PRADY DIADYNAMICZNE (DD)
1.Charakterystyka:
· Określane inaczej prądami Bernarda.
· Prądy złożone z impulsów w kształcie połówki sinusoidy
· Powstają w wyniku prostowania prądu sinusoidalnie zmiennego nałożonego na prąd stały
· Wywodzą się z 2 podstawowych prądów impulsowych o częst. 50Hz oraz 100Hz
2. Wpływ na organizm:
· Bezpośrednie hamowanie bólu i podniesienie progu pobudliwości czuciowych zakończeń nerwowych - działanie przeciwbólowe
· Porażenie włókien nerwów ukł. Wegetatywnego prowadzi do lepszego ukrwienia, stymulacji procesów troficznych, zwiększenia metabolizmu tkankowego
· Usuwanie zbędnych produktów procesów zapalnych – działanie przeciwzapalne – resorpcja obrzęków
· Efekt działania ujawnia się podczas ich przepływu przez tkanki jak i po zabiegu.
3. Wyróżniamy 4 okresy działania DD:
I okres – dynamogenia natychmiastowa – wywołanie różnych efektów fizjolodynamicznych, odczuwanie wibracji, skurczów mm poprzecznie prążkowanych i gładkich.
II okres – inhibicja pierwotna – inaczej zahamowanie pierwotne (zniesienie bólu)
III okres – dynamogenia wtórna – dochodzi do pobudzenia czynności tkanek i przywrócenia ich fizjologicznych sprawności
IV okres – inhibicja wtórna – inaczej objaw przyzwyczajenia, jest niekorzystny i można zapobiec poprzez określoną zmianę częstotliwości
4. Bernard wprowadził pacjenta do tzw. Strefy działania DD:
Strefa ta mieści się pomiędzy progiem czucia (minimum natężenia prądu) a progiem bólu (max natężenie). Strefa działania jest indywidualna, niestabilna i zmienia się w czasie kolejnych zabiegów. Stwierdzono, że małe dawki nieznacznie przekraczające próg pobudliwości szybko wywołuje objaw inhibicji wtórnej. Jeżeli dawka jest mocna i przekracza próg bólu, wówczas przeważa efekt dynamogeniczny.
Częstotliwość prądu również odgrywa tu rolę:
· 50imp/s – przeważa efekt dynamogeniczny
· 100imp/s – przeważa efekt inhibicji
5.Rodzaje prądów DD (wyróżniamy 6):
I. DF (diafaza stała):
· Wyprostowany prąd sinusoidalny o stałej częst. 100Hz, czas trwania impulsu 10ms (wywołuje wrażenie wibracji – nieznaczne)
· Odczuwanie tego prądu zmniejsza się podczas zabiegu, używany jest jako prąd przygotowawczy oraz w przeczulicy.
· Wywołuje natychmiastowe lecz krótkotrwale działanie przeciwbólowe.
II. MF (monofaga stała):
· Połówkowy prąd sinusoidalny o częst. 50Hz, czas trwania impulsu 10ms i czasie przerwy 10ms (powoduje silne uczucie pulsowania)
· Odczucie prądu zmniejsza się bardzo powoli w trakcie zabiegu, ale minimalny wzrost natężenia powoduje znaczący wzrost odczucia
· Efekt przeciwbólowy jest długotrwający (osiągany powoli)
· Stosowany w nerwobólach (po wcześniejszym podaniu DF), oraz dla utrzymania działania znieczulającego.
III. CP (modulowany krótkookresowy):
· Złożony z DF i MF, występujących naprzemiennie po sobie w odstępach 1s – zmiana tych dwóch kształtów fal zapobiega inhibicji wtórnej
· Efektem działania CP jest pobudzenie receptorów skóry i wpływ troficzny na tkanki
· Stosowany w stanach pourazowych, obrzękach i zaburzeniach żylakolimfatycznych
· Wywołuje najsilniejsze pobudzenia receptorów skórnych i nie jest wskazany u wrażliwych pacjentów
· Odczucia utrzymywane na stałym poziomie
IV. LP (modulowany długookresowy):
· Złożony z DF i MF występujących naprzemiennie co 6-12s
· Efekt przeciwbólowy tego prądu jest silnie zaznaczony, występuje nagle i utrzymuje się przez kilka godzin
· Stosowany w nerwobólach, zapaleniach nerwów, uszkodzeniach ukł. ruchu, w stanach obniżonego napięcia mięśniowego, bólach mięśniowych, zwiotczeniu m gładkich jamy brzusznej
· Odczucia prądu utrzymują się na stałym poziomie
V. RS (rytm synkopowy):
· Przerywany MF
· Czas trwania impulsu i przerwy są sobie równe i wynoszą 1s (powoduje silne skurcze m szkieletowych)
· Stosowane do elektrostymulacji m zdrowych w atrofii mięśniowej z nieczynności
VI. MM (monofaga modulowana):
· Przerywany MF o amplitudzie impulsu modulowanego
· Czas modulacji wynosi 1s po czym 1s przerwy
· Stosuje się do elektrostymulacji m zdrowych lub nieznacznie uszkodzonych
6. Metodyka zabiegu:
Ø Natężenie prądu 3mA
Ø Czas trwania 10-12min (2min dla DF, 10min dla innego)
Ø Ilość zabiegów w serii: 6-10 zabiegów, przerwa 6-8 dni
Ø Natężenie DD do odczuć pacjenta
Ø Pełny cykl leczniczy 2-3 serie
Ø Elektroda czynna: katoda
7. Dobór odpowiednich prądów oraz kolejność ich stosowania:
ü W celu uzyskania działania przeciwbólowego wykorzystuje się: DF,CP,LP lub DF,LP,MF
ü W celu wzmożenia aktywności naczynioruchowej: DF,MF,CP
ü W celu zmniejszenia napięcia mięśniowego: DF,CP,LP
ü Do elektrostymulacji mięśni pozostających w zaniku z nieczynności: RS,MM
8. Wskazania do DD:
· Zespoły bólowe w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów kręgosłupa
· Nerwobóle splotów nerwowych
· Nerwobóle nerwu trójdzielnego
· Rwa kulszowa
· Zapalenie okołostawowe
· Choroby zwyrodnieniowe stawów
· Samorodna sinica kończyn
· Półpasiec
· Stany po urazach stawów, mm, ścięgien
· Odmrożenia
· Obrzęki na tle zaburzeń odżywczych
· Choroba Raymonda
· Dyskopatia
· Porażenie obwodowe nerwu twarzowego
9. P/wskazania do DD:
· Stany zapalne skóry
· Ubytki naskórka w miejscu zabiegu
· Nadwrażliwość na prąd
· Rozrusznik
· Czynna gruźlica
· Nowotwory
· Choroby metaboliczne
PRĄDY IZODYNAMICZNE
1. Charakterystyka:
· Znalazły zastosowanie w terapii zespołów bólowych
· Podnoszą próg pobudliwości czuciowej, najskuteczniejszy w tym zakresie jest prąd CP
· Zasada działania polega na przemiennym wpływie na tkanki prądów diadynamicznych MF oraz DF (jako to miejsce w prądzie CP) z przewagą któregoś z nich, np.:
a) CP (PM) tzn. CP (prodominance monoplase):
· Silniej odczuwana jest składowa MF
· Polecane jest w postępowaniu przeciwbólowym i stanach pourazowych przebiegających z obrzękami
· Wpływa na podwyższenie progu czucia, stosowane w leczeniu zespołów bólowych, nerwobólach przewlekłych, stanach zwyrodnieniowych
b) CP (PD):
· Silne odczuwanie składowych DF
· Polecany jest w stanach chorobowych przebiegających ze zwiększonym napięciem mięśniowym
· Skuteczność tych prądów nie zależy od natężenia
Wiew783