Bajki Ludów Północy.pdf

(261 KB) Pobierz
10715983 UNPDF
BAJKI
LUDÓW
PÓŁNOCY
Przełożył Jan Brzechwa
Wydawnictwo TPPR „Współpraca”
Warszawa 1986
Tytuł oryginału
Skazki narodow Siewiera
Wyboru dokonał
Aleksander Barszczewski
SPIS TREŚCI
ŚPIEWAJĄCY ZAJĄCZEK
JAK CZŁOWIEK ZWRÓCIŁ PTASZKOM PIOSENKĘ
..............................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................
TYGRYS I CZŁOWIEK
......................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
DLACZEGO ZAJĄC MA DŁUGIE USZY
.........................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
NIEDŹWIEDŹ I CZAŁBACZA
........................................................................................................................................................................
O TYM, JAK BŁĘKITNY LIS SKŁÓCIŁ KRUKA Z BIAŁYM NIEDŹWIEDZIEM 29
...................................................................................................................................................................................
...............................................................................
PSY I CZŁOWIEK
........................................................................................................................................................................................................
MALEŃKI PTASZEK
.............................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................
ŻABKA I ŁOŚ
....................................................................................................................................................................................................
DWA NIEDŹWIEDZIE
.....................................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
JAK KRUK I SOWA POMALOWALI SOBIE PIÓRA
...............................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................
DLACZEGO KARAŚ JEST PŁASKI
................................................................................................................................................................
KORALIKI I NITKA
.........................................................................................................................................................................................
NIEDŹWIEDŹ I BURUNDUK
.........................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................
CHCIWY GŁUSZEC
.........................................................................................................................................................................................
DUŻY I MAŁY
..................................................................................................................................................................................................
LIS, PTASZEK I KRUK
CHŁOPCZYK O IMIENIU IDĘ
....................................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................
TRZEJ SYNOWIE
.............................................................................................................................................................................................
CZŁOWIEK I KRUK
.......................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
LIS I NIEDŹWIEDŹ
......................................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................
ROSOMAK I LIS
...............................................................................................................................................................................................
KRUK KUTCHA I ŁOSOSIE
................................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................
SKRADZIONE KACZKI
...................................................................................................................................................................................
WSTĘP
DWIE ORZECHÓWKI
KAZARKA
KTO I CZYM SIĘ ŻYWI
ZAJĄCZEK
CHYTRY LIS
NAJSILNIEJSZY
CYRANECZKI I LIS
AJOGA
ŁOCHYNIA
WILK I KOŃ
SUSEŁ I ZAJĄC
10715983.001.png
....................................................................................................................................................................................
KRUK WEŁWIMTIŁYN
.......................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
NIEDŹWIEDŹ I LIS
..........................................................................................................................................................................................
STARUSZEK I PTASZEK
.................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................
SPRYTNY PIESIEC
..........................................................................................................................................................................................
KOŁATKA
.........................................................................................................................................................................................................
PLACKI
NIEDŹWIEDŹ ŚPIOCH
PTASZEK I MYSZKA
SUSEŁ I KRUK
10715983.002.png
WSTĘP
Czy lubicie baśnie?-Myślimy, że tak. Kiedy zapada wieczór i w domu zalegnie cisza-wtedy możemy siąść sobie
w kąciku, otworzyć „Baśnie" Andersena, „Baśnie" braci Grimm albo „Klechdy sezamowe" Bolesława Leśmiana
(na pewno dobrze je znacie) i przenieść się do cudownej krainy baśni. W tej zaczarowanej krainie pełno jest
dobrych i złych wróżek, i duchów, królewien i królewiczów, rozmaitych smoków, potworów i straszydeł,
przeróżnych karzełków i wielkoludów. Jest w niej także Dobro i Zło nieustannie walczące ze sobą. I w prawie
każdej takiej próbie zwycięża oczywiście Dobro. Chcemy zachęcić Was, abyście razem z nami wybrali się w
podróż do przedziwnej krainy, jakże innej od tych, które tak dobrze znacie. Nie będą to ciepłe morza ani
południowe kraje, po których podróżował Sindbad Żeglarz i inni bohaterowie sławnych „Baśni tysiąca i jednej
nocy".
Przenieście się myślami na Daleką Północ, gdzie za kręgiem polarnym z dawien dawna żyją koczownicze
plemiona Eskimosów, Czukczów, Jukagirów, Jakutów, Koriaków, Ewenków, gdzie na ziemi skutej wieczną
zmarzliną u wybrzeży północnych lodowatych mórz przez pół roku panuje polarna noc, srożą się okrutne mrozy
i śnieżne zawieruchy, gdzie trawy, mchy i porosty w bladym wiosennym słońcu rozkwitają nagle bujną zielenią i
tysiącem barwnych kwiatów i-tak samo nagle - szarzeją i zamierają wraz z odejściem krótkiego lata.
Z książki, którą trzymacie w dłoniach-z „Bajek ludów Północy", spisanych w języku rosyjskim, a przełożonych
na polski przez Jana Brzechwę, dowiecie się, jak trudna była walka ludzi o przetrwanie głodu i zimna, poznacie
obyczaje i wierzenia plemion zamieszkujących północne terytoria Związku Radzieckiego, przenikniecie
tajemnice zwierząt, mówiących ludzkim językiem. A w „Bajkach" spotkacie ich niemało - będzie więc i
niedźwiedź, i renifer, będą foki i morsy, lis i pies, będą także takie, które mniej znacie: burunduk, gronostaj,
piesiec oraz kruk-symbol mądrości.
Mieszkańcy Dalekiej Północy-ludzie i zwierzęta, otoczeni złymi i dobrymi duchami zmagają się z surową
przyrodą, z trudem zdobywają pożywienie i pokonują swych wrogów. W fantastycznych opowieściach bajarzy
odczytujemy pragnienia i uczucia ich ludów, uczymy się mądrości przekazywanej z pokolenia na pokolenie od
niepamiętnych czasów.
A zatem wybierzmy się razem w tę niezwykłą podróż do nieznanej północnej krainy. Krainy, gdzie największym
szczęściem napełnia ludzkie serca nie złoto, srebro i drogie kamienie, lecz cudowna, życiodajna moc słońca.
Wydawca
.J
ŚPIEWAJĄCY ZAJĄCZEK
Bajka eskimoska
Pewnego razu młody myśliwy poszedł w tundrę i już z daleka zobaczył zajęczycę z
zajączkami. Zaczął po cichutku podkradać się do zwierząt. Ale zajęczyca zauważyła
myśliwego i krzyknęła: — Szybciej za mną, dzieciaki!
I zajączki pobiegły za matką. Myśliwy zaś począł kjęczą rodzinę. Długo gonił zające i był
już całkiem blisko, gdy nagle zobaczył przed sobą bystrą rzeczkę i zające, które skakały jeden
za drugim do wody. Zanim dobiegł do rzeczki, zajączki przepłynęły na drugi brzeg i
schowały się za małym pagórkiem.
Ze zmęczenia i ze złości usiadł myśliwy na kamieniu i gorzko zapłakał. A wtedy
najmniejszy zajączek, wysunąwszy długie uszy zza pagórka, zaśpiewał niemiłą dla
myśliwego piosenkę:
Kiedy w tundrze dzisiaj rano
hasaliśmy z naszą mamą,
cicho podszedł nas myśliwy,
więc ratował się, kto żywy,
w leśnej rzeczki bystrej toni.
On nie zdołał nas dogonić.
Teraz siedzi nieboraczek
i ze złości gorzko płacze.
He, he, he! He, he, he!
He, he, he! He, he, he!
Tak śpiewał zajączek. A myśliwemu nie pozostało nic innego, jak tylko włożyć strzały do
kołczanu i wrócić do domu bez zdobyczy. Odchodząc, pogroził zającom swoim łukiem i
powiedział:
— No, zające, uważajcie, następnym razem nie nabierzecie mnie!
JAK CZŁOWIEK ZWRÓCIŁ PTASZKOM PIOSENKĘ
Bajka eskimoska
W przytulnym gniazdku mieszkały sobie trzy małe ptaszki, trzy śniegułki. Śniegułka-
mama latała codziennie po pokarm dla dzieci, a pisklęta siedziały w gniazdku i śpiewały
swoją piosenkę.
Gdy tylko słoneczko pojawiało się na niebie, śniegułki zaczynały śpiewać:
Słoneczko, ogrzej ziemię swymi promieniami,
bo ptaszętom wtedy zrobi się wesoło,
bo śniegułki wtedy swym dzieciom
naznoszą liszek i muszek sporo.
Hej, ho! Hej, ho! Hej, ho, ho, ho!
Piosenkę śniegułek słychać było bardzo daleko. Usłyszał ją kruk. Przyleciał do piskląt i
mówi:
— Ładnie śpiewacie. Zaśpiewajcie no jeszcze raz, ale głośniej.
Pisklęta zamknęły oczka i zaśpiewały, jak tylko mogły najgłośniej. Wtedy kruk mocno
chwycił swoim dziobem piosenkę, .wyszarpnął ją śniegułkom i poleciał do gniazda na
skałach. Przyleciał do domu i zaśpiewał:
Słoneczko, ogrzej ziemię swymi promieniami, bo wybiegną wtedy z norek wszystkie
myszy, bo wrony wtedy swym dzieciom szybko dostarczą łatwej zdobyczy. Hej, kra! Hej,
kra! Hej, kra, kra, kra!
Powróciła śniegułka-mama do gniazda, patrzy, a pisklęta gorzko płaczą.
— Dlaczego płaczecie, dzieci? Kto was skrzywdził? — pyta.
Pisklęta odpowiadają jej przez łzy:
— Chytry kruk zabrał nam piosenkę.
— Ojejej! — zmartwiła się śniegułka-mama. — A wiecie może, dokąd kruk poleciał?
— A tam, w tamtą stronę, gdzie skały sterczą nad morzem.
— Nie płaczcie. Zaraz zawołam człowieka z łukiem. On nam pomoże.
Poleciała śniegułka do myśliwego. Przyleciała, usiadła koło ziemianki i spogląda na
drzwi. Zobaczył ją myśliwy i pyta:
— Czego sobie życzysz, maleńka śniegułko?
— Dobry człowieku, ty wszystko potrafisz. Pomóż nam. Kruk zabrał moim dzieciom
piosenkę.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin