- pojęcie funkcjonalne
- składa się z 4 stawów: ramienny, barkowo-obojczykowy, mostkowo-obojczykowy, łopatkowo-żebrowy
- przystosowany do wielopłaszcyznowych ruchów obrotowych
- kaletka podbarkowa- między mięśniem naramiennym, stożkiem rotatorów i więzadłem kruczo- barkowym
- pierścień rotatorów {m. nadgrzebieniow, m. podgrzebieniowy, m. podłopatkowy, m. obły mniejszy}- spojony z torebką stawową
- - krytyczny odcinek stozka- ostatni centymetr mięśnia nadgrzebieniowego
- obecność delikatnych struktur: splot ramienny : C5-Th1, naczynia podobojczykowe i pachowe
Ruchy barku:
Ø Suma ruchów w 4 stawach
Ø Odwodzenie powyżej 90 st. wymaga zewnętrznej rotacji ramienia
Ø Starterem odwodzenia jest mięsień nadgrzebieniowy
a)rotacja: m. podłopatkowy, m. podgrzebienowy, m. obły mniejszy i większy
b)odwodzenie i unoszenie ramienia: m. naramienny, m.nadgrzebieniowy
c)przywodzenie: m. piersiowy większy, m. najszerszy grzbietu, m.kruczo-ramienny,
d)unoszenie barku: m. czworoboczny, m. dźwigacz łopatki, m.równoległoboczny
e)inne: m. dwugłowy ramienia( odwodzenie, rotacja wewnętrzna, zginanie); m. trójgłowy ramienia( przywodzenie, prostowanie); m. podobojczykowy
Z ust doktora Przemysława słów kilkaJ:
Ø W stawie ramiennym pokrycie głowy przez panewkę wynosi 20% dlatego ważne są dodatkowe struktury, które stabilizują staw
Ø Bark- element tzw. górnego kwadrantu ciała- dolegliwości mogą pochodzić z różnych struktur, dlatego diagnozując pacjenta należy zwrócić uwagę na kręgosłup C, klatkę piersiową [ płuca (guz Pancoasta), serce, żołądek]
Ø Kaletka podbarkowa- znajduje się między m. naramiennym, wyrostkiem barkowym a stożkiem ścięgnistym i często występują stany zapalne w wyniku przeciążenia mechanicznego
Ø Przy odwodzeniu ramienia należy zrotować rękę na zewnątrz gdyż zwiększa to szczelinę stawu
Ø Pęczek naczyniowo –nerwowy – w obrębie barku znajdują się ważne struktury istotne dla funkcjonowania kończyny górnej: splot ramienny, tętnica pachowa i in.
Bolesny bark- nie jest rozpoznaniem a jedynie stwierdzeniem choroby, po którym należy przystąpić do właściwej diagnostyki. Przyczyny :
a)zewnętrzne:
-zwyrodnienia odc. C
-zmiany w krążku międzykręgowym
-uszkodzenie splotu ramiennego
-neuropatie uciskowe
-zespół wylotu klatki piersiowej
-nowotwory płuc
-choroba niedokrwienna serca
b)wewnętrzne:
-zespół ciasnoty podbarkowej, uszkodzenia pierścienia rotatorów
-niestabilność
-urazy tkanek miękkich i złamania
-zmiany zwyrodnieniowe
-zapalenie ścięgna i zmiany przebiegające z odkładaniem wapnia
-zapalenie torebki stawowej
-guzy
-uszkodzenia naczyń i nerwów
-problemy psychologiczne
1)badanie kliniczne (wywiad!!!+ badanie funkcjonalne)
2)RTG
3)USG
4)artroskopia
5)TK
6)MR
WYWIAD:
Ø Układ oddechowy: duszność, kaszel, charakter oddechu
Ø Układ pokarmowy: czy pacjent schudł?, biegunki, nudności ,zgaga, nudności ,wymioty
Ø Układ kardiologiczny: serce?, leki?
Ø Praca: charakter, miejsce
BADANIE FUNKCJONALNE:
1)Skóra
Ø Ucieplenie - tzw. odruch trzewno – skórny, jeżenie włosów
Ø Przesuwalność
Ø Obrzęk
Ø Guzki
Ø Stwardnienia
Ø Wilgotność
2)Ruchy
-czynne uniesienie barku
-bierne uniesienie barku
-ustalenie pozycji i miejsca wyjścia bólu
-bierne odwodzenie ramienia
-bierna rotacja zewnętrzna ramienia
-bierna rotacja wewnętrzna ramienia
z oporem:
-przywiedzenie i odwiedzenie ramienia
-rotacja wewnętrzna i zewnętrzna
-wyprost i zgięcie w łokciu
3)Symetria barków, łopatek
4) Trofika mięśni
Zespół bolesnego barku jest związane najczęściej z:
-zespołem mięśnia nadgrzebieniowego ( w miejscu krytycznym)
-zapalenie kaletki podbarkowej
-zmiany zwyrodnieniowo- wytwórcze
-uszkodzenie głowy długiej m dwugłowego
-niedowład połowiczy
-unieruchomienie
Interpretacja badania:
Ø Ograniczenie typu torebkowego: bólowe ograniczenia czynnego i biernego ruchu odwodzenia( do 45st.), rotacji zewnętrznej (do 75st.) oraz rotacji wewnętrznej (do 15st.); dobra siła mięśniowa®podrażnienie stawu na tle zapalenia, zwyrodnienia lub urazu
Ø Ograniczenie ruchu pozastawowe- najczęściej odwodzenie ®ostre zapalenie kaletki podbarkowej)
Ø Pełen zakres ruchów biernych- ból tylko przy jednym z ruchów czynnych® zapalenie ścięgna
Ø Osłabienie kończyny®przetrwanie ścięgna lub uszkodzenie nerwu
Ø Brak ruchu w stawie i czynne odwodzenie do 60 st. dzięki ruchom łopatki®zamrożony bark
Ø Ruchomość łopatki przy przywiedzeniu ramienia®osłabienie m. nadgrzebieniowego
Ø Ból przy odwiedzeniu powyżej 90st. i ograniczenie dalszego ruchu do pracy łopatki®uszkodzenie stawu barkowo-obojczykowego
Ø Załamanie ruchu odwodzenia pomiędzy 75 a 120 st ® uszkodzenie pierscienia rotatorów lub głowy długiej mięśnia dwugłowego
Ø Ograniczenie ruchu typu pozatorebkowwego: ograniczenie ruchów biernych i czynnych w wszystkich płaszczyznach, ból promieniujący w kierunku łokcia ®ostre zap[alenie kaletki pod mięśniem naramiennym
Ø Bolesny łuk podczas odwodzenia, ruchy bierne niebolesne o pełnym zakresie, siła mięśni dobra® przewlekłe zapalenie kaletki pod m. naramiennym
Ø Ruchy czynne w pełnym zakresie, ruchy bierne bolesne w końcowej fazie, ruchy oporowane w normie®skręcenie stawu barkowo-obojczykowego
Ø Ruchy w pełnym zakresie-jedno miejsce bólu przy ruchu z oporem, bolesny łuk podczas odwodzenia, ruchy bierne w pełnym zakresie, niebolesne®uraz, zapalenie m. nadgrzebieniowego
Ø Bolesny łuk, ruchy bierne pełne, niebolesne, ból przy oporowaniu rotacji zewnętrznej®zapalenie, uraz m. podgrzebieniowego
Ø Bolesny łuk, ruchy bierne pełne, niebolesne, ból przy oporowaniu rotacji wewnętrznej®uraz, zapalenie ścięgna m. podłopatkowego
LECZENIE
1) W przypadku naruszenia ścięgna- w zależności jak jest ono zmienione (podrażnienie, zbliznowacenie, kalcyfikacja, naderwanie)
Zerwanie ścięgna: operacja + fizjoterapia po zabiegu
Zerwanie niecałkowite : operacyjnie czy zachowawczo?
-zależy od wieku, zawodu
Postępowanie
W ćwiczeniach: najpierw zgięcie, trakcja, rotacja zewnętrzna i zepchnięcie głowy kości ramiennej w dół
Techniki rozluźniające mięśnie ( nie PIR!)
Kąpiele
Nauka prawidłowej pozycji ciała
Autorelaksacja
Ćwiczenia wzmacniające mięśnie
2) Uszkodzenie kaletki podbarkowej
-fizykoterapia: laser, ultradźwięki, krioterapia, jontoforeza+sterydy
-iniekcje - ostrzykiwanie barku
-jeśli brak poprawy- operacja
Ważne: Nie rozćwiczaj na siłę- uruchom bark w zakresie funkcjonalnym tj zgięcie i odwodzenie w zakresie 60 stopni
lidkaaaa