Wstęp do socjologii.pdf

WSTĘPDOSOCJOLOGII

wykłady:drZawiła

zawila.malgorzata@gmail.com

29.09.2007r.

I. Początkisocjologii

1892r.Comtewprowadzapojęciesocjologii;wUSAwChicagopowstajepierwsza

katedra.

PierwszakatedrazałoŜonazostajewPoznaniuprzezFlorianaZanieckiego

II. PrzedmiotemzainteresowaniasocjologiijestŜyciespołecznejednostki,grupyi

społeczeństwa;procesyspołeczne,zmianywinstytucjachŜyciaspołecznego,zjawiska

społeczne,strukturyspołeczeństwa,warstwy,interakcjezachodzącewspołeczeństwie.

Częśćsocjologiizajmujesięhistoriąsocjologiiidziedzinamizwiązanymizteoriąsocjologii.

III. SocjologięmoŜnapodzielićna:

a) socjologięteoretyczną

b) socjologięempiryczną

c) socjologiestosowaną

d) metodologię

IV. Wyobraźniasocjologiczna–umiejętnośćpostrzeganiarzeczywistościwszerszej

perspektywiesocjologicznej;wyjściepozazdroworozsądkowepostrzeganiezwyczajnego

Ŝycia.

V. Metoda–systemsposobówdocieraniadowyznaczonegocelu

VI. Procesbadawczy

1. Ustalenieproblemubadawczego

Obranieprzedmiotuprowadzonychbadań,ustaleniehipotezy9zawyjątkiem

metodyteoriiugruntowanej),postawieniepytańbadawczych,ustaleniecelu

badań,wybórmetodyprowadzeniabadań

2. Konceptualizacja

Etapzdefiniowaniapodstawowychpojęćzwiązanychzprzedmiotembadań,

opiswskaźników(znakówwystępowanialubniewystępowania)zjawiska,

wymiary badanego zjawiska (dające się wyodrębnić róŜne aspekty

zjawiska).

3. Wybórmetodybadawczej

WybórmetodyprowadzeniabadańuzaleŜnionyjestodprzedmiotubadania,

grupybadanych,zasięgubadania.Przywyborzemetodyuwzględniasięjej

wadyizalety,atakŜezasobymaterialneiludzkieprowadzącegobadania.

Wstępdosocjologii,drMałgorzataZawiłaWYKŁADY

str.2

- badania pilotaŜowe, eksploracyjne – stanowią wstęp do badań,

pozwalają ustalić skalę zjawiska, potrzebę przeprowadzenia badań

itd.

- badaniaopisowe–sondaŜe,spisy,zestawieniastatystyczneopisujące

jakczęstocośwystępujelubileczegośjest.

- badania wyjaśniające – wyjaśniające dlaczego opisywana sytuacja

zaistniała

4. Dobórpróbyipopulacjibadanych

5. Operacjonalizacja

Etap projektowania urządzenia badawczego, przygotowywanie ankiet,

układówpytań,wywiadów,sugestii.Natymetapieklarujesięodpowiedźna

pytanieoto,jakbadać.

6. Zbieraniedanych

Etapcelowego,zaplanowanegoisystematycznegopozyskiwaniamateriału

empirycznegoprzypomocyokreślonychtechnikzbieraniadanych.

7. Przetwarzaniedanych

- weryfikacjamateriałubadawczego

- selekcjamateriału

- kodowanie,klasyfikowanieikategoryzowaniedanych

- tworzeniemapypojęciowej

8. Analizaiwnioski

Etapskupianiasięnacechachprzedmiotubadań,czymjesttenprzedmiot

(jakościowo)orazmiaryjegowystępowania(ilościowo).

9. Zastosowaniewynikówisporządzenieraportuzbadań.

VII. Typymetoditechnikbadawczych

METODYJAKOŚCIOWE

METODYILOŚCIOWE

- wywiad(nieskategoryzowanylub

półskategoryzowany)

- obserwacja

- eksperyment

- analizatreści

wywiadskategoryzowany

stosowanyprzymałychpopulacjach

stosowanyprzyduŜychpopulacjach

większeryzykowpływubadaczanawyniki

badań

mniejszeryzykowpływubadaczanawynikibadań

badaniemałoanonimowe

badanieanonimowe

wady:

czasochłonność,ograniczonagrupabadana,

ryzykoutratydystansudobadanychosóbi

wady:

wysokistopieństandaryzacji,brakelastyczności,

sztywnośćinienaturalnośćsytuacjibadawczej,

Wstępdosocjologii,drMałgorzataZawiłaWYKŁADY

str.3

przedmiotubadań

powierzchowność

zalety:

elastyczność,wniklowość,trafności

dokładność

zalety:

rzetelność,weryfikowalność,łatwydoporównania

meteriał

a) Obserwacja:

- premedytacja

- planowość

- celowość

- aktywność

- systematyczność

ObserwacjamoŜebyć:uczestnicząca,kontrolowana,jawnaiukryta.

b) Wywiad:

Celowarozmowa,wywiadustnylubpisemny,skategoryzowanylubnieskategoryzowany.

WywiadmoŜebyćjawnylubniejawny,panelowy,biograficzny.

c) Ankieta:

ZłoŜonazpytań:otwartychizamkniętych,pytańfiltrujących.DuŜauwagaskupionanatreścii

charakterzepytań,odktórychzaleŜywynikbadania.

Wstępdosocjologii,drMałgorzataZawiłaWYKŁADY

str.4

13.10.2007r.

KLASYCYSOCJOLOGII

1. August Comte – nazwał socjologię fizykąspołeczną. UwaŜał, Ŝe socjologia poza

prowadzeniem badań powinna wpływać na Ŝycie. UŜywał metody obserwacji,

eksperymentuiporównania.

Dynamikaspołeczna–ewolucyjneprawoComtazwaneteŜprawemtrzechstadiów

rozwoju:

- stadiumteologiczne(społeczeństwozadajesobiepytaniaopochodzenie,celistnienia,

pojawiasięfetyszyzacja,politeizm,monoteizm);

- stadiummetafizyczne(stadiumprzejściowe,wktórymzaczynasięgloryfikowaćsiły

abstrakcyjne,np.naturę,przyrodę,wolęludu)

- stadiumpozytywne(stadiumracjonalne)

StatykaspołecznaComtaopartaofunkcjonalizmstrukturalny.

InstytucjeŜyciapublicznego

- integrujejednostkę

Rodzina

- uczyjednostkęzachowańspołecznych

- hamujeegoistycznepobudkijednostki

Religia

- regulujeŜyciejednostek

- tłumiegoizmjednostek

- podtrzymujestosunkispołeczne

Język

- umoŜliwiainterakcję

- słuŜybudowaniuwięzi

- słuŜyintegracji

- pełnirolępomocnicząwzględemreligii

Podziałpracy

2. Karol Marx – w swoich dwóch największych dziełach: „Manifestkomunistyczny” i

„Kapitał” promuje tzw. materializm historyczny. Stwierdził, Ŝe to byt kształtuje

świadomość jednostki. Inaczej mówiąc – świadomość jednostki determinują warunki

bytowe w jakich Ŝyje. W swojej teorii pokazuje wzajemne relacje między wielkimi

strukturamiprzeszłości,teraźniejszościiprzyszłości.

Podstawąjegoteoriijestkonfliktspołeczny.Imbardziejnierównyjestpodziałdóbrtym

większy w społeczeństwie występuje konflikt. Im większa w społeczeństwie jest

świadomość jednostek podporządkowanych, tym większe jest prawdopodobieństwo

kwestionowaniazasad.(opr.Turner,Strukturateoriisocjologicznej).

Wstępdosocjologii,drMałgorzataZawiłaWYKŁADY

str.5

Źródłem wszelkiego zła jest alienacja. Powoduje ją taki podział obowiązków w

społeczeństwie,którypowoduje,Ŝerobotnikzostajewyobcowanyodwłasnejdziałalności

– np. praca na rzecz kapitalisty, dzięki której sam nie uczestniczy w wytwarzanych

dobrach; w którym robotnik ze względu na obowiązki jest wyobcowany od

współpracownikówiludzkiegopotencjału(rozwoju).

3. EmileDurkheim –Opodzialepracywspołeczeństwie.Wedługniejsocjologiapowinna

byćprzedewszystkimnaukaempiryczną.Stosujewswoimpodejściufunkcjonalizm,który

poleganatym,Ŝespołeczeństwojestjednawielkacałością,jednymorganizmem.Jestto

podejściebardzocharakterystycznedlapozytywizmu.Wywodziteorięofaktachspołeczny

– jako zjawiskach, które istnieją poza jednostką i ja determinują w taki sposób, Ŝe

sprzeciwieniesięwobecnichniesiezasobąnegatywnekonsekwencje.

E.D.dzielispołeczeństwanatradycyjne–cechującesięwąskaspecjalizacją,oorganizacji

mechanicznej i współczesne, o solidarności organicznej. Kwalifikacja społeczeństwa do

którejśztychgrupzaleŜyodtzw.gęstościmechanicznejbędącejsumąliczbyjednosteki

liczbyinterakcji.

Źródłemreligii,wgE.D.,jestspołeczeństwo(socjologizm),którejatworzy.

Religia jest systemem powiązanych wierzeń i praktyk, odnoszących się do

rzeczy świętych, tzn. wyodrębnionych i zakazanych, wierzeń i praktyk

łączącychwszystkichwyznawcówwewspólnotęmoralną,zwanąkościołem.

Rozluźnienienormmoralnychwewnątrzsolidarnościorganicznejjestpatologiainazywana

jestprzezE.D.anomią.

Samobójstwo–E.D.rozróŜniaczterytypysamobójstw:

a) s. egoistyczne – na skutek słabej integracji jednostki z grupą, będącej powodem

uczuciabrakusensuifrustracjizwiązanejzniezaspokojeniempotrzeb;

b) s.altruistyczne–naskutekzbytsilnejintegracjispołecznej,którawzmacnianajest

wiarąwszczęściepośmierci;

c) s.anomiczne–wynikającezbrakukontrolinadjednostkami,utratądotychczasowych

norminiewykształceniemwichmiejscenowych;

d) s.fatalistyczne–będącewynikiemnadmiernejregulacjispołecznej.

4. MaxWeber–reprezentujenurtopartynazwiązkachsocjologiizhistoriaiposzukiwaniu

przyczynowościzdarzeń.

Typidealny–koncepcjastworzonaprzezbadacza,wceluuchwyceniacechzjawiska

badanego.Wrzeczywistościnieistnieje

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: