konspekt3.pdf
(
239 KB
)
Pobierz
Ryszard Rapacki
Szkoła Główna Handlowa
Temat6
RÓWNOWAGAGOSPODARCZA
WWARUNKACHGIĘTKICHCEN.
EKONOMIAPODAśOWA
I. CELE I UKŁAD ZAJ
ĘĆ
1.
Cele
: przedstawienie mechanizmu funkcjonowania gospodarki w ujęciu modelu
klasycznego (ekonomii podaŜowej), tj. przy załoŜeniu giętkich cen i istnieniu
ograniczeń podaŜowych; analiza warunków równowagi makroekonomicznej na
trzech współzaleŜnych rynkach: dóbr, pieniądza i pracy; ocena tempa dostosowań
gospodarki do zaburzeń równowagi (wstrząsów popytowych i podaŜowych).
2. Przypomnienie podstawowych załoŜeń modelu keynesowskiego (popytowego):
stałość cen i istnienie rezerw czynników wytwórczych. W tych warunkach kaŜde
zwiększenie popytu prowadzi zawsze do wzrostu produkcji (podaŜy).
3. Uchylenie tych załoŜeń i wprowadzenie do modelu podaŜy globalnej, rozumianej
jako skłonność i zdolność przedsiębiorstw do produkowania, a następnie
pokazanie łącznego wpływu popytu i podaŜy na poziom cen i produkcji. Jest to
tzw.
MODEL KLASYCZNY
.
4. Definicja modelu klasycznego: analiza gospodarki, w której płace i ceny są
doskonale giętkie, a gospodarka znajduje się zawsze na poziomie produkcji
zapewniającym pełne wykorzystanie czynników wytwórczych (pełne
zatrudnienie). W modelu klasycznym efektem polityki fiskalnej i pienięŜnej jest
jedynie zmiana poziomu cen, ale nie zmiana wielkości produkcji i zatrudnienia.
5. Rzeczywiste reakcje (proces dostosowań) w gospodarce tylko częściowo
przebiegają zgodnie z załoŜeniami wyłącznie modelu keynesowskiego bądź
klasycznego. W krótkim okresie bardziej adekwatne jest podejście keynesowskie
(popytowe) oznaczające brak dostosowań cen i płac. Model klasyczny natomiast
lepiej wyjaśnia zachowania gospodarki w długim okresie, kiedy w pełni dokonują
się procesy dostosowań. Dla pełnego zrozumienia sposobu funkcjonowania
gospodarki konieczne jest zastosowanie obu tych modeli łącznie, tj. analiza
popytowa i podaŜowa.
6. Kluczowym zagadnieniem w makroekonomii jest rzeczywiste tempo dostosowań,
tj. przechodzenia od "keynesowskiego krótkiego okresu" do "klasycznego
długiego okresu". Najbardziej kontrowersyjnym problemem jest w związku z tym
dobór najbardziej właściwej polityki gospodarczej w sytuacji występujących
zaburzeń w podaŜy i popycie.
7. Przebieg analizy - ilustracja graficzna (rys. 6.1).
1
Rysunek 6.1. Współzale
Ŝ
no
ść
rynków dóbr, pieni
ą
dza i pracy
Rynek
pieniądza
Rynek
Rynek
dóbr
pracy
* Wielkość i zmiany globalnego popytu są efektem współzaleŜności między
rynkami dóbr i pieniądza, zaś globalną podaŜ wyznacza współzaleŜność
między rynkami dóbr i pracy. Rynki dóbr i pieniądza są powiązane ze sobą
przez ceny i stopę procentową, natomiast rynki dóbr i pracy - za
pośrednictwem zatrudnienia i produkcji oraz płac i cen.
II. POZIOM CEN I POPYT GLOBALNY
1. Celem tej części rozwaŜań jest wykazanie, iŜ podstawową zmienną łączącą
globalny popyt na dobra z poziomem ich cen jest realna podaŜ pieniądza.
2.
POZIOM CEN
to inaczej przeciętna cena wszystkich dóbr w gospodarce.
3.
REALNA PODA
ś
PIENI
Ą
DZA
to iloraz nominalnej podaŜy pieniądza i poziomu
cen (M/P). Inaczej, jest to ilość dóbr, jaką moŜna nabyć za daną ilość pieniądza w
wyraŜeniu nominalnym.
