Andrzej Zbych - Stawka Większa Niż Życie - 01.pdf - Książki - zeus0505

DRUGIE URODZINY

Umówił się z Pierre'em, że zapadną w kartoflisku podczas drogi powrotnej.

To była spora szansa. Wachmani o tej porze są już zmęczeni, tłum

przymusowych robotników, który powinien maszerować w karnych trójkach, po

dwunastu godzinach morderczej harówki ciągnie osowiały; każdy myśli tylko o

tym, aby jak najszybciej znaleźć się w domu, jeśli domem można nazwać

otoczony drutem kolczastym czworobok baraków, w których zgromadzono

kilkuset cudzoziemskich robotników, zatrudnionych w stoczni remontowej

Kriegsmarine w Królewcu. Jest więc szansa, że żaden ze współwięźniów nie

zauważy ucieczki, a jeśli nawet, to zapewne pomyśli, że tych dwóch zwariowało

zupełnie, bo przecież ucieczki kończą się zwykle jednakowo: po paru dniach, a

po tygodniu najpóźniej, przyprowadzają z powrotem takiego, któremu — jak

mawia w takich okazjach lagerFuehrer Artzt - znudziło się spokojne życie w

tym cichym, przyjemnym obozie i który pragnie zakosztować prawdziwego

niemieckiego obozu koncentracyjnego...

Bo istotnie ten mały obóz, postawiony na ugorze pod Królewcem - ze

strychu najwyższego baraku widać krańcowy przystanek linii tramwajowej - nie

jest prawdziwym niemieckim obozem. Staszek spodziewał się, że może być

znacznie gorzej, kiedy aresztowano go w rodzinnej Kościerzynie. Już wtedy

działał Stutthof Konzentrationlager, budzący postrach wśród pomorskich

Polaków. Ale miał szczęście. Zaplombowany bydlęcy wagon minął Gdańsk, z

którym tyle Staszka łączyło dobrych i złych wspomnień, i skierował się na

wschód.

Znalazł się w tym niewielkim obozie, gdzie oczywiście nie cackają się z

nimi, kawki z mleczkiem do łóżeczka nie podają, ale brukwiowej zupy z

pływającymi gdzieniegdzie okrawkami tłustego mięsa prawie do woli, chleba

także sporo, pół kilograma dziennie. Rzecz w tym -Staszek szybko się połapał

— zew obozie umieszczono wyłącznie młodych, zdrowych ludzi, dobierając ich

nawet pod kątem przygotowania technicznego. Być może wyznanie Staszka w

kościerzyńskim gestapo, że przez cztery semestry studiował budownictwo

okrętowe na Politechnice Gdańskiej, wyznanie, dodajmy, złożone płynną

niemczyzną, zdecydowało o jego losie.

Wśród współtowarzyszy niedoli przeważali ludzie obyci z pracą w

fabrykach, Staszek zaprzyjaźnił się z Felkiem, który był majstrem u

warszawskiego Gerlacha, a człowiek, obok którego dostał pryczę, właśnie ten

Pierre, z którym teraz omawiał ucieczkę, pracował przed wojną u Panharda jako

skrawacz-narzędziowiec. Wielka machina wojny totalnej, proklamowanej przez

wodza tysiącletniej Rzeszy, potrzebowała fachowców, bo wiele stanowisk przy

obrabiarkach, frezarkach i szlifierkach stało pustych - ludzi, którzy przy nich

pracowali, posłano na fronty. A ktoś musiał produkować części zamienne do

podziobanych przez angielskie pociski okrętów, więc stworzono ten obóz, o

którym sami jego szefowie mawiali, że należy do najbardziej luksusowych

miejsc Trzeciej Rzeszy. Bicie nie wchodziło tu do rytuału, oczywiście nierzadko

człowiek obrywał kolbą, kiedy „post" miał akurat muchy w nosie, ale były to

raczej szturchnięcia niż ciosy, widocznie personel strzegący obozu otrzymał

instrukcje, aby pensjonariuszy tych czterech odrutowanych baraków w miarę

możliwości oszczędzać. Byli potrzebni przynajmniej do końca wojny. Rzesza

postanowiła wycisnąć z nich wszystko, co się da, zanim zdecyduje się na ich

unicestwienie. Właściwie można by w tym obozie doczekać końca wojny, bo

oszczędzały ich nawet angielskie bomby, spadające w nieregularnych odstępach

czasu na Królewiec. LagerFuehrer Artzt, grubas bez prawej ręki, którą zdążył

już stracić gdzieś w kampanii francuskiej, usiłował być jowialny, co mu zresztą

przychodziło bez trudu.

- Widzicie - powiadał - jak was oszczędzamy. Anglicy bombardują

niemieckie miasto, a was umieściliśmy za miastem, żeby wam się, broń Boże,

krzywda nie stała...

Oczywiście nic darmo. Względnie ludzkie warunki życia okupione są

dwunastogodzinną harówką. Do tego dochodzi blisko godzinę trwająca droga

powrotna, bo rano zawożą ich ciężarówkami.

Wielu się z tym pogodziło. Niektórzy nawet uznali, że wygrali los na loterii.

Na przykład ci z Warthegau lub Pomorza. Ci, którzy stamtąd pochodzą, mają

prawo przekazać część zarobionych marek pozostawionym rodzinom. Ich

obecność tutaj chroni w jakimś stopniu, przynajmniej tak sobie wyobrażają,

najbliższych przed wysiedleniem. Ci chwalą sobie nawet obóz, uważając go za

najmniejsze zło, jakie mogło im się przytrafić.

Ale Staszek od ośmiu miesięcy, to znaczy od momentu, gdy się tu znalazł,

myśli o ucieczce. Co prawda on także pochodzi z Pomorza, ale nic nie może

pomóc swoim bliskim, których pochłonęła pierwsza fala hitlerowskiego terroru

w jesieni trzydziestego dziewiątego. Uciekł wtedy do Krakowa, potem do

Warszawy.

Długo szukał kontaktu z jakąś organizacją, chciał iść do lasu, chciał się bić,

ale konspiracja dopiero się rodziła, obejmowała swym zasięgiem niewielkie

grupy, a wieści o regularnych leśnych oddziałach były bardziej pobożnym

życzeniem niż rzeczywistością... Kiedy wreszcie udało mu się nawiązać kontakt

z organizacją, kiedy go zaprzysiężone i myślał, że nareszcie będzie mógł robić

to, co robić powinien, po tym, co stało się z jego matką i ojczymem, z jego

dalszymi krewnymi i bliskimi przyjaciółmi, kazano mu wrócić do Kościerzyny.

Miał tam się zamelinować, w razie potrzeby przyjąć Volkslistę i czekać na

dalsze rozkazy. Tłumaczył, że chce walczyć z bronią w ręku, że chce zabijać

ludzi, którzy zburzyli mu dom rodzinny... Na nic się to nie zdało. To był rozkaz.

Powinien zrozumieć, że organizacji potrzebni są ludzie świetnie znający język

swego wroga, obeznani z terenem, inteligentni i odważni, którzy w razie potrze-

Andrzej Zbych - Stawka Większa Niż Życie - 01.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: