KATASTROFA BUDOWLANA
Niezamierzone, gwałtowne zniszczenie obiektu budowlanego lub jego części a także konstrukcyjnych elementów rusztowań, urządzeń formujących, ścianek szczelnych i obudowy wykopu.
Katastrofa budowlana.... I co dalej?..
Stanowisko Kierowania...
- Pęknięcie ściany, stropu, kondygnacji...
- Przewrócenie się ściany, rusztowań, konstrukcji...
- Wybuch gazu...
- Zawalenie się...
Jest to niestety coraz częściej słyszane zgłoszenie na stanowiskach kierowania a po jakimś czasie we wszystkich mediach informacja. Na bieżąco jako następne informacje idą: OCENY, PORÓWNANIA, WNIOSKI dotyczące wykonania działań ratowniczych przez służby ratownicze...
ZADANIA RATOWNICZE
1. Poszukiwanie osób zagruzowanych
2. Odgruzowanie – wydobycie uwięzionych osób
3. Pomiary i likwidacja wydobywających się mediów
4.Ewakuacja zagrożonych i poszkodowanych
(z całości i sąsiedztwa obiektu)
5. Dostarczanie powietrza
6. Zabezpieczenie p. pożarowe
7. Oznakowanie i zabezpieczenie terenu
8. Oświetlenie miejsca katastrofy i terenu akcji ratowniczej
9. Zabezpieczenie socjalne i logistyczne
10. Zapewnienie rezerw odwodów, materiałów ratowniczych i organizacja punktów naprawczych
11. Zabezpieczenie dokumentacyjne akcji oraz zabezpieczenie śladów pozwalających
ustalić przyczyny katastrofy
12. Inne czynności
Klasyfikacja przyczyn awarii i katastrof budowlanych
Błędy projektowe
Błędy wykonawstwa
Nieodpowiednie warunki eksploatacji
Przyczyny losowe
Organizacja działań podczas katastrofy budowlanej
Przyjęcie zgłoszenia
Dysponowanie sił i środków
Rozpoznanie wstępne
Rozpoznanie właściwe
Akcja ratownicza
Etapy akcji ratowniczej
1. Zabezpieczenie terenu działań
2. Lokalizacja osób poszkodowanych
3. Wykonanie dostępu i wydobycie
4. Zabezpieczenie konstrukcji
Rodzaje obiektów budowlanych
Obiekty przemysłowe
Hale przemysłowe
Laboratoria
Magazyny
Budynki biurowe
Obiekty specjalne
Wojskowe
Ambasady i konsulaty
Miejsca kultu
Obiekty użyteczności publicznej
Inne obiekty
Obiekty mieszkalne
Jedno -kondygnacyjne
Wielo -kondygnacyjne
Zwarta zabudowa
RODZAJE ZAWAŁÓW I ZNISZCZEŃ BUDOWLI
stok
zawał płaski
pomieszczenie wypełnione
pomieszczenie zasypane
ruina brzegowa
pomieszczenie uszkodzone
stożek gruzowy
metody i sposoby lokalizacji zasypanych ludzi
wykrycie zasypanych osób jest jednym z najtrudniejszycch zadań stojących przed ratownikami podczas katastrof budowlanych. w wielu przypadkach trudność polega na braku specjalistycznego sprzętu, służącego do bezpośredniego rozpoznania ratowniczego
metody dojść do zasypanych i uwięzionych ofiar katastrofy
zestawienie wariantów dokonywania dojść
sposoby dostarczania powietrza uwięzionym w zniszczonej budowli
Rodzaje instalacji spotykanych w obiektach mieszkalnych
1. Instalacja elektryczna
2. Instalacja gazowa
3. Instalacja wodna
4. Instalacja ściekowa
5. Inne instalacje medialne
Zagrożenia spowodowane zniszczoną instalacją elektryczną
. Możliwość porażenia prądem elektrycznym osoby poszkodowane, postronne, ratowników
2. Możliwość porażenia napięciem krokowym
3. Niebezpieczeństwo zaistnienia zjawiska iskrzenia co może doprowadzić do wybuchu par i gazów zgromadzonych w budynku, pomieszczeniu, przestrzeni
Aby uniknąć zagrożenia ze strony energii elektrycznej należy:
Sprawdzać instalacje elektryczne, przewody i metale w gruzach dwubiegunowym dopuszczonym do użytkowania czujnikiem lub woltomierzem
w przypadku stwierdzenia napięcia odszukać skrzynkę przyłączeniową i otworzyć wyłącznik bezpieczeństwa lub bezpiecznik wkrętowy
W każdym przypadku zaistnienia katastrofy budowlanej należy wezwać pogotowie energetyczne którego zadaniem jest bezwzględne odłączenie napięcia oraz zabezpieczenie
uszkodzonej instalacji
UWAGA!!!
