Platon (427 ? 347 p.n.e.)
Wychowanie dziecka rozumiał, jako czynność, która powinno się wdrążać od najmłodszych lat. Państwo miało się zajmować wychowywaniem dzieci zaraz po ich urodzeniu, wyglądać to powinno na zasadzie ćwiczenia dziecka do wykonywania zawodu. Ćwiczenie odbywać się powinno podczas zabawy, ale tez podczas wykonywania poważniejszych czynności.
Zadaniem wychowawcy jest dostarczenie dziecku narzędzi do wykonywania określonej czynności. Powinien on wzbudzać zainteresowanie, kreować zachowanie i zachęcać do stanie się wzorowym obywatelem. Wychowawca powinien dbać, aby wychowanek żył ascetycznie, był zahartowany a z jego życia powinny zniknąć używki.
Cel wychowania platońskiego: tworzenie wzorowego obywatela. Wychowanie jest darem i człowiek, który jest dobrze wychowany może być zacnym. Wychowanie to „zaprawianie do cnoty”
Strażnicy-elita, aby ich wychować potrzebne są : muza (sztuka, śpiew, literatura) i gimnastyka. Strażnik –elita to osoba temperamentna, sprawna i silna fiz. Oraz duchowo mentalna.
Platon zachęca pisarzy, aby w swoich tekstach skierowanych do dzieci mówili szacunku do Boga i że nienawiść jest czymś, co niszczy społeczeństwo. Platon w przyjaźni upatruje siłę każdego człowieka. Gdy zadbana jest dusza trzeba zadbać wtedy o ciało. Elity nie powinny nadużywać alkoholu, bo „strażnik nie powinien potrzebować strażnika”.
Nadzór nad wychowaniem powinno pełnić państwo. Szkołą powinny zarządzać: dyrektor nauki (zajmuje się infrastrukturą) i dyrektor… (od organizacji).Te władze panują nad porządkiem i kontrolą czy wychowankowie chodzą do szkoły.
Dyrektor szkoły: 50-letni, ojciec dzieci, w związku małżeńskim, piastuje ten urząd przez 5 lat, w hierarchii, społ. jest bardzo wysoko.
Infrastruktura szkolna: szkoła centralnym punktem miasta. Oprócz samego budynku były „boiska”- nauka rzemiosła wojennego. Platon bierze pod uwagę, że nauczyciele będą pochodzić z zagranicy i gwarantuje się im zakwaterowanie.
Podsumowanie :
Obowiązek szkolny jest. Dzieci należą do państwa. Więzi rodzinne nie były istotne. Platon zauważył, że warto zatrudniać kobiety do pełnienia pewnych funkcji. Kobieta ma być filarem w drugim rzędzie. Jest ona narzędziem w rekach mężczyzny.
Platon oddaje w ręce państwa cały proces wychowania. Ono ma wziąć je w karby, ustalić najdrobniejsze szczegóły, wykluczając przy tym zaspokajanie jakichkolwiek potrzeb indywidualnych. W idealnym państwie nie ma własności, nie ma rodziny. Platon odrzuca wszystko, co mogłoby dzielić obywateli.
Ustrój idealnego państwa opierał się na trzech stanach (grupach społecznych) czyli na: rządcach, strażnikach i żywicielach.
1. rządcy - filozofowie, to mężowie mający za sobą 30 lat edukacji i 15 lat praktyki w
różnych instytucjach państwowych; nie mają żadnej własności, życia rodzinnego; cały wysiłek i zdolności kierują na pomnażanie publicznego dobra.
2. strażnicy - wojownicy, mają bronić państwa orężem i troszczyć się o jego niepodległość .
3. żywiciele to rolnicy, rzemieślnicy i kupcy, mają troszczyć się o zapewnienie państwu dóbr materialnych.
Państwo powinno więc czuwać nad właściwym doborem rodziców; nie dopuszczać do płodzenia dzieci przez rodziców w niewłaściwym wieku. Matki miały być w wieku od 20 do 40 lat, a ojcowie od 30 do 50 lat. Kobietom ciężarnym winno się zapewnić spokój (nie dopuszczać do silnych wzruszeń i zapewnić potrzebny ruch). Dzieci po urodzeniu stawały się własnością państwa; miały być wychowywane w domach dziecka, pod opieką odpowiednio wyszkolonych nianiek. Matki w okresie karmienia miały dochodzić o wyznaczonej porze i za każdym razem karmić inne niemowlę , aby nie przywiązały się do swoich dzieci. Niańki miały pilnować zdrowia dzieci i czuwać nad ich bezpieczeństwem; dla łagodzenia strachu i płaczu miały je kołysać .
Systematyczne oddziaływanie wychowawcze rozpoczynało się od 3 roku życia. Teraz odpowiednio przygotowane wychowawczynie (pedagogika przedszkolna) miały organizować dla nich stosowne gry i zabawy na wolnym powietrzu, opowiadać specjalnie dobrane bajki i wierszyki, uczyć muzyki. Należy stronić od muzyki żałobnej; muzyka powinna być prosta i rytmiczna. Zabawy, oznaczone przez państwo, mają kształcić dziecko, odkrywać jego charakter i uzdolnienia. Ich dopełnieniem ma być gimnastyka, która powinna dawać dziecku poczucie własnej siły.
W tym okresie - do 6 roku życia chłopcy i dziewczęta miały być wychowywane razem. Główne zajęcia to ćwiczenia gimnastyczne i taniec oraz deklamacje i śpiewy. Od 7 do 10 r. życia rozpoczynała się nauka szkolna. Pierwsze trzy lata zajmować miała nauka czytania, pisania i rachunków; następne trzy lata obejmowały: wykształcenie literackie i muzyczne obejmujące grę na lutni oraz deklamację przy akompaniamencie muzyki. Wykształcenie literackie miało opierać się na żywym słowie, wchłanianym przez pamięć. Bardzo wielki nacisk kładł Platon na naukę matematyki. W elementarnym zakresie miały się jej uczyć wszystkie dzieci. Na tym poziomie winna być dopasowana do potrzeb wojska, do handlu, rolnictwa i żeglugi. Na wyższym poziomie, stawała się przedmiotem formalnego kształcenia, narzędziem rozwoju pamięci i samodzielnego myślenia.Tylko umysły zdolne do matematyki mogły być dopuszczone do studiów filozoficznych. Do nauki nie wolno zapędzać przymusem. Od 18 do 20 roku życia chłopcy mieli przechodzić efebię .Teraz całkowicie eliminowano naukę umysłową . Zajmowano się wyłącznie wychowaniem fizycznym, lecz nie po to, aby przygotowywać ich do potrzeb wojny; do ćwiczeń gimnastycznych dodawano zapasy, walki w ciężkiej zbroi, odbywano marsze, uczono jazdy konnej i polowania, przyzwyczajano młodzież do wysiłku i pokonywania trudów, uczono umiejętności podporządkowania się interesom zbiorowości. W okresie efebii miała następować selekcja chłopców. Najbardziej zdolni i wartościowi mieli być przeznaczeni do dalszej edukacji. W tym celu miano ich poddawać różnym próbom, np. odwagi, wytrzymałości, cierpliwości, odporności na pokusy itp. Ci, którzy przeszli je zwycięsko, rozpoczynali 10 letnie studia poświęcone zgłębianiu matematyki. Ona miała być wstępem do filozofii. Nauka filozofii miała trwać 5 lat (do 35 roku życia). Cała ta edukacja miała doprowadzić do poznania istotnej mądrości, skierowanej
na poznanie człowieka, pozwalającej na zgłębienie idei najwyższego dobra - prawdy. Po ukończeniu studiów, przechodzili wszyscy na 15 lat do życia praktycznego, czyli do prac w wojsku i w urzędach cywilnych, gdzie mieli nabrać doświadczenia i by dopiero teraz, w 50 roku życia, stanąć mieli u steru spraw państwowych.
Arystoteles (384-322 p.n.e)
Zwolennik szkolnictwa publicznego, państwowego i przymusowego, ale przeciwny był zrywaniu więzów między dzieckiem a rodziną . Miłość rodzinna i serdeczna atmosfera domu - przyczyniają się do uszlachetnienia jednostki. Żywo zajmowała go kwestia wychowania moralnego. Cnoty nie można się nauczyć ,ani zaszczepić przez czysto intelektualne oddziaływanie. Wiedzieć co jest dobre - jeszcze niewystarcza by czynić dobrze.Charakter i wola są czymś odrębnym od inteligencji. Wiedza sama nie dyktuje zasad postępowania; ona tylko wyrabia (wzbogaca) nasze poglądy. Na charakter składa się kilka czynników, m. in. natura, przyzwyczajenie i rozum.Wg psychologii Arystotelesa dusza składa się z części rozumnej i nierozumnej, która wywołuje w człowieku pożądliwość , zachcenia, gniew itp.
Rozum nie jest początkiem i przewodnikiem cnoty ale popędy. Jego zdaniem popędy można i należy kształcić. Człowiek, który przyzwyczaił się do zwracania stale swych popędów ku pewnemu celowi, wytwarza w sobie w tum kierunku wprawę , a ta stwarza w nim pewien stan skłonności, które już nie łatwo ulegaj odmianie. Umacniane skłonności stają się , przekształcają się wprzyzwyczajenie, a ono z czasem staje się (jak mówimy) drugą naturą . Jednak nawet najbardziej wyrobione nawyki nie mogą być pozostawione bez światła rozumu – potrzebują dorady.
Jest za demokracją. Wg niego:
-Dusza obywatela się dzieli na: częśc posiadającą rozum (jasnośc) i częśc nie posiadająca rozumu (popęd i natura),
-część posiadająca rozum dzieli się :na rozum praktyczny i teoretyczny.
Małżeństwo : zauważa ważnośc rodziny, dzieci należa do rodziców. Państwo decyduje kto z kim się związe. Małżonkowie powinni by zbliżeni do siebie wiekowo aby było możliwe poczęcie dzieci. Dzieci nie mogą miec dzieci. Aby być małżeństwem kobieta nie może mieć mniej niż 18 lat a mężczyzna 37 lat.dzieci kalekie są wydalane ze społeczeństwa. Jest ustalana liczba dzieci. Nie ma cudzołóstwa, obcowanie z inna kobietą czy mężczyzną jest nietolerowane.
Wychowanie dziecka: dieta obfita w mleko, wina nie wolna podawac. Korzystny jest ruch i przyzwyczajenie do zimna.zabawy powinny wyglądac tak aby przypominały późniejsze czynności.Płacz dziecka prowadzi do rozwoju malucha.
Do 7 r.ż. dzieci przebywają w domu. Nie przysłuchują się rozmowom, z wiekiem mogą to robic ale nie biora udziału w dyskusji.
Nauka Dzieli się na 2 okresy wieku: - 7 r.ż. do dojrzewania i od dojrzewania do 21 r.ż
Wychowanie jest jednakowe dla wszystkich. Nauka jest dla ludzi wolnych i powinna mieć jakis umiar. Przedmioty jakie postuluje Arystoteles: gramatyka, gimnastyka, muzyka, rysunek. Ucząc się - dziecko rośnie duchowo, staje się czymś więcej, aniżeli było, rozwija tkwiące w swym wnętrzu możliwości, które dążą do pełnego ich urzeczywistnienia.
Poglądy Św. Augustyna na szkołę (354 – 430n.e.)
Na jego myśl pedagogiczną oddziaływała FILOZOFIA PLATONA i wpływ własnego doświadczenia pedagogicznego. Filozofia Św. Augustyna (teoria poznanie), pewne znaczenie ma poznanie zmysłowe tylko w zakresie rzeczy zewnętrznych. Prawdy ogólne, ( które istnieją odwiecznie). Istnieje świat idealny a w nim miecze prawdy. Uważał, że na miano NAUCZYCIELA zasługuje tylko Bóg. Augustyn potępiał posyłanie do szkół pogańskich.Uważał, ze wszelka wiedza jest nie potrzebna
Potem zmienił zdanie organizując, Że znajomość tej wiedzy jest niezbędna do odpierania ataków i zwalczania fałszywych poglądówPorównywał studiowanie z wyjściem Izraelitów z Egiptu => dzieła pogańskie maja wiele złych rzeczy, ale należy znaleźć w nich to co cenne.Prowadził też własną szkołę retoryki.Należał do grupy religijnej, która uznawała 2 pierwiastki bytu: dobro i zło.Uważał, że filozofia i religia mają przed sobą taki sam cel,jakim jest szczęśliwe i błogosławione życie. Pojmował filozofię jako narzędzie religii. Akcentował radykalną przewagę Boga nad światem, w człowieku - duszy nad ciałem oraz całkowitą zależność świata i człowieka od Boga. Przejawem tego miała być jego teoria iluminacji.Uważał Boga za byt doskonały ze wszech miar. Zabieganie o sprawy ziemskie powinny ustąpić miejsca zainteresowaniom wokół tego, co boskie.Człowiek wg. niego znajduje się w szczególnej sytuacji, gdyż z jednej strony, posiadając ciało przynależy do świata materialnego, a z drugiej, mając duszę –do świata nadprzyrodzonego. Augustynowi wydawało się, że jest mędrcem, czyli że ma dar poznania ostatecznej prawdy.Stwierdził on, że zło tkwi w kosmosie a szatan jest tworem obiektywnym Augustyn stwierdził, iż niedostatek bierze się z wielobarwności i różnorodności świata. Szary, bezbarwny, nieprzyjemny świat byłby nie do zniesienia.Augustyn wielką wagę przykładał do znaczenia zmysłów. W jego filozofii ze zmysłami wiąże się pojęcie znaku. Określa znak, jako coś, co działając na jakiś zmysł wprowadza do umysłu człowieka jakieś myśli. Znaki dzieli na naturalne i umowne – stworzone przez człowieka.Znaki umowne pozwalają ludziom na wzajemne porozumiewanie się. Słowanie są niczym innym , jak tylko znakami; to zaś co niczego nie oznacza, znakiem być nie może. Św. Augustyn był autorem teorii o predestynacji losu (tylko naznaczeni mogą ogarnąć prawdę). Uważał, iż nie czyny, tylko przeświadczenie wewnętrzne stanowi o wartości człowieka.
kaasiuuniaab