Wyklady z Techniki Smarowania Tarcie - Anna M. Ryniewicz.pdf

(11208 KB) Pobierz
Bez tytułu slajdu
Technika Smarownicza
Dr hab. inż. Anna M. Ryniewicz
Tarcie
i smarowanie
Akademia Górniczo – Hutnicza
w Krakowie
w Krakowie
Tarcie
i smarowanie
Akademia Górniczo – Hutnicza
242515786.003.png 242515786.004.png
Co to jest tarcie?
Tarcie jest to zespół zjawisk, wywołujących opór przy
przemieszczaniu po sobie ciał stałych. Mówimy wtedy o tarciu
zewnętrznym. Powszechnie przyjętą miarą, charakteryzującą
ilościowo straty tarcia (opór ruchu), jest współczynnik tarcia.
Jeśli chcemy po płaskiej powierzchni przesunąć ciało o
ciężarze, to musimy do niego przyłożyć siłę poziomą P
(ciągnąc lub pchając). Zwiększając stopniowo tę siłę i mierząc
ją na dynamometrze, przekonamy się po kilku
powtórzeniach doświadczenia,
że ciało o tym samym ciężarze N
zostanie wprawione w ruch
wtedy, kiedy siła P przekroczy
określoną wartość. Wtedy
pokonane zostaną opory ruchu,
symbolizuje siła tarcia T.
242515786.005.png
Co to jest Tarcie?
T N
co odczytujemy jako: „T jest proporcjonalne do N".
Występujący w tym wzorze współczynnik proporcjonalności [i
nazywa się współczynnikiem tarcia. Najczęściej dla
warunków tarcia suchego wartość tego współczynnika mieści
się w przedziale 0,2 do 0,8
Dla każdego układu materiałów współczynnik tarcia suchego
przyjmuje nieco inne wartości. Na jego wartość ma również
wpływ chropowatość powierzchni styku (powierzchni
ślizgania). Wiemy z własnego doświadczenia, że opory ruchu
przy przesuwaniu ciężkiej skrzyni po tafli lodowej są dużo
mniejsze, niż przy przesuwaniu takiegoż ładunku np. po
powierzchni betonowej.
Z wielu doświadczeń wynika, że między siłą tarcia T a siłą N
zachodzi zależność:
= ×
242515786.006.png
Co to jest tarcie?
Ogólnie można powiedzieć, że istnieją dwie przyczyny tarcia
(oporów ruchu):
- mechaniczne, wynikające z odkształcania natykających
się na siebie nierówności (chropowatości) powierzchni,
- molekularne, wywołane koniecznością pokonania sił
przyciągania się (adhezji) atomów (cząstek - molekuł)
powierzchniowych obu ciał.
Tarcie ślizgowe
m = 0,2 – 0,8
Tarcie ślizgowe
m = 0,002 – 0,001
Porównanie oporów ruchu przy ślizganiu i toczeniu
242515786.001.png
Co to jest zużycie?
Zużycie jest skutkiem zużywania, czyli procesu, który
powoduje przy tarciu stopniowy ubytek materiału, zmianę
wymiarów (czasami również kształtu) współpracujących
elementów. Istnieje wiele różnych odmian zużywania;
realizuje się ono według różnych mechanizmów i przebiega z
różną intensywnością. Zależy to od warunków pracy węzła i
wpływów otoczenia.
Rodzaje zużycia
● Ścierne,
● korozyjno-mechaniczne,
● łuszczenie,
● pitting,
● fretting.
242515786.002.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin