pyt.1 POJĘCIE SOCJOLOGII.docx

1  POJĘCIE SOCJOLOGII, PRZEDMIOT   I   PODZIAŁ

Socjologia jest nauką, jak wiele innych. Badaczowi społeczeństwa znacznie trudniej jest zdystansować się do badanego obiektu niż np. fizykowi. Ta specyficzna relacją badacza do przedmiotu badań między innymi różni się socjologia od innych nauk. Wg Szczepańskiego socjologia to nauka o zbiorowościach ludzkich. rozszerzając to pojęcie Szczepański pisze, że przedmiotem jej badań są zjawiska i procesy tworzenia się różnych form życia zbiorowego ludzi, struktury tych zbiorowości, zjawiska i procesy zachodzące w tych  zbiorowościach, które wynikają ze wzajemnego oddziaływania ludzi na siebie. Socjologia współczesna bada zatem strukturę i funkcjonowanie wszelkich zbiorowości społecznych oraz zjawiska i procesy w nich zachodzące.

Przedmiot badań współczesnej socjologii jest bardzo szeroki i skomplikowany, bowiem obejmuje całą rzeczywistość społeczną. Oznacza ona różnorodne fakty, które się zdarzają lub zdarzały bez względu na to, czy my jako jednostka je odbieramy czy nie. Fundamentalnymi komponentami rzeczywistości społecznej są same jednostki i zbiorowości będące podmiotami rozmaitych działań i zjawisk społecznych. Osobliwość przedmiotu badań socjologicznych tłumaczy i wyjaśnia powody utrzymującej się w socjologii widocznej  przewagi składników empirycznych nad teoretycznymi.

Badanie rozmaitych komponentów i obszarów rzeczywistości społecznej oraz postępująca specjalizacja doprowadziła do powstania wielu dyscyplin oraz do podziału na socjologię ogólna i szczegółową. Socjologia ogólna zwana też teoretyczną rozwija 4 podstawowe teorie dotyczące a) struktur społecznych, b) zmian lub rozwoju społecznego, c) zachowania społecznego zbiorowości, d) zachowania społecznego jednostki. Pierwsza i druga teoria stanowią teoretyczną podstawę socjologii, natomiast trzecia i czwarta tworzą podstawę teoretyczną psychologii społecznej. Zadaniem socjologii ogólnej jest dostarczenie socjologii szczegółowej teorii i aparatu pojęciowego, ogólnych dyrektyw i metod badawczych. Z kolei socjologia szczegółowa bada realnie istniejącą rzeczywistość społeczną. Socjologia szczegółowa dzieli się współcześnie na ponad 30 subdyscyplin np. socjologia pracy, rodziny, kultury itd. Poza tym ma ona wielorakie powiązania z socjologią ogólną. Pomiędzy oboma typami socjologii istnieją różne powiązania.