mgr Małgorzata Gwarda
mgr Alicja Kaźmierczyk
mgr Joanna Tajchman- Waliczek
SPIS TREŚCI:
II. Cele nauczania i wychowania
III. Materiał nauczania i wychowania
IV. Metody pracy
V. Opis oczekiwanych osiągnięć dzieci
VI. Proponowane formy współpracy z rodzicami i środowiskiem społecznym
VII. Ewaluacja programu
VIII. Wykaz literatury
Żyjemy w czasach wszechobecnego kryzysu wartości , w dobie szybko narastających zachowań agresywnych. W otaczającym świecie spotykamy się na co dzień z różnymi przejawami agresji, od której nie są wolne żadne środowiska. Zachowania agresywne spotykamy wszędzie wokół siebie :
w domu, na ulicy, w pracy, wśród dorosłych i dzieci. Agresją przepełniona jest telewizja, spotykamy się z nią oglądając filmy, reklamy, programy publicystyczne i co najgorsze bajki dla dzieci. Powszechne korzystanie przez dzieci z gier komputerowych przesyconych agresją i przemocą wpływa niekorzystnie na psychikę najmłodszych.
Wiemy że agresja to zarówno bójki, scysje jak i agresja wyrażona słowem, gestem , myślą.
Świadomość takiego stanu rzeczy utwierdza nas w przekonaniu ,
że należy robić wszystko , by zminimalizować agresywne zachowania. Wiemy również, że przezwyciężanie agresji i wybuchów złości musi być w pełni świadome , prowadzone środkami pedagogicznymi i nie może mieć na celu odzwyczajanie dzieci od wyrażania swoich emocji , które są stanem ogromnego napięcia wewnętrznego .
W proponowanym programie pt. ,,Profilaktyka zachowań agresywnych dzieci 5-6 letnich, jako wynik niezaspokojonej potrzeby miłości
i bezpieczeństwa”, treści programowe, służące osiągnięciu celów, są ściśle związane z treściami podstawy programowej zatwierdzonej przez MENiS.
Założenia programowe:
Niniejszy program zajęć ukierunkowany jest na przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym wśród dzieci w wieku przedszkolnym.
Został stworzony na potrzeby pracy z dziećmi przedszkolnymi przejawiającymi zachowania agresji w grupie rówieśniczej.
Autorkami programu są nauczycielki z długoletnim stażem pracy
z dziećmi w wieku 3-4-5-6 lat.
Na podstawie wieloletnich doświadczeń, obserwacji zachowań dzieci, rozmów
z rodzicami, nauczycielki opracowały program profilaktyczny, który został skierowany do wychowawców, rodziców i dzieci 5-6 letnich. W tym wieku coraz częściej zauważamy zachowania o charakterze agresji.
Na jego realizację należy przeznaczyć jedno zajęcie tygodniowo, zaczynając od kilkuminutowych zabaw i ćwiczeń integracyjnych i stopniowo przechodząc do zajęć właściwych trwających ok. 30 minut.
Forma pracy z dziećmi - to zajęcia z całą grupą lub w małych zespołach.
Warunkiem realizacji programu profilaktycznego jest stworzenie bezpiecznej atmosfery, indywidualne traktowanie dzieci, możliwość korzystania z :
☼ różnorodnych, ciekawych metod pracy
☼ kącików zajęć np. ,,kącik relaksacyjny”, ,,kącik złości”
☼ systematycznej współpracy z rodzicami i specjalistami
☼ warsztatów i kursów doskonalących
☼ fachowej literatury
☼ bogatych, kolorowych pomocy dydaktycznych
☼ ciekawych scenariuszy zajęć
☼ płytoteki muzyki relaksacyjnej
W trakcie zaproponowanych w programie zabaw i zajęć dzieci będą miały możliwość wyrażenia swoich potrzeb i uczuć, działać według własnego wyboru, bez obawy konsekwencji własnego postępowania , oraz pokonać wzorce złych zachowań i posiąść umiejętności niezbędne do społecznego współżycia . Propozycje zajęć i zabaw nie zawierają elementu zwycięstwa i przegranej nie ma w nich miejsca na rywalizację i psychiczne napięcie .
Sukces w formowaniu osobowości dzieci, kształtowaniu właściwych postaw i zachowań odniesiemy poprzez organizowanie sytuacji w których dzieci będą miały możliwość rozładowania negatywnych emocji .
Mamy nadzieję, że świadoma praca nad złością i agresywnością z wykorzystaniem zaproponowanych metod pracy przyniesie pozytywny efekt i przyczyni się do wszechstronnego rozwoju dziecka ; utrwali w dzieciach zasady i normy właściwego postępowania.
ISTOTA AGRESJI:
Według W. Szewczuka, agresja to ... ,, wszelkie działanie (fizyczne lub słowne), którego celem jest wyrządzenie krzywdy fizycznej lub psychicznej – rzeczywistej lub symbolicznej – jakiejś osobie lub czemuś, co ją zastępuje”.
Zdefiniowanie pojęcia agresja jest zadaniem trudnym, często używa się pojęcia ,,wrogość”, wojowniczość lub destruktywność.
Reakcje człowieka na atak ze strony drugiego człowieka mogą być różne .
Niektóre zachowania agresywne, są instynktami naturalnymi, skłaniają do obrony przed atakiem, umożliwiając utrzymanie stanu posiadania, tzw. instynkt walki.
Takie negatywne reakcje występują w mniejszym lub większym stopniu w zachowaniu się każdego człowieka
RODZAJE AGRESJI:
• emocjonalna, występuje wówczas, gdy dziecko przeżywa lęk lub złość
(np. zostanie wyśmiane przez nauczyciela przed całą grupą) i pod względem tych emocji pojawi się agresja słowna;
• słowna, to ubliżanie, wyśmiewanie, dokuczanie, kpiny, prowadzi to do poczucia zagrożenia, odrzucenia, wyizolowania z grupy;
• instrumentalna, gdy agresor dąży do osiągnięcia jakiegoś celu kosztem drugiej osoby, wykorzystując swoją przewagę fizyczną lub psychologiczną;
• fizyczna, kiedy mamy do czynienia z fizycznym atakiem na drugą osobę lub jej własność. Może mieć charakter agresji bezpośredniej, gdy agresor atakuje ,,przyczynę” swojej złości, lub agresji przemieszczonej, kiedy atakowany jest ktoś lub coś, symbolizuje osobę, której agresor chce wyrządzić krzywdę.
• społeczna, gdy służy obronie norm i wartości obowiązujących w danej społeczności;
• aspołeczna, która wprowadza destrukcje w międzyludzkich relacjach.
emocjonalna
instrumentalna
fizyczna
słowna
AGRESJA
aspołeczna
społeczna
bezpośrednia
przemieszczona
TEORIE POWSTAWANIA AGRESJI:
1.Teoria instynktów, zakłada że agresja jest instynktem wrodzonym, oraz że człowiek zachowuje się agresywnie, stosując przemoc.
2.Teoria frustracji, według niej przyczyną zachowań agresywnych jest przeżywana frustracja, będąca wynikiem zablokowania zaspokajania potrzeb.
3.Teoria społecznego uczenia się, a więc ludzie uczą się zachowań agresywnych przez własne, bezpośrednie doświadczenia lub przez naśladownictwo.
AGRESJI
teoria
FRUSTRACJI
INSTYNKTU
SPOŁECZNEGO UCZENIA SIĘ
POCHODZENIE I PRZYCZYNA AGRESJI:
Pochodzenie agresji u dzieci:
Zjawisko powstawania agresji upatruje się wraz ze zmieniającymi się warunkami życia społecznego : mniejsze rodziny, zapracowani rodzice, pogoń za pieniędzmi, mniej czasu dla dzieci, skromniejsze możliwości zdobywania doświadczeń społecznych, błędy popełniane przez dorosłych wychowujących dzieci.
Zachowania agresywne mogą być spowodowane różnymi przyczynami. Tkwią one najczęściej w niewłaściwym oddziaływaniu wychowawczym domu rodzinnego, w niewłaściwym stosunku rodziców i rodzeństwa, związane z niekorzystną pozycją dziecka w rodzinie.
Rodzina stanowi źródło norm, wartości, które przydaje się dziecku w jego interakcjach ze środowiskiem. Rodzice nie zdają sobie sprawy że mogą być przyczyną zachowań agresywnych u swoich dzieci. Gniew w stosunkach między dorosłymi oddziałuje na poziom pobudzenia i agresję u dzieci. Rodzice agresywni mogą wzmacniać agresję swoich dzieci.
Niezaspokojona potrzeba bezpieczeństwa, brak czułości, miłości i pozytywnych wzorców wytwarza postawy wrogości i agresji.
Przyczyny zachowań agresywnych wśród dzieci:
- niska samoocena
- przeżywanie niepowodzeń
- brak kontaktu z rodzicami, ciepła domowego
- lęk przed kompromitacją, niezgrabnością i niezręcznością
- nuda, brak umiejętności wartościowego wypełniania wolnego czasu
- obwinianie innych za swój lęk,
- ubogie słownictwo, brak ogólnych wiadomości
- brak tolerancji
- wzorce zachowań agresywnych oglądane w telewizji i grach komputerowych
- trudna sytuacja życiowa
- rozwód rodziców, śmierć osób bliskich.
W każdym zespole dziecięcym, w przedszkolu, szkole, na podwórku znajdują się dzieci agresywne. . Częściej agresywność występuje u chłopców, ale także agresywne bywają dziewczynki.
Już w wieku przedszkolnym przebieg procesu od nieopanowanych popędów reakcji, aż do wysublimowanych form agresji, zależy w dużej mierze od stanowiska pedagogicznego opiekunów, którzy jeżeli nie zwrócą uwagi na zachowanie się dziecka , mogą dostrzec wytworzony już nawyk agresywnego zachowania.
PRZYCZYNY ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH DZIECI W PRZEDSZKOLU MOŻNA PODZIELIĆ NA:
...
jasminowa6