Alistair MacLean

Noc bez brzasku

Tytuł oryginału Night Without End

Przełożył Mieczysław Derbień

Poniedziałek — północ

Jackstraw usłyszał pierwszy. Tak było zawsze — on zawsze wszystko słyszał i widział pierwszy.

Zmęczony stałym, systematycznym rozgrzewaniem rąk, zamknąłem książkę, zaciągnąłem aż do końca zamek błyskawiczny mojego śpiwora i od czasu do czasu spoglądałem na Jackstrawa. Jak zwykle rzeźbił swoje maleńkie figurki z kawałka kości narwala. Nagle ręce mu znieruchomiały. Wyprostował się. Następnie, jak zwykle nie spiesząc się, wrzucił wykonane arcydzieło do dzbanka, który stał na niewielkim naftowym piecyku i w którym bulgotała kawa. Zdziwił mnie ten gest. Wiedziałem, że amatorzy starożytności płacili fantastyczne sumy za jego figurki, myśląc, iż są one rzeźbione z kości mamuta.

Zbliżył się cicho do otworu wentylacyjnego. Przez chwilę stał nieruchomo, wpatrzony w nieprzeniknioną ciemność. Wystarczyły mu dwie sekundy.

— Samolot — stwierdził swoim zwykłym tonem.

— Samolot? — Uniosłem się na łokciu i przyjrzałem mu się uważnie. — Jackstraw, przyjacielu, czyżbyś znów składał hołd boskiej butelce?

— Naprawdę nie, doktorze Mason. — Jego niebieskie oczy, zadziwiające w ciemnej, ogorzałej od północnych wichrów, szerokiej twarzy z tak charakterystycznymi dla Eskimosów wystającymi kośćmi policzkowymi zwęziły się: Jackstraw pił wyłącznie kawę i wiedział, że ja też o tym wiem. — Słyszę go bardzo dobrze. Niech pan podejdzie, a usłyszy go pan również.

— Nie, dziękuję.

Potrzeba mi było całego kwadransa do ogrzania śpiwora. W tej chwili zacząłem już odczuwać ciepło. A Bóg raczył wiedzieć, co oznaczała obecność samolotu nad środkiem tego ponurego lodowca. Jego pojawienie się było co najmniej dziwne. W ciągu czterech miesięcy, a więc od czasu, gdy nasza stacja, założona w ramach Międzynarodowego Roku Geofizycznego, zaczęła działać, nie mieliśmy żadnego kontaktu z leżącym daleko za horyzontem, w odległości tysięcy kilometrów od nas, cywilizowanym światem. Czy koniecznie musiałem wstawać, aby znów marznąć? Położyłem się wygodnie na plecach i spojrzałem w stronę otworów okiennych. Były pokryte grubą warstwą szronu i śnieżnego pyłu. Odwróciłem się do Jossa, naszego radiotelegrafisty, młodego londyńczyka. Siedział na krześle i spał.

— Czy pan go ciągle słyszy? — spytałem Jackstrawa.

— Coraz wyraźniej, doktorze Mason. Coraz wyraźniej. Jest coraz bliżej.

Zadałem sobie pytanie — przyznam się, że z pewnym zniecierpliwieniem, gdyż tutaj, w tym naszym maleńkim, zamkniętym i solidnie zbudowanym światku, w którym niechętnie widzieliśmy jakichkolwiek przybyszów, czuliśmy się jak u siebie — skąd mógł się wziąć tu ten samolot? Przez moment przypuszczałem, że jest to, być może, samolot służby meteorologicznej z Thule… Ale po chwili wydało mi się to mało prawdopodobne. Thule było od nas odległe o ponad tysiąc kilometrów, a ponadto byliśmy z nim w stałym kontakcie. Trzy razy dziennie przekazywaliśmy im nasze biuletyny. Więc może to bombowiec amerykańskiego lotnictwa strategicznego, kontrolujący najdalej wysunięte radarowe posterunki alarmowe Amerykanów, albo samolot należący do jednego z wielkich towarzystw lotniczych, badający nową drogę polarną? A może po prostu jakiś miejscowy samolot, który wystartował z Godthaab i leci gdzieś w specjalnej misji wojskowej?

— Doktorze Mason! — Tym razem głos Jackstrawa był wyraźnie napięty. — On ma z pewnością jakieś trudności. Krąży nad nami… Jest coraz niżej i coraz bliżej. Wielki samolot. Jestem tego pewien. Ma kilka silników.

— Dobry Boże! — zawołałem.

Schwyciłem jedwabne rękawiczki, które w nocy zawsze wieszałem nad głową, i szybko włożyłem je na ręce. Otworzyłem śpiwór. Zakląłem, kiedy moje nagie ciało zetknęło się gwałtownie z mroźnym powietrzem, i prędko zacząłem się ubierać. Zaledwie pół godziny temu zrzuciłem z siebie ubranie. W tej chwili było już jednak zupełnie sztywne i przeraźliwie zimne. Temperatura w naszym pomieszczeniu nigdy nie przekraczała zera. Ubrałem się w ciągu trzydziestu sekund. Nie zapomniałem o niczym, bo pod tą szerokością geograficzną nie wolno o niczym zapominać. Gruba bielizna, wełniana koszula, wełniane spodnie, wełniany skafander, podbity grubo jedwabiem, dwie pary skarpet i filcowe buty. Pod siedemdziesiątym drugim stopniem i czterdziestoma minutami szerokości północnej, na grenlandzkim lodowcu, którego pokrywa lodowa przekracza dwa tysiące sześćset metrów, instynkt samozachowawczy każdego uczy pośpiechu. Wyszedłem z mojego boksu. Przez otwór w śpiworze Jossa widać było tylko jego nos.

— Niech się pan obudzi, Joss! — Potrząsnąłem nim.

Wyciągnął rękę i zdjął z twarzy kaptur z maską. Ciągle jednak nie mógł otworzyć oczu. — Niech się pan zbudzi wreszcie, chłopcze! Będzie pan potrzebny.

— Co się stało? Co się dzieje? — spytał przecierając oczy. Przez chwilę przyglądał mi się bez słowa, a następnie spojrzał na zegar wiszący nad głową. — Północ. Przecież spałem zaledwie pół godziny.

— Wiem. Jest mi bardzo przykro. Proszę się ubrać.

Skierowałem się w stronę wielkiego nadajnika. Wskazówki anemometru wskazywały na wiatr północno — wschodni o szybkości piętnastu węzłów — prawie dwudziestu ośmiu kilometrów na godzinę. Ale podczas takiej nocy jak ta, kiedy unoszone przez wiatr kryształy lodu i pył śnieżny hamują obroty wiatromierza, realna szybkość wichury była z pewnością o połowę wyższa niż ta, którą zauważyłem na urządzeniu kontrolnym. Strzałka spirytusowego termografu wskazywała stale tę samą czerwoną linię: czterdzieści stopni poniżej zera. Myśląc o tych dwóch wskaźnikach: temperatury i wiatru, czułem, jak kurczę się w swoim ubraniu.

Jackstraw bez słowa ubierał się w futra. Naśladowałem go wiernie. Najpierw spodnie ze skóry karibu oraz pokryty futrem rena skafander z kapturem i maską — dzieło żony Jackstrawa, bezkonkurencyjnej krawcowej, następnie buty z foczej skóry, wełniane rękawice oraz wielkie rękawice ze skóry rena. Słyszałem samolot zupełnie wyraźnie. Joss usłyszał go również. Głęboki, miarowy huk silników dobiegał do nas mimo histerycznego wycia anemometru.

— Ale… przecież to samolot! — W głosie Jossa brzmiało nie ukrywane zdumienie, czemu trudno było się dziwić.

— A pan myślał może, że to autobus, i to w dodatku piętrowy? — Włożyłem na twarz maskę śniegową i okulary i wziąłem silną lampę elektryczną, która leżała na szafce, tuż obok pieca. Kładliśmy je tam zawsze, aby zapobiec zamarznięciu baterii. — Wydaje mi się, że krążą nad nami już ze trzy minuty. Jackstraw uważa, że mają kłopoty. Jestem tego samego zdania.

Joss zaczął się przysłuchiwać.

— Silniki pracują normalnie.

— Ale przecież samolot ma nie tylko silniki.

— Dlaczego jednak krążą właśnie tutaj, nad nami?

— Skąd mogę wiedzieć? Prawdopodobnie dlatego, że nasze światła są jedyne na niebagatelnej przestrzeni stu tysięcy kilometrów kwadratowych. Jeżeli chce wylądować, czego mu bynajmniej nie życzę, jego jedyną...