3
STOSUNKI MIĘDZYLUDZKIE HUMAN RELATIONS
S.M. JEST TO OGÓŁ RELACJI (WIĘZI) ZACHODZĄCYCH MIĘDZY CZŁONKAMI JAKIEJŚ GRUPY, ORGANIZACJI LUB SPOŁECZEŃSTWA. KSZTAŁTUJĄ SIĘ ONE JAKO WYNIK WZAJEMNYCH INTERAKCJI.
S.M. W ZAKŁADACH PRACY BADANE BYŁY JUŻ W LATACH 1927 – 1939 PRZEZ ELTONA MAYO W WESTERN ELEKTRIC COMPANY USA.
BADAŁ ON S.M. MIĘDZY :
J PRACOWNIKAMI A PRACOWNIKAMI
J PRACOWNIKAMI A KIEROWNICTWEM
J KIEROWNICTWEM A KIEROWNICTWEM.
DO PIONIERSKICH OSIĄGNIĘĆ Z ZAKRESU S.M. NALEŻY REGUŁA PRZEKORY (ZASADA PRZEKORY) OPRACOWANA PRZEZ K. ADAMIECKIEGO : ZESPÓŁ PRACOWNIKÓW SPRZECIWIA SIĘ ZMIANOM WARUNKÓW, SPOSOBÓW I METOD PRACY. REGUŁA TA TŁUMACZY TRUDNOŚCI NA JAKIE NAPOTYKA WPROWADZANIE INNOWACJI.
CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE POSTAWĘ W STOSUNKU DO ZMIAN :
J OBAWA JEDNOSTKI PRZED WSZELKĄ ZMIANĄ,
J NIEOKREŚLONE OBAWY I OGÓLNY STAN NIEPEWNOŚCI
J NIEZGODNOŚĆ NOWYCH NORM Z DOTYCHCZAS OBOWIĄZUJĄCYMI
J WYOLBRZYMIONE UPRZEDZENIA I OBAWY NA PODSTAWIE DOTYCHCZASOWYCH NEGATYWNYCH DOŚWIADCZEŃ,
J SOCJOTECHNICZNIE NIEPRAWIDŁOWY SPOSÓB WPROWADZANIA ZMIAN,
J OSOBISTE ODCZUCIA NIEBEZPIECZEŃSTWA,
J POZIOM ZAUFANIA DO LUDZI DOMAGAJĄCYCH SIĘ WPROWADZENIA ZMIAN,
J POZYTYWNE DOŚWIADCZENIA ORAZ SPEŁNIONE NADZIEJE W ZAKRESIE DOTYCHCZAS PODEJMOWANYCH ZMIAN,
J WYOLBRZYMIONE NADZIEJE NA PODSTAWIE SUKCESÓW DOTYCHCZASOWYCH ZMIAN.
DLA WYDAJNOŚCI PRACY BARDZO WAŻNE SĄ S.M.
MIŁE STOSUNKI W PRACY NIE SĄ ŚRODKIEM DO JAKIEGOŚ NADRZĘDNEGO CELU, LECZ STANOWIĄ JEDEN Z RÓWNORZĘDNYCH CELÓW, KTÓRY Z MNIEJSZYM LUB WIĘKSZYM POWODZENIEM OSIĄGAMY.
S.M. OPARTE SĄ NA RÓŻNEGO RODZAJU WIĘZIACH SPOŁECZNYCH.
RODZAJE S.M. :
J RZECZOWE – EKONOMICZNE – KSZTAŁTUJĄ SIĘ ZA POŚREDNICTWEM RZECZY,
J OSOBOWE – WIĘŹ SPOŁECZNA WYNIKA Z BEZPOŚREDNIEGO ODDZIAŁYWANIA CZŁOWIEKA NA CZŁOWIEKA.
SPOSOBY POSTĘPOWANIA PRZEŁOŻONYCH Z PODWŁADNYMI (ZALECANE PRZEZ HUMAN RELATIONS) NAZWANO NEOPATERNALIZMEM LUB PATERNALIZMEM SUBTELNYM ZE WZGLĘDU NA STOSOWANIE BARDZIEJ WYRAFINOWANYCH METOD W STOSUNKU DO PODWŁADNYCH :
J JEŚLI KIEROWNICTWO OKAŻE PRACOWNIKOM ŻYCZLIWE ZAINTERESOWANIE ICH SPRAWAMI I POPRZE JE DODATKOWO NP. ŚWIADCZENIAMI SOCJALNYMI, WZROŚNIE WÓWCZAS POZIOM ZADOWOLENIA PRACOWNIKÓW Z ZATRUDNIENIA.
J ZADOWOLONY CZŁOWIEK PRACUJE LEPIEJ.
J IM WYŻSZE MORALE PRACOWNIKA, TYM BARDZIEJ NIEZAWODNA I WYDAJNA JEST JEGO PRACA.
J ABY ZAPEWNIĆ WYSOKĄ SKUTECZNOŚĆ REALIZACJI CELÓW INSTYTUCJI NALEŻY DĄŻYĆ DO ZWIĘKSZENIA ZADOWOLENIA ORAZ PODNIESIENIA MORALE.
WIĘZI SPOŁECZNE W PRACY
SĄ ŚCIŚLE POWIĄZANE Z S.M., MAJĄ RÓWNIEŻ WPŁYW NA ICH KSZTAŁTOWANIE.
KAŻDA ZBIOROWOŚĆ, JEŻELI MA TRWAĆ, ISTNIEĆ, DZIAŁAĆ I ROZWIJAĆ SIĘ (GRUPA ROBOCZA, ZESPÓŁ...) MUSI POSIADAĆ WIĘZI POWODUJĄCE JEJ WEWNĘTRZNĄ SPÓJNOŚĆ. ZAPEWNIA ONA ZASPAKAJANIE POTRZEB INDYWIDUALNYCH I ZBIOROWYCH, LOJALNOŚĆ CZŁONKÓW WOBEC CAŁOŚCI, PRZECIWSTAWIANIE SIĘ INNYM ZBIOROWOŚCIOM LUB WSPÓŁPRACĘ Z NIMI.
CZŁONKÓW JEDNEGO ZAKŁADU PRACY ŁĄCZĄ WSPÓLNE WIĘZI. SĄ ONI NIMI ZWIĄZANI Z RACJI CODZIENNEJ STYCZNOŚCI, WYKONYWANIA WSPÓLNYCH ZADAŃ ORAZ PODLEGANIA OBOWIĄZUJĄCYM, REGULAMINOM PRZEPISOM I REGUŁOM ZACHOWANIA WYNIKAJĄCYM Z ISTNIEJĄCYCH UKŁADÓW FORMALNYCH I NIEFORMALNYCH
W ZAKŁADZIE PRACY LUDZIE WSPÓLNIE PRZEŻYWAJĄ SWOJE ZAWODOWE SUKCESY I PORAŻKI, TWORZĄ SIĘ WZAJEMNE SYMPATIE I ANTYPATIE, PRZYZWYCZAJAJĄ SIĘ DO SIEBIE, NAWIĄZUJĄ SIĘ PRZYJAŹNIE.
POWSTAJE SZEREG CZYNNIKÓW ŁĄCZĄCYCH ZAKŁADOWĄ SPOŁECZNOŚĆ. PRZEKSZTAŁCANIE SIĘ LUDZI ZWIĄZANYCH PRZYPADKOWĄ PRACĄ W JEDNYM ZAKŁADZIE PRACY W RZECZYWISTĄ WSPÓLNOTĘ OPIERA SIĘ NA ISTNIENIU MIĘDZY PRACOWNIKAMI WIĘZI SPOŁECZNYCH.
WIĘŹ SPOŁECZNA JEST TO ŁĄCZNOŚĆ ZACHODZĄCA MIĘDZY LUDŹMI NA GRUNCIE WSPÓLNIE REALIZOWANYCH PRZEZ NICH WARTOŚCI SPOŁECZNYCH O CHARAKTERZE UTYLITARNYM BĄDŹ SYMBOLICZNYM. W ZAKŁADZIE PRACY NA TLE WSPÓLNIE REALIZOWANYCH ZADAŃ ISTNIEJE WIELE SPRAW I RZECZY, KTÓRE DLA PRACOWNIKÓW SĄ WSPÓLNE. POWSTAJĄ WIĘZI OSOBISTE LUB RZECZOWE. DLA SPRAWNEGO FUNKCJONOWANIA GRUPY KORZYSTNE JEST POŁĄCZENIE WIĘZI RZECZOWYCH Z OSOBISTYMI. DZIAŁALNOŚĆ (KULTURALNA, SOCJALNA, ORGANIZACJI SPOŁECZNO-POLITYCZNYCH) ZESPALA PRACOWNIKÓW POZA ZAKŁADEM PRACY .
RODZAJE WIĘZI
WIĘŹ ZAWODU (RZECZOWA Z NUTĄ OSOBISTĄ). ŁĄCZY PRACOWNIKÓW WYKONUJĄCYCH TEN SAM ZAWÓD I MAJĄCYCH Z TEGO POWODU WSPÓLNE ZAINTERESOWANIA. WYSTĘPUJĄCE POWIĄZANIA NAKŁADAJĄ NA LUDZI KONIECZNOŚĆ RESPEKTOWANIA OKREŚLONYCH NORM I ZACHOWAŃ. TWORZY SIĘ ETYKA ZAWODOWA NAKAZUJĄCA RACJONALNE ZASADY POSTĘPOWANIA
WIĘŹ PRACY (RZECZOWA).
ŁĄCZY PRACOWNIKÓW ZE WZGLĘDU NA IDENTYCZNE LUB RÓŻNE, ALE ZAZĘBIAJĄCE SIĘ CZYNNOŚCI W PROCESIE PRACY. ŁĄCZY LUDZI WYKONUJĄCYCH RÓŻNE FUNKCJE LUB ZAJMUJĄCYCH RÓŻNE STANOWISKA, LECZ DĄŻĄCYCH DO REALIZACJI WSPÓLNYCH CELÓW, ZADAŃ.
WIĘŹ KOLEŻEŃSTWA (OSOBISTA).
POWSTAJE NA TLE WSPÓLNEJ PRACY, CZĘSTO WYKRACZA POZA JEJ KRĄG. CZYNNIKIEM ŁĄCZĄCYM SĄ WSPÓLNE ZAINTERESOWANIA, POGLĄDY, UPODOBANIA, HOBBY. PRZYNALEŻNOŚĆ DO GRUPY DAJE JEDNOSTCE POCZUCIE SIŁY, OPARCIE, ŚWIADOMOŚĆ , ŻE W TRUDNYCH SYTUACJACH MOŻNA ZNALEŹĆ W NIEJ POMOC.
WIĘŹ HIERARCHII (RZECZOWA).
NICI ŁĄCZĄCE PRZEŁOŻONEGO Z PODWŁADNYMI. OBEJMUJE WSZYSTKICH PRACOWNIKÓW PODLEGŁYCH OKREŚLONEMU PRZEŁOŻONEMU, WYNIKA Z ZAKRESU KONTAKTÓW SŁUŻBOWYCH.
WIĘŹ ZAKŁADOWA (RZECZOWA).
OKREŚLA SPÓJNOŚĆ WEWNĘTRZNĄ WSZYSTKICH PRACOWNIKÓW, UKSZTAŁTOWANĄ NA GRUNCIE PRZYNALEŻNOŚCI I PRZYWIĄZANIA DO KONKRETNEGO PRZEDSIĘBIORSTWA. STOPIEŃ ZINTEGROWANIA SIĘ UZALEŻNIONY JEST OD DŁUGOŚCI STAŻU PRACY, STABILIZACJI, SATYSFAKCJI Z WYKONYWANEJ PRACY, ZADOWOLENIA Z ZASPAKAJANIA INDYWIDUALNYCH POTRZEB PRACOWNIKA.
WIĘŹ INSTYTUCJONALNA – ZRZESZENIOWA.
ŁĄCZY POSZCZEGÓLNYCH PRACOWNIKÓW Z RÓŻNYMI ORGANIZACJAMI SPOŁECZNYMI DZIAŁAJĄCYMI NA TERENIE ZAKŁADU, KTÓRYCH PRACOWNIK JEST CZŁONKIEM. LUDZIE ZAJMUJĄCY RÓŻNE STANOWISKA I NALEŻĄCY DO RÓŻNYCH KATEGORII SPOŁECZNO-ZAWODOWYCH ZŁĄCZENI SĄ WIĘZIĄ PRZYNALEŻNOŚCI DO ORGANIZACJI I REALIZACJI ZADAŃ OKREŚLONYCH STATUTEM DANEJ ORGANIZACJI.
Utylitaryzm
[Utylitaryzm (łac. utilis - użyteczny) - postawa zwana też "filozofią zdrowego rozsądku".
Programem utylitarystów była próba obiektywnego ustalenia zasad działań przynoszących pozytywne i negatywne efekty. Podstawowym kryterium rozróżniania działań pozytywnych i negatywnych stała się dla utylitarystów zasada użyteczności. Głosi ona, że "postępowanie jest słuszne jeśli prowadzi do uzyskania jak największej ilości szczęścia i jak najmniejszej ilości nieszczęścia", przy czym dla różnych odłamów utylitaryzmu samo pojęcie szczęścia było różnie pojmowane przez różnych przedstawicieli tego kierunku filozofii, co prowadziło często do skrajnie różnych wniosków praktycznych.
To co łączy wszystkich utylitarystów jest podkreślenie efektów postępowania. Zdaniem utylitarystów, intencja czynu nie ma większego znaczenia etycznego - ważne jest tylko czy daje on więcej efektów korzystnych czy szkodliwych.
Jednym z pierwszych wyrazicieli idei utylitaryzmu był Francis Hutcheson, który jako pierwszy głosił zasadę użyteczności w jawnej formie (1725 r.), choć zalążki tych idei są już obecne w filozofii Shaftesbury'ego i Hume'a.
Najbardziej wyrazistą, klasyczną postać utylitaryzmu, w której szczęście zostało utożsamione z przyjemnością, lub w późniejszej formie ze zmniejszaniem przykrości, stworzyli Jeremy Bentham i James Mill. Mill jednak po pewnym czasie odwrócił się od utylitaryzmu skłaniając się bardziej do koncepcji Kanta.
Ten prąd filozoficzny był ostro krytykowany w XIX wieku - głównym zarzutem było oddzielanie przez utylitarystów motywów od czynu (środków do celu od celu samego w sobie), co, zdaniem przeciwników, sprawiało że motywy stawały się nie istotne. Głównymi oponentami utylitaryzmu byli George Edward Moore, William David Ross, filozofowie chrześcijańscy i kantyści.
W potocznym znaczeniu tego słowa jest to dążenie do osiągania celów praktycznych, materialnych.
· Bentham: Wprowadzenie do zasad moralności i prawodawstwa, Kraków 1958
· Goodin: Użyteczność i dobro, Warszawa 2000
· Klimowicz: Utylitaryzm w etyce, Warszawa 1974
· Mill: Utylitaryzm, Warszawa 1979
J ...
Piffony