna) – zawiera świadomą wiedzę o różnych faktach, semantyczną i epizodyczną, którą możemy zakomunikować słownie (nazwy, daty).
pamięć proceduralna (niedeklaratywna) – obejmuje wiedzę praktyczną, ujawniającą się w działaniu, dotyczącą umiejętności; dotyczy umiejętności i nawyków ruchowych (np. jak wiązać krawat, jeździć na rowerze)
- U pacjentów z uszkodzoną strukturą hipokampa występuje amnezja następcza ograniczona do pamięci deklaratywnej, przy zachowanej pamięci proceduralnej
- Tulving dokonał podziału pamięci deklaratywnej na semantyczną i epizodyczną
pamięć semantyczna – odnosi się do ogólnej wiedzy o świecie, jak również zasad logicznego dochodzenia faktów (dzięki niej pamiętamy, że 2+2=4, że główne wydanie Wiadomości jest o 19.30, itd.);
pamięć epizodyczna – dotyczy faktów z życia jednostki, tego, co zrobiliśmy i czego doświadczyliśmy (dzięki niej pamiętamy pierwszą randkę, pierwszy upadek z roweru, lub maturę);
- Od połowy lat 80. pojawił się pomysł podziału pamięci długotrwałej na pamięć jawną (explicite) i pamięć utajoną (implicite).
pamięć jawna – często jest utożsamiana z pamięcią deklaratywną, wielu badaczy uznaje je za synonimy;
pamięć utajona – utożsamiana z proceduralną pamięcią, w jej obrębie wyróżnia się liczne podsystemy: umiejętności motoryczne i poznawcze, warunkowanie klasyczne, torowanie; Cechą wspólną podsystemów jest to, że ich treść pozostaje niedostępna świadomości, ale poza tym funkcjonują one odrębnie.
Dominuje pogląd, że istnieje kilka systemów pamięci, ale nie ma zgody, co do ich liczby.
krótkotrwała dlugotrwała
(operacyjna)
proceduralna deklaratywna
(implicite) (explicite)
semantyczna epizodyczna
agnieszkawilk28