PROFILAKTYKA ZAKAŻEŃ W ZAKŁADACH FRYZJESKICH, KOSMETYCZNYCH TATUAŻU I ODNOWY BIOLOGICZNEJ WYMAGANIA SANITARNE ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM ZAGADNIEŃ DEZYNFEKCJI I STERYLIZACJI
I. ZAGROŻENIA WYSTĄPIENIA ZAKAŻEŃ W GABINETACH FRYZJERSKICH, KOSMETYCZNYCH i TATUAŻU
Zakłady, w których wykonuje się zabiegi związane z naruszeniem ciągłości tkanek (tatuaż, percing, manicure, pedicure) należy traktować jak gabinety zabiegowe stosując odpowiednie procedury sanitarne. Klienci korzystający z usług tych gabinetów są anonimowi. O ich stanie zdrowia nic nie wiemy.
Mogą być nosicielami różnych chorób wywołanych przez:
n grzyby np. drożdżaki (Candida), (Pityrosporium) łupież
n bakterie ropotwórcze np. gronkowca złocistego, paciorkowca
n wirusy np. opryszczki (Herpex), grypy oraz najgroźniejsze przenoszone drogą krwi HBV, HCV, HIV.
Nic nie wiedząc o stanie zdrowia klientów, każdego z nich powinno się traktować jako osobę potencjalnie zakażoną. Zagrożenie stwarza zamierzone lub niezamierzone przerwanie ciągłości tkanek podczas zabiegów kosmetycznych, golenia, tatuażu oraz innych czynności wykonywanych w zakładzie. Na ryzyko zakażenia narażeni są pracownicy mający kontakt z klientem, ale również inni klienci poprzez zainfekowane dłonie personelu lub źle przygotowane narzędzia.
Zapobieganie zakażeniom wymaga odpowiedniego postępowania ze sprzętem i narzędziami, aby przeciąć drogi szerzenia.
Zagrożenie wystąpienia zakażenia podczas świadczenia usług można odnieść do trzech dróg:
n droga bezpośrednia
n droga pośrednia
n droga inhalacyjna
Przyczyny zakażeń
n nieracjonalne korzystaniu z ochron osobistych
n nieprawidłowo przygotowany sprzęt
Sposoby zapobiegania zakażeniom to:
n antyseptyka odnosi się do tkanek żywych
n dezynfekcja odnosi się do powierzchni nieożywionych
n sterylizacja odnosi się do powierzchni nieożywionych, jej zadaniem jest zabicie wszystkich drobnoustrojów, ich form wegetatywnych i przetrwalnikowych.
Ogólne zasady bezpiecznej pracy przy wykonywaniu czynności mogących naruszać ciągłość tkanek.
Warunki odnoszące się do osoby wykonującej czynności mogące naruszać ciągłość tkanek dotyczą:
n posiadanej wiedzy i sprawdzonych umiejętności praktycznych
n zawodowego przygotowania osobistego (wykonywanie czynności bez biżuterii na dłoniach, z zachowaniem odpowiedniej higieny rąk i w odzieży ochronnej)
n używania właściwego sterylnego sprzętu, ochron osobistych (rękawiczki) i odzieży ochronnej
n zastosowanie właściwego toku postępowania zakończonego zabezpieczeniem sprzętu i materiału przed możliwością przeniesienia zakażenia.
Zagrożenia epidemiczne wynikające z ingerencji w poszczególne obszary ciała spowodowały konieczność posługiwania się narzędziami/sprzętem o odpowiednim poziomie czystości mikrobiologicznej. Należy pamiętać, iż w zakładach fryzjerskich i kosmetycznych może dojść do zakażenia na skutek używania nie zdezynfekowanych lub nieprawidłowo zdezynfekowanych albo niesterylnych narzędzi i przyborów takich jak np. nożyczki, cążki, igły, grzebienie, szczotki.
Wymagania dotyczące czystości mikrobiologicznej narzędzi przed ich użyciem są zróżnicowane i zależą od kontaktu z tkankami. W związku z tym narzędzia mające kontakt:
n z uszkodzoną tkanką lub naruszają ciągłość powłok ciała, muszą być sterylne tj. wolne od wszystkich form drobnoustrojów, zarówno wegetatywnych jak i spor;
n z nieuszkodzoną błoną śluzową powinny być sterylne;
n z nieuszkodzoną powierzchnią skóry powinny być wolne od wegetatywnych form drobnoustrojów zakres wymaganej czystości mikrobiologicznej zależy od aktualnie występujących zagrożeń.
W przypadku braku możliwości sterylizacji narzędzi np. ze względów technicznych (rodzaj tworzywa, konstrukcja używanego sprzętu) muszą być one dezynfekowane z zastosowaniem czynników zapewniających wysoki poziom dezynfekcji tj. zniszczenie wszystkich wegetatywnych form bakterii łącznie z prątkami gruźlicy, grzybów i wirusów.
Obowiązki placówek świadczących usługi, podczas, których dochodzi do przerwania ciągłości tkanek wobec pacjenta/klienta.
Prawidłowo zorganizowana jednostka świadcząca usługi w zakresie kosmetyki i tatuażu, a także placówka gdzie podczas świadczenia usług dochodzi do naruszenia ciągłości tkanki powinna dysponować taką ilością sprzętu jednorazowego lub wielorazowego użytku, aby istniała możliwość zastosowania dla każdego klienta sprzętu o właściwej czystości mikrobiologicznej. Wymaga to posiadania dużej ilości sprzętu lub możliwości dodatkowego sterylizowania narzędzi w czasie pracy.
Jakość usług świadczonych w gabinecie kosmetycznym, tatuażu uzależnione jest od:
n odpowiednio zorganizowanej pracy w gabinecie podział na strefę czystą i brudną,
n przeszkolonego, świadomego zagrożeń i odpowiedzialnego personelu,
n prewencji działań mających na celu zapobieganie zakażeniom.
W związku z zagrożeniami występującymi w gabinetach kosmetycznych i tatuażu należy je traktować jako gabinety zabiegowe podlegające odpowiednim regułom reżimu sanitarnego.
II. AKTUALNE PRZEPISY DOSTOSOWUJĄCE PRAWO POLSKIE DO PRAWA UNIJNEGO
Przepisy dotyczące kosmetyków:
n Ustawa z dnia 30.03.2001r. o kosmetykach (Dz. U. nr 42, poz. 473 z późn. zm. ostatnia zawarta w Dz. U. z 2004r. nr 23, poz. 2158)
n Ustawa z dnia 11.01.2001r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz.U. nr 84, poz. 11 z późn. zm. ostatnia zawarta w Dz. U. z 2004r. nr 121, poz. 1268)
n Ustawa z dnia 02.03.2000r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. nr 22, poz. 271)
n Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25.05.2004r. w sprawie wzorów formularzy przekazania danych o kosmetyku i przypadkach zachorowań spowodowanych użyciem kosmetyku oraz sposobu gromadzenia ich w krajowym systemie informowania o kosmetykach wprowadzonych do obrotu (Dz. U. nr 138, poz. 1471)
Niedopuszczalne jest stosowanie preparatów kosmetycznych nie spełniających wymagań określonych w przepisach o kosmetykach oraz o substancjach i preparatach chemicznych.
n Wymienione ustawy rozszerzają odpowiedzialność wytwórców i importerów produktów zagranicznych za wprowadzany produkt;
n Zobowiązują do umieszczania na opakowaniach napisów w języku polskim;
n Zobowiązują do dostarczania konsumentom krajowym informacji o składzie, substancjach niebezpiecznych w języku polskim,
Ustawa o kosmetykach tworzy krajowy system informowania o kosmetykach wprowadzanych do obrotu, do którego zadań należy:
-gromadzenie danych o kosmetyku
-informacji o przypadkach zachorowań spowodowanych użyciem tego kosmetyku.
Przed wprowadzeniem kosmetyku do obrotu producent (importer) musi przekazać do krajowego systemu informacje obejmujące:
n nazwę,
n kategorię kosmetyku,
n dane producenta oraz wszelkie zmiany.
Krajowy system informowania o kosmetykach
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25.05.2004r. w sprawie wzorów formularzy przekazania danych o kosmetyku i przypadkach zachorowań spowodowanych użyciem kosmetyku oraz sposobu gromadzenia ich w krajowym systemie informowania o kosmetykach wprowadzonych do obrotu (Dz. U. nr 138, poz. 1471)
określa wzory formularzy przekazania danych o kosmetyku i przypadków zachorowań spowodowanych użyciem kosmetyku oraz sposobu gromadzenia ich w krajowym systemie informowania o kosmetykach wprowadzonych do obrotu.
Krajowy system prowadzony jest przez Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera w Łodzi. Dane zawarte w krajowym systemie informowania o kosmetykach udostępniane są organom Inspekcji Sanitarnej, a informacje dotyczące składu są udostępniane również zakładom opieki zdrowotnej oraz lekarzom i stomatologom w celu podjęcia leczenia, jeżeli zachodzi podejrzenie, że stosowanie kosmetyku było przyczyną zachorowania.
Nadzór nad przestrzeganiem przepisów ustawy o kosmetykach sprawuje Inspekcja Sanitarna oraz Inspekcja Handlowa w zakresie:
n znakowania
n zafałszowań
n prawidłowości obrotu
Nadzór obejmuje:
n kontrolę
n ...
gosia1987_20