Krycie
1. Określenie momentu dogodnego do krycia
→ Krycie może nastąpić, jeżeli suka znajduje się w rui i akceptuje danego samca. Tradycyjnie suki kryte są w czasie pierwszych dni rui. Związki kynologiczne krajów zachodnich lansują pogląd, że krycie suk 2 lub 3 razyw czasie pierwszych dni rui daje dobra płodność.
→ Od wielu lat przeprowadza się badania złuszczonego nabłonka błony śluzowej pochwy w celu określenia optymalnego czasu zapłodnienia (tzw. cytologia pochwy). Czas krycia powinien być dokładnie określony. Oocyty mogą być zdolne do zapłodnienia przez 6-8 dni. Udowodniono, że plemniki psa wykazywały żywotność wewnątrz macicy przez 5-6 dni i dłużej po kryciu. Późniejsze obserwacje określiły czas zdolności oocytów do zapłodnienia do 108 godzin po owulacji.
2. Objawy rujowe – cykl płciowy
→ Okres rui u suk trwa przeciętnie 9 dni i pojawia się dwa razy w roku. Ruja może wystąpić przez cały rok; w naszych warunkach klimatycznych zaznacza się lekka sezonowość, przejawiająca się nieco częstszym występowaniem cieczki wczesną wiosną i jesienią.
→ Średnia długość okresu
międzyrurowego wynosi 7 miesięcy, ale występują znaczne różnice osobnicze i rasowe. U starych suk (powyżej 8 lat) okres międzyrujowy wydłuża się, a objawy cieczki stają się mniej wyraźna.
3. Cykl płciowy dzieli się na cztery fazy
> przedrujową (proestrus)
> rui właściwej (estrus)
> porcjową (metaestrus)
> bezrujową (diestrus albo anestrus)
→ okres przedrujowy – trwa średnio 9dni; cechuje się on obrzękiem sromu i krwistym wyciekiem z pochwy. Suka staje się atrakcyjna dla samców, ale nie daje się pokryć.
→ ruja właściwa – trwa przeciętnie także 9 dni, ale niekiedy tylko 3-5 dni. Klinicznie rozpoczyna się akceptacja samaca przez sukę (okres tolerancji). Wypływ z pochwy zmniejsza się i staje się jaśniejszy (popłuczyny mięsne), a niekiedy bardziej śluzowy. Srom ulega zwiotczeniu. Na początku rui (2- 3 dzień) występuje z reguły owulacja.
→ okres porujowy – rozpoczyna się ponownym brakiem akceptacji samca przez sukę i obejmuje fazę lutealną, która trwa 60-80 dni. Po około 2 tygodniach od początku tego okresu może wystąpić wypływ niewielkich ilości szaro-białego ciągliwego śluzu.
→ okres bezrujowy – jest to okres braku aktywności jajników, który trwa od zakończenia okresu porcjowego lub rozwiązania porodu do początku fazy okresu przedrujowgo.
4. Zachowanie się zwierząt w czasie kopulacji
→ Jeżeli psu i suce pozostawi się swobodę ruchu, psy rozpoczynają grę wstępną z wzajemnym obwąchiwaniem się i skakaniem. Psy szczególnie niedoświadczone usiłują kryć sukę w niewłaściwych pozycjach. W tym czasie może dojść do wydalenia pierwszej frakcji nasienia. Jeśli suka zechce dopuścić samca, staje nieruchomo tak, aby pies mógł na nią wskoczyć od tyłu, odchyla ogon i unosi srom, aby ułatwić psu wprowadzenie prącia. Część suk musi być przytrzymywana za głowę i kufę, aby uniemożliwić wzajemne pogryzienie, lub by chronić samca przed agresją przestraszonej suki.
mrufka_a