H.P. Lovecraft - Zapomniane Miasto.pdf - H.P. Lovecraft - Frosthark

ZapomnianeMiasto

(TheNamelessCity)

byH.P.Lovecraft

Tłumaczenie:RobertP.Lipski

ZapomnianeMiasto.txt

KiedytylkozbliŜyłemsiędozapomnianegomiasta,czułem,Ŝebyłoprzeklęte.

WędrowałemprzezspraŜoną,przeraŜającądolinęskąpanąwblaskuksięŜycaiw

pewnejchwiliujrzałemje,stercząceniesamowicieponadpiaskami.Wyglądałotak

jakczęścitrupa,któremogłybywystawaćzeźlewykopanegogrobu.Strach

przemawiałprzezsteraneczasemkamienietejsędziwejpozostałościpotopu,tej

prapramatkinajstarszejzpiramidinarazniewidocznaauraporaziłamnie,

nakłaniając,bymwycofałsięprzedpradawnymiizłowrogimisekretami,których

niepowinienujrzećŜadenczłowiekijakdotądniktniezdołałsięnato

powaŜyć.

DalekopośródpustyniArabiileŜałozapomniane,pozbawionenazwymiasto,

murszejąceiniewyraźne.Jegoniskiemurysąniemalwzupełnościukrytewśród

nagromadzonychprzezniezliczonestuleciapiasków.Musiałobyćtutaj,zanim

połoŜonokamieńwęgielnypodMemphisizanimwypalonocegłynabudowęBabilonu.

Niematakstarychlegend,byzapamiętanownichjegonazwęlunchoćbyto,czy

kiedykolwiektętniłoonoŜyciem.Szeptemmówisięonimprzyogniskachiw

namiotachszejkówkoczowniczychplemion,abywszystkieludy,niewiadomo

właściwiedlaczego,skrzętniejeomijały.TootymwłaśniemiejscuArab

Alhazred,szalonypoeta,śniłpewnejnocy,zanimstworzyłswójniewyjaśniony

kuplet:

Nieumarło,cospoczywaćwuśpieniuwiekicałemoŜe,

AczasuupływwkońcuiśmierćnawetzmoŜe.

Powinienembyłwiedzieć,ŜeArabmiałwaŜkipowód,byunikaćmiastabez

nazwy,miasta,októrymkrąŜyłydziesiątkilegendiktóregoniewidziałŜaden

śmiertelnik,ajednaknieulękłemsięichizmymwielbłądemwybrałemsięna

niedostępne,pustynneodludzie.TylkojajewidziałemidlategonaŜadnejtwarzy

niematyluupiornych,zrodzonychzestrachuzmarszczekjaknamojejiniktinny

niedrŜyrówniegwałtownie,gdynocąwiatruderzawszybyokien.Gdydotarłemdo

miastapogrąŜonegowciszyispokojubezkresnegosnu,spojrzałonamnielodowato

wpromieniachzimnegoksięŜyca,naprzekórdziennemuŜarowipustyni.Agdy

odpowiedziałemspojrzeniem,zapomniałemomejradościzjegoodnalezieniai

zatrzymawszysię,zsiadłemzwielbłąda,abyzaczekaćdoświtu.Czekałemwiele

godzin,aŜniebooświcieposzarzało,gwiazdyprzybladły,aszarówkanabiegła

róŜemozdobionymdomieszkązłota.Usłyszałemjękiujrzałemtumanpiaskowej

burzyomiatającyprastarekamienie,choćniebobyłoczyste,aprzestwórpustyni

spokojnyjakokiemsięgnąć.Naglenadhoryzontemwoddalipojawiłsięgorejący

skraweksłońca,widocznypoprzezkłębypiaskowejzawieruchy,któranaszczęście

juŜsłabła,iprzejętyodniosłemnaglewraŜenie,jakbygdzieśzodległej

otchłanidoszłymniedźwięczne,metaliczneodgłosy,zdającesięwitaćprzybycie

ognistegodysku,takjakwitałgoMemnon,stojącnadbrzegiemNilu.Zadźwięczało

miwuszachiwyobraźniazaczęłapodszeptywaćnajróŜniejszewizje,gdy

poprowadziłemwolnomegowielbłądawstronętegozakazanegomiejsca,które

spośródwszystkichśmiertelnikówjatylkozdołałemzobaczyć.

KrąŜyłemwśródresztekfundamentówdomówiplaców,nieznajdującanijednego

hieroglifuczyinskrypcjimówiącejoludziachjeŜelitowogólebyliludzie

którzywybudowalitomiastoimieszkaliwnimwzamierzchłej,zapomnianej

przeszłości.Przeszłośćtegomiejscasrodzeinieprzyjemniedawałamisięwe

znakiizutęsknieniemwypatrywałemjakiegośśladuczyurządzeniamogącego

stanowićdowód,Ŝemiastoowoistotniebyłowytworemrąkludzkich.Wśródruin

dostrzegłempewneproporcjeiwymiary,którebynajmniejnieprzypadłymido

gustu.Miałemzesobąwielenarzędziizabrałemsięzaprzekopywanieniektórych

zasypanychbudowli,alerobotaszłamiopornieiniedokonałemŜadnych

znaczącychodkryć.

GdypowróciłynocorazksięŜyc,poczułemlodowatywiatr,przywodzącyzesobą

nowelęki,toteŜnieodwaŜyłemsiępozostaćwmieście.Gdywyszedłempoza

pradawnemury,abyudaćsięnaspoczynek,ztyłuzamnąpojawiłsięmały,

świecącytumanburzypiaskowejomiatającyszarekamienie,choćksięŜycświecił

jasnoiwiększośćpustyniwydawałasięspokojna.

Obudziłemsięoświcie.Wnocydręczyłymniekoszmary,wuszachdźwięczało,

jakodjakiegośmetalicznegołoskotu.Ujrzałemsłońcełypiąceczerwonoprzez

ostatniepodmuchyniewielkiejburzypiaskowejwiszącejnadzapomnianymmiastem

Strona1

ZapomnianeMiasto.txt

beznazwyiszczególnąuwagęzwróciłemnapanującydookołaspokój.Razjeszcze

udałemsięwgłąbposępnychruinkryjącychsięwśródpiaskówjaktrollpod

łóŜkiem,aleitymrazemmojeposzukiwaniapozostałościzapomnianejrasyspełzły

naniczym.Wpołudniezrobiłemprzerwęnaodpoczynek,anastępniezająłemsię

badaniemurów,ulicizarysówniemalzupełniepogrąŜonychwpiaskubudynków.

Stwierdziłem,Ŝemiastomusiałobyćrzeczywiścieolbrzymie,izastanawiałemsię

nadźródłemjegowspaniałości.WyobraŜałemjesobiewpełnejkrasiewczasach

takodległych,ŜeniepamiętalibygonawetChaldejczycy,ipomyślałemoSarnath

PrzeklętymwkrainieMnar,kiedyludzkośćbyłajeszczemłoda,ioIbwykutymw

szarymkamieniu,zanimnaziemipojawiłsięwogóleczłowiek.

Naglenatknąłemsięnamiejsce,gdziezpiaskuwyłaniałasię,tworzącniski

klif,litaskała.Tu,znieskrywanąradościąujrzałemcoś,copozwoliłomimieć

nadziejęnarychłeodkrycieśladówposzukiwanegoprzezemnieprzedpotopowego

ludu.Powierzchniaskałybyłatopornieobrobiona,stworzonozniejfasadękilku

małych,przysadzistychkamiennychdomówlubświątyń.Wnętrzamogłyzawierać

zachowanesekretypradawnychczasów,zbytodległych,bymoŜnajesobiewogóle

wyobrazić,choćburzepiaskowedawnotemuusunęłyzkamieniawszelkie

rzeźbienia,któremogłysięnanimznajdować.

Mrocznewejściaznajdującesięnieopodal,niskoumieszczone,wszystkiebez

wyjątkubyłyzasypanepiachem,alezapomocąłopatyoczyściłemjednąznichi

wczołgałemsiędośrodka,zabierajączesobąpochodnię,którejblaskmiał

ujawnićwszelkieznajdującesięwewnątrzsekrety.Gdywślizgnąłemsiędośrodka,

stwierdziłem,Ŝejaskiniarzeczywiściebyłaświątynią,iujrzałemwyraźneślady

pozostawioneprzezrasę,któraŜyłatuiodprawiałarytuały,zanimjeszcze

miejscetostałosiępustynią.Prymitywneołtarze,kolumnyinisze,wszystkie

osobliwieniskie,niebyłypuste.ChoćniedostrzegłemŜadnychrzeźbani

fresków,stałotuwielepojedynczychkamieni,obróconychtak,bynadaćim

symbolicznekształty.Tacyzelowanakomnatarzeźbbyładziwnieniska,trudnomi

byłobowiemwyprostowaćsię,nawetnaklęczkach,pomieszczenieokazałosię

jednaktakwielkie,Ŝeblaskmejpochodniniebyłwstanieoświetlićgocałego.

Wkilkukątachwstrząsnęłymnądziwnedreszcze,niektórebowiemołtarzei

głazysugerowałyzapomnianerytuałyprzeraźliwej,odraŜającejiniewyjaśnionej

natury.Zastanawiałemsię,jacyludziemogliwybudowaćiodwiedzaćową

świątynię.GdyujrzałemjuŜwszystko,coznajdowałosięwśrodku,ponownie

wypełzłemnazewnątrzogarniętygorączkowympragnieniemujrzeniatego,co

skrywałyinneświątynie.

Nadeszłanoc,leczpewnerzeczy,któreujrzałem,sprawiły,Ŝemaciekawość

przemogłalękinieuciekłemprzeddługimi,księŜycowymiciemnościami,mroŜącymi

mikrewwŜyłach,gdypierwszyrazujrzałemzapomnianemiasto.Wświetle

zmierzchuoczyściłemkolejnyotwóriznowąpochodniąwpełzłemdośrodka,by

odkryćdalszekamienieoniejasnymdlamnieznaczeniuisymbole,którewcalenie

okazałysiębardziejczytelneniŜteoglądanewpoprzedniejświątyni.

Pomieszczeniemiałorównieniskistrop,aleniebyłotakrozległe,kończyłosię

wąskimprzejściemotoczonymzdwóchstronniewyraźnymi,tajemniczymirelikwiami.

Nimisięwłaśniezainteresowałem,gdyrozległsięposzumwiatruiparskaniemego

wielbłądanazewnątrz.Przerwałemswebadaniaiwydostałemsięnazewnątrz,by

sprawdzić,cotakprzestraszyłotobiednezwierzę.

KsięŜycświeciłjasnonadprymitywnymiruinami,skąpującswymblaskiemgęstą

chmurępiasku,którązdawałsięprzywiewaćsilny,aczsłabnącywiatrzjakiegoś

miejscanapowierzchniklifu,nawprostmnie.Wiedziałem,Ŝetotenchłodny,

piaszczystywiatrspłoszyłmojegowielbłąda,ijuŜmiałemodprowadzićgow

bezpieczniejszemiejsce,gdyuniósłszywzrok,stwierdziłem,Ŝenaszczycieklifu

wcaleniebyłowiatru.Tomniezdumiałoipotworniezaniepokoiło,ale

natychmiastprzypomniałemsobiegwałtowne,miejscoweburzepiaskowe

zaobserwowanewcześniejoświcieizmierzchu,iuznałemtozacałkiemnormalne

zjawisko.Musiałopochodzićzjakiejśszczelinywskale,połączonejzjaskinią,

iobserwującwzburzonypiach,usiłowałemdojrzećjegoźródło.Wkrótceodkryłem,

iŜbrałswójpoczątekzczarnegootworuświątyniznajdującejsiędośćdalekona

południe,niemalniewidocznejzmiejsca,wktórymstałem.Mimozacinającego

piaskupomaszerowałemkutejświątyni,która,gdysięzbliŜyłem,okazałasię

duŜowiększaodpozostałych,ajejwejściewmniejszymstopniuniŜwinnych

zasypanebyłozwałamizbitegopiachu.Wślizgnąłbymsiędośrodka,gdybynie

przeraźliwasiłalodowategowichru,któryomalniezgasiłmejpochodni.Wiatr

wypływałzszaleńcząsiłaprzezciemnewejście,zawodzącjakopętany,poczym

burzącpiasekipodrywającgowgórę,całymitumanamiwdzierałsięwgłąb

osobliwychruin.Niebawemwichuraosłabłaipiasekzacząłopadać,leczwraŜenie,

Ŝewśródwidmowychkamienicośsięczaiło,nieustałoikiedyspojrzałemna

księŜyc,wydawałomisię,Ŝejegotarczafaluje,jakbympatrzyłnajegoodbicie

Strona2

ZapomnianeMiasto.txt

wewzburzonejwiatrempowierzchnistawu.Bałemsiębardziej,niŜmógłbymto

wyjaśnić,lecznienatyle,bystłumićmepragnienieodkrycianowychcudów,

toteŜkiedytylkowiatrustał,wszedłemdociemnegopomieszczenia,skądsię

wydostawał.

Taświątyniazgodniezmoimiprzypuszczeniamibyławiększaododwiedzanych

dotychczasimusiałabyćzapewnenaturalnąjaskinią,jakoŜeszalaływniej

wiejącezjakichśodległychmiejscwiatry.Mogłemstanąćtucałkiem

wyprostowany,alezauwaŜyłem,ŜekamienieiołtarzerównieŜtutajbyłytaksamo

niskiejakwtamtychświątyniach.Naścianachisuficieporazpierwszy

spostrzegłemśladysztukiartystycznejpradawnejrasy,osobliwiemalowane

zawijasy,zktórychwwielumiejscachodpadłafarba.Nadwóchołtarzach

dojrzałemznarastającympodnieceniemlabiryntcyzelowanych,meandrycznych

płaskorzeźb.Uniósłszypochodnię,przekonałemsię,ŜekształtsufiturównieŜbył

zbytregularny,abymógłbyćdziełemnatury,izastanawiałemsię,kimbyli

prehistorycznikamieniarze,którzysiętutajkiedyśmozolili.Ichzdolności

inŜynieryjnemusiałybyćprzeogromne.

Wtemjaśniejszyblaskfantastycznegopłomieniaukazałmito,czegoszukałem

otwórwiodącydoodleglejszychczeluści,skądnapływałówsrogiwiatri

ogarnęłamniesłabość,kiedyujrzałemmałe,wspanialeobrobionedrzwiczki

osadzonewprawniewlitejskale.Wsunąłemdośrodkarękęzpochodniąiujrzałem

czarnytunel,któregosklepienieopadałoniskowrazzobniŜaniemsiękondygnacji

licznychwąskich,małychibardzostromychschodów.Zawszebędęwidziałjew

mychsnach,boudałomisiępoznaćichznaczenie.Wtedyjeszczeniewiedziałem,

czymamjenazywaćschodamiczyjedynieoparciemdlastópnaopadającejostrow

dółstromiźnie.Wmoimumyślepojawiłsięnatłokszaleńczychmyśli,asłowai

ostrzeŜeniaarabskichprorokówzdawałysięnapływaćprzezpustynięzkrain,

któreznamy,kuzapomnianemumiastubeznazwy,któregośmiertelnicypoznaćsię

nieodwaŜają.Mimotozawahałemsiętylkoprzezchwilę,zanimwszedłemdośrodka

izacząłemschodzićostroŜniepostromychwąskichschodach.Jedyniew

przeraźliwychkoszmarnychwizjachwywołanychgorączkąlubnarkotykiemmoŜna

sobiewyobrazićzejściepodobnedomojego.Wąskieprzejścieciągnęłosiębez

końcaniemalpionowowdółniczymgardzieljakiejśupiornej,nawiedzonejstudni,

apochodnia,którątrzymałemnadgłową,niebyławstanierozjaśnićnieznanych

czeluści,kuktórympodąŜałem.Straciłempoczucieczasuizapomniałemspojrzeć

nazegarek,choćzprzeraŜeniemmyślęoodległości,jakąmusiałempokonać.Po

drodzezwróciłemuwagęnanieznacznewahaniakierunkuipochyłezejścia.W

pewnejchwilidotarłemnawetdodługiego,niskiego,poziomegotunelu,gdzie

musiałemsięwcisnąćnogamidoprzodu,trzymajączapalonąpochodnięw

wyciągniętejręce.Tunelniebyłdośćwysoki,abymoŜnawnimklęknąć.Potem

znowubyłystromeschodyiopuszczałemsięcoraztoniŜejiniŜej,bezkońca,

gdywpewnejchwilimojapochodniazgasła.Wtedyjednakniezwróciłemnato

uwagi,bokiedysobietouświadomiłem,wciąŜtrzymałemrękęnadgłową,jakby

Ŝagiewnadalsiępaliła.ByłemdośćniezrównowaŜony,zuwaginamójinstynkti

pragnienieposzukiwaniarzeczydziwnychczyniezbadanych,któreuczyniłozemnie

wędrowca,badaczaodległychprastarychizakazanychmiejsc.

Gdytakstałempośródciemności,mójumysłrozbłysnąłfragmentamizdobytych

przezemnieinformacji,otworzyłsiękuferekzzawartościąwszystkiegoco

tajemne,diabelskieizłowrogie.Przypomniałemsobiefragmentytekstówszalonego

ArabaAlhazreda,apokryficznychkoszmarówDamasciusainiesławnychcytatów

delirycznegoImageduMondeGauthieradeMetza.Powtórzyłemosobliweurywkii

szeptałemdosiebieoAfroarabieidemonach,którepłynęłyznimwgłąbOxus,

późniejzaśpowtarzałembezkońcazdaniezjednejzopowieściLordaDunsany'ego

o"nierozbrzmiewającejechemczerniotchłani".Gdyzejściestałosię

zdumiewającostrome,śpiewniewyrecytowałemfragmentzTomaszaMorusa,aŜlęk

niepozwoliłmipowiedziećnicwięcej:

Wotchłanigardzielzmrocznączerń

Jakwiedźmikociołwypełniony

Wywaremjadzimizdradliwym

WksięŜycablaskuuwarzonym

Wejrzałem,abysięprzekonać

Czynogęnawykrociestawię

Iwtedymzoczyłwgłąbotchłani

AcóŜemujrzał,towyjawię

Jakokosięgnąćmezdołało

Postrzegłemlśniącegładziąściany

CzarnąjakmiazmatcoDomena

Śmiercinabrzegwypluwająskalany.

Strona3

ZapomnianeMiasto.txt

Czasprzestałistnieć,kiedymojestopyznówstanęłynatwardszym,równym

podłoŜuiznalazłemsięwmiejscuoniecowyŜszymsklepieniuniŜwdwóch

mniejszychświątyniach,znajdującychsięterazgdzieśnieopisaniewysokonad

mojągłową.Niemogłemstanąć,leczswobodnieukląkłemwyprostowanyipociemku

zacząłembrnącnaklęczkachtowtę,towdrugąstronę.Niebawemzorientowałem

się,Ŝeznalazłemsięwwąskimprzejściu,któregościanyzdobiłydrewniane

przeszkloneszafki.Ichwidokwtymprastarym,odraŜającymmiejscuzdziwiłmnie

niepomiernie,apomychplecachprzeszłyzimneciarki,gdyuświadomiłemsobie,

comogłotooznaczać.Szafkistałypoobustronachkorytarzawregularnejod

siebieodległości,podłuŜneipłaskie,ohydne,przypominającekształtemi

wielkościątrumny.Gdyspróbowałemporuszyćkilkaznich,okazałosię,iŜbyły

mocnoprzytwierdzonedopodłoŜa.

Korytarzbył,jakstwierdziłem,długi,toteŜruszyłemnimnaprzód,agdyby

ktośujrzałmniewtedysunącegochwiejniepośródciemności,widoktenz

pewnościązmroziłbymukrewwŜyłach.OdczasudoczasukrąŜyłemodścianydo

ściany,abysprawdzićotoczenieiupewnićsię,ŜepodścianamiwciąŜznajdowały

sięrzędyskrzyń.Człowiekjestprzyzwyczajonydomyśleniawizualnego,toteŜ

prawiezapomniałemociemnościiwyobraziłemsobiebezkresnykorytarzzdrewnai

szkła,takwyraziście,jakbymgoujrzałnawłasneoczy.Iwtedy,wchwili

niemoŜliwejdoopisaniaemocji,naprawdęgozobaczyłem.

Niepotrafięstwierdzić,kiedymojawyobraźniazlałasięwjednozwidzialną

rzeczywistością,jednakprzedemnąpojawiłasięwpewnejchwilinarastająca

stopniowopoświataizacząłempostrzegaćsłabezarysykorytarzaiskrzyń,

ujawnianychmiprzezosobliwąfosforescencję.Przezkrótkąchwilębyłodokładnie

tak,jakwszystkosobiewyobraziłem,jakoŜepoświatabyłabardzosłaba.Kiedy

jednakruszyłemwkierunkuświatła,okazałosię,jakwielcesięomyliłem.Ten

korytarzniebyłreliktemtopornymjakświątyniewmieściepowyŜej,lecz

pomnikiemnajwspanialszejiegzotycznejsztuki.Bogate,Ŝyweifantastycznie

śmiałepłaskorzeźbyifreskitworzyłyciągściennychmalowideł,którychliniii

barwopisaćniesposób.Skrzyniewykonanebyłyzdziwniezłocistegodrewnaz

wiekamizeszkła,awewnątrzznajdowałysięzmumifikowanetruchłaistot

wykraczającychwswejgroteskowościpozawszelkienajśmielszewyobraŜenia,jakie

mogąnarodzićsięwnaszychkoszmarach.

OpisanietychokropieństwjestniemoŜliwe.

Byłytoistotygadzie,niekiedyspokrewnionezapewnedalecezkrokodylem,

innymznowurazemzfoką,przewaŜniejednaknieprzypominałyŜadnychstworzeń

znanychbiologomczypaleontologomnacałymświecie.Niebyływiększeod

niskiegoczłowieka,aichłapywosobliwysposóbprzypominałydelikatneludzkie

dłonieistopy.Najdziwniejszebyłyjednakichgłowy,okonturachłamiących

wszelkieznanebiologiizasady.IstottychzniczymniemoŜnabyłoporównać.W

jednymtrwającymmgnienieokaprzebłyskuprzyszłyminamyślskojarzeniaz

kotem,buldogiem,mitologicznymsatyremorazczłowiekiem.ZróŜnicowaniebyło

ogromne.CzyŜsamJowiszniemiałtakszerokiegoisterczącegoczoła,niemniej

jednakrogi,braknosaiszczękajakualigatoraumiejscowiłyteistotypoza

wszelkimiustalonymiwbiologiikategoriami.Przezchwilęzastanawiałemsięnad

realnościątychmumii,nawpółpodejrzewając,iŜbyłytosztucznebałwany,

niebawemjednakstwierdziłem,ŜemogłyoneistotnienaleŜećdojakiegoś

prehistorycznegogatunku,któryistniałwczasach,kiedyzapomnianemiasto

tętniłojeszczeŜyciem.Ichgroteskowośćpodkreślałfakt,Ŝewiększośćztych

istotmiałanasobiebogatozdobioneszatyznajprzedniejszychmateriałów,

skrzącesięzłotem,drogimikamieniamiinieznanymilśniącymimetalami.

TepełzająceistotymusiałybyćbardzowaŜne,skorozajmowałypierwsze

miejscewśródtychzdobionychfreskamiścian.Artystazniemającymsobie

równychkunsztemnakreśliłjewichświecie,gdziemiaływłasnemiastaiogrody

urządzonespecjalniedlaichpotrzeb,jazaśniemogłemoprzećsiępokusieby

stwierdzić,Ŝeichobrazkowahistoriabyłaalegorycznymodzwierciedleniem

historiiirozwojurasyoddającejimcześć.Istotyte,jakpowiedziałemsam

sobie,byłydlamieszkańcówzapomnianegomiastatym,czymwilczycadlaRzymui

czymsądlaIndianniektóreztotemowychbestii.

Ztejperspektywymogłem,aczkolwiekzpewnyminiedogodnościami,śledzić

cudownąepickąhistorięowegomiastabeznazwy,opowiedziećowielkiejportowej

metropolii,któradominowałanadświatem,zanimzodmętówoceanuwyłoniłasię

Afryka,orazjejzaciętąwalkę,gdymorzecofałosięipustyniapostępowała

corazdalejwgłąbŜyznegoongiślądu.Widziałemjejwojnyitriumfy,kłopotyi

poraŜki,apotemrozpaczliwąwalkęzpustynią,kiedytysiącemieszkańcówmiasta,

ukazanychtualegoryczniejakogroteskowejaszczury,zostałozmuszonych.Byryć

tunelwgłąbziemi,wiercićkorytarzewskałachwprzedziwny,cudownywręcz

sposóbdoinnegoświatazasprawąinamowąkierującychnimiproroków.Byłoto

Strona4

ZapomnianeMiasto.txt

zarazemniezwyklefantastyczne,jakirealistyczne,azwiązektego,naco

patrzyłem,zprzeraźliwądrogą,którąprzebyłem,niepozostawiałŜadnych

wątpliwości.Rozpoznałemnawetkorytarze.

Gdysiętakskradałemkorytarzemkujaśniejszemuświatłu,ujrzałemostatnie

epizodyutrwalonejnamurachepopeipoŜegnanierasy,którazamieszkiwaław

zapomnianymmieścieidoliniewokółniegoprzezdziesięćmilionówlat;ludu,

któregoduszeobumarły,gdyzmuszonyzostałopuścićmiejscaznaneodtakdawna.

Miejsca,gdzieprzybylisięosiedlićjakonomadowiewewczesnejmłodościZiemi,

wykuwającwdziewiczychskałachtepierwotne,prymitywneświątynie,których

nigdynieprzestaliodwiedzaćjakomiejscswegokultu.

TerazwlepszymświetleprzyjrzałemsięfreskomuwaŜniejipamiętając,Ŝe

dziwnegadostworymusiałyprzedstawiaćnieznanychludzi,zacząłemzastanawiać

sięnadobyczajamizapomnianegomiasta.Wielerzeczybyłodziwnychi

niewyjaśnionych.Cywilizacjaznającapisanyalfabetmusiałaznajdowaćsięna

wyŜszymetapierozwojuniŜnieskończeniepóźniejszecywilizacjeEgiptui

Chaldei,byłyjednakpewneosobliweprzeoczenia.Nienatknąłemsięnaprzykład

narysunkiprzedstawiająceśmierćczyceremoniepogrzebowe,zwyjątkiemfresków

ukazującychwojny,przemociplagi.Zastanawiałmnietendziwacznybrakscen

naturalnejśmierci.Zupełniejakbysugerowanotu,dlaprzynoszącejradośći

ukojenieiluzji,ideęnieśmiertelności.

Wkońcukorytarzanamalowanebyływyjątkowoekstrawaganckieimalowniczeoraz

uderzającewswejwyrazistościsceny,któreprzedstawiałyzapomnianemiasto

opuszczoneiobracającesięwruinęorazdziwną,nowąrajskąkrainę,doktórej

przebiłysięprzezpokładyskałgroteskoweistoty.Nafreskachtychmiastoi

pustynnadolinaukazanebyłyzawszewblaskuksięŜyca,któregozłotynimbwisiał

nadobróconymiwgruzymurami,ujawniającpełnąprzepychudoskonałośćdawnych

czasówodzwierciedlanązwodniczoiwidmowoprzezartystę.Rajskiescenybyły

nazbytekstrawaganckie,bydaćimwiarę,zwłaszczaiŜukazywałyukrytyświat

wiecznegodniapełenwspaniałychmiast,eterycznychwzgórziuroczychdolin.Na

samymkońcuodniosłemwraŜenie,Ŝewidzęoznakiartystycznegorozczarowania.

FreskibyłymniejudaneidziwaczniejszenawetniŜnajbardziejosobliwaz

przedstawionychdotądscen.Zdawałysięrejestrowaćpostępującądekadencję

prastarejrasyusiłującejznarastającązaciętościąpowrócićdozewnętrznego

świata,skądprzegnałająofensywapustyni.PostaciludziwciąŜ

przedstawianychjakoświętegadyzdawałysięstopniowoginąć,podczasgdyich

duch,unoszącysięnadruinamiwblaskuksięŜycacorazbardziejprzybierałna

sile.Wycieńczenikapłaniprzedstawienijakogadywbogatozdobionychszatach,

przeklinalipowietrzewgórzeiwszystkich,którzynimoddychali,przeraŜająca

zaśostatniascenaukazywałaprymitywniewyglądającegoczłowieka,byćmoŜe

załoŜycielaprastaregoIrem,MiastaKolumn,rozdartegonastrzępyprzezczłonków

starszejrasy.Pamiętam,jakArabowielękalisięmiastabeznazwy,ibyłem

zadowolony,Ŝepozatymmiejscemszaremuryisklepieniabyłynagie.

Podziwiającfreski,dotarłemprawiedokońcaniskosklepionegokorytarzai

ujrzałembramę,przezktórąwpływałodotuneluowodziwneświatło.ZbliŜywszy

siędoniej,krzyknąłemwgłos,zdjętyzdumieniemnawidoktego,coznajdowało

siępodrugiejstronie,miastbowieminnego,jeszczejaśniejoświetlonego

pomieszczeniaujrzałemjedyniebezkresnąpustkęemanującąoślepiającyblask.

Poczułemsię,jakbympatrzyłzwierzchołkaMountEverestunamorzeskąpanejw

słonecznychpromieniachmgły.Ztyłuzamnąbyłkorytarz,takniski,Ŝenie

mogłemwnimstanąć,przedemnązaśnieskończonyprzestwórpodziemnej

luminescencji.

Zkorytarzawiodływotchłańświatłościkolejne,stromeiwąskieschody,

równiemałeilicznejakte,którymidotarłemaŜtutaj,alewidziałemtylko

kilkapierwszychstopni,resztęprzesłaniałyjarzącesiębiałoopary.Przylewej

stroniekorytarzaznajdowałysięotwartenaościeŜmasywneodrzwiazmosiądzu,

niewiarygodniegrubeiozdobionefantastycznymipłaskorzeźbami,które

zatrzaśnięteizamkniętenagłucho,mogłyoddzielićnadobrecałątęwewnętrzną

krainęświatłościodkryptikorytarzywykutychwskałach.Spojrzałemnaschody,

alezanicnieodwaŜyłemsięnaniezstąpić.DotknąłemotwartychmosięŜnych

odrzwi,aleniebyłemichwstanieporuszyć.Wkońcuosunąłemsiębezsiłna

kamiennąpodłogę,aumysłmójgorzałodbłyskotliwychskojarzeń,którychnawet

śmiercipodobnewyczerpanieniebyłowstanieodegnać.

GdytakleŜałemzzamkniętymioczami,rozmyślając,przyszłominamyślwiele

rzeczyzwiązanychzfreskami,naktóredotądniezwróciłemuwagi,aktóre

nabrałydlamniecałkiemnowegoiprzeraŜającegoznaczeniasceny

przedstawiającezapomnianemiastowokresieswegorozkwituŜyznądolinędokoła

iodległelądy,zktórymihandlowalitutejsikupcy.Alegoriapełzającychistot

zastanawiałamnieswymuniwersalnymznaczenieminiemogłemnadziwićsię,Ŝe

Strona5

H.P. Lovecraft - Zapomniane Miasto.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: