Łoś.pdf

þoŰ jest najwiĶkszħ zwierzynħ pÿowħ wystĶpujħcħ w Polsce. Byk osiħga masĶ

300-500 kg. KlĶpa Ï 250-380 kg. Dÿugie, silne nogi, masywne barki, rozbudowana

klatka piersiowa i duƌa gÿowa osadzona na stosunkowo krtkiej szyi nadajħ ÿosiowi

charakterystycznħ postaĚ. Sylwetkħ przypomina konia, ale ÿoŰ jest od niego

zdecydowanie potĶƌniejszy. Najwyƌszy jest w kÿĶbie (ktry wraz z wystĶpujħcym na

nim owÿosieniem tworzy wyraƊny garb), po czym grzbiet opada ku tyÿowi. Nogi ÿosia

zakośczone sħ duƌymi, szeroko rozstawionymi racicami i silnie rozwiniĶtymi

raciczkami. Uÿatwiajħ one pÿywanie, poruszanie na podmokÿym terenie, jak i

chodzenie po Űniegu. Odciski racic ÿosia majħ podobny ksztaÿt do odciskw racic

sarny, jednak sħ oczywiŰcie od nich wielokrotnie wiĶksze (wielkoŰci odciskw racic

krowy, sħ jednak od nich wĶƌsze). Gÿowa jest duƌa, silnie wydÿuƌona, zakośczona

pyskiem "uzbrojonym" w bardzo rozbudowanħ wargĶ. Na podgardlu zwisa naroŰl

skrna, zwana brodħ, obroŰniĶta dÿugim wÿosiem. Ogon jest krtki, wrĶcz

niezauwaƌalny, od spodu nieowÿosiony. Suknia jest zmieniana raz w roku, na wiosnĶ.

Na zimĶ wÿosy rosnħ dÿuƌsze, a caÿa suknia jaŰnieje. SierŰĚ jest niemal jednolicie

ciemnoszarobrħzowa do czarnobrħzowej, tylko badyle sħ zdecydowanie jaŰniejsze. W

odrƌnieniu od innych jeleniowatych caÿa gĶba ÿosia jest owÿosiona. Poroƌe, w formie

ÿopat lub badyli, wystĶpuje tylko u samcw.

sss

þoŰ ƌywi siĶ ok. 250 gatunkami roŰlin. Latem zjada przede wszystkim liŰcie i

pĶdy, zimħ zaŰ wcina pħki i czubki mÿodych drzewek oraz korĶ drzew i krzeww,

lubuje siĶ rwnieƌ w miĶkkich gaÿħzkach brzozowych oraz wierzbowych. Nie

przepada za kÿujħcymi drzewami iglastymi (konsumuje je w ostatecznoŰci), jako ƌe ich

igÿy zawierajħ bardzo duƌo olejkw aromatycznych i ich nadmiar kosztowaÿby ÿosia

bl ƌoÿħdka. DietĶ uzupeÿnia roŰlinnoŰciħ wodnħ i bÿotnħ zawierajħcħ duƌo potasu i

innych biopierwiastkw i mikroelementw. Zdobywanie pokarmu uÿatwia ÿosiom ich

specyficzna budowa: rozmiary ciaÿa, Űmieszna warga i ruchliwy jĶzyk, jak i badyle

zakośczone specyficznymi racicami.

Areaÿ ÿosia ma ogromny zasiĶg, obejmujħcy EuropĶ od Pÿwyspu

Skandynawskiego i Polski na wschd, caÿħ AzjĶ i AmerykĶ Pÿnocnħ. Zgodnie z reguÿħ

Bergmanna- im bardziej na pÿnoc zasiedlane sħ tereny przez dany gatunek, tym jego

gabaryty sħ wiĶksze. I tak jest rwnieƌ z ÿosiami. Te ƌyjħce w Kanadzie i na Alasce sħ

zdecydowanie najwiĶkszymi przedstawicielami swojego gatunku na Ziemi. W Polsce

ÿosie najliczniej wystĶpujħ w pÿnocno-wschodniej czĶŰci kraju, a ich populacjĶ szacujĶ

siĶ na okoÿo 6 000 osobnikw. Biotopem ÿosia sħ zbliƌone do naturalnych bory

bagienne z duƌym udziaÿem drzew liŰciastych, lasy obfitujħce w torfowiska i wszelakie

podmokÿe ÿħki ŰrdleŰne, rwnieƌ doliny rzeczne. Lato spĶdza w ostojach zasobnych

w wodĶ, zimħ przenosi siĶ w suchsze obszary, obfitujħce w mÿodniki sosnowe i zaroŰla

lub gĶsto podszyte drzewostany. DoŰĚ czĶsto zdarza siĶ ÿosiom wĶdrowaĚ na wiĶksze

odlegÿoŰci, najczĶŰciej czyniħ to osobniki mÿode lub samce podczas bukowiska. Trasy

przez nie obierane ciħgnħ siĶ z reguÿy wzdÿuƌ ciekw wodnych, a nawet wiĶkszych

rzek. Podczas takich wĶdrwek potrafiħ dotrzeĚ na tereny, na ktrych dawno nie

wystĶpowaÿy.

þoŰ jest zwierzĶciem poligamicznym. DojrzaÿoŰĚ pÿciowħ uzyskuje w 2-3

roku ƌycia, klĶpy dojrzewajħ wczeŰniej od bykw. Bukowisko odbywa siĶ od wrzeŰniu

do pierwszej poÿowy paƊdziernika, z nasileniem w drugiej poÿowie wrzeŰnia. Odgÿosy

godowe ÿosi nie sħ tak efektowne i przypominajħ bardziej pomrukiwanie czy stĶkanie

aniƌeli ryczenie. Nie gromadzħ haremu. Wykorzystujħc nozdrza wyszykujħ grzejħce siĶ

samice, jeŰli jest to konieczne walczħ o nie. Ruja samicy trwa 7 dni, i jeŰli nie zostanie

pokryta lub samiec siĶ nie sprawdzi, po 25 dniach wystĶpuje jeszcze raz. Ciħƌa trwa

226-244 dni. þoszaki, doŰĚ czĶsto sħ to bliƊniĶta, rodzħ siĶ w maju i na poczħtku

czerwca. Mÿode sħ niezgrabne i nieporadne, ale szybko siĶ rozwijajħ i rosnħ, a z mleka

matki korzystajħ do jesieni. Szczyt rozwoju fizycznego osiħgajħ ÿosie w wieku 6-10 lat.

þosie nie sħ pÿochliwe, chodzħ wolnym, spokojnym krokiem, majħ sÿabszy

wzrok i sÿuch, lecz dobry wĶch. W odrƌnieniu od innej zwierzyny pÿowej, a

identycznie jak wielbÿħdy, chodzi skroczem, tzn. rwnoczeŰnie prawymi lub lewymi

badylami do przodu. þosie sħ doskonaÿymi pÿywakami. Ƌerujħc na zanurzonej

roŰlinnoŰci wodnej nurkujħ do 5 m przez okoÿo 30-50 sekund. W wodzie wykorzystujħ

zmysÿ dotyku dziĶki, ktremu odnajdujħ wszelakħ roŰlinnoŰĚ w niej zanurzonħ. W

swoich ulubionych ostojach o obfitej bazie ƌerowej i przy dostatku wody ÿosie sħ na

ogÿ maÿo ruchliwe. Lubiħ wĶdrowaĚ, wiĶc doŰĚ czĶsto zmieniajħ miejsca zalegania.

Ich obecnoŰĚ w ÿowisku najczĶŰciej sygnalizujħ zgryzione czuby, jaki i poÿamane lub

poprzewracane drzewa, ktre nie wytrzymaÿy naporu tego wielkiego gÿodomora.

s Ï poroƌe ÿosia ÿopatacza.

miĶkka skrna naroŰl odƌywiajħca poroƌe podczas wzrostu

z Ï bieg ÿosia, charakteryzujħcy siĶ ruchami obu prawych i obu lewych kośczyn

naraz.

þoŰ, jako duƌy roŰlinoƌerca wywiera silny wpÿyw na Űrodowisko.

Preferowanie przez ÿosie terenw pÿotwartych lub maÿych luk skutecznie zapobiega

poroŰniĶciu ich przez roŰlinnoŰĚ drzewiastħ. Zmiany w roŰlinnoŰci powstaÿe pod

wpÿywem uporczywego zgryzania mogħ przyjħĚ formĶ sukcesyjnego zastħpienia

istniejħcego zespoÿu przez odporniejsze lub mniej smakowite roŰliny. Na terenach

leŰnych gdzie jego zagĶszczenie jest wiĶksze szkody przez niego wyrzħdzane sħ

znaczniejsze. Wrogami naturalnymi ÿosi sħ niedƊwiedƊ, wilk i ryŰ.

Ï nogi ÿosia jak rwnieƌ poroƌe w formie badylarzy

z Ï typ poroƌa, mniej poƌħdany niƌ ÿopatacz

Ï dÿuƌsza kĶpka wÿosw na podgardlu ÿosia, pomaga mu w zdobywaniu

pokarmu.

s Ï gody ÿosi

Ï samiec ÿosia.

Ï o nozdrzach ÿosia.

Ï mÿodziutki ÿoŰ.

Ï samica ÿosia.

Ï ogon.

z Ï forma poroƌa przypominajħca rozgaÿĶzione ÿopaty .

sz Ï inaczej klĶpa.

sz Ï mÿody ÿoŰ.

Ï uszy ÿosia.

s Ï odnoga na poroƌu ÿosia.

Ï wyrastajħcy corocznie kostny twr.

z Ï o nosie ÿosia.

s Ï bagniste i grzħskie miejsce, zwykle ostoja ÿosia.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: