Kodeks karny.pdf

(375 KB) Pobierz
Kodeks karny
Kodeks karny
Rozdział I
Zasady odpowiedzialno ś ci karnej
Art. 1. § 1. Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod
groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia.
§ 2. Nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma.
§ 3. Nie popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego, jeŜeli nie moŜna mu przypisać
winy w czasie czynu.
Art. 2. Odpowiedzialności karnej za przestępstwo skutkowe popełnione przez zaniechanie
podlega ten tylko, na kim ciąŜył prawny, szczególny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi.
Art. 3. Kary oraz inne środki przewidziane w tym kodeksie stosuje się z uwzględnieniem
zasad humanitaryzmu, w szczególności z poszanowaniem godności człowieka.
Art. 4. § 1. JeŜeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niŜ w czasie popełnienia
przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakŜe naleŜy stosować ustawę obowiązującą
poprzednio, jeŜeli jest względniejsza dla sprawcy.
§ 2. JeŜeli według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem zagroŜony jest karą, której górna
granica jest niŜsza od kary orzeczonej, wymierzoną karę obniŜa się do górnej granicy
ustawowego zagroŜenia przewidzianego za taki czyn w nowej ustawie.
§ 3. JeŜeli według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem nie jest juŜ zagroŜony karą
pozbawienia wolności, wymierzoną karę pozbawienia wolności podlegającą wykonaniu
zamienia się na grzywnę albo karę ograniczenia wolności, przyjmując Ŝe jeden miesiąc
pozbawienia wolności równa się 60 stawkom dziennym grzywny albo 2 miesiącom
ograniczenia wolności.
§ 4. JeŜeli według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem nie jest juŜ zabroniony pod groźbą
kary, skazanie ulega zatarciu z mocy prawa.
Art. 5. Ustawę karną polską stosuje się do sprawcy, który popełnił czyn zabroniony na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak równieŜ na polskim statku wodnym lub
powietrznym, chyba Ŝe umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną,
stanowi inaczej.
Art. 6. § 1. Czyn zabroniony uwaŜa się za popełniony w czasie, w którym sprawca działał lub
zaniechał działania, do którego był obowiązany.
§ 2. Czyn zabroniony uwaŜa się za popełniony w miejscu, w którym sprawca działał lub
zaniechał działania, do którego był obowiązany, albo gdzie skutek stanowiący znamię czynu
zabronionego nastąpił lub według zamiaru sprawcy miał nastąpić.
Art. 7. § 1. Przestępstwo jest zbrodnią albo występkiem.
§ 2. Zbrodnią jest czyn zabroniony zagroŜony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy
od lat 3 albo karą surowszą.
§ 3. Występkiem jest czyn zabroniony zagroŜony grzywną powyŜej 30 stawek dziennych,
karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc.
Art. 8. Zbrodnię moŜna popełnić tylko umyślnie; występek moŜna popełnić takŜe
nieumyślnie, jeŜeli ustawa tak stanowi.
Art. 9. § 1. Czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeŜeli sprawca ma zamiar jego
popełnienia, to jest chce go popełnić albo przewidując moŜliwość jego popełnienia, na to się
godzi.
§ 2. Czyn zabroniony popełniony jest nieumyślnie, jeŜeli sprawca nie mając zamiaru jego
popełnienia, popełnia go jednak na skutek niezachowania ostroŜności wymaganej w danych
okolicznościach, mimo Ŝe moŜliwość popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł
przewidzieć.
§ 3. Sprawca ponosi surowszą odpowiedzialność, którą ustawa uzaleŜnia od określonego
następstwa czynu zabronionego, jeŜeli następstwo to przewidywał albo mógł przewidzieć.
Art. 10. § 1. Na zasadach określonych w tym kodeksie odpowiada ten, kto popełnia czyn
zabroniony po ukończeniu 17 lat.
§ 2. Nieletni, który po ukończeniu 15 lat dopuszcza się czynu zabronionego określonego w
art. 134, art. 148 § 1, 2 lub 3, art. 156 § 1 lub 3, art. 163 § 1 lub 3, art. 166, art. 173 § 1 lub 3,
art. 197 § 3, art. 252 § 1 lub 2 oraz w art. 280, moŜe odpowiadać na zasadach określonych w
tym kodeksie, jeŜeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i
warunki osobiste za tym przemawiają, a w szczególności, jeŜeli poprzednio stosowane środki
wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne.
§ 3. W wypadku określonym w § 2 orzeczona kara nie moŜe przekroczyć dwóch trzecich
górnej granicy ustawowego zagroŜenia przewidzianego za przypisane sprawcy przestępstwo;
sąd moŜe zastosować takŜe nadzwyczajne złagodzenie kary.
§ 4. W stosunku do sprawcy, który popełnił występek po ukończeniu lat 17, lecz przed
ukończeniem lat 18, sąd zamiast kary stosuje środki wychowawcze, lecznicze albo poprawcze
przewidziane dla nieletnich, jeŜeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego
właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają.
Art. 11. § 1. Ten sam czyn moŜe stanowić tylko jedno przestępstwo.
§ 2. JeŜeli czyn wyczerpuje znamiona określone w dwóch albo więcej przepisach ustawy
karnej, sąd skazuje za jedno przestępstwo na podstawie wszystkich zbiegających się
przepisów.
§ 3. W wypadku określonym w § 2 sąd wymierza karę na podstawie przepisu przewidującego
karę najsurowszą, co nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu innych środków przewidzianych w
ustawie na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów.
Art. 12. Dwa lub więcej zachowań, podjętych w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z
góry powziętego zamiaru, uwaŜa się za jeden czyn zabroniony; jeŜeli przedmiotem zamachu
jest dobro osobiste, warunkiem uznania wielości zachowań za jeden czyn zabroniony jest
toŜsamość pokrzywdzonego.
Rozdział II
Formy popełnienia przest ę pstwa
Art. 13. § 1. Odpowiada za usiłowanie, kto w zamiarze popełnienia czynu zabronionego
swoim zachowaniem bezpośrednio zmierza do jego dokonania, które jednak nie następuje.
§ 2. Usiłowanie zachodzi takŜe wtedy, gdy sprawca nie uświadamia sobie, Ŝe dokonanie jest
niemoŜliwe ze względu na brak przedmiotu nadającego się do popełnienia na nim czynu
zabronionego lub ze względu na uŜycie środka nie nadającego się do popełnienia czynu
zabronionego.
Art. 14. § 1. Sąd wymierza karę za usiłowanie w granicach zagroŜenia przewidzianego dla
danego przestępstwa.
§ 2. W wypadku określonym w art. 13 § 2 sąd moŜe zastosować nadzwyczajne złagodzenie
kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
Art. 15. § 1. Nie podlega karze za usiłowanie, kto dobrowolnie odstąpił od dokonania lub
zapobiegł skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego.
§ 2. Sąd moŜe zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary w stosunku do sprawcy, który
dobrowolnie starał się zapobiec skutkowi stanowiącemu znamię czynu zabronionego.
Art. 16. § 1. Przygotowanie zachodzi tylko wtedy, gdy sprawca w celu popełnienia czynu
zabronionego podejmuje czynności mające stworzyć warunki do przedsięwzięcia czynu
zmierzającego bezpośrednio do jego dokonania, w szczególności w tymŜe celu wchodzi w
porozumienie z inną osobą, uzyskuje lub przysposabia środki, zbiera informacje lub
sporządza plan działania.
§ 2. Przygotowanie jest karalne tylko wtedy, gdy ustawa tak stanowi.
Art. 17. § 1. Nie podlega karze za przygotowanie, kto dobrowolnie od niego odstąpił, w
szczególności zniszczył przygotowane środki lub zapobiegł skorzystaniu z nich w
przyszłości; w razie wejścia w porozumienie z inną osobą w celu popełnienia czynu
zabronionego, nie podlega karze ten, kto nadto podjął istotne starania zmierzające do
zapobieŜenia dokonaniu.
§ 2. Nie podlega karze za przygotowanie osoba, do której stosuje się art. 15 § 1.
Art. 18. § 1. Odpowiada za sprawstwo nie tylko ten, kto wykonuje czyn zabroniony sam albo
wspólnie i w porozumieniu z inną osobą, ale takŜe ten, kto kieruje wykonaniem czynu
zabronionego przez inną osobę lub wykorzystując uzaleŜnienie innej osoby od siebie, poleca
jej wykonanie takiego czynu.
§ 2. Odpowiada za podŜeganie, kto chcąc, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego,
nakłania ją do tego.
§ 3. Odpowiada za pomocnictwo, kto w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu
zabronionego, swoim zachowaniem ułatwia jego popełnienie, w szczególności dostarczając
narzędzie, środek przewozu, udzielając rady lub informacji; odpowiada za pomocnictwo takŜe
ten, kto wbrew prawnemu, szczególnemu obowiązkowi niedopuszczenia do popełnienia
czynu zabronionego swoim zaniechaniem ułatwia innej osobie jego popełnienie.
Art. 19. § 1. Sąd wymierza karę za podŜeganie lub pomocnictwo w granicach zagroŜenia
przewidzianego za sprawstwo.
§ 2. Wymierzając karę za pomocnictwo sąd moŜe zastosować nadzwyczajne złagodzenie
kary.
Art. 20. KaŜdy ze współdziałających w popełnieniu czynu zabronionego odpowiada w
granicach swojej umyślności lub nieumyślności niezaleŜnie od odpowiedzialności
pozostałych współdziałających.
Art. 21. § 1. Okoliczności osobiste, wyłączające lub łagodzące albo zaostrzające
odpowiedzialność karną, uwzględnia się tylko co do osoby, której dotyczą.
§ 2. JeŜeli okoliczność osobista dotycząca sprawcy, wpływająca chociaŜby tylko na wyŜszą
karalność, stanowi znamię czynu zabronionego, współdziałający podlega odpowiedzialności
karnej przewidzianej za ten czyn zabroniony, gdy o tej okoliczności wiedział, chociaŜby go
nie dotyczyła.
§ 3. Wobec współdziałającego, którego nie dotyczy okoliczność określona w § 2, sąd moŜe
zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.
Art. 22. § 1. JeŜeli czynu zabronionego tylko usiłowano dokonać, podmiot określony w art.
18 § 2 i 3 odpowiada jak za usiłowanie.
§ 2. JeŜeli czynu zabronionego nie usiłowano dokonać, sąd moŜe zastosować nadzwyczajne
złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
Art. 23. § 1. Nie podlega karze współdziałający, który dobrowolnie zapobiegł dokonaniu
czynu zabronionego.
§ 2. Sąd moŜe zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary w stosunku do współdziałającego,
który dobrowolnie starał się zapobiec dokonaniu czynu zabronionego.
Art. 24. Odpowiada jak za podŜeganie, kto w celu skierowania przeciwko innej osobie
postępowania karnego nakłania ją do popełnienia czynu zabronionego; w tym wypadku nie
stosuje się art. 22 i 23.
Rozdział III
Wył ą czenie odpowiedzialno ś ci karnej
Art. 25. § 1. Nie popełnia przestępstwa, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni,
bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem.
§ 2. W razie przekroczenia granic obrony koniecznej, w szczególności gdy sprawca
zastosował sposób obrony niewspółmierny do niebezpieczeństwa zamachu, sąd moŜe
zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
§ 3. Sąd odstępuje od wymierzenia kary, jeŜeli przekroczenie granic obrony koniecznej było
wynikiem strachu lub wzburzenia usprawiedliwionych okolicznościami zamachu.
Art. 26. § 1. Nie popełnia przestępstwa, kto działa w celu uchylenia bezpośredniego
niebezpieczeństwa groŜącego jakiemukolwiek dobru chronionemu prawem, jeŜeli
niebezpieczeństwa nie moŜna inaczej uniknąć, a dobro poświęcone przedstawia wartość
niŜszą od dobra ratowanego.
§ 2. Nie popełnia przestępstwa takŜe ten, kto, ratując dobro chronione prawem w warunkach
określonych w § 1, poświęca dobro, które nie przedstawia wartości oczywiście wyŜszej od
dobra ratowanego.
§ 3. W razie przekroczenia granic stanu wyŜszej konieczności, sąd moŜe zastosować
nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
§ 4. Przepisu § 2 nie stosuje się, jeŜeli sprawca poświęca dobro, które ma szczególny
obowiązek chronić nawet z naraŜeniem się na niebezpieczeństwo osobiste.
§ 5. Przepisy § 1-3 stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy z ciąŜących na sprawcy
obowiązków tylko jeden moŜe być spełniony.
Art. 27. § 1. Nie popełnia przestępstwa, kto działa w celu przeprowadzenia eksperymentu
poznawczego, medycznego, technicznego lub ekonomicznego, jeŜeli spodziewana korzyść ma
istotne znaczenie poznawcze, medyczne lub gospodarcze, a oczekiwanie jej osiągnięcia,
celowość oraz sposób przeprowadzenia eksperymentu są zasadne w świetle aktualnego stanu
wiedzy.
§ 2. Eksperyment jest niedopuszczalny bez zgody uczestnika, na którym jest przeprowadzany,
naleŜycie poinformowanego o spodziewanych korzyściach i groŜących mu ujemnych
skutkach oraz prawdopodobieństwie ich powstania, jak równieŜ o moŜliwości odstąpienia od
udziału w eksperymencie na kaŜdym jego etapie.
§ 3. Zasady i warunki dopuszczalności eksperymentu medycznego określa ustawa.
Art. 28. § 1. Nie popełnia umyślnie czynu zabronionego, kto pozostaje w błędzie co do
okoliczności stanowiącej jego znamię.
§ 2. Odpowiada na podstawie przepisu przewidującego łagodniejszą odpowiedzialność
sprawca, który dopuszcza się czynu w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu, Ŝe zachodzi
okoliczność stanowiąca znamię czynu zabronionego, od której taka łagodniejsza
odpowiedzialność zaleŜy.
Art. 29. Nie popełnia przestępstwa, kto dopuszcza się czynu zabronionego w
usprawiedliwionym błędnym przekonaniu, Ŝe zachodzi okoliczność wyłączająca bezprawność
albo winę; jeŜeli błąd sprawcy jest nieusprawiedliwiony, sąd moŜe zastosować nadzwyczajne
złagodzenie kary.
Art. 30. Nie popełnia przestępstwa, kto dopuszcza się czynu zabronionego w
usprawiedliwionej nieświadomości jego bezprawności; jeŜeli błąd sprawcy jest
nieusprawiedliwiony, sąd moŜe zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.
Art. 31. § 1. Nie popełnia przestępstwa, kto, z powodu choroby psychicznej, upośledzenia
umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych, nie mógł w czasie czynu
rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem.
§ 2. JeŜeli w czasie popełnienia przestępstwa zdolność rozpoznania znaczenia czynu lub
kierowania postępowaniem była w znacznym stopniu ograniczona, sąd moŜe zastosować
nadzwyczajne złagodzenie kary.
§ 3. Przepisów § 1 i 2 nie stosuje się, gdy sprawca wprawił się w stan nietrzeźwości lub
odurzenia powodujący wyłączenie lub ograniczenie poczytalności, które przewidywał albo
mógł przewidzieć.
Rozdział IV
Kary
Art. 32. Karami są:
1) grzywna,
2) ograniczenie wolności,
3) pozbawienie wolności,
4) 25 lat pozbawienia wolności,
5) doŜywotnie pozbawienie wolności.
Art. 33. § 1. Grzywnę wymierza się w stawkach dziennych, określając liczbę stawek oraz
wysokość jednej stawki; jeŜeli ustawa nie stanowi inaczej, najniŜsza liczba stawek wynosi 10,
zaś najwyŜsza 360.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin