Katedra Prawa Ustrojowego Porównawczego UJ

Zagadnienia do przedmiotu

OCHRONA PRAW CZŁOWIEKA

1.Pojęcie praw człowieka i obywatela:

·         Powszechność

·         Przyrodzoność

·         Niezbywalność

·         Nienaruszalność

2.Ewolucja doktryn praw człowieka i obywatela

3.Podstawy praw człowieka:

·         Pojęcie godności człowieka

·         Godność osobowościowa

·         Godność osobowa

·         Sprawiedliwość społeczna

4.Prawa a wolności człowieka i obywatela:

·         Pojęcie wolności człowieka i obywatela

·         Pojęcie praw człowieka i obywatela

·         Typologia praw człowieka – prawa I, II i III generacji

·         Normatywne regulacje praw i wolności człowieka w Konstytucji RP z 1997r., na tle porównawczym z konstytucją PRL z 1952r. (także w wersji z 1976r.)

·         Zasada bezpośredniego obowiązywania praw i wolności w Konstytucji RP z 1997r.

5. Równość – zagadnienia teoretyczne

·         równość formalna a równość wobec prawa

·         równość materialna a równość w prawie

6.Wolność – zagadnienia teoretyczne

7. Modele doktrynalne obywatelstwa we współczesnej teorii konstytucjonalizmu anglosaskiego – podstawowe informacje

·         a) liberalizm polityczny J.Rawlesa

·         b) egalitaryzm R.Dworkina oraz W.Galtsona

·         c) komunitaryzm M.Walzera oraz M.Sandela

8.Prawa człowieka w systemie Narodów Zjednoczonych

I.                    dokumenty:

·         Powszechna Deklaracja Praw Człowieka 1948r.

·         Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z 1966r., wraz z protokołami fakultatywnymi

·         Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych z 1966r.

·         Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet, 1979r.

II.                 kontrola przestrzegania praw człowieka w systemie NZ

·         Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka

·         Komisja Praw Człowieka

·         Komitet Praw Ekonomicznych, Socjalnych i Kulturalnych

·         Komitet Praw Człowieka

·         Komitet ds. Likwidacji Dyskryminacji Rasowej

·         Grupa Trzech

·         Komitet ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet

·         Komitet Praw Dziecka

9. Regionalne systemy ochrony praw człowieka

I.                    Rada Europy

·         Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, 1950r., wraz z protokołami dodatkowymi nr: 1; 4; 6;7 oraz 12

·         Europejska Karta Społeczna, 1961r.

II.                 Unia Europejska

·         Karta Podstawowych Praw Unii Europejskiej, 2000r.

10.Konwalidacja naruszeń praw i wolności

I.                    Model NZ

·         Ochrona praw człowieka sprawowana przez Komitet Praw Człowieka

II.                 Model regionalny – Rada Europy

·         Skarga i postępowanie przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka

III.              Model ochrony praw człowieka w konstytucji RP

·         Skarga konstytucyjna

·         Rzecznik Praw Obywatelskich

IV.              Ochrona praw człowieka w wybranych państwach

·         Ochrona praw człowieka w Stanach Zjednoczonych

·         Ochrona praw człowieka w Kanadzie

·         Ochrona praw człowieka we Francji

·         Ochrona praw człowieka w państwach Skandynawii