Zabronione jest wyłączenie układu elektrycznego przez zwarcie końców przewodów!!!
Zagraża to życiu!!! Grozi pożarem lub eksplozją!!!
Podczas pracy przy instalacjach wysokiego napięcia należy stosować następujące środki bezpieczeństwa
1. Wkraczanie w strefę wysokiego napięcia jest możliwe tylko pod nadzorem uprawnionego personelu i tylko z pomocnikiem, wtedy gdy jest to niezbędne do prowadzenia działań ratowniczych
2. Nie można powodować wyłączenia napięcia przewodów napowietrznych przez prowizoryczne uziemienie lub krótkie zwarcie! Działania można prowadzić gdy służba dostawcy energii elektrycznej spowoduje odłączenie napięcia
Rodzaje instalacji gazowych
Należy pamiętać iż w budynkach możemy natknąć się na dwa rodzaje instalacji gazowych:
- Instalacje gazu ziemnego
- Stacjonarne instalacje gazu
Propan - Butan
GAZ ZIEMNY, mieszanina węglowodorów — najlżejszych homologów metanu — oraz (w zmiennych ilościach) azotu, dwutlenku węgla, siarkowodoru, gazów szlachetnych.
Zazwyczaj towarzyszy złożom ropy naftowej lub węgla kamiennego, tworzy także samodzielne złoża. Powstaje w wyniku analogicznych procesów jak ropa naftowa lub stanowi jeden z produktów uwęglania substancji roślinnej.
Rozróżnia się:
• gaz ziemny suchy, zawierający najczęściej ok. 95% metanu, 2% etanu, 3% węglowodorów wyższych i innych gazów (siarkowodór, dwutlenek węgla, azot),
• gaz ziemny mokry, w którym występuje najczęściej ok. 80% metanu, 6,5% etanu, 6% propanu, 4% butanu, 3,5% pentanu oraz węglowodory wyższe; z mokrego gazu ziemnego wyodrębnia się węglowodory w postaci gazu płynnego oraz gazoliny.
Gaz ziemny jest cennym surowcem w produkcji sadzy, gazu syntezowego oraz jest stosowany jako paliwo.
Wartość opałowa: 35,2 · 106– 62,8 · 106 J/m3 (8400–15 000 kcal/m3).
Do naturalnego gazu ziemnego dodaje się domieszkę zapachową
Przewody gazowe są stalowe izolowane biumicznie lub tworzywem szutcznym
Stacjonarne instalacje gazowe
Instalacje gazu Propan – Butan znajdują się najczęściej w domach mieszkalnych poza aglomeracjami miejskimi. Służą do zasilania kuchni gazowych czasem do ogrzewania pomieszczeń (często małych sklepów).
Charakterystyka gazu Propan - Butan
• Łatwopalność
• Prężność par i niebezpieczeństwo wybuchu
• Bardzo niska DGW
• Duża gęstość par ciekłego gazu względem powietrza
• Przemieszczanie się par gazu płynnego w kierunku niżej położonych miejsc
• Powolne mieszanie się par płynnego gazu z powietrze w stanie spoczynku i możliwość zaleganie przez długi czas w pomieszczeniach nie wentylowanych
Zagrożenia powodowane przez uszkodzone linie gazowe
Możliwość zaczadzenia się wydobywającym się gazem
Możliwość wystąpienia wybuchu nagromadzonej mieszanki gazowo powietrznej w przypadku sprzyjających warunków (odpowiednie stężenie mieszanki, bodziec zapalający)
Możliwość wystąpienia pożaru
Działania ratownicze podczas wydobywania się gazu na zewnątrz pomieszczenia
• Zabezpieczyć obszar zagrożony np., zamknąć dostęp
• Usunąć źródło zapłonu
• Wyłączyć silniki maszyn i pojazdów
• Zabronione jest palenie tytoniu, używanie otwartego światła i ognia
• Określić granice strefy wybuchu przy pomocy ręcznego sprzętu pomiarowego a następnie zlokalizować miejsce wypływu gazu przy pomocy specjalistycznych urządzeń
• Niezwłocznie zawiadomić dostawce gazu
• Sprzęt ochrony dróg oddechowych nie jest niezbędny
Uwaga!!! -- Niebezpieczeństwo
W przypadku rozszczelnienia instalacji gazowej istnieje wysokie ryzyko powstania pożaru lub wybuchu gazu – tak więc należy zastosować się do następujących wskazówek!!!
W każdym przypadku zaistnienia katastrofy budowlanej należy wezwać pogotowie gazowe
którego zadaniem jest bezwzględne odłączenie zasilania gazem oraz zabezpieczenie
Przed wejściem ratowników do pomieszczenia dokonać pomiaru stężenia gazów przy pomocy rurek wskaźnikowych lub aparatów pomiarowych oraz wyłączyć dopływ energii elektrycznej
Do wszystkich prac stosować narzędzia z materiałów nie powodujących iskrzenia (miedź, brąz, duraluminium) W pomieszczeniach otwartych wydobywający się gaz zapalić a następnie przystąpić do likwidacji uszkodzenia Nie gasić palącego się gazu, lecz dążyć do odcięcia jego dopływu przez zamknięcie zaworu Do prac wyznaczyć co najmniej dwóch ratowników a w miejscach szczególnie niebezpiecznych - trzech Pomieszczenie po usunięciu awarii należy przewietrzyć
Działania ratownicze podczas wydobywania się gazu w budynku
• Zamknąć wszystkie zawory gazowe i zawór główny
• Odłączyć dopływ prądu do uszkodzonego budynku
• Natychmiast otworzyć okna i drzwi, zapewnić przeciąg i ciągłe przewietrzanie
• Zarządzić ewakuacje
• Wyłączyć i wyeliminować z użycia wszelkiego rodzaju źródła iskier
• Oddzielić obszar zagrożony – zamknąć wstęp
• Stosować sprzęt ochrony dróg oddechowych
Brak możliwości zamknięcia zaworu głównego - uszkodzenie
• Owinąć pęknięty przewód taśmami samoprzylepnymi
• Wykonać na pękniętym odcinku plaster z kitu lub gliny i owinąć bandażem
• Przykleić w miejscu pęknięcia łatę lub inne tworzywo i założyć obejmę
• Zaczopować końce przewodów instalacji gazowej korkami lub kitem (stosować tę metodę przy małych średnicach przewodów)
• Włożyć do urwanych końcówek rur gazowych poduszki pneumatyczne i wypełnić je sprężonym powietrzem ( przy dużych średnicach rur)
• Zakręcić zaślepkę na gwintowanym końcu przewodu
• Zasypanie miejsca uszkodzenia ziemią i dokładne jej ubicie – przy rurociągach o małych średnicach
• Zamknąć doraźnie przewód przez zabetonowanie – przy rurociągach o dużych średnicach
INSTALACJE WODNE I WODOCIĄGOWE
Likwidacja uszkodzeń sieci wodociągowej
Najprostszym sposobem likwidacji uszkodzeń sieci wodociągowej jest odcięcie dopływu wody przez zamknięcie zaworów przelotowych poniżej miejsca awarii
W każdym przypadku zaistnienia katastrofy budowlanej należy wezwać pogotowie
wodno - kanalizacyjne którego zadaniem jest bezwzględne odłączenie dopływu wody
oraz zabezpieczenie uszkodzonej instalacji
Kiedy nie ma możliwości odcięcia dopływu wody, uszkodzenia usuwamy przez...
1. Wyłapanie wody do małych zbiorników – w przypadku małych wycieków
2. Założenie w miejscu uszkodzenia rurociągu elastycznego przewodu (zastosować węże, W52 lub W75) i odprowadzenie wycieku do drożnych studzienek kanalizacyjnych lub na zewnątrz obiektu
3. Owinięcie pękniętej rury taśmami samoprzylepnymi lub opaskami gumowymi
4. Włożenie do pękniętej rury materiału uszczelniającego (guma, szmata) i zaklepanie lub zagniecenie końcówki
5. Wbicie drewnianych korków w końce uszkodzonych przewodów
. Wkładanie do urwanych końcówek przewodów poduszek pneumatycznych
7. W razie istniejącego zagrożenia przystąpić do wypompowywania wody z zalanych pomieszczeń
Postępowanie przy uszkodzonych instalacjach odwadniających i kanalizacyjnych
• Otworzyć studzienki odwadniające na rurociągu głównym i ustalić w której studzience nie ma odpływu
• Przepompować wodę z zablokowanej studzienki do studzienki drożnej
• Zawiadomić przedsiębiorstwo zajmujące się instalacją
• Przy uszkodzeniach przewodów kanalizacyjnych należy postępować podobnie jak w przypadku uszkodzeń instalacji wodociągowej
INSTALACJE CIEPŁOWNICZE
Charakterystycznymi uszkodzeniami sieci ciepłowniczej są:
• Wyciek z grzejników i zaworów odcinających
• Wyrwy i uszkodzenia spowodowane korozją lub wadą technologiczną
• Rozszczelnienia w miejscach spawów
• Przerwanie ciągłości instalacji spowodowane pracami ziemnymi
ciepłownicze którego zadaniem jest bezwzględne odłączenie dopływu
zasilania oraz zabezpieczenie uszkodzonej instalacji ciepłowniczej
Postępowanie przy uszkodzonych instalacjach ciepłowniczych
Usuwania awarii podobnie jak przy awariach instalacji wodnych. Należy jednak pamiętać o tym ze bardzo dużym utrudnieniem będzie wydobywająca się z rurociągów ciepła woda oraz para mogąca poparzyć ratowników.
kinix