Uroda stołu - dla oczu i podniebienia

Eksperci sztuki kulinarnej twierdzą, że nietrudno jest nakarmić gości. Sztuką jest zachwycić ich potrawą. Nic więc dziwnego, że na konkursach gastronomicznych najwyżej ocenia się dania najlepiej udekorowane. Nie namawiamy do tak kunsztownego ozdabiania półmiska, jak w renomowanych restauracjach, bo to zbyt skomplikowane i pracochłonne. Można jednak wypróbować proste, lecz oryginalne sposoby

dekorowania przekąsek, dań, sałatek i deserów przygotowywanych na przyjęcie. W sklepach są już przeróżne przyrządy przeznaczone do robienia dekoracji: plastikowe lub metalowe foremki do wykrawania kanapek i koreczków o różnych kształtach, przyrządy do robienia spirali z ogórka oraz dekoracyjnego rowkowania skórki warzyw i owoców, nożyki spiczaste, ząbkowane lub wygięte o podwójnym ostrzu, ułatwiające wycinanie przeróżnych ozdób, łyżeczki do wydrążania kulek z ziemniaków, melonów, masła. Można też kupić foremki w kształcie grzybków, ptaszków, zajączków i literek do wykrawania ciasteczek i elementów dekoracyjnych z sera, wędliny, gotowanej marchwi, papryki, rzodkwi. Ozdobą półmisków mogą być wykrojone za pomocą prostego urządzenia „tulipanki" z pomidorów, cebuli, jajek. Po wydrążeniu i napełnieniu farszem staną się one atrakcyjną przystawką na różne przyjęcia.

Układamy serwetki

Nieodzownym elementem pięknie nakrytego stołu są serwetki. Powinny być z materiału, najlepiej delikatnego, lekko wykrochmalonego płótna, lnu lub adamaszku. Na co dzień dobre są papierowe serwetki. Mogą być dopasowane kolorystycznie do obrusu i nakrycia albo kontrastować z nimi. Łatwo się z nich układa proste lub kunsztowne kompozycje. Serwetki stołowe mają zwykle wymiary od 40 x 40 cm do 60 x 60 cm. Ważnym elementem dekoracji stołu są także kwiaty i świece. Kompozycje kwiatowe ozdabiające stół układa się w niskich wazach lub płaskich naczyniach szklanych, nie mogą jednak zasłaniać osób siedzących po drugiej stronie stołu.

Na półmiskach

Potrawa będzie zdobić stół i wyglądać apetyczniej, jeśli podamy ją w odpowiednim naczyniu, pasującym do całej zastawy.

Kanapki najlepiej prezentują się na ceramicznych półmiskach lub metalowych tacach wyłożonych serwetkami, ułożone w rzędy (w każdym inny rodzaj kanapek).

Sałatki i surówki najładniej wyglądają w salaterkach z przezroczystego szkła, ale podaje się je również w salaterkach ceramicznych.

Łososia oraz inne ryby wędzone można podawać na małych szklanych, porcelanowych lub porcelitowych półmiskach. Cieniutkie plastry łososia układamy w rzędach, tak, że jeden plasterek zachodzi na drugi, lub zwijamy w ruloniki.

Ryby wędzone, oczyszczone ze skóry i ości, przed ułożeniem dzielimy na nieduże kawałki. Natomiast rybę z puszki trzeba koniecznie przełożyć do szklanej miseczki lub na malutki półmisek.

Ryby pieczone, smażone lub duszone w całości układa się na podłużnych półmiskach, tak by zachowały swój kształt. Ryby smażone w kawałkach efektowniej wyglądają ułożone w wieniec na okrągłym półmisku, podobnie jak kotlety z mielonego mięsa. Środek półmiska wypełniamy wówczas kopczykiem duszonej jarzynki.

Mięsa i ryby w galarecie trzeba wyłożyć z naczyń, w których zastygały, na półmisek i ewentualnie -jeśli to była duża salaterka - pokroić na porcje.

Wędliny i zimne mięsa układa się w rzędach na owalnych półmiskach, tak, że jeden plasterek zachodzi na drugi, lub zwija w ruloniki i kładzie jeden przy drugim.

Większość zup można podawać na talerzach lub w wazie. Do zup czystych lepsze będą bulionówki z delikatnej porcelany, natomiast do zup-kremów oraz chłodników - bulionówki nieco masywniejsze, np. z porcelitu lub kamionki.

Gorące mięsa smażone i pieczone podzielone na porcje układamy na długich półmiskach, (choć np. kotlety mielone i małe kotleciki z kostką lepiej prezentują się na okrągłych talerzach), natomiast mięsa duszone praktyczniej jest podać w salaterce. Salaterki lub półmiski dopełnione sosem wyglądają nieapetycznie, a w dodatku przy przesuwaniu naczyń sos może się wylać na obrus, dlatego lepiej przelać go do sosjerki.

Boeuf Strogonow oraz niektóre potrawy chińskie można serwować w dużej salaterce albo każdą porcję osobno w małych miseczkach lub bulionówkach.

Bigos i leczo najlepiej podać w grubych, dobrze trzymających ciepło salaterkach z porcelitu lub kamionki.

Warzywa gotowane i duszone najczęściej przekłada się do salaterek lub na okrągłe półmiski. Na jednym półmisku można „gwiaździście" ułożyć nawet kilka rodzajów warzyw, co naprawdę pięknie wygląda, pod warunkiem, że sok żadnego z nich nie jest barwiący (częścią takiej jarzynowej kompozycji nie mogą być buraczki). Bardzo ładnie wyglądają też półmiski gorących mięs obłożonych gotowanymi lub duszonymi warzywami.

Sery najpiękniej prezentują się pokrojone na kawałki (kliny lub prostopadłościany) i ułożone na ładnych deskach o dowolnych kształtach lub na płaskich podstawkach z porcelany. Do odkrawania sera służy specjalny nóż bądź łopatka ze szczelinowym ostrzem.

Ziemniaki z wody, a także kasze i kluski najpraktyczniej jest podać w salaterce.

Drobne przystawki (grzybki marynowane, oliwki itp.) można przełożyć do małych miseczek, ale najefektowniej będą wyglądały na okrągłych półmiskach obrotowych typu kabaret, wachlarzowato podzielonych na części.

Chrzan, musztardę, keczup i majonez stawia się na stole w małych sosjerkach lub w miseczkach (nigdy w słoikach).

Pieczywo najlepiej ułożyć w koszyczkach lub na drewnianych tackach wyścielonych płóciennymi serwetkami.

Kompoty, kisiele, galaretki owocowe podaje się w szklanych salaterkach lub w kompotierkach. Natomiast kremy lub lody prezentują się szczególnie atrakcyjnie w pucharkach na nóżce.

Owoce bardzo dekoracyjnie wyglądają ułożone na paterach lub w płytkich koszyczkach, a delikatne owoce jagodowe - w szklanych kompotierkach. Do słodyczy najbardziej pasują naczynia szklane. Cukierki w kolorowych papierkach ślicznie wyglądają w bombonierkach i miseczkach, a czekoladki, galaretki i inne słodycze nie zawijane - na małych tackach.

Ciasta i ciasteczka układa się dekoracyjnie na paterach, podłużnych szklanych półmiskach lub płaskich talerzach.

Orzechy włoskie i laskowe można podać w koszyczkach albo w drewnianych miskach i - koniecznie - z dziadkiem do orzechów.

Do wszystkich miseczek, półmisków i salaterek z potrawami musimy podać odpowiednie sztućce, którymi goście będą nabierać potrawy na swoje talerze (na ogół są one większe niż zwykłe sztućce). Do wazy z zupą np. trzeba włożyć łyżkę wazową, a do naczyń z kaszą, ziemniakami, kluskami czy zapiekankami - dużą łyżkę. Jeśli nie mamy specjalnych łopatek, widelców i łyżek, połóżmy wszędzie zwykłe stołowe sztućce.

Przedstawionych tu klasycznych sposobów podawania różnych dań oczywiście nie musimy się trzymać niewolniczo. Kto ma własną oryginalną wizję stołu, może pokusić się o niekonwencjonalne rozwiązania. Najważniejsze przecież, aby stół pięknie wyglądał, a goście i mogli bez trudu nabierać apetycznie podane potrawy.