ner_dep.pdf

NERWICE I DEPRESJE

U MŁODZIE ņ Y

Rozpoznanie oraz metody post ħ powania

przydatne w pracy nauczyciela

mgr Dorota Nowak – Szmatuła

psycholog, psychoterapeuta

Ko Ļ cian, 20 stycznia 2006 r.

Á mgr Dorota Nowak-Szmatuła

NERWICE

ZABURZENIA NERWICOWE – zaburzenia psychiczne, powstaj Ģ ce bez

widocznego podło Ň a organicznego i niezakłócaj Ģ ce podstawowych funkcji

umysłu. Głównym objawem nerwicy jest l ħ k, który nie poddaje si ħ Ļ wiadomej

kontroli osoby chorej, powoduje jej cierpienie, nieust ħ puj Ģ ce pod wpływem

racjonalnych wyja Ļ nie ı i argumentów. W ka Ň dym zaburzeniu nerwicowym

chory zdaje sobie spraw ħ ze swego stanu i bole Ļ nie go prze Ň ywa.

PRZYCZYNY WYST Ħ POWANIA NERWICY:

a) biologiczne - cechy temperamentu, chwiejno Ļę układu nerwowego, płe ę ,

przebieg Ň ycia płodowego, poród, dziedziczno Ļę ,

b) społeczno – kulturowe – patologie w rodzinie, rozwody, konflikty, zbyt

wysokie wymagania ze strony otoczenia, brak uwa Ň no Ļ ci na

indywidualizm jednostki, stres,

c) psychologiczne – predyspozycje takie jak: wra Ň liwo Ļę , uległo Ļę ,

niepewno Ļę , nadmierny niepokój, zawy Ň one aspiracje, poczucie ni Ň szej

warto Ļ ci, brak odporno Ļ ci na sytuacje stresuj Ģ ce,

d) traumatyczne - wyst Ģ pienie zaburzenia nerwicowego po prze Ň ytym urazie

psychicznym –wypadek, doznanie przemocy, utrata bliskiej osoby, strata

pracy, doznanie niepowodzenia przy próbie osi Ģ gni ħ cia wa Ň nego dla

jednostki celu, itp.

NAJCZ Ħ STSZE OBJAWY NERWICY:

a) obni Ň ony nastrój, czasami płaczliwo Ļę ,

b) bezsenno Ļę b Ģ d Ņ ospało Ļę ,

Á mgr Dorota Nowak-Szmatuła

c) agresja lub autoagresja (tu równie Ň czasami my Ļ li i próby samobójcze),

d) m ħ czliwo Ļę ,

e) stany l ħ kowe lub napady paniki (cz ħ sto w nocy),

f) brak koncentracji uwagi,

g) „pustka w głowie”,

h) „nieprzytomne spojrzenie”, wra Ň enie wył Ģ czania si ħ ,

i) szereg dolegliwo Ļ ci fizycznych, nie znajduj Ģ cych potwierdzenia

w badaniach somatycznych pacjenta.

Tu mi ħ dzy innymi:

chroniczne bóle głowy, Ň oł Ģ dka, podbrzusza

nudno Ļ ci, wymioty

zawroty głowy, omdlenia

kołatania serca, kłucie w okolicy serca

uczucie „uderzania gor Ģ ca”, zimne poty

osłabienie, dr Ň enia lub bóle ko ı czyn

ró Ň norodnie zlokalizowane nerwobóle

zaburzenia kr ĢŇ enia i oddychania

dr ħ twienia ró Ň nych cz ħĻ ci ciała

· stany zapalne

zaburzenia widzenia

wysypki, Ļ wi Ģ d skóry i in.

Do jednej z cz ħĻ ciej wyst ħ puj Ģ cych nerwic u młodzie Ň y zaliczamy fobi ħ szkoln Ģ

(lub nerwic ħ szkoln Ģ ). Fobia to doznanie bardzo silnego l ħ ku parali Ň uj Ģ cego

działanie, pojawiaj Ģ cego si ħ tylko w okre Ļ lonych, lecz niezagra Ň aj Ģ cych Ň yciu

sytuacjach czy miejscach.

Nerwica szkolna zaliczana jest do fobii społecznych, które generalnie

przejawiaj Ģ si ħ w postaci obaw przed kontaktami z okre Ļ lonymi lud Ņ mi lub

Á mgr Dorota Nowak-Szmatuła

sytuacjami sprawiaj Ģ cymi wra Ň enie zagra Ň aj Ģ cych. Wyst ħ puje tu

charakterystyczny l ħ k przed krytyk Ģ , poni Ň eniem czy upokorzeniem, powstaj Ģ cy

w umy Ļ le dotkni ħ tej tym schorzeniem osoby.

Ten typ nerwicy rozwija si ħ w okresie pó Ņ nego dzieci ı stwa lub dorastania. Tak

jak w ka Ň dej innej fobii, tak i w nerwicy szkolnej chory b ħ dzie za wszelk Ģ cen ħ

unikał obiektu wywołuj Ģ cego l ħ k, a wi ħ c w tym przypadku szkoły. L ħ k ten nie

daje si ħ opanowa ę Ň adnymi racjonalnymi metodami.

Nerwica szkolna mo Ň e by ę konsekwencj Ģ ostrej psychologicznej reakcji na

stres. Poza l ħ kiem mog Ģ wyst Ģ pi ę tutaj:

zaburzenia orientacji przestrzennej

zaburzenia koncentracji uwagi

zmniejszenie pola Ļ wiadomo Ļ ci

osłupienie

zaburzenia pami ħ ci

„wył Ģ czanie si ħ ”

pobudzenie ruchowe lub apatia

natr ħ ctwa my Ļ lowe dotycz Ģ ce sytuacji i miejsca wywołuj Ģ cego l ħ k

koszmary senne lub bezsenno Ļę (wtedy równie Ň ospało Ļę ci Ģ gu dnia)

· przygn ħ bienie

objawy fizyczne wyst ħ puj Ģ ce w nerwicach (wymienione wy Ň ej).

Główn Ģ komponent Ģ ka Ň dego rodzaju nerwicy s Ģ zaburzenia l ħ kowe . Mog Ģ one

wyst ħ powa ę pod postaci Ģ przewlekłego lub okresowo nasilaj Ģ cego si ħ stanu

l ħ kowego oraz w formie gwałtownych, bardzo silnych napadów (czasami wtedy

chory ma złudne wra Ň enie, Ň e zaraz umrze). L ħ k i inne dolegliwo Ļ ci

neurotyczne obni Ň aj Ģ znacznie samopoczucie i zakłócaj Ģ funkcjonowanie

społeczne, sprawiaj Ģ ogromne cierpienie choremu i cz ħ sto spotykaj Ģ si ħ

z pobła Ň liwo Ļ ci Ģ i niezrozumieniem za strony otoczenia. Objawy wydaj Ģ si ħ by ę

Á mgr Dorota Nowak-Szmatuła

przerysowane, a brak koncentracji uwagi i jego konsekwencje postrzegane jako

zwyczajne lenistwo. Wszelkie próby „przemówienia do rozs Ģ dku”, perswazje

oraz zwroty typu „we Ņ si ħ w gar Ļę ” najcz ħĻ ciej nie przynosz Ģ pozytywnych

rezultatów, a czasami wr ħ cz daj Ģ odwrotny od zamierzonego skutek. Powoduje

to jeszcze wi ħ ksze wycofanie si ħ z kontaktu z otoczeniem, a nawet nasilenie

objawów.

Co zatem mo Ň na i nale Ň y zrobi ę , je Ļ li w naszym otoczeniu znajdzie si ħ osoba

z zaburzeniem nerwicowym? Co mo Ň e zrobi ę nauczyciel, je Ļ li dostrze Ň e

u swojego ucznia objawy towarzysz Ģ ce nerwicy? Nale Ň y przede wszystkim:

zach ħ ci ę do otwartej rozmowy i uwa Ň nie wysłucha ę

wzmacnia ę poczucie własnej warto Ļ ci

stara ę si ħ wpływa ę na podniesienie samooceny

pomaga ę w unikaniu sytuacji wywołuj Ģ cych dodatkowy l ħ k

empatycznie towarzyszy ę w radzeniu sobie z l ħ kiem, pomaga ę

w oswajaniu sytuacji go wywołuj Ģ cych

wierzy ę w opisywane objawy i pokazywa ę to (nawet je Ļ li badania

medyczne to wykluczaj Ģ , osoba doznaje je jako rzeczywiste cierpienie)

wspiera ę emocjonalnie, zbudowa ę system wsparcia szkolnego,

a szczególnie rówie Ļ niczego

zaproponowa ę pomoc w znalezieniu fachowej pomocy (psychologa, który

w razie konieczno Ļ ci wł Ģ czenia leczenia farmakologicznego, skieruje

osob ħ do psychiatry).

Á mgr Dorota Nowak-Szmatuła

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: