Operacja – część procesu technologicznego wykonywana na jednym stanowisku roboczym, na jednym przedmiocie (lub grupie przedmiotów) jednocześnie przez jednego pracownika lub brygadę w sposób ciągły. Operacja stanowi podstawową jednostkę planowania produkcji.
Ustawienie – składa się z 2 czynności: ustalenie i zamocowanie przedmiotu. Bazę stanowi linia, pkt. lub powierzchnia przedmiotu względem której jest określone położenie w sposób bezpośredni rozpatrywanego punktu, linii lub powierzchni. Przestalenie – odebranie większej liczby stopni swobody niż trzeba lub jednego stopnia na wiele sposobów
Pozycja – część ustawienia. Zmiana pozycji odbywa się przez użycie przyrządów wielopozycyjnych np. podzielnia
Zabieg – część operacji wykonywana przy stałych parametrach technologicznych
Przejście – tylko w niektórych operacjach np. przejście w obr. skr. Jest związane ze zdjęciem 1 warstwy materiału
Czynność pomocnicza – mogą dotyczyć każdego poziomu procesu technol.
Ruch – elementarna część procesu, wykorzystywana przy hromometrozowaniu produkcji
KOSZT WYTWARZANIA:
a) koszty bezpośrednie KB
- koszt materiału KM (zakup, naddatek technol., magazynowanie)
- koszt robocizny KR (norma czasowa operacji + godzinna stawka)
- koszty specjalne KSp (związane z określonym przedmiotem wytwarzania, koszt specjalnych środków produktu)
b) koszty pośrednie KP
- koszty wydziałowe KW
1) ruchowe KWR (energia, ogrzewanie, mat. pomocnicze, amortyzacja, konserwacja, remont)
2) ogólne KWO (płace personelu wydziałowego, amortyzacja budynku, transport wewn.)
- koszty zakładowe ogólne KZO (płace kierownika, administracji i pracowników biur)
Środki produkcji:
uniwersalne; katalogowe; normalne (ujęte w normach); specjalizowane (ukierunkowane na określone działania); specjalne (wyłącznie do jednego rodzaju produktu)
Urządzenia technologiczne:
obrabiarki; przyrządy (uzupełniają łańcuch kinematyczny obrabiarki); uchwyty (do mocowania i ustalania); narzędzia (obróbkowe i pomocnicze)
Cecha:
- wielkość produkcji
- stałość produkcji (brak powtarzalności; okresowe uruchamianie serii; produkcja ciągła przez cały okres bez zmian
- obciążanie obrabiarek (obciążenie zmienne; okresowa zmiana przedmiotów; ciągłe obciążenie tymi samymi przedmiotami)
- rodzaje obrabiarek (obrabiarki uniwersalne, sterowane numerycznie; specjalizowane, produkcyjne, sterow. num. centra obróbkowe, ASO, ESO; obrabiarki specjalne, obrabiarki zespołowe)
- rozmieszczenie obrabiarek (w ukł. rodzajowym; w gniazda technologiczne; ustawienie w liniach produkcyjnych)
- zakres operacji (bardzo obszerny; zakresy są możliwie proste; zakres ograniczony)
- zastosowanie pomocy specjalnych (tylko w wyjątkowych przypadkach; szerokie zastosowanie; specjalne stanowiska)
- opracowanie procesu (karta technologiczna-opis kolejnych operacji i stanowisk, uproszczona technologia; karta technol. + instrukcje obróbkowe; szczegółowe opracowanie procesów i systematyczne ich badanie w toku produkcji)
- koszt przygotowania produkcji (niski; wysoki; b.wysoki)
- koszt jednostki produkcji (b.wysoki; niski; b.niski)
- kwalifikacje załogi (wysokie; robotnicy przyuczeni, wysoko kwalifikowani ustawiacze; to samo o ile nie jest w pełni zautomatyzowana, jeśli jest to b.wykwalifikowani programiści i ustawiacze)
- zamienność części (brak, dopasowywanie na montażu; zamienność w dużym stopniu; pełna zamienność, zamienność w grupach selekcyjnych)
Naddatki na obróbkę – warstwa materiału przeznaczona do usunięcia w czasie obróbki, celem zapewnienia wymaganej dokładności przedmiotu. Dla powierzchni obrotowych – naddatek 2x warstwa jaką mamy usunąć (naddatek na średnicę)
PÓŁFABRYKATY (metalowe i niemetalowe ->kompozyty):
- materiały hutnicze walcowane: pręty (ciągnione; druty); rury; kształtowniki; blachy, taśmy (wykroje; wytłoczniki)
- odkuwki (swobodne; matrycowe)
- odlewy
- spiekane (z proszków)
- spajane
DOKŁADNOŚĆ OBRÓBKI (JAKOŚĆ):
- wymiary \
- kształt \----------> makrogeometria
- położenie /
- warstwa wierzchnia -----> mikrogeometria
Przyczyny niedokładności obróbki skrawaniem:
Lokalizacja, obrabiarka, uchwyt, narzędzie, przedmiot obrabiany, człowiek
Rodzaje:
Geometryczne, kinematyczne, dynamiczne, odkształcenie elementów układu pod wpływem:
- sił (skrawanie; mocowanie)
- temperatury
- naprężeń własnych
Zależne od:
Przebiegu procesu technologicznego, parametrów technol., czasu, pomiarów
Marcianus