PIEKNO W BETONIE.pdf

odczas zajêæ z technologii betonu, prefabrykacji i innych

pokrewnych dziedzin, traktowalimy beton prawie wy³¹cz-

nie jako materia³ konstrukcyjny, od którego wymagalimy od-

powiedniej wytrzyma³oci, trwa³oci wobec oddzia³ywania ró¿-

nych czynników korozyjnych, mrozoodpornoci i szeregu in-

nych w³aciwoci narzuconych przez warunki eksploatacji wy-

konanych z tego materia³u elementów betonowych, ¿elbetowych

czy sprê¿onych. Dzisiaj chcia³bym zaproponowaæ spojrzenie

na ten materia³ z zupe³nie innego punktu widzenia, a mianowi-

cie jako na tworzywo, z którego mo¿emy kszta³towaæ przestrzeñ,

tworzywo, z którego mo¿emy wznosiæ ró¿ne obiekty. Mog¹ one

nam siê podobaæ, mog¹ nas fascynowaæ albo bulwersowaæ. St¹d

tytu³. Piêkno jest pojêciem wzglêdnym i subiektywnym. Z se-

tek obiektów, które móg³bym pokazaæ, wybra³em kilka. Zapra-

szam na wycieczkê, której pierwszym etapem jest Barcelona,

znana z najs³ynniejszego dzie³a hiszpañskiego architekta An-

tonia Gaudiego.

PIÊKNO W BETONIE*

nia. Budowê prowadzono do mierci Gaudiego w 1926 r. Prace

budowlane wznowiono w roku 1970, ale pe³nego rozmachu

nabra³y na pocz¹tku lat 80., kiedy generalnym koordynatorem

budowy zosta³ architekt Jordi Bonet. Stosunkowo szybki po-

stêp robót, to zas³uga, obok jego energii i zaanga¿owania, wpro-

wadzenia prefabrykacji (rys. 3).

Rys. 1 Rys. 2 Rys. 3

Rys. 4

Wykonanie tak nietypowych prefabrykatów wymaga³o przede

wszystkim zaprojektowania form o wewnêtrznych powierzch-

niach bêd¹cych negatywem skomplikowanych kszta³tów oraz

opracowania sk³adu mieszanki betonowej o urabialnoci gwa-

rantuj¹cej jej dotarcie we wszystkie zag³êbienia i niuanse for-

my. Formy wykonywane s¹ z dwóch warstw ¿ywicy: elastycz-

nej fakturowej warstwy wewnêtrznej gruboci 15 mm, daj¹cej

siê ³atwo odspoiæ od betonu, oraz sztywnej warstwy zewnêtrz-

nej (rys. 4). Samo wykonawstwo form przebiega w kilku eta-

pach.

1. W wyniku komputerowej analizy rysunków, czêsto pocho-

dz¹cych jeszcze z czasów Gaudiego, sporz¹dzone s¹ trój-

wymiarowe rysunki elementów, na których podstawie rze-

biarze wykonuj¹ gipsowe modele elementów w naturalnej

skali.

2. Gipsowy model pokrywany jest warstw¹ gliny o gruboci

odpowiadaj¹cej póniej wykonywanej warstwie poliureta-

nowej.

3. Na warstwê gliny uk³adana jest sztywna, nona warstwa ¿y-

wicy poliestrowej, w któr¹ wstawia siê zawory zwrotne.

4. Po stwardnieniu poliestru, zdejmuje siê go, usuwa z modelu

glinê, i po ponownym na³o¿eniu matrycy poliestrowej, w 15

mm szczelinê pomiêdzy gipsowym modelem a t¹ form¹ po-

liestrow¹ przez zawory zwrotne tzw. pakery wt³aczana

jest ¿ywica poliuretanowa.

Beton fakturowy klasy B30 - B35 prefabrykatów wykonany

jest na bazie bia³ego cementu oraz bia³ego kruszywa o uziar-

nieniu do 8 mm. Aby uzyskaæ odpowiedni¹ urabialnoæ mie-

szanki betonowej, stosuje siê superplastyfikatory. W zale¿no-

ci od rodzaju mog¹ one powodowaæ:

mechanizm smarny: na ziarnach cementu i mikrowype³nia-

czy powstaje warstwa smaru o molekularnej gruboci, zmniej-

szaj¹ca tarcie wewnêtrzne;

mechanizm dyspersyjny: na ziarnach cementu powstaj¹ ³a-

dunki elektryczne jednoimienne powoduj¹ce odpychanie siê

ziaren i zapobiegaj¹ce flokulacji;

mechanizm hydrofilowy: zmniejszenie napiêcia powierzch-

niowego wody, co u³atwia zwil¿anie ziaren.

Koció³ Segrada Familia, budowê którego rozpocz¹³ Gaudi

w roku 1882, uwa¿any jest za najwspanialsz¹ wi¹tyniê sece-

syjn¹. Zgodnie z kanonami secesji jest to budowla bardzo z³o-

¿ona stylistycznie, gdy¿ znajdujemy tutaj:

pojedyncze formy gotyckie: wysmuk³e, spiczaste wie¿e,

ostro³ukowe maswerki nad oknami i wejciami;

przepych baroku;

nawi¹zuj¹ce do manieryzmu formy antropomorficzne, przy-

pisuj¹ce przyrodzie nieo¿ywionej, jak i rolinom oraz zwie-

rzêtom cechy ludzkie;

symboliczne znaczenie wszystkich elementów, jak np. czte-

ry wie¿e o wysokoci 140 m symbolizuj¹ Czterech Ewange-

listów; pi¹ta, bêd¹ca w budowie najwy¿sza, o wys. 160 m

ma symbolizowaæ Zbawiciela;

nawi¹zanie do tradycji hiszpañsko-mauretañskiej poprzez

barwne ceramiczne ok³adziny cienne.

Nietypowe jest rozwi¹zanie konstrukcyjne wi¹tyni. W cen-

tralnej czêci sklepienie ukszta³towane jest jako odcinek hiper-

boli, w nawach bocznych hiperboloidalne i paraboliczne skle-

pienia opieraj¹ce siê na kolumnach ustawionych lekko ukonie

(rys. 1, 2), dziêki czemu kolumny te przenosz¹ tylko si³y osio-

we. Jest to swoisty wk³ad Gaudiego w teoriê konstrukcji. Ale

pozostawmy analizê samej bry³y architektom i historykom sztu-

ki, sposób przenoszenia obci¹¿eñ i wymiarowanie elementów

tego obiektu naszym kolegom zajmuj¹cym siê mechanik¹

budowli i ¿elbetem. Ja chcia³bym przedstawiæ problemy, na ja-

kie napotyka technolog, którego zadaniem jest tê wizjê, ideê

rzucon¹ przez architekta na papier, przekuæ w sztuczny kamieñ,

jakim jest beton. Za czasów Gaudiego poszczególne elementy

konstrukcyjne wykonywane by³y przede wszystkim z kamie-

str. 3

PISMO PG

Rys. 5 Rys. 6 Rys. 7

Poszukiwanie w budownictwie, a przede wszystkim w archi-

tekturze, nowych form wyrazu czêsto prowadzi do opracowa-

nia nowych materia³ów o odmiennych od klasycznego ¿elbetu

w³aciwociach. Przyk³adem takiego materia³u jest siatkobeton

beton drobnoziarnisty równomiernie nasycony siatkami z cien-

kiego, miêkkiego drutu. S¹ to elementy o gruboci 1-3,5 cm,

czyli wielokrotnie cieñsze od elementów ¿elbetowych, a tak¿e

znacznie od nich l¿ejsze. Rozwój siatkobetonu charakteryzuje

pewien paradoks: pierwszy w wiecie produkt z betonu zbrojo-

nego wykonany oko³o 1840 roku i opatentowany przez Josepha

Lambot w 1855 r. by³ elementem siatkobetonowym. Materia³

ten by³ protoplast¹ ¿elbetu, który powsta³ oko³o 50 lat póniej.

Siatkobeton poszed³ w zapomnienie i minê³o kolejnych 50 lat,

aby ponownie odkry³ go w³oski architekt i konstruktor Pier Luigi

Nervi. Pierwsze obiekty z zastosowaniem siatkobetonu powsta³y

we W³oszech st¹d kolejny etap naszej wycieczki Rzym,

Plazzetto dello Sport, czyli Pa³acyk Sportu (rys. 8). Nie jest to

pierwsza realizacja Nerviego z zastosowaniem siatkobetonu, ale

ze wzglêdu na lekkoæ konstrukcji i swoist¹ elegancjê zas³ugu-

je na uwagê. Hala powsta³a w latach 1956-57 jako pierwszy

obiekt sportowy na igrzyska olimpijskie, jakie odby³y siê w

Rzymie w 1960 r. G³ównymi elementami nonymi s¹ filary w

kszta³cie litery V, podparte w miejscach rozwidlenia. Z obu

ramion tych filarów wychodz¹ wachlarzowo po cztery ¿ebra

podpieraj¹ce belkê w kszta³cie piercienia. Z kolei na belce tej

opiera siê siatka prefabrykowanych ¿eber, stanowi¹ca konstruk-

cjê non¹ ogromnej siatkobetonowej kopu³y.

W efekcie mieszanka zostaje up³ynniona na okres 60-80 min

bez zmiany wytrzyma³oci betonu.

Obiekt, który jego wykonawcom przysporzy³ znacznie wiê-

cej problemów, znajduje siê w Bonn. Tutaj, w po³owie lat 90.,

s³ynnemu synowi tego miasta Ludwikowi van Beethovenowi

postawiono pomnik o wysokoci 3,5 m i wadze 25 ton (rys. 5).

G³ównym za³o¿eniem twórcy pomnika, prof. Klausa Kamme-

richsa by³o uzyskanie mo¿liwie wyrazistej twarzy muzyka dziê-

ki grze wiat³a niektóre fragmenty twarzy s¹ owietlone, a

inne pozostaj¹ w cieniu lub pó³cieniu. St¹d tak urozmaicona

struktura powierzchni. Sama bry³a jest pozornie zbudowana z

wielu poziomych elementów o zró¿nicowanych wymiarach, tak

poprzesuwanych, aby uzyskaæ po¿¹dany relief. W rzeczywisto-

ci jest to monolit, i do tego prefabrykat. Nawet pozostawiono

widoczne gniazda po uchwytach transportowych (rys. 6). Beto-

nowanie bry³y o tak skomplikowanej strukturze (np. jeden ele-

ment o gruboci 3 cm jest wysuniêty w stosunku do s¹siednich

o 70 cm) nie by³o ³atwe ani proste. Po kilku nieudanych pró-

bach, wewnêtrzne elementy formy wykonano z bloków styro-

pianowych, wycinaj¹c w nich negatyw rzeby. Aby nie spowo-

dowaæ odkszta³ceñ miêkkiego styropianu, blok betonowano w

kilku etapach. W etapie I rêcznie uk³adano beton fakturowy do

1/3 wysokoci pomnika, tworz¹c zewnêtrzny p³aszcz o grubo-

ci ok. 10 cm. Beton o konsystencji na pograniczu plastycznej-

gêstoplastycznej uk³adano ma³ymi porcjami, zagêszczaj¹c go

przez sztychowanie. W miarê uk³adania mieszanki betonowej,

sukcesywnie uzupe³niano bloki styropianem na podobieñstwo

klocków lego, wzmacniaj¹c je elementami drewnianym. Po 7

dniach twardnienia betonu fakturowego, wnêtrze p³aszcza wy-

pe³niono betonem konstrukcyjnym. Po kolejnych 7 dniach

uszorstkowiono powierzchniê betonu i po na³o¿eniu warstwy

sczepnej w podobny sposób zabetonowano blok do 2/3 wyso-

koci, a potem na pe³n¹ wysokoæ. Formê wraz z zawart¹ w niej

rzeb¹ ustawiono na wczeniej przygotowanym fundamencie,

po czym formê rozebrano. Z ods³oniêtej rzeby usuniêto ro-

dek antyadhezyjny strumieniem wody pod cinieniem i zaim-

pregnowano powierzchniê betonu ¿ywic¹ epoksydow¹ (rys. 7).

Rys. 9 Rys. 10

Zupe³nie inna kopu³a o innym kszta³cie i innej konstrukcji

znajduje siê 6 tys. km na wschód od Rzymu w New Delhi,

gdzie w latach 1980-86 zbudowano wiatyniê Bahaistów. Hin-

duski architekt Sahba zaprojektowa³ j¹ w kszta³cie kwiatu loto-

su religijnego symbolu bahaistów (rys. 9). Niezupe³nie jesz-

cze rozwiniêty kwiat o wysokoci 40 m tworz¹ trzy rzêdy po 9

p³atków ¿elbetowych pow³ok o gruboci 15-30 cm, których

zewnêtrzne powierzchnie pokryto p³ytami z bia³ego marmuru

sprowadzonego z Grecji. Dolne p³atki tworz¹ pow³oki nad wej-

ciami, górne, po³¹czone krawêdziami, tworz¹ sztywny mono-

lit. Rozchylone u góry p³atki tworz¹ w wewnêtrznej pow³oce

rozetê, wpuszczaj¹c wiat³o do wi¹tyni (rys. 10). Kopu³a we-

wnêtrzna sk³ada siê z 36 elementów o gruboci 20 cm, opartych

na 56 ¿ebrach tworz¹cych konstrukcjê non¹. Ca³oæ wykona-

no na mokro, z bia³ego betonu klasy B60. Bia³y cement pocho-

dzi³ z Korei, kruszywo grube stanowi³y dolomity z okolicy Delhi,

a kruszywo drobne bia³e piaski kwarcowe z Jaipuru.

Realizacja tego przedsiêwziêcia by³a niezwykle trudna. Fir-

ma Flint and Neill z Londynu, której powierzono opracowanie

projektu konstrukcji wi¹tyni, mia³a nie³atwe, ale jak¿e fascy-

nuj¹ce zadanie, gdy¿ spe³niaj¹c wymagania norm indyjskich

musia³a miêdzy innymi uwzglêdniæ:

mo¿liwoæ wystêpowania trzêsieñ ziemi,

ulewne deszcze,

Rys. 8

PISMO PG

str. 4

zmiany temperatury od +6°C do 45°C w cieniu,

silne wiatry monsunowe.

Te warunki narzuci³y tak¿e szereg wymogów samemu wy-

konawstwu. I tak miêdzy innymi:

temperaturê mieszanki betonowej ograniczono przede

wszystkim ze wzglêdu na skurcz do 30°C, w gor¹ce letnie

miesi¹ce, kiedy temp. dochodzi³a do 45°C i wiêcej stopni

sch³adzano sk³adniki betonu w silosach za pomoc¹ stalowych

spiralnych rur, przez które t³oczono powietrze oziêbione do

4°C, a do samej mieszanki dodawano kawa³ki lodu;

elementy betonowe pielêgnowano przez okres 2-3 tygodni,

a w niektórych przypadkach i d³u¿ej (dla porównania: mini-

malne okresy pielêgnacji wg wymagañ Polskich Norm to 7

dni dla betonu na cemencie portlandzkimo, oraz 14 dni dla

cementu hutniczego);

miejsca, w których uk³adano mieszankê betonow¹, zas³ania-

no przed dzia³aniem s³oñca ró¿nego rodzaju ekranami.

P³yty marmurowe, którymi pokryto zewnêtrzne powierzch-

nie wi¹tyni, mocowane s¹ do pod³o¿a ³¹cznikami z nierdzew-

nej stali, umo¿liwiaj¹cymi ich odkszta³cenia termiczne. W prze-

rwy pomiêdzy p³ytami o szerokoci 10 mm w temp. 30°C, u³o-

¿ono uszczelki gumowe, które od góry zalano bia³ymi, elastycz-

nymi kitami z masy silikonowej.

Rys. 12

wane rzeby-maszkary (rys. 12).

Nie maj¹ one tego wdziêku i uro-

ku, co otaczaj¹ce je kwiaty, ale

godne s¹ uwagi. W wiêkszoci s¹

to prefabrykaty. Specjalne efekty

uzyskano dziêki stosowaniu ró¿-

nych elementów porcelanowych,

szklanych, metalowych, muszli

wtapianych lub wklejanych w be-

ton. Jest to szczególny rodzaj be-

tonu architektonicznego po³¹-

czenie sztuk plastycznych z tech-

nologi¹ betonu.

Powsta³y specjalistyczne fir-

my, które zajmuj¹ siê produkcj¹

podobnych wyrobów, ró¿nego

rodzaju betonowych p³yt ok³adzi-

nowych,wykonawstwem elewacji

z betonów fakturowych itp. Jed-

n¹ z wiêkszych jest japoñska fir-

ma Fiji Concret, zatrudniaj¹ca

artystów plastyków, rzebiarzy,

kamieniarzy, architektów, chemi-

ków i technologów. Firma ta

wspó³pracuje z ponadszeædzie-

siêcioma du¿ymi wytwórniami

prefabrykatów, w USA, Kana-

dzie, Brazylii, Australii i Europie.

Rola technologa to nie tylko

opracowanie sk³adu mieszanki

betonowej o takiej urabialnoci,

aby mo¿na by³o wykonaæ elemen-

ty o bardziej skomplikowanych

kszta³tach, ale i zapewnienie im

d³ugowiecznoci, a w przypadku

Parku Zapachów zabezpiecze-

nie elementów przed destrukcyj-

nym dzia³aniem wiat- rów nios¹-

cych znad Morza Jawajskiego

piasek i sól. On tak¿e we wspó³-

pracy z che- mikami opracowuje

metody ³¹czenia ró¿nych materia-

³ów z betonem. Przyk³adem jest

beton fakturowy z topionymi frag-

mentami muszli oraz porcelany

(rys. 13, 14), albo elementami

szklanymi. Zarówno szk³o, jak

A teraz Szanghaj i najwy¿-

szy (do dzisiaj) obiekt Azji:

wie¿a radiowo-telewizyjna

o wysokoci 468 m, nazwana

Per³¹ Orientu. G³ówny korpus

wie¿y sk³ada siê z trzech s³u-

pów cylindrycznych o redni-

cy 9 m (rys. 11). Do³em do

wysokoci 100 m wie¿ê pod-

parto czteroma ukonymi s³u-

pami o takiej samej rednicy.

Ca³oæ posadowiono na ma-

sywnym fundamencie opiera-

j¹cym siê na palach. Gruboæ

cian tych cylindrycznych

elementów jest zró¿nicowa-

na: do³em ciany maj¹ gru-

boæ 0,7 m, gór¹, na wysoko-

ci 286 m - 0,35 m. Na wyso-

koæ wie¿y zró¿nicowane s¹

tak¿e wytrzyma³oci betonu:

do³em jest to beton klasy B60,

gór¹ B40. Konstrukcjê wie¿y od wysokoci 286 m do 350 m

stanowi s³up cylindryczny o gruboci 0,3 - 0,4 m, wykonany

z betonu klasy B40. Z punktu widzenia technologii betonu, osi¹-

gniêciem jest to, ¿e do wysokoci 350 m mieszankê betonow¹

podawano za pomoc¹ wysokocinieniowych pomp do betonu.

By³ to beton wykonany na cemencie portlandzkim, w którym

dla zapewnienia potrzebnej iloci drobnych frakcji zastosowa-

no popio³y lotne z wêgla kamiennego, a tak¿e u¿yto superpla-

styfikatora w celu zmniejszenia oporów ruchu mieszanki w ru-

roci¹gu.

Przed nami Singapur, a dok³adnie wyspa Sentosa bêd¹ca

miejscem rekreacji i odpoczynku dla Singapurczyków. Tutaj

znajduje siê wiele restauracji, kawiarni, akwariów, placów za-

baw dla dzieci, oraz parki: Park Motyli, Korali i Park Zapa-

chów, do którego zapraszam, ze wzglêdu na to, ¿e stanowi on

niecodzienny obiekt budowlany. W ten ogród z licznymi egzo-

tycznymi kwiatami st¹d nazwa parku zosta³y wkompono-

Rys. 13

Rys. 11

Rys. 14

Rys. 15

str. 5

PISMO PG

i np. aluminium, nie s¹ odporne na alkaliczne rodowisko, ja-

kim jest beton, i z czasem mog³yby odpaæ. W tym celu nale¿a-

³o opracowaæ kleje, które oddzielaj¹ takie elementy od betonu.

Albo wemy na przyk³ad beton surowy, na którego po-

wierzchni, zgodnie z normami czy wytycznymi niektórych kra-

jów, powinny co najmniej w 80% wystêpowaæ ziarna kruszy-

wa. Aby by³y one widoczne na powierzchni elementu w takiej

iloci, powierzchniê tê nale¿y poddaæ obróbce. W zwi¹zku z tzw.

efektem ciany, który polega na wzrocie jamistoci stosu okru-

chowego, prawie 100% przy powierzchni deskowania czy for-

my, po rozdeskowaniu na powierzchni elementu wystêpuje za-

prawa lub zaczyn cementowy. Aby ods³oniæ ziarna kruszywa,

nale¿y usun¹æ tê przypowierzchniow¹ warstewkê. W przypad-

ku betonu fakturowego o najwiêkszym ziarnie 8 mm wystarczy

usun¹æ warstwê o gruboci 2-3 mm (rys. 15). Dysponujemy w tej

chwili wieloma metodami obróbki powierzchni betonu, np.:

szlifowanie mechaniczne, m³otkowanie, groszkowanie, wypa-

lanie itp. obróbka rêczna przez kamieniarzy, stosowane s¹ tak-

¿e barwne betony. W chwili obecnej nie mamy problemów z bar-

wieniem cementu, gdy¿ dysponujemy ca³¹ gam¹ pigmentów

o ró¿nych kolorach odpornych na wiat³o. Gorzej jest z kruszy-

wem, którego kolor musi odpowiadaæ tym barwom, które wy-

marzy³ sobie plastyk. Wykonawstwo takiej p³yty nie jest trud-

ne, ale dosyæ ¿mudne. Istotna

jest te¿ pielêgnacja betonu tak

aby nie wyst¹pi³y rysy skurczo-

we.

S³ynny singapurski Manhat-

tan to królestwo stali, betonu

i szk³a (rys. 16). Budynki

o konstrukcji ¿elbetowej to pra-

wie wy³¹cznie obiekty prefa-

brykowane. Wed³ug naszych

europejskich krytyków stoso-

wanie elementów prefabryko-

wanych jest op³acalne w przy-

padku budynków o wysokoci

do 34 kondygnacji. Przy mon-

ta¿u obiektów wy¿szych kosz-

ty wzrastaj¹ niewspó³miernie.

Ale tutaj mamy obiekty bez po-

równania wy¿sze. W pobliskiej

Malezji, stolica tego kraju Ku-

ala Lumpur jest jednym wiel-

kim placem budowy. To tutaj

wznosi siê najwy¿szy na wiecie budynek, o wysokoci 452 m,

bêd¹cy siedzib¹ Malezyjskiego Koncernu Naftowego. Space-

ruj¹c po centrum, nie mo¿na siê oprzeæ wra¿eniu, ¿e w obecnej

architekturze panuje styl ogólnowiatowy. Przecie¿ podobne

budynki mo¿na zobaczyæ w Montrealu, Chicago, Sydney czy

San Paulo. Budowle, na które wyrany wp³yw wywarli tacy ar-

chitekci, jak Szwajcar Le Corbusier, Niemcy Ludwik van

der Rohe i Walter Gropius, Japoñczyk Kenzo Tange i wielu

innych. Kuala Lumpur ze swoim 1,3 tys. mieszkañców w po-

równaniu z innymi stolicami azjatyckimi, jak kilkunastomilio-

nowe Tokio czy Pekin, D¿akarta czy Manila jest maluchem.

Ale jest to miasto bardzo rozleg³e, dlatego te¿ spacer warto za-

st¹piæ wjazdem na wie¿ê telewizyjn¹, i z tego tarasu, z wysoko-

ci ok. 421 m spojrzeæ na miasto z góry. Widaæ wszêdzie bu-

dynki w monta¿u z elementów prefabrykowanych. Przytoczê

wypowied architekta japoñskiego, Kenzo Tange. Zapytany, dla-

czego jego projekty opieraj¹ siê przede wszystkim na prefabry-

Rys. 17

Rys. 16

kacji, odpowiedzia³: Elementy prefabrykowane sprawdzone

w wytwórni pod wzglêdem parametrów technicznych i wymia-

rów trafiaj¹ na budowê w wymaganym czasie. Na budowie pro-

blem sprowadza siê jedynie do podniesienia elementu, stabili-

zacji i monta¿u.

Wracaj¹c do Gdañska, na moment zatrzymamy siê w bli¿-

szym naszym granicom Monachium. To tutaj odbywaj¹ siê co-

roczne wielkie targi budowlane BAUMA MÜNCHEN. W ro-

ku 1999 zaprezentowano na nich SMART samochód specjal-

nie przygotowany na targi przez Firmê Daimler-Benz (rys. 17).

Jego karoseria wykonana jest z kompozytu betonowego zbro-

jonego w³óknem szklanym rowingiem. Mo¿na powiedzieæ,

¿e jest to praprawnuczek siatkobetonu, z którym spotkalimy

siê w Rzymie.

Beton, jak i kompozyty betonowe umo¿liwiaj¹ nam nie tyl-

ko wznoszenie obiektów budowlanych, ale i budowê m.in. ka-

d³ubów jachtów, karoserii samochodowych, o czym przekona-

limy siê, odwiedzaj¹c targi BAUMA. Materia³y zwi¹zane z be-

tonem stwarzaj¹ kolejne mo¿liwoci. Chc¹c przedstawiæ jedn¹

z nich, pozwolê sobie zmieniæ temat wyk³adu Piêkno w beto-

nie na Piêkno w opakowaniach

po sk³adnikach betonu. Te dwie

sympatyczne panie maj¹ kreacje

z takich w³anie opakowañ (rys.

18). Proszê to traktowaæ jako ofer-

tê z naszej strony. Gdyby która

z pañ chcia³a w tym roku wyst¹piæ

w takiej sukience, np. na naszym

deptaku w Sopocie, to informujê,

¿e nasza Katedra Katedra Kon-

strukcji Betonowych i Technologii

Betonu, dysponuje takimi materia-

³ami w ró¿nych kolorach i ró¿nych

firm. Sertdecznie zapraszamy, ma-

teria³ przeka¿emy gratis.

Rys. 18

Andrzej Ma³asiewicz

Wydzia³ In¿ynierii L¹dowej

* Artyku³ opracowano na podstawie tekstu ostatniego wyk³adu" na Wy-

dziale In¿ynierii L¹dowej PG, wyg³oszonego przez autora 16 marca 2001 r.

ród³a ilustracji: rys. 1, 3, 4 Betonwerk + Fertigteil Technik, nr 3/

2000; rys. 5, 6, 7, 13, 14, 15 Beton + Fertigteil Jahrbuch, Bauverlag

Gmbh, Wiesbaden und Berlin, 1993; rys. 2, 8 W. Koch. Style w architek-

turze. Bertelsmann Publishing, Warszawa, 1996 ; rys. 9, 10, 11, 12, 16

autor; rys. 17, 18 Betonwerk + Fertigteil Technik, nr 2/99

PISMO PG

str. 6

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: