psychologia osobowości

wykład 1

Psychologia osobowości

Psychologia osobowości

·          Jacy są ludzie?

·          Dlaczego ludzie są tacy, jacy są?

·          Kim jest człowiek?

·          Kim jestem ja sam?

Człowiek jako podmiot i przedmiot psychologii

·          Kim jest człowiek? → związki z filozofią, z antropologią filozoficzną

·          Kim jestem ja sam? → związki z biografią autora: każda teoria jest odbiciem problemów jej twórcy

Celowo nie podaję definicji:

·          „Nieprzemyślany i powierzchowny jest postulat zaczynania badań filozoficznych od definicji. Ustawienie pewnego układu definicyj na początku badań jest zasadniczo możliwe tylko tam, gdzie mamy do czynienia nie z danymi przedmiotami, lecz gdzie możemy przedmioty dowolnie konstruować”

                            Roman Ingarden

Hermeneutyka

·          hermeneutike techné = sztuka tłumaczenia

·          starożytność:

-          alegoryczna wykładnia mitów

-          judaistyczna interpretacja Biblii

-          wykładnia Pisma przez Ojców Kościoła

Starożytność: cztery sensy Pisma

Littera gesta docet               fakty

quid credas allegoria              wiara

Moralis quid agas              uczynki

quo tendas anagogia              cel

Friedrich Schleiermacher

·          Hermeneutyka jest sztuką rozumienia:

-          rozumienie jako czynny, twórczy udział udział w odtworzeniu dzieła, tekstu...

-          obiektywny, bezstronny odbiór jest nierealny

·         Hermeneutyka jest teorią interpretacji

-          zasadnicze pytania: co mam zrozumieć? Jak mam rozumieć?

Co mam rozumieć?

·          cudze stany psychiczne, czyli co poeta miał na myśli? [Dilthey]

·          obiektywny sens tekstu, czyli o czym to jest? [Gadamer]

Kryteria dobrego rozumienia

·          kompetencja językowa - „znajomość kodu”

·          postawa krytyczna, nie ideologiczna - nie narzucać tekstowi, autorowi swoich przekonań, ideologii, wartości, uprzedzeń.

Koło hermeneutyczne jako struktura rozumienia

     antycypacja sensu całości

powrót do rozumienia całości                                                                                        interpretacja części

Wyjaśnianie vs. Rozumienie

ALE: P.Ricoeur podważa to rozróżnienie: rozumienie nie jest możliwe bez wyjaśniania, wyjaśnianie jest niepełne bez rozumienia

Jak się to wszystko ma do psychologii?

psychologia osobowości

wykład 2

Zygmunt Freud

·          1865-1939

·          mieszczańska, wiktoriańska obyczajowość

·          staranne wykształcenie ogólne:

-          języki obce

-          filozofia, zwłaszcza romantyków niemieckich

·          Okres bujnego rozwoju nauki :

-          humanistyka

-          nauki przyrodnicze: zasada zachowania energii [Helmholtz]

-          rozwój psychologii: (p.akademicka, behawioryzm)

Psychoanaliza jako pierwsza teoria osobowości

·          opis najbardziej ogólnych praw rządzących zachowaniem

·          próba uchwycenia „najwyższej instancji”, najwyższego poziomu organizacji zachowania

·          bardzo pojemna teoria

Psychoanaliza jako kliniczna teoria osobowości

·          dane kliniczne, zebrane w toku praktyki klinicznej

·          studium przypadku, jednostka jako przedmiot zainteresowania

·          badanie w warunkach klinicznych, nie eksperymentalnych

·          metody zbierania danych: hipnoza, metoda wolnych skojarzeń, analiza marzeń sennych, obserwacja

Cztery kwestie, poruszane przez każdą dobrą teorię osobowości

·          geneza osobowości                            → skrypt [tu też krytyczna analiza]

·          struktura osobowości             

·          dynamika osobowości              → Freud Z. O psychoanalizie

·          rozwój osobowości                            → Pervin i John, Lindzey i Hall [tu też skrót teorii]

Punkt wyjścia Z. Freuda

Energetyczne i topograficzne ujęcie psychiki