program_nauczania_wloski_PG_28_03.pdf

Elżbieta Jamrozik, Agnieszka Rylukowska, Maria Załęska

PROGRAM NAUCZANIA JĘZYKA WŁOSKIEGO

DLA SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH

Program dopuszczony do użytku szkolnego

przez Ministra Edukacji Narodowej

pod numerem DKOW -5002-30/08

Autorstwo poszczególnych rozdziałów:

Elżbieta Jamrozik

I, V, X

Agnieszka Rylukowska

IV, VII, VIII

Maria Załęska

II, III, VI, IX, XI, XII, opracowanie bibliografii

www.nowela.pl

Spis treści

Wstęp

Cele ogólne programu

Cele wychowawcze

II.

Zdefiniowanie poziomów nauczania w relacji do podstawy programowej oraz

standardów wymagań egzaminacyjnych

III.

Cele kształcenia językowego i osiągnięcia uczniów na poszczególnych poziomach

1 0

IV.

Treści nauczania

2 1

Metody i formy pracy

3 4

VI.

Kryteria oceny podręczników

4 2

VII.

Nowoczesne techniki dydaktyczne

4 3

VIII.

Planowanie pracy dydaktycznej

4 6

IX.

Sposoby kontroli i oceniania ucznia; przygotowanie ucznia do autonomii

4 9

Sugestie rozszerzające materiał

5 6

XI.

Program nauczania a egzaminy CILS i CELI

5 7

XII.

Bibliografia

5 8

www.nowela.pl

I. WSTĘP

CELE OGÓLNE PROGRAMU

Celem nauczania szkolnego w zakresie dydaktyki języków obcych jest danie uczniowi

takiej znajomości języka obcego, jego struktur i słownictwa, aby mógł zarówno w okresie

szkolnym, jak w dorosłym życi u poruszać się samodzielnie na obszarze zjednoczonej Europy,

a w dalszej perspektywie, również uczestniczyć w jej życiu kulturalnym i społecznym oraz

zawodowym. Młodzi Polacy jako obywatele Unii Europejskiej powinni móc porozumieć się

na jej obszarze, bądź to w podstawowych kwestiach dotyczących życia codziennego

w okresie wakacji lub podczas podróży służbowych. Powinni również, na poziomie bardziej

zaawansowanym, umieć korzystać z wiadomości na temat poszczególnych krajów Unii

podawanych w mediach czy wys zukiwanych samodzielnie w Internecie; na jeszcze wyższym

poziomie wreszcie, powinni radzić sobie w życiu zawodowym oraz umieć podjąć dyskusję na

tematy związane z życiem kulturalnym i społecznym danego kraju.

Umiejętności te, bez których nie można w pełni uważać się za obywatela zjednoczonej

Europy, uczniowie osiągają w poznawanych przez siebie językach w różnym stopniu,

w zależności od priorytetów przyznawanych poszczególnym językom oraz stopnia

zaawansowania w ich nauce.

Włosi i język włoski w Europie

Język włoski na tle języków zjednoczonej Europy nie zajmuje pozycji

pierwszorzędnej, tradycyjnie przypisywanej „łacinie naszych czasów”, czyli językowi

angielskiemu, oraz językowi naszych bezpośrednich sąsiadów – niemieckiemu. Niemniej

należy stwierdzić, że w ostatnich latach liczba uczących się tego języka nieustannie rośnie:

dotyczy to zarówno nauki w cyklu szkolnym w szkołach publicznych i niepublicznych, jak na

różnego rodzaju kursach językowych i w prywatnych szkołach językowych oraz na

lektoratach prowadzonych na wyższych uczelniach. Tendencja ta pozostaje zresztą w zgodzie

z danymi dotyczącymi nauczania języka włoskiego w świecie: wykazują one bowiem od lat

osiemdziesiątych XX wieku tendencję rosnącą nie tylko w Europie, ale także w obu

Amerykach i Australii; włoscy socjolingwiści wiążą to zjawisko z występującym u potomków

dawnych emigrantów zainteresowaniem krajem, językiem i kulturą przodków oraz masowym

rozwojem turystyki.

Nieliczne badania przeprowadzone w Polsce w ostatnich latach 1 wykazują, iż

u podstaw zainteresowania językiem włoskim leży z jednej strony szeroko pojęta kultura tego

kraju, związana początkowo z licznymi pielgrzymkami do Rzymu i większych miast

Półwyspu Apenińskiego, a następnie z upowszechnieniem turystyki i krótkich wyjazdów

wakacyjnych. Z drugiej strony natomiast, zainteresowanie językiem włoskim wynika

z obecności Włochów na polskim rynku od pierwszych lat przemian ekonomicznych: dotyczy

to nie tylko takich potentatów jak zakłady samochodowe Fiata, fabryki słodyczy Ferrero, huty

Lucchini czy banku Unicredit, ale również, a może przede wszystkim, średnich i małych firm

włoskich, które weszły na polski rynek, proponując wyroby związane tradycyjnie z włoskim

rzemiosłem i modą (buty i torby, ubrania, kosmetyki), reprezentujące n iepowtarzalny i słynny

na cały świat włoski design (meble, artykuły gospodarstwa domowego, akcesoria do kuchni

i łazienek), jak również wyroby przemysłowe i elektroniczne. Obecność ekonomiczna

Włochów na polskim rynku z jednej strony przyciąga estetyką pr oponowanych wyrobów

1 Ankiety dotyczące powodów podjęcia nauki języka włoskiego były przeprowadzane wśród studentów I roku

Italianistyki UW w latach 2003 -04. W roku 2003/04 w kilku liceach w Warszawie i na prowincji

przeprowadzona została także ankieta mająca na celu ewaluację indywidualnej pracy ucznia w toku nauczania

języka obcego.

Por. E. Jamrozik, „L’italiano e il polacco: due mondi linguistici in contatto”,

Kwartalnik

Neofilologiczny LIII , z. 4/2006, ss. 463-471).

www.nowela.pl

i swoistym mitem made in Italy , z drugiej stwarza możliwości zatrudnienia i otwiera realne

miejsca pracy dla osób znających przynajmniej w stopniu podstawowym język włoski. Do

tych czynników należy dodać niedocenianą w porównaniu z Wi elką Brytanią i Irlandią

emigrację zarobkową: Polacy, zarówno ci, którzy wyjechali w końcu XX wieku, jak

w ostatnich latach, są obecni na całym Półwyspie Apenińskim, a ich częste kontakty z rodziną

i możliwości wyjazdu tych ostatnich również stanowią nie bagatelny czynnik mobilizujący do

nauki tego języka.

Jako ostatni już powód zainteresowania językiem włoskim należałoby podać szeroko

pojętą kulturę oraz historyczne związki polsko -włoskie, które odbijają się w postaci ogólnej

sympatii do tego kraju, jeg o zabytków, architektury, malarstwa, literatury, kinematografii

i języka. O zainteresowaniach tych świadczy poczytność takich tłumaczonych na język polski

autorów jak Eco, Sciascia, Baricco czy Magris, znajomość wśród publiczności włoskich

filmów i aktorów oraz coraz częstsze wyjazdy turystyczne mające na celu nie tyle plaże

Adriatyku, co zabytki głównych miast Półwyspu Apenińskiego.

Pozorna łatwość języka włoskiego

Zainteresowanie Włochami i ich szeroko pojętą kulturą nie omija młodzieży, z której

część wybiera język włoski jako drugi, a czasami również pierwszy język obcy w swej

szkolnej karierze. Uczniom tym należy stworzyć warunki do jak najskuteczniejszego

opanowania tego języka w wyznaczonych ramach czasowych. Aczkolwiek włoski ma

w Polsce opinię języka łatwego, ze względu przede wszystkim na stosunkowo prostą,

w porównaniu z francuskim czy angielskim, fonetykę, uczący tego języka wiedzą jednak, iż

jest to przekonanie złudne: właściwa językom romańskim złożoność systemu czasów i reguł

ich stosowania, zasady użycia rodzajnika oraz nieznanego Polakom trybu congiuntivo ,

wielość struktur przyimkowych wymaganych przez rekcję czasownika sprawiają, iż na

poziomie ponadpodstawowym poprawne posługiwanie się tym językiem wymaga

opanowania całkiem sporego mat eriału gramatyczneg o 2 . W zakresie fo netyki zresztą łatwość

włoskiego jest zupełnie pozorna ze względu na ruchomość akcentu i związane z nią niekiedy

różnice znaczeniowe 3 . Nauczyciel napotyka na szereg trudności również w sferze leksykalnej,

ze względu na podobieństwa występujące między niektórymi wyrazami włoskimi

a francuskimi (ze względu na przynależność do tej samej grupy językowej), a czasami nawet

polskimi czy angielskimi mającymi wspólny źródłosłów łaciński. Stąd jawi się konieczność

bacznego zwracania uwagi nie tylko na rozumienie tekstów ustnych i pisanych, ale przede

wszystkim na produkcję językową, konieczność korygowania niepoprawnej wymowy

i akcentowania na równi ze strukturami gramatycznymi i leksykalnymi. Dlatego też jednym

z zadań nauczyciela języka włoskiego jest wdrożenie ucznia do posługiwania się słownikiem,

nawet niewielkim, który podawałby zarówno podstawowe informacje fonetyczne (zaznaczone

sylaby akcentowane), jak gramatyczne (struktury czasownika). Nawyk korzystania ze

słownika oraz umiejętność wyboru odpowiedniego znaczenia czy struktury stanowi bowiem

2 Użycie rodzajnika, a właściwie jego brak, stanowi jedną z podstawowych bolączek; dlatego też nauczyciel

winien korygować, mimo ich zrozumiałości, zdania typu: * Bambino mangia gelato , aby nie doprowadzić do

powstania już w początkowej fazie nauczania błędnych nawyków językowych. Natomiast do wagi stosowania

właściwych struktur czasownikowych i konieczności uczenia czasownika wraz z jego strukturą nie trzeba

przekonywać żadnego nauczyciela języków romańskich: uczeń, który zapamięta wyłącznie, że np. „pomagać” to

po włosku aiutare będzie bezradny, gdy przyjdzie mu utworzyć zdanie i z dużą dozą prawdopodobieństwa

nałoży strukturę rodzimą (pomagać KOMUŚ) na włoski, tworząc strukturę w tym języku niepoprawną (* aiutare

a qualcuno zamiast aiutare qualcuno ).

3 Sztandarowym niejako przykładem jest homograficzna, ale by najmniej nie homofoniczna para wyrazowa

a ncora (rzeczownik o znaczeniu „kotwica”) i anc o ra (partykuła znacząca „jeszcze”); niemniej ogólną tendencją

Polaków jest regularne akcentowanie przedostatniej sylaby, co prowadzi do błędnej wymowy takich wyrazów

jak np. c e lebre , m ob ile .

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: