Dodatki do żywności - lista E
Uwagi i istotne informacje:
· Podział na związki pochodzenia naturalnego i otrzymywane syntetycznie nie jest ścisły; wiele związków może być produkowane różnymi metodami. Ważniejsza od metody produkcji jest czystość produktu końcowego; często tradycyjne metody (np. fermentacja) dają bardziej zanieczyszczony (gorszej jakości) produkt niż synteza chemiczna.
· Wbrew szeroko rozpowszechnionej opinii (patrz poprzedni punkt), "naturalny" nie oznacza lepszy - często jest wręcz odwrotnie. Określenie "substancja identyczna z naturalną" nie oznacza substytutu produktu naturalnego, tylko związek o identycznym składzie jak występujący w przyrodzie, a otrzymany inną metodą niż z surowca naturalnego.
· Niektóre podane tu nazwy systematyczne dodatków znajdują się w powszechnym użytku, mimo tego że nie są zgodne z aktualnie zalecanym przez IUPAC sposobem nazewnictwa związków chemicznych (standardy istnieją, a chemicy i tak wiedzą lepiej co być powinno :-)).
· Dlaczego niektóre symbole odnoszą się do całych grup związków, a inne przypisują dwa lub trzy symbole jednemu związkowi? W pierwszym przypadku jest to spowodowane faktem iż z punktu widzenia technologii spożywczej nie ma sensu rozdzielać mieszaniny kilku związków o bardzo zbliżonych właściwościach. Druga sytuacja występuje gdy dany związek jest używany w kilku modyfikacjach nieznacznie różniących się składem chemicznym, a posiadających wyraźnie rozróżnialne właściwości fizyko-chemiczne; np. wpływ na temperaturę topnienia produktu do którego zostanie dodany.
Poniższa lista zawiera czesto spotykane konserwanty, barwniki, pigmenty, antyutleniacze, stabilizatory, zagęszczacze oraz substancje o innym znaczeniu dodawane do badź tylko używane przy produkcji żywności, jednak mimo tego iż znajduje się na niej 169 pozycji to z pewnością istnieje potrzeba uzupełnienia. Warto byłoby dodać także pewnego rodzaju wprowadzenie czy wyjaśnienie funkcji, jakie konkretnie odgrywają danego typu związki. I tutaj prośba do osób związanych z technologią żywności które chciałyby podzielić się swoją wiedzą z czytelnikami serwisu i mają chwilkę czasu o kontakt z nami i napisanie tego rodzaju uzupełnienia.
Wszelkie komentarze i uwagi są mile widziane.
Barwniki i pigmenty
schemat: symbol E - nazwy handlowe i systematyczne - kolor, pochodzenie; dodawany do produktów
E 100 - kurkumina (kurkuma) - żółty, roślinny; przyprawy, koncentraty
E 101 - ryboflawina, laktoflawina, witamina B2 - żółto-pomarańczowy, naturalny lub syntetyczny; przyprawy i wiele innych
E 102 - tartrazyna - cytrynowo-żółty, syntetyczny; napoje w proszku, esencje owocowe, miód sztuczny, musztarda
E 104 - żółcień chinolinowa, Food Yellow 13 - żółty; wyroby cukiernicze
E 110 - żółcień zachodzącego słońca FCF, Food Yellow 3, żółcień pomarańczowa - żółty; marmolady, żele, guma do żucia, powłoki tabletek
E 120 - karmin, Natural Red 4 - czerwony, naturalny; różne
E 122 - azorubina, chromotrop FB - czerwony, syntetyczny; dżemy i marmolady wiśniowe, budynie, lody, polewy
E 123 - amarant, FD&C Red No.2 - czerwony; różne
E 124 - Ponceau 4 R - czerwony; wędzone ryby, cukierki pudrowe
E 127 - erytrozyna, Food Red 14, tetrajodofluoresceina - czerwony, syntetyczny; wiśnie koktailowe, owoce kandyzowane
E 131 - błękit patentowy FCF - niebieski; drażetki
E 132 - indygotyna I - niebieski, naturalny; drażetki, różne
E 133 - błękit brylantynowy FCF 1350, Food Blue 2 - niebieski; różne
E 140 - biophyll, chloresium, darotol, ennds, chlorofil - zielony, roślinny; różne
E 141 - kompleks miedziowy chlorofilu - zielony, roślinny (modyfikowany); groszek konserwowy
E 150 - karmel (częściowo zwęglony cukier) - brunatna; wyroby cukiernicze
E 151 - czerń brylantowa, czerń PN - czarny, syntetyczny; podbarwianie słabych odmian kawioru
E 153 - węgiel drzewny (pigment) - czarny, syntetyczny; wyroby cukiernicze
E 160a - (alfa-,beta-)karoten, prowitamina A - żółty, naturalny; produkty tłuszczowe (np. masło)
E 160b - annato, biksyna, ekstrakt z nasion Bixa orellana L. - żółty, naturalny; margaryna, oleje, sery żółte
E 160c - kapsantyna, kapsorubina (występuje w papryce czerwonej) - czerwony, naturalny; różne
E 160d - likopen, likopina, psi-karoten (występuje w pomidorach) - czerwony, naturalny; różne
E 160e,f - beta-apo-8-karotenal, ester etylowy beta-apo-8-karotenalu - ciemno-czerwona; różne
E 161a - flawoksantyna - żółtawo-czerwony, naturalny; różne
E 161b - luteina - żółty, naturalny; różne
E 161c - kryptoksantyna - naturalny; różne
E 161d - rubiksantyna - czerwony, naturalny; różne
E 162 - czerwień buraczana, betanina (występuje w burakach czerw.) - czerwony, naturalny; przetwory owocowe, namiastka mięsa produkowana z białka soi
E 163 - antocyjany (występują w winogronach i jagodach) - czerwony-różne odcienie, naturalny; napoje, konserwy owocowe, słodycze
E 170 - węglan wapnia (pigment) - biały; pasty do zębów (środek ścierny), kalcpiryna (substancja osłonowa)
E 171 - dwutlenek tytanu (pigment) - biały; guma do żucia, drażetki, pasta do zębów
E 172 - wodorotlenek żelaza (pigment) - brunatny; rzadko stosowany: sztuczne osłonki kiełbas
E 173 - glin, aluminium (metaliczne) - metaliczny; dekoracja słodyczy
E 174 - srebro (metaliczne) - srebrny; wyroby cukiernicze
E 175 - złoto (metaliczne) - złoty; w polsce spotykane w likierze Goldwasser
E 180 - pigment rubinowy - czerwony; osłonki woskowe serów twardych
Konserwanty
schemat: symbol E - nazwy handlowe i systematyczne - pochodzenie; dodawany do produktów
E 200 - kwas sorbowy - syntetyczny; sery, margaryny i inne
E 201 - sorbinian sodu - syntetyczny; sery, margaryny i inne
E 202 - sorbinian potasu - syntetyczny; sery, margaryny i inne
E 203 - sorbinian wapnia - syntetyczny; sery, margaryny i inne
E 210 - kwas benzoesowy - syntetyczny; napoje gazowane, majonezy, marynaty, konserwy owocowe i warzwyne, sałatki
E 211 - benzoesan sodu - syntetyczny;
E 212 - benzoesan potasu - syntetyczny;
E 213 - benzoesan wapnia - syntetyczny;
E 214,215 - p-hydroksybenzoesan etylu i pochodne - syntetyczny;
E 216,217 - p-hydroksybenzoesan propylu i pochodne, Propylparaben, Nipasol, Solbrol P - syntetyczny; różne
E 218,219 - p-hydroksybenzoesan metylu i pochodne - syntetyczny; różne
E 220 - dwutlenek siarki - syntetyczny; soki owocowe i koncentraty, wino, suszone owoce
E 221 - siarczan(IV) sodu (siarczyn sodu) - syntetyczny; różne
E 222 - wodorosiarczan(IV) sodu (kwaśny siarczyn sodu) - syntetyczny; różne
E 223 - pirosiarczan(IV) sodu, dwusiarczan(IV) sodu - syntetyczny; różne
E 224 - pirosiarczan(IV) potasu, dwusiarczan(IV) potasu - syntetyczny; różne
E 226 - siarczan(IV) wapnia (siarczyn wapnia) - syntetyczny; różne
E 227 - wodorosiarczan(IV) wapnia (kwaśny siarczyn wapnia) - syntetyczny; różne
E 228 - wodorosiarczan(IV) potasu (kwaśny siarczyn potasu) - syntetyczny; różne
E 230 - 1,1'-difenyl, Bifenyl, Diphenyl - syntetyczny; owoce cytrusowe (zabezpieczenie skórek przed owadami)
E 231 - o-fenylo-fenol, Dowicide - syntetyczny; owoce cytrusowe
E 232 - o-fenylo-fenolan sodu - syntetyczny; owoce cytrusowe
E 233 - Thiabendazol, MK-360, Omnizole, Bovizole, Eprofil, Equizole, Tecto - syntetyczny; owoce cytrusowe
E 234 - niazyna (antybiotyk) - wytwarzany przez Streptococcus lactis; sery topione
E 236 - kwas mrówkowy - syntetyczny; ryby wędzone, surowe soki owocowe
E 237 - mrówczan sodu - syntetyczny; różne
E 238 - mrówczan wapnia - syntetyczny; różne
E 239...
rosicq