Przy stałym poziomie cen realna podaŜ pieniądza zmienia się wraz ze zmianami
podaŜy nominalnej. Przy stałej podaŜy nominalnej realna podaŜ pieniądza rośnie
(maleje), gdy spada (wzrasta) poziom cen.
4. Analiza
współzaleŜności
między
rynkami
dóbr
i
pieniądza
-
krzywa
makroekonomicznego popytu.
5. Ilustracja graficzna (rys. 6.2).
a) załoŜenia: na popyt wpływa tylko cena, inne czynniki pozostają stałe;
* w punkcie wyjścia poziom cen w gospodarce wynosi P
0
;
* nominalna podaŜ pieniądza jest stała - P
0
wyznacza więc podaŜ realną oraz
połoŜenie krzywej LM (np. LM
0
);
* przy danych pozostałych wyznacznikach popytu (np. wydatkach państwa)
moŜna wykreślić krzywą IS (np. IS
0
);
* na razie utrzymujemy więc załoŜenie o popytowym charakterze równowagi
na rynku dóbr. Później załoŜenie to uchylimy;
2
Rysunek 6.2. Krzywa makroekonomicznego popytu
LM
0
i
LM
E
1
E
0
i
2
0
E
1
i
1
IS
1
IS
0
Y
(a)
P
E
0
P
0
E
P
2
1
E
1
MDS
MDS
Y
Y
Y
Y
0
1
2
(b)
b) przebieg rozumowania:
* równowaga na rynku dóbr i pieniądza ustala się w punkcie E
0
, przy stopie
procentowej i
0
i dochodzie Y
0
. Dochód ten rzutujemy na dolną część
wykresu; punkt jego przecięcia z poziomem cen P
0
(E
0
) wyznacza taką
kombinację cen i dochodu, przy której rynki dóbr i pieniądza znajdują się w
równowadze;
* cena spada następnie do poziomu P
1
; w efekcie ma miejsce wzrost realnej
podaŜy pieniądza, co oznacza przesunięcie krzywej LM w prawo, do
połoŜenia LM
1
.
Nowy punkt równowagi ustala się w E
1
(krzywa IS nie
zmienia połoŜenia), przy dochodzie Y
1
. Postępując analogicznie jak
poprzednio, moŜemy połączyć punkty E
0
i E
1
i wykreślić
KRZYW
Ą
MAKROEKONOMICZNEGO
POPYTU
(MDS);
c) definicja: MDS (zamiennie stosuje się teŜ symbol AD) ilustruje róŜne
kombinacje poziomu cen i realnego dochodu, przy których planowane wydatki
są równe faktycznej produkcji (istnieje równowaga na rynku dóbr), przy stopie
procentowej ustalonej na poziomie zapewniającym równowagę na rynku
pienięŜnym. Inaczej mówiąc, krzywa MDS to zbiór punktów, z których kaŜdy
odpowiada przecięciu się krzywych IS i LM przy róŜnym poziomie cen.
3
d) równanie krzywej MDS:
M
Y = α*Ā + β
P
[6.1]
gdzie: α* - zmodyfikowany mnoŜnik wydatków państwa, uwzględniający
działanie
mechanizmu
transmisyjnego,
przy
załoŜeniu
endogeniczności stopy procentowej (zob. konspekt 5),
b
- mnoŜnik zmian realnych zasobów (podaŜy) pieniądza,
β = α*
h
Ā = a + I + G.
Po przekształceniu równania [6.1] otrzymujemy:
M
P = β
[6.2]
Y
-
a
*
A
Z równania [6.2] wynika, Ŝe – przy danej wielkości produkcji (Y) i wydatków
autonomicznych (Ā) – ceny są proporcjonalne do nominalnej podaŜy pieniądza.
Formuła [6.2] wskazuje takŜe, iŜ w rzeczywistości wykres funkcji MDS nie jest
linią prostą, lecz hiperbolą.
6. Nachylenie krzywej MDS. Krzywa ma nachylenie ujemne (opada). MoŜna to
uzasadnić następująco: spadek cen oznacza wzrost realnej podaŜy pieniądza, a to
prowadzi do spadku stopy procentowej równowaŜącej rynek pienięŜny oraz do
wzrostu popytu globalnego na dobra.
Kąt nachylenia krzywej odzwierciedla skalę zmiany wydatków (i dochodu) w
punkcie równowagi, wywołanej – za pośrednictwem mechanizmu transmisyjnego
– zmianą realnej podaŜy pieniądza. Inaczej mówiąc, o nachyleniu decydują te
same czynniki co w przypadku krzywych IS i LM. JeŜeli zatem dana zmiana
realnej podaŜy pieniądza silnie wpływa na wielkość wydatków w punkcie
równowagi, to krzywa MDS będzie przebiegała płasko. Wynika to stąd, Ŝe mała
zmiana poziomu cen prowadzi do znacznej zmiany wydatków w stanie
równowagi. W przypadku odwrotnym – słabej reakcji wydatków i dochodu na
daną zmianę realnej podaŜy pieniądza – krzywa MDS będzie nachylona stromo
(do wywołania nawet małej zmiany wydatków i produkcji konieczna jest duŜa
zmiana poziomu cen). ZaleŜności te moŜna przedstawić jeszcze inaczej i
podsumować następująco:
(a)
krzywa MDS (AD) jest tym bardziej płaska, im (i) słabiej reaguje popyt na
pieniądz na zmiany stopy procentowej oraz (ii) im silniej zmienia się popyt
inwestycyjny pod wpływem zmian stopy procentowej;
(b)
krzywa MDS przebiega tym bardziej płasko, im (i) większy jest mnoŜnik oraz
(ii) im słabsza jest reakcja popytu na pieniądz na zmiany dochodu.
7. PołoŜenie krzywej MDS jest wyznaczone przy danych: nominalnej podaŜy
pieniądza, wydatkach państwa oraz pozostałych determinantach globalnego
popytu. Zmiany wielkości realnych (np. wydatków państwa) spowodują
4
przesunięcie krzywej MDS. Podobne skutki wywoła takŜe zmiana nominalnej
podaŜy pieniądza - jej konsekwencją będzie zmiana połoŜenia krzywej MDS przy
danym poziomie cen (rys. 6.3). Skala przesunięcia krzywej MDS będzie przy tym
taka sama jak zamiana nominalnej podaŜy pieniądza.
Rysunek 6.3. Poło
Ŝ
enie krzywej MDS
i
LM
1
E`
0
i
E
LM
0
0
1
E`
1
IS
i
E
1
1
1
IS
0
Y
P
P
E`
0
0
E
0
E`
P
1
1
E
1
MDS`
MDS
Y
Y
Y`
Y
Y`
0
0
1
1
8. Krzywa MDS ma charakter popytowy. Implikuje ona pełną wewnętrzną zgodność
zjawisk popytowych. Nie zastanawiamy się jeszcze, czy przedsiębiorstwa będą
chciały i mogły dostarczyć taką ilość dóbr, na jaką istnieje popyt.
9.
EFEKT REALNYCH ZASOBÓW PIENI
Ą
DZA
. Jest to jeszcze inny mechanizm
powodujący ujemne nachylenie krzywej MDS (wzrost globalnego popytu pod
wpływem spadku cen i pobudzonego nim wzrostu realnej podaŜy pieniądza i
obniŜki stopy procentowej).
Jest to odmiana znanego juŜ efektu majątkowego (bogactwa): spadek cen oznacza
wzrost wartości majątku trzymanego w pieniądzu (a zatem wzrost ten nie wynika
bezpośrednio ze zmian stopy procentowej).
* Definicja:
efekt realnych zasobów
(pieniądza) to wzrost autonomicznego popytu
konsumpcyjnego
wynikający
ze
wzrostu
realnych
zasobów
pienięŜnych
konsumentów.
5
Plik z chomika:
johny11palcow2
Inne pliki z tego folderu:
konspekt1.pdf
(304 KB)
konspekt2.pdf
(388 KB)
konspekt3.pdf
(239 KB)
konspekt4.pdf
(275 KB)
konspekt5.pdf
(206 KB)
Inne foldery tego chomika:
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin