Leki moczopedne IV rok.pdf

(5300 KB) Pobierz
Wydalanie wody z organizmu
W ciągu doby powstaje w organizmie około 180 litrów
moczu pierwotnego
Leki moczopędne
W ciągu doby z tej ilości organizm opuszcza około 1,5
litra moczu ostatecznego
Głównym jonem odpowiedzialnym za zatrzymanie wody
w organizmie jest sód
Dr n. med. Marek Postuła
I Katedra i Klinika Kardiologii
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Katedra i Zakład Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Leki moczopędne zwiększają wydalanie NaCl i wody
przez nerki (stąd nazwa saluretyki)
Leki moczopędne
Leki moczopędne
Diuretyki pętlowe
Tiazydowe i
tiazydopodobne leki
moczopędne
Diuretyki oszczędzające
potas
Kora
Rdzeń
Pętla Henlego
Kanalik zbiorczy
Leki moczopędne
Leki modyfikujące transport kanalikowy
- O wysokiej efektywności ( do 25-30%)- diuretyki
pętlowe ( furosemid, torasemid, bumetanid, piretanid,
kwas etakrynowy)
Leki moczopędne c.d.
Leki modyfikujące transport kanalikowy
- O śladowej efektywności (<5%)
a) Leki moczopędne oszczędzające potas (spironolakton,
triamteren, amilorid)
- O umiarkowanej efektywności (do 15%), diuretyki
korowego odcinka nefronu
a) tiazydy moczopędne (chlorotiazyd, hydrochlorotiazyd)
b) związki tiazydopodobne ( chlortalidon, indapamid,
klopamid)
b) Inhibitory anhydrazy węglanowej
(acetazolamid)
Inne leki moczopędne
- Diuretyki osmotyczne (mannitol)
- Środki pochodzenia roślinnego
1
968669000.054.png 968669000.065.png 968669000.076.png 968669000.087.png 968669000.001.png 968669000.006.png 968669000.007.png 968669000.008.png 968669000.009.png 968669000.010.png 968669000.011.png 968669000.012.png 968669000.013.png 968669000.014.png 968669000.015.png
 
Środki moczopędne pochodzenia
roślinnego
Leki moczopędne
Działanie diuretyczne zależy głównie od
zwiększania przesączania kłębuszkowego
Rośliny o działaniu moczopędnym
- kłącza perzu, korzeń wilżyny, korzeń lubczyka,
liść pokrzywy, owoc pietruszki, ziela skrzypu,
świeże liście brzozy
Preparaty: Fitolizyna, Terpinex, Urogran,
Urosan
Stosowane głównie w profilaktyce kamicy
nerkowej
Roślinne
środki
moczopędne
Kora
Rdzeń
Pętla Henlego
Kanalik zbiorczy
Diuretyki osmotyczne
Diuretyki osmotyczne
Wskazania:
- Stany z obniżeniem ciśnienia tętniczego krwi (np.
hipowolemia) i ostrym zmniejszeniem przesączania
kłębuszkowego
- Zapobiega ostrej niewydolności nerek
- Zapobiega obrzękowi mózgu
- Stosowany do płukania jelit w zatruciach doustnych
Działania niepożądane:
- Obrzęk płuc u chorych z niewydolnością serca
- Bóle i zawroty głowy, wymioty, bóle w klatce
piersiowej, zaburzenia świadomości.
Przedstawiciel- Mannitol
Właściwości:
- Nieaktywny farmakologicznie polisacharyd
- Swobodnie przesączany i nie wchłaniany zwrotnie
w nerce
- Utrudnia wchłanianie zwrotne wody w nerce
- Zwiększa objętość płynów w układzie
naczyniowym
Leki moczopędne
Inhibitory anhydrazy węglanowej
Przedstawiciel grupy – Acetazolamid (Diuramid)
Kora
Słabe diuretyki- maksymalna efektywność 2-4%
Acetazolamid
Zahamowanie anhydrazy węglanowej w kanaliku
bliższym prowadzi do niedoborów jonów HCO 3 oraz H
Brak wymiany sód- wodór- ↑ wydalania wody i sodu
Początek działania ok. 2 h po podaniu doustnym
Rdzeń
Po jednorazowej dawce działanie utrzymuje się przez
12 godzin
Pętla Henlego Kanalik zbiorczy
Najgroźniejsze działanie niepożądane- hipokalemia
2
968669000.016.png 968669000.017.png 968669000.018.png 968669000.019.png 968669000.020.png 968669000.021.png 968669000.022.png 968669000.023.png 968669000.024.png 968669000.025.png 968669000.026.png 968669000.027.png 968669000.028.png 968669000.029.png 968669000.030.png 968669000.031.png 968669000.032.png 968669000.033.png 968669000.034.png 968669000.035.png 968669000.036.png 968669000.037.png 968669000.038.png 968669000.039.png 968669000.040.png 968669000.041.png 968669000.042.png 968669000.043.png 968669000.044.png
Inhibitory anhydrazy węglanowej
Wskazania:
- Bardzo rzadko w celach moczopędnych
-
Leczenie jaskry
-
Alkalizacja moczu- zwiększa wydalanie
- substancji kwaśnych
-
Leczenie alkalozy metabolicznej
Leki moczopędne
Inhibitory anhydrazy węglanowej
Zapobieganie ostrej chorobie górskiej
Objawy:
- Ból głowy, brak łaknienia, nudności, bezsenność
- „Błędne koło chorobowe”- Hipoksja-
hiperwentylacja- alkaloza oddechowa-
hamowanie hiperwentylacji-hipoksja
- Acetazolamid przyspiesza proces aklimatyzacji
Tiazydy
Hamują aktywną wymianę jonów Cl-Na
w korowym odcinku części
wstępującej pętli nefronu
Leki oszczędzające K
Hamują reabsorpcję jonów Na w kanaliku
dystalnym oraz w kanaliku zbiorczym
Diuretyki pętlowe
Hamują wymianę jonów Cl-Na-K
w części wstępującej pętli Henlego
Kora
Rdzeń
Pętla Henlego
Kanalik zbiorczy
Leki moczopędne
Kora
Diuretyki pętlowe
Hamują wymianę jonów Cl-
Na-K
w części wstępującej pętli
Henlego
Rdzeń
Pętla Henlego Kanalik zbiorczy
3
968669000.045.png 968669000.046.png 968669000.047.png 968669000.048.png 968669000.049.png 968669000.050.png 968669000.051.png 968669000.052.png 968669000.053.png 968669000.055.png 968669000.056.png 968669000.057.png 968669000.058.png 968669000.059.png 968669000.060.png 968669000.061.png 968669000.062.png 968669000.063.png 968669000.064.png 968669000.066.png 968669000.067.png 968669000.068.png 968669000.069.png 968669000.070.png
Diuretyki pętlowe
Mechanizm działania diuretyków pętlowych
Symporter Na + - K + - 2Cl - zlokalizowany na luminalnej powierzchni komórek
nabłonka cewek grubościennej części ramienia wstępującego pętli Henlego
Blokowanie symportera dokonuje się przez łączenie z miejscem wiązania Cl -
do symportera (odwracalne blokowanie białka nośnikowego w miejscu
wiązania jonów chlorkowych)
Hamuje resorpcję zwrotną jonu chlorkowego we wstępującym odcinkupętli
nefronu i wtórnie wchłanianie jonu sodowego
Blokowany jest także transport (reabsorpcja) Mg+2 i Ca+2
Inhibitory symportera Na+-K+ -2Cl
(diuretyki pętlowe):
furosemid,
bumetanid,
Torasemid- sulfonylomocznik
kwas etakrynowy- pochodna kwasu fenoksyoctowego
Pochodne sulfonamidowe
Mechanizm działania diuretyków pętlowych
Mechanizm działania diuretyków pętlowych
Blokowanie symportera Na + - K + - 2Cl - - wydalania Na + oraz Cl -
wydalania Mg+2 i Ca+2
Diuretyki pętlowe (furosemid) działają słabo jako inhibitory anhydrazy
węglanowej- wydalania HC03 oraz fosforanów
Zwiększenie wydalania K + oraz związków o charakterze kwaśnym (H + )
Zmniejszenie wydalania kwasu moczowego
Zahamowanie kotransportera Na-K-2Cl ramieniu wstępującym szerszym
pętli nefronu
Pozanerkowo:
bezpośrednie działanie naczyniowe
zmniejsza powrót żylny
obniżenie ciśnienia napełniania LK
- Efekt zależny od udziału PG
Wpływ na hemodynamikę nerek
- Podnoszą RBF (przy odpowiedniej podaży płynów) i powodują redystrybucję
przepływów w nerce (głównie do kory) → rola PG??
-
Powodują nasilenie uwalniania reniny (zwiększają aktywność reninową
osocza)
FUROSEMID
Pochodna sulfonamidowa kwasu antranilowego
Najsilniejszy lek moczopędny o maksymalnej efektywności
dochodzącej nawet do 25­ - 30%.
wydalania jonów Na, K, Ca, Mg, fosforanów, chlorków, wody
We wlewie kroplowym max. 4 mg/min
Przedawkowanie- hipotensja, odwodnienie, zaburzenia elektrolitowe
Wzmaga działanie innych leków hipotensyjnych
Początek działania- 2-5 min od podania i.v.
Czas działania 4-6 godzin
Podawać 2-3 razy na dobę
20-40 mg i.v.
Torasemid
Stosunkowo nowy diuretyk pętlowy o mechanizmie
działania zbliżonym do furosemidu, ale zdecydowanie
odmiennej kinetyce (diuretyk pętlowy o wskazaniach
zbliżonych do tiazydów)
Biodostępność 50-90%- bardziej stała niż furosemidu (1-
90%), nie modyfikowana przez pokarm.
Okres półtrwania 3h wyraźnie dłuższy niż furosemidu (
0,5-1h )
Działanie moczopędne utrzymuje się 8 -12 h (furosemidu
do 4h)
W niewydolności serca i nerek skuteczność zbliżona do
furosemidu.
4
968669000.071.png 968669000.072.png 968669000.073.png 968669000.074.png 968669000.075.png 968669000.077.png 968669000.078.png 968669000.079.png 968669000.080.png 968669000.081.png 968669000.082.png 968669000.083.png
FUROSEMID
Lek pierwszego wyboru w stanach nagłych!!!
Dawkowanie: 20-400 mg/ dobę
FUROSEMID
Działania niepożądane:
hipokaliemia, hipomagnezemia ( zaburzenia rytmu serca)
hipowolemia
hiponatremia
hiperglikemia
hiperlipidemia - ↓HDL ; ↑ TG i LDL
hipokalcemia
hiperurykemia
zapalenie trzustki
zmniejszenie łaknienia, nudności, wymioty, zaparcia lub biegunki
alergiczne reakcje skórne
nadwrażliwość na światło
zaburzenia widzenia
w morfologii krwi – przemijająca leukopenia i trombocytopenia
Odwracalne zaburzenia słuchu, głuchota
Nasila nefrotoksyczność cefalosporyn,
Nasila ototoksyczność aminoglikozydów oraz kwasu acetylosalicylowego
Wskazania:
Ostra niewydolność lewej komory serca-obrzęk płuc
Ciężka postać przewlekłej niewydolności serca wymagająca
szybkiego odwodnienia chorego
Ciężka niewydolność nerek z obrzękami
Nadciśnienie tętnicze (gdy nieskuteczne tiazydy)
Ostra niewydolność nerek z oligurią
Hiperkalcemia (jednocześnie furosemid i 0,9% NaCl, dla
zapobieżenia odwodnieniu)
Leki moczopędne
FUROSEMID
Przeciwwskazania:
Tiazydy
Hamują aktywną wymianę jonów Cl-Na
w korowym odcinku części
wstępującej pętli nefronu
Kora
- Ciężkie upośledzenie czynności wątroby i nerek
- Ciężkie zaburzenia elektrolitowe
Hipokalemia, Hiponatremia,
Rdzeń
-
Uczulenie na sulfonamidy
- Ciąża i okres karmienia
Pętla Henlego
Kanalik zbiorczy
Inhibitory symportera Na+-Cl-
(diuretyki tiazydowe i tiazydopodobne)
Działają w końcowym, korowym odcinku części wstępującej pętli nefronu
oraz w początkowej części kanalika dalszego
Hamują zwrotne wchłanianie jonu Cl (zatrzymanie w kanaliku Na i H2O)
(odwracalne blokowanie białka nośnikowego w miejscu wiązania jonów
chlorkowych)
wydalanie jonu Ca, wydalania jonów K i Mg
Nieskuteczne przy wielko ś ci filtracji < 30 ml/min
Rozkurczaj ą mi ęś niówk ę g ł adk ą naczy ń
Niektóre leki z tej grupy mają słabe działanie inhibitorów anhydrazy
węglanowej
Farmakokinetyka inhibitorów
symportera Na+-Cl-
O umiarkowanej efektywności (do 15%) zwane również diuretykami
korowego odcinka pętli nefronu
a) pochodne benzotiadiazyny czyli tiazydy moczopędne
(chlorotiazyd, hydrochlorotiazyd)
b) związki tiazydopodobne (chlortalidon, indapamid, klopamid)
Budowa sulfonamidowa
Dobrze wchłaniają się z przewodu pokarmowego (stosować tylko
p.o.)
Różne wiązanie z białkami dla poszczególnych preparatów
Czas działania:
-
Hydrochlorotiazyd, chlortiazyd 6-12 h
-
Chlortalidon 48-72 h
-
Indapamid 36 h
5
968669000.084.png 968669000.085.png 968669000.086.png 968669000.088.png 968669000.089.png 968669000.090.png 968669000.091.png 968669000.092.png 968669000.093.png 968669000.094.png 968669000.095.png 968669000.096.png 968669000.097.png 968669000.002.png 968669000.003.png 968669000.004.png 968669000.005.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin