Makroekonimia - zagadnienia (.doc

Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl

Wyjaśnij podstawowe różnice między mikro- i makro-ekonomią: Ekonomia jako dyscyplina wiedzy dzieli się na dwie zasadnicze części -mikro i makro ekonomię. tak jak sugeruje przedrostek „mikro”(podobnie jak w słowie mikroskop), mikroekonomia jest badaniem pojedynczych rynków- zboża ,książek itp., które funkcjonują w ramach gospodarki narodowej. gdy ekonomiści mierzą, wyjaśniają, przewidują popyt na poszczególne produkty np. Kalkulatory, rowery itd. , mają do czynienia z mikroekonomią.

Znaczna część pracy ekonomistów związana jest z analizą mikroekonomiczną, to znaczy, z interpretacją zjawisk mających miejsce na rynku i związanych z dokonywaniem osobistych wyborów przy zakupach towarów. Kwestie będące przedmiotem zainteresowania mikro ekonomistów mogą wyglądać następująco: Co określa cenę poszczególnych dóbr i usług? Co określa wielkość produkcji poszczególnych firm czy gałęzi przemysłu? Co określa wysokość płac , które otrzymują pracownicy?, stopę procentową, którą otrzymują pożyczkodawcy?, zyski uzyskiwane przez przedsiębiorstwa?, w jaki sposób poszczególne narzędzia polityki rządu, jak ustawy dotyczące poziomu płac minimalnych, reglamentacja cen, cła i podatki wpływają na cenę i poziom produkcji na poszczególnych rynkach?

Ekonomiści interesują się ponadto mierzeniem, wyjaśnianiem i przewidywaniem działania całego systemu gospodarczego. Aby to osiągnąć studiują szeroko pojęte działy gospodarki, w tym np. całkowitą produkcję wszystkich firm produkujących dobra i usługi. Makroekonomia jest badaniem gospodarki narodowej jako całości lub też badaniem jej znaczącej części Odnosi się do „ogólnego obrazu”, a nie szczegółów działalności gospodarczej danego kraju.

Zamiast skupiać swoją uwagę na tym, ile rowerów i telewizorów zostało sprzedanych w danym okresie, makro ekonomiści obserwują jakie są całkowite zakupy dóbr i usług dokonywane przez konsumentów, albo też, ile środków finansowych wydają wszyscy producenci na budowę nowych zakładów i wyposażenie do nich. Zamiast śledzenia ceny dobra na danym rynku, makroekonomia śledzi ogólny poziom cen lub ich średnią. Zamiast skupiać się na stawce płacy, liczbie zatrudnionych hydraulików lub listonoszy, makro ekonomiści badają dochody wszystkich zatrudnionych i globalną liczbę wszystkich zatrudnionych w całej gospodarce. Krótko mówiąc, makroekonomia zajmuje się badaniem krajowej produkcji bezrobocia i inflacji.

Typowe zagadnienia znajdujące się w kręgu zainteresowania makroekonomii  obejmują:

co określa ogólny poziom cen?, co określa poziom produkcji krajowej i dochodu narodowego?, jakie skutki wywiera polityka monetarna i budżetowa rządu na  ogólny poziom cen, dochodu, zatrudnienia, bezrobocia?, co może, jeżeli w ogóle może, dla zwalczenia bezrobocia, inflacji, recesji?     

Pojęcie i podstawowe typy podmiot. ekonom.: Podmiot ekonomiczny- jednostka ludzka lub zorganizowana grupa ludzi posiadająca określony zakres uprawnień w zakresie prowadzenia działalności gosp. lub określony zakres własności w zakresie posiadania dóbr czy zasobów. Podmioty ekonom. w ramach zakresu swobody gosp. wyznaczonej przez dany ustrój gosp. -reguły prawne mówiące o tym kto i jakie posiada uprawnienia własnościowe oraz regulujące uprawnienia podmiotu do wykonywania czynności gosp. Podstawowe to: prawo do użytkowania dobra (zasobu) w ramach jego fizycznych możliwości; prawo do osiągania dzięki prowadzeniu działalności gosp. nadwyżki nad kosztami; prawo do rozporządzania własnością w formie kupna, najmu, darowizny itd.

Najstarszy podmiot ekonom. to gospodarstwo domowe - jednostka, którą tworzą ludzie wspólnie zamieszkujący oraz podejmujący decyzje co do uzyskiwania dochodów i ich wykorzystania w ramach zaspokajania swoich potrzeb.

We współczesnej gosp. istnieją trzy źródła uzyskiwania dochodu przez (GD):

z pracy (płaca)

własności (ziemi -renta lub kapitału -zysk, procent)

różne formy świadczeń od państwa (zasiłki, stypendia) oraz od instytucji finansowych (renty, emerytury)

Jeśli od strumieni dochodów odejmiemy strumienie odpływające na różne opłaty związane z wpłatami na rzecz instytucji ubezpieczeniowych , emerytalnych itp. ,a także podatków na rzecz państwa to do dyspozycji gosp. dom. dochód dyspozycyjny , który dzieli się na wydatki konsumpcyjne (dobra i usługi) oraz oszczędności, stanowiące źródło różnego rodzaju lokat typu inwestycyjnego lub różnych form zabezpieczenia w postaci oszczędności pieniężnych, które bezpośrednio łączą się z koniecznością spłaty kredytu zaciągniętego przez gosp. dom

Przedsiębiorstwo -(zorganizowana grupa ludzi) -jednostka gospodarcza , która w oparciu o czynniki wytwórcze wytwarza i sprzedaje dobra w celu uzyskania nadwyżki korzyści-przychodów nad kosztami, czyli dąży do maksymalizacji zysku. Z punktu widzenia celu istnienie przedsiębiorstwa uzależnione jest od istnienia rynku. Pojawienie się przedsiębiorstwa stanowiło pewną innowacje społeczną a oznaczało to bowiem:

oddzielenie procesu konsumpcji i produkcji,

specjalizację wytwórców i wzrost wydajności

dostosowaniem produkcji dóbr i usług do potrzeb nabywców

We współczesnej gosp. rynkowej formy własności są wysoce zorganizowane i pozwalają na wyróżnienie przedsiębiorstw będących indywidualna własnością osób fizycznych przy najmowaniu pracy najemnej. Na wyróżnienie zasługuje przedsiębiorstwo będące własnością wielu osób, np. typu niepracowniczej spółki akcyjnej , ważnym rodzajem są tez przedsiębiorstwa własnościowo związane z państwem lub społecznością lokalną (komunalne) .

   Państwo- to różne instytucje i organy władzy gospodarczej występujące także w roli właściciela dóbr i zasobów a także czynnika kształtującego samo prawo gospodarcze , a więc określony typ ustroju gosp. W ramach państwa wyróżnić można takie podmioty jak:

instytucje finansowe

podmioty demokracji gosp.

Instytucje finansowe charakteryzują się tym, że prowadzą transakcje, których przedmiotem jest sprzedaż kapitału lub jego użyczenie, a  który posiada postać papiery wart., gotówki .Do tego typu instytucji nalezą : banki, towarzystwa ubezpieczeniowe, giełdy itd. Spełniają one istotną rolę na rynku, gdyż mogą przyczyniać się do jego rozkwitu.

Natomiast wspólną cechą podmiotową demokracji gosp. jest fakt że przyjmują one formę organizacji społecznych i zawodowych, wyrażają interesy rożnych grup i dążą do realizacji związanych z nimi zamierzeń .Wywierają więc na inne podmioty ekonomiczne wpływ, który przyjąć może różne formy( rokowania, strajk, blokady).  

Walka negocjacyjna: to walka o podział korzyści ekonomicznych związanych z uczestnictwem w wymianie , a toczoną pomiędzy różnymi podmiotami. Jej przedmiotem są najkorzystniejsze dla obu stron warunki transakcji. Jej źródłem jest przeciwstawność interesów, a głównym następstwem- z jednej str. weryfikacja i akceptacja  oferty podażowej, a z drugiej str.- możliwości efektywnego zaspokojenia potrzeb odbiorców. Dla dostawcy weryfikacja i akceptacja jego oferty podażowej to potwierdzenie jego racji bytu na rynku. Tak więc producent musi się liczyć z preferencjami odbiorców, czyli z istnieniem bariery popytu. Występowanie tej bariery w toku walki negocjacyjnej to sytuacja , w której sprzedawca nie może zbyć więcej towarów przy istniejącej cenie bądź nie jest w stanie podnieść ceny i utrzymać dotychczasowego poziomu ich sprzedaży.  Dostawca powinien również liczyć się z efektem substytucji  - czyli odbiorca może dokonać zakupu u innego sprzedawcy.

Gdy w walce negocjacyjnej uczestniczy więcej niż 1 dostawca , to między dostawcami toczy się walka konkurencyjna. Rywalizują oni o wydatki odbiorcy określone przez jego siłę nabywczą. Przedmiotem walki konkurencyjnej jest oferowanie warunków dostaw korzystniejszych od warunków innych dostawców. Podstawowe cele tej walki wiążą się ze strategią ofensywną ( poprawa pozycji na rynku ) lub defensywną ( zachowanie dotychczasowej pozycji na rynku ). W walce konkurencyjnej wśród dostawców ujawniają się dwa motywy : „ nie stracić do konkurenta „ i „wygrać z nim "  Dla odbiorcy istnieje lepsza sytuacja gdy jest 2 lub więcej dostawców- posiada większy wybór.

Walka przetargowa: polega na oferowaniu dostawcom korzystniejszych warunków zawierania transakcji w porównaniu do innych odbiorców . Jest to wariant walki konkurencyjnej prowadzonej wśród odbiorców. Decydującą rolę odgrywa tu  siła nabywcza samych odbiorców. Dzięki niej są oni w stanie kupić więcej przy danej cenie lub ( i ) zapłacić wyższą cenę przy danej ilości. Bezpośrednim przejawem i wynikiem toczonej na rynku walki są ceny odzwierciedlające układ sił na danym rynku. Ceny te eliminują z gry nieefektywnych dostawców  i niewypłacalnych odbiorców oraz pozostawiają i nagradzają pozostałych graczy na rynku..

Rodzaje, cechy i infrastruktura wyników: Ze względu na przedmiot transakcji odróżnia się zwłaszcza tak podstawowe odmiany wyników jak: rynki towarowe, rynki usług , rynki kapitałowe . Przyjmując za podstawę podziału przestrzenne wymiary rynku , wyróżnia się rynki o znaczeniu lokalnym, regionalnym, krajowym, międzynarodowym, i światowym. Przestrzenny punkt widzenia związany bywa często z samym przedmiotem transakcji. Tak na przykład rynek usług bytowych ma zazwyczaj charakter lokalny podczas gdy rynek podstawowych surowców czy walut są zwykle rynkami światowymi lub przynajmniej międzynarodowymi. Tworzenie się i rozwój rynków związane jest także z czasem jako czynnikem wpływającym na ich trwałość, a także i zakres przemienny. Rynki pierwotne powstają i funkcjonują zazwyczaj w regionach lub krajach o szczególnie dużej podaży określonych towarów. Rynki centralne kształtujące się w wyniku długotrwałych procesów rozwojowych to z reguły rynki o skali międzynarodowej i występujące w krajach wysoko rozwiniętych pod względem gospodarczym. Z kolei uwzględniając kryterium stopnia zorganizowania działalności służącej wymianie rynki dzielone są na sformalizowane i nieformalne. Na pierwszych zawarcie transakcji regulowane jest przez stosowane przepisy określające zasady i formy uczestnictwa w wymianie. Warunki prowadzenia działalności handlowej to także podstawa odróżniania rynku handlu hurtowego od detalicznego szczególną rolę we współczesnym świecie odgrywają rynki kapitałowe. Rynki pieniężne to przede wszystkim rynek pieniądza krajowego oraz rynek walutowy. Kształtują się na nim stopy oprocentowania pieniądza jako prawnego i obiegowego środka płatniczego a także kursy różnych walut oraz dewiz,. Przedmiotem obrotu na tym rynku jest również samo złoto. Głównym przedmiotem transakcji na rynku papierów wartościowych są akcje i obligacje. Instytucjonalny aspekt prowadzenia działalności umożliwiającej i ułatwiającej kupującym i sprzedającym uczestnictwo w wymianie znajduje swój wyraz w istnieniu szeroko rozumianej infrastruktury rynkowej. Tworzą je przede wszystkim zorganizowane formy działalności handlowej w postaci sklepów detalicznych, hurtownie i półhurtownie oraz inne punkty skupu i sprzedaży. Klasyczne instytucjonalne formy rynków światowych i międzynarodowych to m.in. targi i wystawy gosp., aukcje, wolne obszary celne i giełdy. Targi to periodycznie odbywane imprezy handlowe skupiające wielu wystawców i kupujących, a prezentujących zazwyczaj nowości oferty producentów z wielu branż, bądź jednej wyspecjalizowanej. Aukcje jako miejsca spotkań handlowych odbywanych najczęściej w regularnych odstępach czasu mają na celu sprzedaż w formie publicznego przetargu prezentowanych towarów o charakterze zarówno masowym jak i jednostkowym. Wolne obszary celne spełniają swoje funkcje handlowo dystrybucyjne wobec określonych i dostarczonych do nich towarów nie obciążonych opłatą celną. Giełdy to miejsca szczególnego rodzaju stałych spotkań nabywców i sprzedawców zainteresowanych w transakcjach ściśle wyznaczonych towarów lub wartości. Miejsca te są specjalnie przystosowane organizowane i obsługiwane. Sposoby i warunki zawierania transakcji cechuje tu najwyższy stopień sformalizowania rynku. Rejestracja potencjalnych transakcji przeprowadzana jest przez maklerów giełdowych, którzy ustalają jednocześnie ceny i prezentują je w codziennych notowaniach. Odróżnia się giełdy towarowe i pieniężne.

Model dwupodmiotowej struktury gospodarki rynkowej: Zbudowany jest w oparciu o: gospodarstwa domowe oraz przedsiębiorstwa, a takie strumienie finansowe i rzeczowe jakie między nimi przepływają. W tym modelu mamy do czynienia z gospodarką zamkniętą, ponieważ nie uwzględniono tutaj żadnych powiązań przedsiębiorstw i gospodarstw domowych z zagranicą. Model ten prezentuje pewne uproszczenia co do rzeczywiście funkcjonujących przepływów finansowych. Nie ma tutaj przepływów między przedsiębiorstwami , ani towarowo-usługowych, ani też finansowych. Na rynku czynników wytwórczych przedsiębiorstwa otrzymują czynniki wytwórcze od gospodarstw domowych, jednocześnie dokonują opłat za czynniki wytwórcze, a gospodarstwa domowe uzyskują z tego powodu dochody. Na rynku produktów gospodarstwa domowe otrzymują produkty finalne oraz świadczone usługi od przedsiębiorstw ,a z kolei przedsiębiorstwa otrzymują dochody ze sprzedaży produktów oraz ze świadczonych przez siebie usług. Z drugiej strony gospodarstwa domowe ponoszą wydatki związane z konsumpcją dóbr pochodzących od przedsiębiorstw. Z tego modelu jasno wynika , że przedsiębiorstwa wynajmują czynniki wytwórcze od gospodarstw domowych, a nie od przedsiębiorstw . Można więc łatwo wywnioskować , że tak jak przedsiębiorstwa są jedynym producentem i dostawcą dóbr i usług, tak jak gospodarstwa domowe są jedynym właścicielem i dostawcą czynników wytwórczych. W modelu tym rynek stanowi to , co zachodzi między przedsiębiorstwami , a gospodarstwami domowymi . Nie uwzględniono w tym ujęciu relacji  jakie zachodzą  między samymi  przedsiębiorstwami , a które to relacje stanowią również rynek. Popyt i podaż jakie prezentują oba podmioty występuje na różnych rynkach. Analizowany schemat w rzeczywistości odbiega od współczesnych gospodarek rynkowych ,a przypomina bardziej te które występowały w XIX w.,  to jednak należy zauważyć, że występują tutaj zarówno strumienie towarowo-usługowe jak i finansowe, które można zauważyć w obecnych gospodarkach.

Model trójpodmiotowej gospodarki rynkowej: Zbudowany jest podobnie jak model dwupodmiotowej, z tym jednak zastrzeżeniem , że występuje tutaj również państwo , które reprezentują władze gospodarcze. Tak więc model ten jest zbudowany w oparciu o: gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa i wcześniej już wymienione władze gospodarcze Państwo jest tutaj podmiotem jednorodnym , który obejmuje swym zasięgiem różne instytucje władzy państwowej np. władze lokalne , rząd, administracje państwową , bank centralny. Jednak nie obejmuje przedsiębiorstw państwowych , ponieważ zaliczane one są w tym modelu do samych przedsiębiorstw. Państwo staje się drugim obok gospodarstw domowych właścicielem czynników wytwórczych  i samo może je odnajmować przedsiębiorstwom prywatnym, albo uposażać nimi własne przedsiębiorstwa. Transakcje zasobowe z udziałem państwa (np. państwo sprzedaje lub wynajmuje kapitał, względnie ziemię) nie zawsze należy do rynku czynników wytwórczych , niekiedy bowiem  realizowane są poniżej cen rynkowych . Transakcje takie zaliczamy do sektora nierynkowego . Różnica między sektorem rynkowym,   nierynkowym , a rynkowym polega na tym , że czynniki wytwórcze , dobra i usługi są w nim sprzedawane , a czynniki wytwórcze także wynajmowane poniżej ceny rynkowej , lub że świadczy się usługi co do których nie ma możliwości ustalenia takiej ceny. Takie usługi to np.: obrona porządku publicznego , czy obrona narodowa. Pokrycie kosztów tych usług państwo realizuje na podstawie świadczeń finansowych ze strony gospodarstw domowych i przedsiębiorstw (opłaty skarbowe podatki). Na rynku czynników wytwórczych : gospodarstwa domowe i państwo mogą sprzedawać te czynniki (z pominięciem siły roboczej) między sobą i jednocześnie ponoszą koszty związane z ich zakupem. Mogą je również sprzedawać przedsiębiorstwom , z czego czerpią dochody, a przedsiębiorstwa dokonują za nie opłat. Na rynku produktów: przedsiębiorstwa sprzedają swoje produkty finalne i usługi państwu oraz gospodarstwom domowym i jednocześnie otrzymują dochody ze sprzedaży swoich produktów i świadczenia usług. Państwo jako podmiot ekonomiczny oddziaływuje na zachowanie występujących podmiotów poprzez działalność prawodawczą. W taki oto sposób od strony prawnej określona zostaje szczegółowo pozycja jaką różne podmioty ( w tym również władze gospodarcze) zajmują w gospodarce . Działalność prawodawcza państwa tworzy ustrój gospodarczy danego kraju, określający komu oraz jakie przysługują prawa do posiadania oraz kto i jakie może bądź musi wykonywać czynności gospodarcze.

Pojęcie przedsiębiorstwa - jego cechy, typy i znaczenie dla gospodarki: Najbardziej charakterystycznym podmiotem gospodarki rynkowej jest przedsiębiorstwo. Jest to jednostka gospodarcza, która w oparciu o zatrudnione czynniki wytwórcze produkuje i sprzedaje dobra (względnie usługi ) dążąc do uzyskania nadwyżki przychodów nad wydatkami czyli zysku. Najistotniejszym elementem przedsiębiorstwa jest jego cel - osiąganie zysku. Zwrócić należy uwagę na to, że uwzględnienie tylko tego kryterium nie pozwala odróżnić przedsiębiorstwa od organizacji przestępczej, osiągającej swój zysk w rezultacie grabieży. Dlatego też w definicji znalazła się cecha dodatkowa podkreślająca, iż sposobem dochodzenia do zysku, tak charakterystycznym dla interesującego nas tu podmiotu, jest wykorzystanie czynników wytwórczych dla produkowania i sprzedaży dóbr i usług. Z kolei, gdyby wziąć pod uwagę tylko tę cechę i pomijając zysk, to nie można by odróżnić przedsiębiorstwa od tzw. instytucji niedochodowej. Wydaje się więc, iż konieczne jest umieszczenie w definicji obu tych cech naraz. Kończąc rozważania wstępne dotyczące przedsiębiorstwa należy podkreślić związek tego podmiotu z rynkiem. W odróżnieniu od gospodarstwa domowego i władz gospodarczych, przedsiębiorstwo poza rynkiem traci swoją tożsamość, czyli przestaje nim być. Zauważyć należy, że cel działania tego podmiotu, jakkolwiek by go ująć, zawsze osiągany jest przez sprzedaż, a więc zaoferowanie „czegoś” na rynku i uzyskani dla tego „czegoś” akceptacji nabywców wyrażonej zapłatą. Natomiast to czy to „coś” jest świadczoną usługą czy produktem - samodzielnie wytworzonym lub kupionym od innego podmiotu, jest sprawą drugorzędną. Co więcej, przedsiębiorstwo wytwarza produkt lub przygotowuje usługę tylko dla rynku, tzn. w jego działalności nie ma zasadniczo produkcji     samo-zaopatrzeniowej.  Krótko mówiąc: występowanie przedsiębiorstw, w podanym tu znaczeniu, oznacza, że istnieje rynek.  Mówiąc o przedsiębiorstwie nie należy  zapomnieć o innowacyjności  przedsiębiorstw będących już w starożytności. Ta innowacyjność  polegała na :

oddzieleniu jednostki wytwórczej od gospodarstwa domowego ; czyli oddzieleniu  procesu wytwarzania od konsumpcji.

specjalizacji producentów, a w konsekwencji zwiększeniu ich wydajności .

bliższemu dostosowaniu producentów do potrzeb nabywców, a w ślad za tym poprawie jakości.

Pojęcie państwa jako podmiotu ekonomicznego i jego rola w gosp. : Państwo jako podmiot ekonomiczny to obecnie już jeden z klasycznych elementów struktury podmiotowej współczesnej gosp. rynkowej. Nie jest to jednak podmiot równie jak np. przedsiębiorstwo , obejmuje bowiem różne instytucje i organy władzy gosp. a także przedsiębiorstwa i instytucje prowadzące działalność gosp. Skupia w sobie instytucje ,a więc należące do struktury władzy państwowej , takie jak: parlament , rząd, bank centralny, agendy typu np. urząd podatkowy, administrację. Przedsiębiorstwa państwowe, którym państwo oddało do dyspozycji majątek to podmiot któremu państwo może chociaż nie w bezpośredni sposób dyktować jego zachowanie się na rynku (wpływ na menadżerów ).

Państwo pełnić może jako podmiot ekonomiczny następujące role:

1 Podmiot kształtujący ustrój gospodarczy

2 Podmiot własności , a więc prowadzący samodzielną działalność na zasadach w pełni rynkowych lub pozarynkowych

3 Podmiot ekonom. prowadzący politykę gosp. , a wiec wpływający na zachowanie się innych podmiotów w celu realizacji określonych intencji i za pomocą określonych środków (instrumentów polityki gosp. szczególnie traktowanych w analizach instytucji finansowych). Należą zaś do nich takie jak : bank centralny, banki komercyjne; spółdzielcze, towarzystwa ubezpieczeniowe; inwestycyjne, fundusze powiernicze, giełdy pieniężne itd.

Cechą wspólną podmiotów demokracji gospodarczej jest to że jako różnorodne organizacje polityczne, społeczne, wyznaniowe itp., reprezentują interesy ekonomiczne różnych środowisk i dążą do ich realizacji poprzez wywieranie swego wpływu na zachowanie się innych podmiotów i w związku z tym na prowadzenie przez nie działalności

Uwzględnienie  państwa jako podmiotu własności umożliwia też przedstawienie trójpodmiotowej struktury gosp. rynkowej w sposób następujący

Uwzględnienie roli państwa w analizie ekonom. czyni tę analizę z zasady makroekonomiczną, gdy zaś analiza zachowań gosp. domowego oraz przedsiębiorstw to tradycyjny i główny przedmiot zainteresowań mikroekonomii. Pojawienie się państwa w analizie ekonom. to również konieczność uwzględnienia istnienia i działalności sektora nierynkowego. Różni się on od rynkowego tym, że czynniki wytwórcze oraz produkty i usługi sprzedawane są na nim poniżej ceny kształtowanej przez rynek , albo nawet bez uwzględnienia tych cen. Można też zauważyć, że zasilanie przez państwo własnych podmiotów może się odbywać w sposób odbiegający od reguł rynkowych.

Instytucje finansowe: działają na rynku kapitału finansowego. Prowadzą rozmaite transakcje rynkowe. Znaczenie tego typu rynku dla funkcjonowania mechanizmu rynkowego gospodarki jako całości jest na tyle istotne że staje się powodem szczególnego traktowania w analizach technicznych instytucji finansowych. Wśród instytucji finansowych wyróżniamy takie jak centralny bank emisyjny , banki komercyjne , banki inwestycyjne kasy oszczędnościowo-pożyczkowe towarzystwa ubezpieczeniowe fundusze emerytalne towarzystwa inwestycyjne giełdy pieniężne firmy brokerskie i dealerskie. Przedmiotem transakcji tych instytucji jest wypożyczenie lub sprzedaż kapitału występującego w postaci finansowej. Instytucje finansowe odgrywają ogromną rolę we współczesnej gospodarce rynkowej , bowiem obsługują one większość transakcji zarówno na rynku czynników wytwórczych jak i na rynku produktów i usług. np. wypłacanie wynagrodzeń pracownikom , czy zakup towarów konsumpcyjnych dokonuje się w dużej części bezgotówkowo, czyli poprzez jedna  z tych instytucji .Jeżeli chodzi o przedsiębiorstwo to pełnią one swoistą rolę ich kontrolerów finansowych poprzez ocenę ich kondycji ekonom. Lub wspomaganie ich rozwoju, ewentualnie doprowadzając do ich upadku (zaprzestanie udzielania kredytu ).

W wielo podmiotowej strukturze gosp. Przepływy jakie dokonywały się pomiędzy instytucjami finansowymi a innymi podmiotami ograniczałyby się prawie całkowicie do strumieni finansowych. Strumienie odnoszące się do siły roboczej ,ziemi oraz produktów i usług byłby znikome .Duża część wszystkich przepływów w gosp. dokonuje się między różnymi instytucjami finansowymi np. zakup rozprowadzonych przez banki inwestycyjne oraz firmy dealerskie i brokerskie papierów wartościowych przez tak zwanych instytucjonalnych inwestorów (towarzystwa ubezpieczeniowe i inwestycyjne oraz  fundusze emerytalne)

Instytucje finansowe (poza bankiem centralnym) można by traktować jako przedsiębiorstwa ze względu na cel do jakiego dążą. Działają one jednak na rynku finansowym i tym nie różnią się od owych przedsiębiorstw które w dużej mierze  działają na  rynku produktów i usług Jeżeli natomiast chodzi o bank centralny  to zaliczany jest on do instytucji władzy gosp. Tak więc jest on przypadkiem wspólnym dla instytucji finansowych i władzy gosp. (państwo).   

Mikro- i makroekonomiczne przejawy i następstwa działania mechanizmu rynkowego:  Funkcjonowanie mechanizmu rynkowego ma swoją wewnętrzną logikę i naturalną kolejność. Wszystkie „dźwignie” i „momenty” jego „obrotu” są podporządkowane elementarnej transakcji kupna - sprzedaży dobra finalnego. Jest to transakcja najbardziej widoczna w życiu gospodarczym chociaż bynajmniej nie jedyna. Transakcje te są związane w szczególności z zasobami służącymi do produkcji dóbr finalnych, a mianowicie: zasobami ludzkimi ( siłą roboczą ) i materialnymi ( surowce, materiały, urządzenia, maszyny, budynki ) oraz pieniężnymi ( kapitałowymi ). Na mechanizm rynkowy jako na ograniczoną całość składają się bowiem różnego rodzaju transakcje zarazem wzajemnie się warunkujące i ściśle ze sobą powiązane. Ograniczanie czy „blokowanie” transakcji dokonywanych na jednych rynkach prowadzi do przemieszczania „trudności” w ich zawieraniu na inne. We wzajemnym uzależnianiu rynków uwidacznia się też integralny charakter działania mechanizmu rynkowego. Uniwersalny i makroekonomiczny aspekt działania tego mechanizmu polega z kolei głównie na tym, że w skutek jego działania kształtują się - na bieżąco - zarówno poziom, struktura produkcji jak i konsumpcji, inwestycji i oszczędności. W trakcie procesów dostosowawczych, poszczególne podmioty gospodarcze stale bowiem podejmują decyzje produkcyjno - inwestycyjno - konsumpcyjne. Rezultat tych decyzji określa - w ujęciu krótkookresowym wielkość produktu społecznego i m...