Olszak M. - Powiernik w banku hipotecznym (2002).pdf - Dokumenty - gosia.olga

Zeszyt nr 146

MATERIAüY

I STUDIA

Powiernik w banku

hipotecznym

Marcin Olszak

Narodowy Bank Polski

Departament Analiz Makroekonomicznych i Strukturalnych

Projekt graficzny:

Oliwka s.c.

Sk¸ad i druk:

Drukarnia NBP

Wyda¸:

Narodowy Bank Polski

Departament Komunikacji Spo¸ecznej

00-919 Warszawa, ul. åwi«tokrzyska 11/21

Materia¸y i Studia rozprowadzane s bezp¸atnie.

Dost«pne s rwnieý na stronie internetowej NBP: http://www.nbp.pl

Streszczenie

STRESZCZENIE

Powiernik stanowi jeden z najwaýniejszych elementw systemu ochrony interesw nabyw-

cw listw zastawnych, ktre bank hipoteczny emituje w celu refinansowania swojej dzia¸alnoæci

kredytowej. Instytucja ta zosta¸a wprowadzona do obrotu prawnego przez niemieck ustaw«

o bankach hipotecznych, ktrej rozwizania sta¸y si« wzorem dla regulacji prawnych przyj«tych

w wielu paÄstwach europejskich, w tym w Polsce, na W«grzech i S¸owacji.

Funkcjonujcy na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach

hipotecznych powiernik sprawuje specjalny nadzr i specjaln kontrol«, ktrych przedmiotem jest

legalnoæ dzia¸ania banku hipotecznego w obszarach istotnych z punktu widzenia zdolnoæci do wy-

p¸aty odsetek i wykupu listw zastawnych w sposb oraz w terminach okreælonych w warunkach

emisji (zarwno w trakcie bieýcej dzia¸alnoæci banku, jak i na wypadek jego upad¸oæci). Obszary te

zwizane s z zapewnianiem odpowiedniej podstawy emisji (pokrycia) tego typu papierw warto-

æciowych oraz prowadzeniem rejestru zabezpieczenia listw zastawnych.

Organizacyjnie umiejscowiony poza struktur banku-emitenta powiernik wykonuje swoje za-

dania wy¸cznie w jego siedzibie (ewentualnie w innych jednostkach organizacyjnych, w ktrych

bank prowadzi dzia¸alnoæ), co pozwala mu na bieýco zapobiega tym dzia¸aniom banku, ktre

mog uniemoýliwi zaspokojenie wierzycieli z listw zastawnych. Dzi«ki temu wzmacnia i uzupe¸-

nia system ochrony interesw nabywcw tych papierw wartoæciowych, ktrych nie zabezpieczaj

w sposb wystarczajcy Komisja Nadzoru Bankowego czy teý organy nadzoru w¸aæcicielskiego ban-

ku.

Analiza konstrukcji polskiego powiernika wskazuje, ýe moýe si« on sta skutecznym narz«-

dziem ochrony wierzycieli z listw zastawnych po spe¸nieniu trzech warunkw. Po pierwsze, jeýeli

ustawowe zadania b«dzie wykonywa¸ w odpowiednim zakresie, w odpowiedni sposb i z odpo-

wiedni cz«stotliwoæci. Po drugie, jeæli organowi nadzoru bankowego i bankowi hipotecznemu

uniemoýliwi si« podejmowanie dzia¸aÄ godzcych w niezaleýny status powiernika. Po trzecie, jeýe-

li usuni«te zostan przeszkody prawne, ktre uniemoýliwiaj powiernikowi zabezpieczanie nabyw-

cw tego typu papierw wartoæciowych w wymaganym zakresie.

S¸owa kluczowe: powiernik, bank hipoteczny, list zastawny Ð Polska, Niemcy, W«gry, S¸owa-

cja

MATERIAüY I STUDIA Ð ZESZYT 146

Spis treæci

Streszczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

Wykaz skrtw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Wst«p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

1. Instytucja powiernika w banku hipotecznym w æwietle regulacji prawnych

wybranych paÄstw europejskich

1.1. Geneza i rozwj idei powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

1.2. Niemcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

1.2.1 Podstawy prawne dzia¸ania powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

1.2.2 Zadania powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

1.2.3 årodki umoýliwiajce wykonanie zadaÄ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

1.2.4 Formy dzia¸ania powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

1.2.5 Powo¸anie powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17

1.2.6 Odwo¸anie powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

1.2.7 Wynagrodzenie powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

1.2.8 Zast«pca powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

1.2.9 Charakter prawny instytucji powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

1.2.10 Rozstrzyganie sporw mi«dzy bankiem hipotecznym a powiernikiem . . . . . . . . . . . . . . . . 21

1.2.11 Odpowiedzialnoæ powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

1.3. W«gry . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

1.3.1 Podstawy prawne dzia¸ania powiernika. W«gierski model banku hipotecznego . . . . . . . . . . 22

1.3.2. Zadania powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

1.3.3. årodki umoýliwiajce wykonanie zadaÄ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

1.3.4. Formy dzia¸ania powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24

1.3.5. Powo¸anie i odwo¸anie powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

1.3.6. Charakter prawny powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

1.3.7. Odpowiedzialnoæ powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

1.4. S¸owacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

1.4.1. Podstawy prawne dzia¸ania powiernika. S¸owacki model banku hipotecznego . . . . . . . . . . 25

1.4.2. Zadania powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

1.4.3. årodki umoýliwiajce wykonanie zadaÄ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

1.4.4. Formy dzia¸ania powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27

1.4.5. Powo¸anie, odwo¸anie i wynagrodzenie powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

1.4.6. Zast«pca powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

1.4.7. Charakter prawny powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

1.4.8. Rozstrzyganie sporw mi«dzy powiernikiem a bankiem hipotecznym . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

1.4.9. Odpowiedzialnoæ powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

2. Instytucja powiernika w banku hipotecznym w æwietle polskich regulacji

prawnych

2.1. Geneza i rozwj idei powiernika w prawie polskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

2.2. Konstrukcja prawna powiernika przyj«ta w ustawie

o listach zastawnych i bankach hipotecznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

2.2.1. Podstawy prawne dzia¸ania powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

2.2.2. Zadania powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Narodowy Bank Polski

Spis treæci

2.2.3. årodki umoýliwiajce wykonanie zadaÄ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

2.2.4. Formy dzia¸ania powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35

2.2.5. Powo¸anie powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

2.2.6. Odwo¸anie powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42

2.2.7. Wynagrodzenie powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

2.2.8. Zast«pca powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

2.2.9. Charakter prawny powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

2.2.10. Rozstrzyganie sporw mi«dzy powiernikiem a bankiem hipotecznym . . . . . . . . . . . . . . . . 52

2.2.11. Odpowiedzialnoæ powiernika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

3. Powiernik w systemie kontroli i nadzoru nad dzia¸alnoæci banku

hipotecznego

3.1. Powiernik a Komisja Nadzoru Bankowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

3.2. Powiernik a Narodowy Bank Polski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

3.3. Powiernik a organy nadzoru w¸aæcicielskiego banku hipotecznego . . . . . . . . . . . . . . 59

ZakoÄczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60

Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

MATERIAüY I STUDIA Ð ZESZYT 146

Olszak M. - Powiernik w banku hipotecznym (2002).pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: