Niziurski Edmund - Awantury kosmiczne.pdf - Edmund Niziurski - zbyszekj1

Edmund Niziurski

Awantury kosmiczne

Wydawnictwo ŚLĄSK

Katowice, 1982

Wydanie II

SPIS TREŚCI

SPIS TREŚCI......................... 2

ROZDZIALI -UWAGA, POŚLIZG!.............. 4

ROZDZIAŁ II - SPRAWY SIĘ DALEJ KOMPLIKUJĄ......... 12

ROZDZIAŁ III - POMYSŁY... POMYSŁY............. 19

ROZDZIAŁ IV - SEN..................... 29

ROZDZIAŁ V - DLACZEGO NIE MOGŁEM ODPŁYNĄĆ DO WENE-

CJI, CZYLI DALSZY CIĄG SNU ................ 40

ROZDZIAŁ VI - ZYZIO PODAJE SIĘ DO DYMISJI........ 48

ROZDZIAŁ VII - SZCZUR W REDAKCJI............ 56

ROZDZIAŁ VIII - ROZPRAWA................ 64

ROZDZIAŁ IX -NIECH ŻYJE ZYZIO, ZNÓW NA CZELE!..... 73

ROZDZIAŁ X - PODWÓJNE ŻYCIE BAMBOSZA......... 79

ROZDZIAŁ XI - SĄD W POKOJU STOŁOWYM......... 89

ROZDZIAŁ XII - SPOTKAJMY SIĘ W "TRUMNIE" ....... 96

ROZDZIAŁ XIII - AWARAMISY................ 107

ROZDZIAŁ XIV - POGRZEBY BEZ KŁOPOTÓW......... 118

ROZDZIAŁ XV - DRUGA TWARZ BAMBOSZA......... 125

ROZDZIAŁ XVI - CZY KTOŚ PODŁOŻYŁ NAM ŚWINIĘ? .... 139

ROZDZIAŁ XVII - CZY WARTO BYĆ DOBRYM DLA DZIEWCZYN?

.............................. 149

ROZDZIAŁ XVIII - KANAŁ MONIUSZKI............ 158

ROZDZIAŁ XIX - UMIZGII UKŁADY............. 167

ROZDZIAŁ XX - KŁOPOTY OBERONA............ 181

ROZDZIAŁ XXI - TAJEMNICZY KOPACZE I PRZYGODA PELMA-

NA............................. 191

ROZDZIAŁ XXII - CO ROBI PO LEKCJACH CHRZĄSZCZ? .... 204

ROZDZIAŁ XXIII - PRZYKRE SKUTKI ADELOWANIA...... 211

ROZDZIAŁ XXIV - NIEZWYKŁE REWELACJE CHRZĄSZCZA . . 220

ROZDZIAŁ XXV - BAMBOSZ ZNIKA Z POLA WIDZENIA .... 228

ROZDZIAŁ XXVI - NIEUDANA FOTOGRAFIA MADZI...... 239

ROZDZIAŁ XXVII - SZALONY WIECZÓR W SZKOLE......249

ROZDZIAŁ XXVIII - EPILOG, CZYLI WSZYSTKIM JEST WESOŁO 261

ROZDZIAŁ I - UWAGA,

POŚLIZG!

Nikt nie zaprzeczy, że woźny szkolny jest bardzo ważną figurą. Zyzio Gnacki,

zwany pospolicie Gnatem, który jest redaktorem naczelnym naszej gazety ścien-

nej i znanym teoretykiem, twierdzi nawet, że woźny szkolny jest tak samo ważny

jak pan dyrektor, a na pewno groźniejszy od dyrektora, jeśli nie zostanie

natych-

miast oswojony. Dlatego, gdy pojawił się u nas nowy woźny, niejaki Macoch,

ochrzczony później Bamboszem, Gnat wezwał nas do oswojenia tej niebezpiecz-

nej postaci, a przynajmniej do zawarcia z nią jakiegoś paktu nieagresji.

Niestety,

to rozpaczliwe wezwanie pozostawiliśmy lekkomyślnie bez odpowiedzi. Kto by

tam słuchał przestróg teoretyka, kiedy nastręczała się sposobność do taniego

uba-

wu. Och, zdawaliśmy sobie sprawę, że narażamy się na niebezpieczeństwo, lecz

to nas właśnie podniecało. Chcieliśmy wypróbować odporność Bambosza i okre-

ślić stopień jego drażliwości. Najpierw poddaliśmy go próbie dzwonka. Zaraz na

pierwszej przerwie unieruchomiliśmy elektryczny brzęczek za pomocą plasteliny

i czekaliśmy, co się stanie. Ale nic się nie stało. Bambosz musiał już w

poprzed-

niej szkole przywyknąć do tego, że dzwonki się psują, i natychmiast wydobył

zapasowy dzwonek ręczny. Nie daliśmy za wygraną i na następnej przerwie zor-

ganizowaliśmy bieg tabunowy. Polegał on na gromadnym galopie przez korytarz i

wydawaniu odrażających wrzasków. I tym razem Bambosz nie reagował, przyglą-

dał nam się tylko z lekka osłupiały, a na jego szerokim obliczu malował się

wyraz

niesmaku. Należało z tego wnioskować, iż jest twardoszem o raczej odpornym

uchu. Wobec tego na dużej przerwie poddaliśmy twardosza próbie pantoflowej.

Gwiżdżąc przeraźliwie, wypadliśmy w pantoflach na błotniste podwórze i poczę-

liśmy ćwiczyć sprinty. Tym razem domacaliśmy się słabego punktu Bambosza.

Zabulgotał, wydobył z siebie bolesny krzyk i rzucił się za nami w pogoń z

miotłą

w ręku.

Przez kilka minut trwały na podwórzu gorszące sceny. Rozpaczliwe szarże

woźnego nie na wiele się zdały, nasze ucieczki były tylko pozorne. Przepędzeni

z jednego miejsca zbieraliśmy się w drugim, rozproszeni - natychmiast łączy-

liśmy się w nowe hordy. Czmychaliśmy tylko po to przed Bamboszem, aby za

chwilę zjawić się za jego plecami. Otaczaliśmy go jak wataha wilków zmęczo-

nego bizona, coraz śmielej, coraz bliżej w miarę jak ruchy jego miotły stawały

się coraz wolniejsze i coraz rzadsze. Tak, to było oczywiste, Bambosz słabł w

oczach! Przeliczył się z siłami! Byliśmy górą! Nie dawał rady! Aż wreszcie

stała

się rzecz zgoła nieprawdopodobna! Bambosz zachwiał się tragicznie, pośliznął i

runął prosto w wielką kałużę rozpryskując dookoła błoto.

To był przełomowy moment. Zastygliśmy na sekundę i patrzyliśmy, jak woź-

ny bezradnie grzebie się w błocie, a potem przestraszeni uciekliśmy z

podwórza.

Zrozumieliśmy. Kości zostały rzucone, mosty spalone. Od tej chwili straciliśmy

u Bambosza wszelkie szansę. Sprawa się poniekąd wyjaśniła. Nie będzie porozu-

mienia. Nie będzie przyjaźni. Będzie stan wojny.

Zastygliśmy na moment nad grzebiącą się rozpaczliwie w bajorze bezkształtną

błotną masą, która była naszym woźnym, a potem, przestraszeni uciekaliśmy z

podwórza.

Cała heca skończyła się oczywiście w gabinecie dyra, który wraz z panią Sty-

pułkowską poddał nas niezbędnym zabiegom pedagogicznym, łącznie z myciem

głowy i wstrząsaniem sumień. Ale jedną przynajmniej mieliśmy pociechę w tym

nieszczęściu. Wiedzieliśmy już to, co chcieliśmy wiedzieć: Bambosz należy do

czcicieli błyszczącej posadzki.

Bałwochwalstwo woźnych jest rzeczą znaną i z dawien dawna notowaną w

kronikach szkolnych. Wiadomo, że ci poczciwcy ulegają różnym ponurym kul-

tom, wśród których czołowe miejsce zajmuje cześć oddawana bogom ciszy, po-

sadzki i dzwonka. Szczególnie uciążliwy dla młodzieży jest kult świętej

posadz-

ki. U Bambosza przybrał on wyjątkowo groźne rozmiary. Po szkole rozeszła się

wieść, że nowy woźny chlubiący się wspaniałą fryzurą, nie używa zupełnie

luster-

ka przy czesaniu i że zwykł się przeglądać wyłącznie w lśniącym zwierciadle

pod-

łogi wyfroterowanej na najwyższy połysk. Nie chciałem w to z początku wierzyć,

ale kiedyś przyszedłem nieco wcześniej niż zwykle do szkoły i stanąłem

osłupia-

ły. Zobaczyłem bowiem pana Macocha, jak wpatrzony w lustrzaną posadzkę robił

sobie przedziałek na głowie, idealnie pośrodku swej bujnej czupryny.

Nic więc dziwnego, że pospolite gdzie indziej czynności, jak zamiatanie, wiór-

kowanie i pastowanie podłóg przybrały u nas charakter świętych obrzędów. Bam-

bosz celebrował je z nabożeństwem, według ściśle ustalonej liturgii, niczym

naj-

wyższy kapłan w asyście dwu niższych kapłanek - sprzątaczek. Uwieńczeniem

tych obrzędów był "Święty Froter", czyli specjalne zawody rytualne. Aczkolwiek

Bambosz miał do dyspozycji cały arsenał sprzętu technicznego najwyższej jako-

ści, wywalczony u Komitetu Rodzicielskiego przez poprzednich woźnych, gar-

dził czysto mechanicznymi sposobami pracy. Żywiołem Bambosza były bowiem

igrzyska. Elektryczne froterki służyły mu tylko do przetarcia trasy, a

właściwe

zawody rozpoczynały się potem. Polegały one na wieloboju specjalnym, jazdach

figurowych na suknach oraz na ślizgach wyścigowych indywidualnych i zespoło-

wych. Do tych ostatnich, zwanych także ślizgami niewolniczymi, Bambosz uży-

wał uczniów schwytanych na przestępstwach szkolnych.

Na zakończenie igrzysk odbywał się sprawdzian śliskości; zawodnicy zjeżdża-

li na bok, a do akcji przystępował sam Wielki Mistrz, Jego Eminencja Bambosz.

Ubrany w długi, czarny fartuch, wyciągał z szafy służbowej wielki płat

zielone-

go sukna, które służyło niegdyś jako nakrycie stołu konferencyjnego w pokoju

nauczycielskim, stawiał na tej czcigodnej materii prawą nogę, wykonywał kilka

ślizgów wstępnych, a następnie odbijając się energicznie lewą nogą nabierał

roz-

pędu i przejeżdżał w zawrotnym tempie cały dystans od drzwi wejściowych aż do

kancelarii.

Było to zaiste niezapomniane widowisko. Pochylony do przodu, z ugiętym

kolanem i wyciągniętymi ramionami, Bambosz szybował niczym wielki ptak albo

łyżwiarz wykonujący popisową "jaskółkę". Niektóre sprzątaczki próbowały go

naśladować, ale żadna nie potrafiła osiągnąć tak wspaniałego wyniku, nie

mówiąc

już o tym, że Bambosz bił je na głowę niezrównaną techniką i olśniewającym

stylem jazdy!

Chłopcy, zwłaszcza z klas niższych, pasjonowali się tym wyczynem. Już w

czasie przygotowań do igrzysk spierali się gorąco, jaką odległość zdoła tym

razem

Bambosz pokonać, zawierali zakłady, a potem z zapartym tchem obserwowali

popisy znacząc dyskretnie na ścianie długość każdego ślizgu. Oscylowała ona

jak dotąd w pobliżu dziewięciu metrów, lecz ambicją Bambosza było podobno

przekroczenie bariery dziesięciu metrów.

Oczywiście Zyzio Gnacki i my redaktorzy gazety nie braliśmy udziału w tych

zakładach i w ogóle pasjonowanie się "Wielkim Froterem" uważaliśmy za objaw

zwykłego szczeniactwa. No, bo nie czarujmy się, proszę państwa. Bez względu na

niewątpliwą widowiskowość froterowanie posadzki szkolnej nawet w wykonaniu

takiego mistrza jak Bambosz należy w końcu do nader pospolitych, przyziem-

nych, a raczej "przypodłogowych" czynności porządkowych i nie ma w nim nic

szczególnego - najlepszy dowód, że nie dostąpiło dotąd zaszczytu wejścia do

li-

teratury, nie zawładnęło wyobraźnią żadnego artysty na tyle, by stać się

tematem

lub choćby elementem konstrukcyjnym dzieła. Pochlebiam sobie, że dopiero w

tej opowieści zjawisko froteru zostanie podniesione do rangi elementu

napędowe-

go akcji i w pełni nobilitowane literacko. Pod tym względem dzieło moje spełni

niewątpliwie rolę pionierską.

Oczywiście nigdy nie ośmieliłbym się zawracać głowy Czytelnikom tak po-

ślednią sprawą jak froter, choćby nawet w wyczynowym wykonaniu Bambosza i

w sugestywnej aurze obrzędów, które on wprowadził, gdyby nie wybitne znacze-

nie froteru dla dramatycznego rozwoju wypadków w naszej szkole. Poza tym...

Poza tym dla mnie osobiście miał on znaczenie katalizatora w załatwieniu pew-

nego istotnego problemu. Gdyby nie ta błyszcząca i śliska posadzka... Do dziś

myśl o owym zdarzeniu wprawia w radosny galop moje serce. Gdybym był po-

etą jak Graby Cypek, powiedziałbym: po tej błyszczącej posadzce Matylda Opat

wbiegła w moje życie. Tak właśnie należałoby powiedzieć: wbiegła, z aparatem

fotograficznym w ręce - dla ścisłości.

Matylda Opat została przeniesiona do naszej szkoły pod koniec września, z

"samej Warszawy", jak głosiła wieść. Była więc stuprocentowym outsiderem w

naszej klasie i jak każda nowa powinna była płacić przynajmniej przez parę ty-

godni frycowe. Tymczasem stała się rzecz niespotykana. Matylda Opat zaskoczy-

ła nas w równym stopniu szałowymi "dżinsami z tajemniczym napisem "VIVA-

CUBAROJA", jak zdumiewającą pewnością siebie, a nawet powiedziałbym bez-

czelnością. Nie robiąc sobie nic zgoła z deprymujących spojrzeń, ze złośliwych

chichotów, nieżyczliwych szeptów i uszczypliwych uwag, którymi częstuje się

obficie nieszczęsnych nowych, zaczęła się zachowywać jak bogata turystka w

kraju Papuasów. Kryjąc oczy (niezbadanego koloru) za wielkimi przyciemnio-

nymi okularami i potrząsając prowokacyjnie bogactwem niesamowitych włosów

(koloru niedojrzałych kasztanów), zaraz pierwszego dnia, zamiast, jak

przystało

nowej, sterczeć potulnie w kącie, ruszyła do natarcia uzbrojona w aparat marki

"Exacta". Żeby poprzestała na jednym lub dwu zdjęciach. Od razu stało się

jasne,

że uprawia ten proceder namiętnie, by nie powiedzieć - zawodowo. Obfotogra-

fowywała nas z lewa i z prawa, z dołu, ze schodów i z półpiętra, w

kłopotliwych

zbliżeniach i z dalekiego dystansu, zarówno poszczególnych osobników, jak pary

i grupy, nie tylko w słońcu na dziedzińcu, ale i w półmroku korytarza używając

zapewne błon o wielkiej czułości. Tylko przez krótki czas było to zabawne. Po-

tem zaczęło być denerwujące. Gdyby jeszcze próbowała się wkupić w łaski klasy,

gdyby przemówiła słowem lub choćby starała się wyjaśnić swe postępowanie.

Ale nic z tego. Matylda Opat wykonywała swoją podejrzaną robotę w milczeniu,

ignorując nasze uczucia. Byliśmy dla niej tylko obiektami zdjęć. Takimi samymi

jak koza wdowy Bobuliny, co strzygła trawę boiska, i kołek w płocie, na którym

suszył się wielki rondel z kuchni szkolnej.

Wreszcie, gdy po raz trzeci usiłowała "upolować" obiektywem Zyzia, Zyzio

rozzłościł się i złapał ją za przegub ręki tak mocno, że aż syknęła z bólu i o

mało

nie upuściła aparatu.

- Nie życzę sobie - powiedział akcentując niebezpiecznie zgłoski.

- Ależ ty jesteś zupełnie dziki człowiek - wykrzyknęła Matylda Opat wy-

szarpując rękę. - Żeby tak bać się aparatu! Pierwszy raz widzę!

Zyzio zmierzył ją wzrokiem zdolnym zabić muła.

- Uważaj, co mówisz do mnie, żabko - rzekł cedząc słowa niebezpiecz-

nie - ja się niczego nie boję, zapamiętaj to sobie, natomiast czasami sobie

nie

życzę. Dlatego mówię: spłyń!

- Nie bądź śmieszny - Matylda Opat błysnęła okularami i uśmiechnęła się

pobłażliwie - w dzisiejszych czasach każdy znany człowiek pada łupem obiekty-

wu... zewsząd czyhają na niego fotoreporterzy. I każdy rozsądny znany człowiek

poddaje się tym wycelowanym w niego obiektywom.

- Nie złapiesz mnie na te lepy - odparł Gnat. - Jeszcze jedna pomyłka,

żabko. Ja nie jestem prezydentem Ugandy, a ty nie jesteś fotoreporterką.

Jesteś

nachalną amatorką, ale ja nie mam zamiaru się z tobą w to bawić. Sfotografuj

lepiej Tomcia Okista - wskazał na mnie - on to lubi.

Uśmiechnąłem się zachęcająco do Matyldy Opat. Nie miałem nic przeciwko i

z przyjemnością "padłbym łupem" jej obiektywu, ale Matylda Opat rzuciwszy na

mnie kosę spojrzenie kątem oka, oświadczyła ostro:

- To ja wybieram temat zdjęć.

- Nie tutaj - warknął Gnat - i radzę ci, bądź grzeczna w tej szkole, bo ze

mną nie wygrasz.

- Nie drażnij go, to jest wstrętny brutal i może dostać szału - wtrąciła się

Joanna Wydech, zwana pospolicie Dechą.

Matylda Opat jednak wcale nie miała zamiaru ustąpić i nie wiadomo, czym

by się to wszystko skończyło, gdyby na schodach nie ukazał się akurat pan Pel-

man, nasz chemik. Jak zwykle w wymiętym płaszczu, roztargniony; tym razem

ubierając się w pokoju nauczycielskim, włożył sobie na głowę przez pomyłkę

zamiast swojego kapelusza baniasty, czerwony kapelusz pani Czupurskiej z fan-

tazyjną wstążką. Nieświadom, śmieszności kroczył jak zwykle dostojnie, z wyra-

zem filozoficznej zadumy na obliczu. Matylda Opat na ten widok aż zadrżała ze

szczęścia i wycelowała w nieszczęsnego pedagoga obiektyw.

Aleja zapamiętałem ten błysk okularów i ten uśmiech, gdy rozmawiała z Zy-

ziem, i powziąłem pewne przykre podejrzenie... A potem przez resztę dnia my-

ślałem o Matyldzie Opat. Jej niewątpliwa indywidualność, powiedziałbym, silna

indywidualność, zrobiła na mnie duże wrażenie. Jaka szkoda, że podoba jej się

raczej taki typ jak Zyzio. Pogrążyłem się w głębokiej depresji...

A jednak zbyt pesymistycznie oceniłem moje szansę. Wkrótce bowiem nastą-

piło niezwykłe zdarzenie. To niezwykłe zdarzenie, które zapisałem później jako

"zdarzenie trzynastego marca", miało miejsce na korytarzu w słoneczny dzień,

kiedy ukośne promienie słońca prażyły prosto w oczy każdemu, kto szedł z

kance-

larii do klasy. Biegłem właśnie ze stosem zeszytów na rękach, bo dyr mnie

prosił,

żebym rozdał kolegom sprawdzone zeszyty po klasówce. Biegłem na poły ośle-

piony przez to wiosenne słońce, gdy nagle wyrosła przede mną Matylda Opat z

aparatem w jednej ręce, a w drugiej z wielką papierową kopertą. Nadbiegała

aku-

rat z przeciwnej strony. Zahamowałem gwałtownie. Niestety, podłoga była zbyt

wypieszczona przez Bambosza i tego dnia wyjątkowo gładka i lśniąca. Wpadłem

w poślizg i zderzyłem się z Matyldą Opat. Strach pomyśleć, co by było, gdyby

nastąpiło klasyczne zderzenie czołowe. Naprawdę mało brakowało. Na szczęście

w ostatnim momencie Matylda Opat zdołała się uchylić i w rezultacie nie odnio-

sła żadnych obrażeń; wytrąciłem jej tylko tę kopertę z ręki... Z koperty

wypadło

kilkanaście dużych pocztówkowych zdjęć i rozsypało się po podłodze.

- Przepraszam cię - wykrztusiłem zaczerwieniony.

- Nie szkodzi - powiedziała rozbawiona Matylda Opat.

- Zaraz pomogę ci je pozbierać.

Rzuciłem stos zeszytów na parapet okienny i począłem nerwowo zbierać fo-

tografie wraz z Matyldą.

Większość z nich to były właśnie te zdjęcia szkolne, które robiła

poprzednio...

Uczniowie, uczennice w najrozmaitszych ujęciach, nauczyciele - najbardziej za-

bawne było zdjęcie pana Pelmana w tym kapeluszu; dość udane także zdjęcia

Bambosza w trakcie wykonywania obrządków "Świętego Froteru". Zaskoczyła

mnie duża ilość zdjęć z różnych pogrzebów.

- To straszne! Miałaś tyle śmierci w rodzinie?

- W zakładzie - roześmiała się. - Mój tatuś prowadzi Zakład Pogrzebowy.

- A to, co takiego? - zdumiałem się patrząc na znajomy mi fragment blo-

ku mieszkalnego z charakterystycznym balkonem galeriowym biegnącym wzdłuż

pięter. - To przecież moja chata.

- Ciekawa architektura - zauważyła Matylda - zobacz, tam kogoś uchwy-

ciłam na balkonie. Czy przypadkiem nie ciebie?

Niziurski Edmund - Awantury kosmiczne.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: