Nerwica natręctw - wiadomości.pdf

(4624 KB) Pobierz
Nerwica natręćtw-materiały do prezentacji
NERWICA NATRĘCTW
NERWICA NATRĘCTW- Zaburzenie obsesyjno
- kompulsyjne
Zaburzenie obsesyjno
Nerwice lub psychonerwice
psychonerwice są to różnego rodzaju zmiany w zakresie osobowości .
są to różnego rodzaju zmiany w zakresie osobowości .
Do objawów nerwicowych zalicza się zaburzenia snu, krążenia, oddychania, trawienia oraz wydalania,
wzmożoną ruchliwość, tiki, jąkanie, mutyzm, lęki, nadmierną nieśmiałość i zmienność nastroju, zahamowanie,
skrytość, wadliwe nawyki i postawy.
Do objawów nerwicowych zalicza się zaburzenia snu, krążenia, oddychania, trawienia oraz wydalania,
ruchliwość, tiki, jąkanie, mutyzm, lęki, nadmierną nieśmiałość i zmienność nastroju, zahamowanie,
skrytość, wadliwe nawyki i postawy.
Do objawów nerwicowych zalicza się zaburzenia snu, krążenia, oddychania, trawienia oraz wydalania,
ruchliwość, tiki, jąkanie, mutyzm, lęki, nadmierną nieśmiałość i zmienność nastroju, zahamowanie,
Różne typy nerwic:
1. neurasteniczna (neurastenia),
2. histeryczna (histeria),
3. psychasteniczna (psychastenia),
4. depresyjna,
5. lękowa,
6. nerwica natręctw,
7. hipochondryczna.
3. psychasteniczna (psychastenia),
1
209174556.002.png 209174556.003.png
Jakie są mechanizmy powstawania nerwic?
- Przyczyny powstawania nerwic są bardzo złożone. Zaburzone postawy są zakorzenione w
dzieciństwie i mają związek z wadliwymi metodami wychowawczymi. Rodzice, którzy często
sami mają problemy nerwicowe, przekazują dzieciom nieprawidłowe wzorce postaw i relacji.
U młodego człowieka kształtująca się dopiero osobowość nabiera wtedy cech neurotycznych.
Często już wcześniej zadziałały tzw. mechanizmy predysponujące do zachorowania, a
mianowicie stan zdrowia psychicznego i fizycznego kobiety ciężarnej. Mądrość ludowa każe
otoczeniu traktować ją w sposób wyjątkowo łagodny, aby - o ile to możliwe - nie
doprowadzać do powstania dystresu, czyli stresu upośledzającego zdolności adaptacyjne.
Dobrze, jeśli sama kobieta właściwie radzi sobie z lękiem, czyli umie samodzielnie
zaspokajać swoje potrzeby emocjonalne i potrafi pokochać swoje dziecko, zanim się ono
narodzi. Choroby somatyczne, porażki, straty oraz działanie pod presją, powodujące
zahamowanie rozwoju osobistego i trudności w pełnieniu ról społecznych należą do
mechanizmów wyzwalających w określonych sytuacjach objawy nerwicowe. Objawy
stanowią swoisty język, za pomocą którego chory się domaga, aby inni ludzie zaspokajali
jego potrzeby emocjonalne, frustrowane w dzieciństwie. Reakcja otoczenia na te objawy
może mieć istotny wpływ na przebieg leczenia. "Korzyści", jakie one przynoszą, gdy udaje
się danej osobie uzyskać tą drogą np. więcej zainteresowania niż zazwyczaj, zaliczają się do
mechanizmów podtrzymujących chorobę. Gdy język objawów nie przynosi spodziewanych
korzyści, reakcja bliskich zmusza chorego do poszukiwania zdrowych rozwiązań, np.
przyjęcia postawy asertywnej.
Uczenie społeczne i procesy warunkowania tworzą warunki sprzyjające utrwalaniu się
błędów wychowawczych w późniejszym życiu. Nieadekwatne postawy: bierności, zależności
od innych, prowadzące w rezultacie do lęku przed bliskością, przyczyniają się do powstania
konfliktu potrzeb, który według psychoanalizy leży u podłoża nerwicy. Rodzice nie są
świadomi tego, że jeśli nie potrafią zaspokoić podstawowych potrzeb emocjonalnych swego
dziecka, to nie nauczą go zaspokajać ich w przyszłości. Dziecko, a później dorosła osoba,
zaczyna oczekiwać, że zrobią to inni, np. koledzy, przyjaciele, małżonek, lub będą je
zaspokajać w sposób nerwicowy. Dlatego niebywale ważne jest wczesne wdrożenie leczenia i
jednocześnie edukacja młodych rodziców, aby wiedzieli, jak postępować ze swoimi dziećmi,
żeby nie doprowadzać do sytuacji nerwicogennych.
!! PodstawowĄ metodĄ leczenia nerwic jest psychoterapia, specjalistyczna pomoc
psychiatryczna jest konieczna tylko w niektórych przypadkach nerwicy. Wtedy stosuje
siĘ zwykle leczenie ambulatoryjne lub na oddziale dziennym. Rokowania sĄ raczej
optymistyczne. Jednak w wiĘkszoŚci przypadków objawy nerwicy ustĘpujĄ same po
jakimŚ czasie.
Definicja zaburzenia obsesyjnokompulsyjnego
W ICD-10 zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne klasyfikuje się jako F42, oznaczenie jako F42.0 oznacza ZOK z
przewagą myśli obsesyjnych, a F42.1 z przewagą czynności natrętnych (rytuałów).
2
209174556.004.png
Czym są natręctwa i kompulsje?
Natręctwa odbierane są jako bezsensowne, obce wtręty w psychikę doznającego je człowieka.
Najczęściej są to myśli o gwałtownych czynach, jakich mogłaby się dopuścić osoba ich
doznająca, o obrazoburczych wyobrażeniach, o skalaniu słowem czy zachowaniem.
Owym natręctwom towarzyszą często kompulsje, czyli przymusy wykonywania określonych
czynności. Są one przeważnie bezsensowne i przyjmują charakter stereotypów lub rytuałów.
Osoba wykonująca je świadoma jest absurdalności tych czynności, lecz ulega im, aby
zmniejszyć i rozładować dręczące napięcie psychiczne. Kiedy jednak próbuje zaprzestać
przymusowych działań, doświadcza tak znacznego niepokoju, który nieustannie narasta, że w
ostateczności wykonuje ów rytuał, rozładowując wewnętrzny dyskomfort.
Pojawienie się natręctw, obsesji, kompulsji, ich wielka różnorodność, częste odniesienie do
egzystencjalnych problemów ludzkich, związane z nieomal wszystkimi znaczącymi
chorobami psychicznymi, tworzy konglomerat objawów trudnych do wytłumaczenia, wręcz
groźnych i tajemniczych.
Należy pamiętać o szerszym, kulturowym aspekcie natręctw, związanych z nimi lęków i
stereotypowych działań, powołując się na słowa Freuda:
“W życiu społecznym tendencje anankastyczne ujawniają się w formie rytuałów, a więc
czynności wykonywanych stereotypowo. Trzymanie się utartej ścieżki rytuałów broni
człowieka przed lękiem, który występuje lub przynajmniej powinien występować w jego
pojęciu z władzą boską lub ludzką. Rytuał występuje w kulturach religijnych, w wojsku, na
dworach królewskich, itd. Przekroczenie lub niedopełnienie rytuału wywołuje lęk, jakby samo
zejście z tej magicznej drogi stanowiło przestępstwo.”
Ustalono zespół objawów świadczących o zachorowaniu na ZOK :
1. Pojawiające się myśli, wyobrażenia czy impulsy do działania mają dla człowieka nieomal
zawsze przykry charakter.
2. Próby przeciwstawiania się im są prawie zawsze nieudane.
3. Kompulsje są zazwyczaj odbierane jako niepotrzebne i bezsensowne działanie, lecz konieczne
do zrealizowania.
4. Kompulsje u swej podstawy mają zazwyczaj strach przed niebezpieczeństwem, które może
choremu zagrażać. Powtarzanie określonych rytuałów zachowania ma temu zagrożeniu
zapobiec.
5. Myśli te, wyobrażenia i impulsy do działania prawie zawsze wywołują lęk i niepokój.
6. Pojawiające się niekiedy niepewność, wątpliwości i tendencje do perfekcjonizmu, nadmiernej
skrupulatności, drobiazgowości, sprawdzania i korygowania podjętych czynności należy
wiązać z występowaniem osobowości anankastycznej.
3
Zmagania z chorobą
Szósta klasa podstawówki. Coroczne sprzątanie świata. Idę przez las i podnoszę śmieci.
Nagle znajduję zużytą strzykawkę czy jestem już chora na AIDS? W moim mniemaniu
tak! Stoję przed lustrem, zauważam coś niepokojącego w wyglądzie moich piersi czy to
rak? Według mnie tak! Klękam i zaczynam się modlić, bo cóż innego pozostaje osobie
chorej na AIDS, na dodatek ze złośliwym guzem?
Co dzień modlę się określoną ilość razy, a jeśli się pomylę, zaczynam od nowa. Setki
typowych modlitw zajmują mi ponad godzinę przed snem. Strasznie męczące, ale coś mi
mówi, że jeśli to zrobię, to guz zniknie. Klęczę, płaczę i modlę się. Uważam, że jeśli
wykonam jakąś czynność będzie lepiej. Tysiące powtarzających się natręctw.
Wewnętrzna kłótnia. Sama wiem, że to bez sensu, ale trudno pokonać lęk, który z dnia
na dzień się wzmaga. Nie wiem, co się ze mną dzieje. Nie mówię o tym nikomu, bo
wydaje mi się to zbyt osobiste.
Trafiam do lekarza. Badanie piersi wyklucza raka, ale to nic, choroba wymyśla dla mnie
coś nowego. Liczę wszystko łącznie z zębami. Co dzień nowe natrętne myśli. Dochodzi do
tego jeszcze autoagresja. Zadaję sobie ból, żeby rozładować napięcie. Depresja, łzy,
myśli o tym, że wszyscy mnie okłamują, złość i ciągłe wizje o tematyce erotycznej,
których nie daje się w żaden sposób zagłuszyć. Ciągłe poczucie winy, bo co Bóg na to, że
myślę o seksie. Zamykam się całymi dniami w pokoju, a moje myśli to przeplatające się
natręctwa i seks. Zaczynam pisać, wylewając z siebie wszystko na papier. Pojawiają się
już nawet lekkie omamy wzrokowe i słuchowe to ze stresu. Budzę się w nocy i widzę to,
czego nie ma i być nie może. Jest tego już tak wiele, że nie daję sobie rady. Poddaję się.
Proszę o pomoc moją mamę.
Następnego dnia idę na wizytę do pani psycholog. Opowiadam jej wszystko o nerwicy,
samookaleczeniach, omamach. Po kilku wizytach kobieta rozkłada ręce i odsyła mnie do
psychiatry. Ten podejrzewa schizofrenię, jednak testy i badania to wykluczają. Dostaję
Zoloft i wracam do domu. Kolejna wizyta dopiero za miesiąc.
Leki przyjmowałam przez około trzy miesiące. Na początku pojawiło się wiele efektów
ubocznych, jednak po pewnym czasie wszystko minęło. Leczenie zakończyłam na własną
prośbę. Życie toczy się dalej, a u mojego boku nadal ZOK. Teraz po latach pogodziłam
się z chorobą. Nauczyłam się z nią normalnie funkcjonować. Czasem nawet nie
zauważam prostych, wykonywanych wręcz automatycznie natręctw ruchowych. Wciąż
toczę wewnętrzną wojnę. Spór pomiędzy zdrowym rozsądkiem a nerwicą natręctw.
Przyczyny obsesji i kompulsji
Jakie są przyczyny zaburzenia obsesyjnokompulsyjnego? Co powoduje, że cierpiący na
tę chorobę odczuwają niepożądane myśli i wykonują natrętne czynności? Jest kilka teorii
wyjaśniających te kwestie.
4
209174556.005.png 209174556.001.png
 
1. Teoria biologiczna
Gdy okazało się, że leki przeciwdepresyjne przynoszą ulgę pacjentom z zespołem
natręctw, specjaliści zainteresowali się rolą niektórych neurohormonów w etiologii tego
zaburzenia. Badania dowiodły, że objawom ZOK towarzyszą dysfunkcje
neuroprzekaźnictwa przede wszystkim w obrębie tzw. układu serotoninergicznego.
Dzięki nowym metodom obrazowania ustalono, że w zaburzeniach obsesyjno
kompulsyjnych kluczową rolę pełnią niektóre obszary mózgu: jądro ogoniaste, kora
czołowa i kora obręczy, tworzące razem układ koraprążkowiewzgórze. Układ ten ma
związek z odrzucaniem nieistotnych informacji i odwracaniem uwagi, a w przypadku
upośledzenia jego funkcjonowania może dojść do pojawienia się objawów ZOK. Badania
potwierdzają, że u osób cierpiących na obsesje i kompulsje wspomniane obszary
wykazują nieprawidłową aktywność.
2. Teorie psychologiczne
Psychodynamiczny nurt psychologii traktuje obsesje jako formę obrony przed myślami i
pragnieniami, które kłócą się z uznawanymi zasadami i grożą wtargnięciem do
świadomości. Obrona polega na nieświadomym przeniesieniu lęku z niepożądanej myśli
na inną, łatwiejszą do zniesienia. Z kolei kompulsje pełnią rolę przebłagania. Przekonanie
o naruszeniu tabu, przyjętych norm, zakazów wywołuje strach i poczucie winy. Natrętne
rytuały są sposobem na odpokutowanie i uwolnienie się od lęku.
Cierpiący na zaburzenie obsesyjnokompulsyjne, nie mogąc uwolnić się od natrętnych
myśli próbują zneutralizować je za pomocą kompulsji. Obsesyjna obawa przed
zakażeniem lub zabrudzeniem prowadzi do ciągłego mycia rąk. Ktoś, kto ma nieustające
wątpliwości czy zamknął drzwi na klucz, sprawdza to dziesiątki razy. Takie zabiegi
przynoszą chwilową ulgę, ale nasilają jednocześnie skłonność do mycia czy sprawdzania,
bo ich skutkiem jest złagodzenie lęku. Obsesje powracają ze zwiększoną siłą i aby doznać
ulgi trzeba ponownie wykonać rytuał.
3. Teoria neurologiczna
Zaburzenie obsesyjnokompulsyjne może pojawić się w następstwie urazów mózgu.
Potwierdza to przypadek pacjenta, który na skutek wypadku doznał krwotoku i zapadł w
śpiączkę. Po udanym zabiegu neurochirurgicznym odzyskał zdrowie, jednak z czasem
zaczęły dręczyć go natręctwa związane z liczbami.
Zdarza się, że objawy ZOK występują w przebiegu chorób neurologicznych, takich jak
epilepsja czy zespół Tourette'a. Interesujące dane zawiera raport, jaki sporządzono po
wielkiej epidemii śpiączki, panującej w Europie w latach 19161918. Efektem tej
wirusowej infekcji mózgu był wzrost liczby osób cierpiących na zaburzenia obsesyjno
kompulsyjne. Specjaliści poddając pacjentów z ZOK badaniom neurologicznym stwierdzili,
że u wielu z nich obecne są pewne nieprawidłowości, np.: mniejsza sprawność wzrokowo
ruchowa, odruchy mimowolne czy słabsza koordynacja. Może to świadczyć o istnieniu
trudnych do zobrazowania zaburzeń neurologicznych, sprzyjających powstawaniu obsesji
i kompulsji.
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin