Kodeks Postepowania Administracyjnego.pdf

(181 KB) Pobierz
Kodeks postepowania administrac
Dz.U.00.98.1071
2001.08.22
zm.
Dz.U.01.49.509
2002.10.27
zm.
Dz.U.02.113.984
2003.01.01
zm.
Dz.U.02.169.1387
2003.08.24
zm.
Dz.U.03.130.1188
2003.09.30
zm.wyn.z
Dz.U.03.170.1660
2004.01.01
zm.
Dz.U.02.153.1271
2004.09.01
zm.
Dz.U.04.162.1692
2005.06.06
zm.
Dz.U.05.78.682
2005.09.21
zm.wyn.z
Dz.U.05.181.1524
2005.11.21
zm.
Dz.U.05.64.565
USTAWA
z dnia 14 czerwca 1960 r.
Kodeks post ħ powania administracyjnego.
(tekst jednolity)
DZIAŁ I
PRZEPISY OGÓLNE
Rozdział 1
Zakres obowi Ģ zywania
Art. 1. Kodeks postħpowania administracyjnego normuje postħpowanie:
1) przed organami administracji publicznej w naleŇĢcych do właĻciwoĻci tych organów
sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych,
2) przed innymi organami paıstwowymi oraz przed innymi podmiotami, gdy sĢ one
powołane z mocy prawa lub na podstawie porozumieı do załatwiania spraw okreĻlonych w
pkt 1,
3) (1) w sprawach rozstrzygania sporów o właĻciwoĻę miħdzy organami jednostek
samorzĢdu terytorialnego i organami administracji rzĢdowej oraz miħdzy organami i
podmiotami, o których mowa w pkt 2,
4) w sprawach wydawania zaĻwiadczeı.
Art. 2. Kodeks postħpowania administracyjnego normuje ponadto postħpowanie w sprawie
skarg i wniosków (Dział VIII) przed organami paıstwowymi, organami jednostek samorzĢdu
terytorialnego oraz przed organami organizacji społecznych.
Art. 3. § 1. Przepisów Kodeksu postħpowania administracyjnego nie stosuje siħ do:
1) postħpowania w sprawach karnych skarbowych,
2) (2) spraw uregulowanych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa
(Dz. U. Nr 137, poz. 926 i Nr 160, poz. 1083, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 11, poz.
95 i Nr 92, poz. 1062 oraz z 2000 r. Nr 94, poz. 1037), z wyjĢtkiem przepisów działów IV, V i
VIII.
§ 2. Przepisów Kodeksu postħpowania administracyjnego nie stosuje siħ równieŇ do
postħpowania w sprawach:
1) (skreĻlony),
2) (skreĻlony),
3) (skreĻlony),
4) naleŇĢcych do właĻciwoĻci polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzħdów
konsularnych,
o ile przepisy szczególne nie stanowiĢ inaczej.
§ 3. Przepisów Kodeksu postħpowania administracyjnego nie stosuje siħ takŇe do
postħpowania w sprawach wynikajĢcych z:
1) nadrzħdnoĻci i podległoĻci organizacyjnej w stosunkach miħdzy organami paıstwowymi
i innymi paıstwowymi jednostkami organizacyjnymi,
2) podległoĻci słuŇbowej pracowników organów i jednostek organizacyjnych wymienionych
w pkt 1,
o ile przepisy szczególne nie stanowiĢ inaczej.
§ 4. Do postħpowania w sprawach wymienionych w § 1, 2 i 3 pkt 2 stosuje siħ jednak
przepisy działu VIII.
§ 5. Rada Ministrów w drodze rozporzĢdzenia moŇe rozciĢgnĢę przepisy Kodeksu
postħpowania administracyjnego w całoĻci lub w czħĻci na postħpowania w sprawach
wymienionych w § 2.
Art. 4. Kodeks postħpowania administracyjnego nie narusza szczególnych uprawnieı
wynikajĢcych z immunitetów dyplomatycznych i konsularnych oraz umów i zwyczajów
miħdzynarodowych.
Art. 5. § 1. JeŇeli przepis prawa powołuje siħ ogólnie na przepisy o postħpowaniu
administracyjnym, rozumie siħ przez to przepisy Kodeksu postħpowania administracyjnego.
§ 2. Ilekroę w przepisach Kodeksu postħpowania administracyjnego jest mowa o:
1) kodeksie - rozumie siħ przez to Kodeks postħpowania administracyjnego,
2) (3) (skreĻlony),
3) organach administracji publicznej - rozumie siħ przez to ministrów, centralne organy
administracji rzĢdowej, wojewodów, działajĢce w ich lub we własnym imieniu inne terenowe
organy administracji rzĢdowej (zespolonej i niezespolonej), organy jednostek samorzĢdu
terytorialnego oraz organy i podmioty wymienione w art. 1 pkt 2,
4) ministrach - rozumie siħ przez to Prezesa i wiceprezesa Rady Ministrów pełniĢcych
funkcjħ ministra kierujĢcego okreĻlonym działem administracji rzĢdowej, ministrów
kierujĢcych okreĻlonym działem administracji rzĢdowej, przewodniczĢcych komitetów
wchodzĢcych w skład Rady Ministrów, kierowników centralnych urzħdów administracji
rzĢdowej podległych, podporzĢdkowanych lub nadzorowanych przez Prezesa Rady
Ministrów lub właĻciwego ministra, a takŇe kierowników innych równorzħdnych urzħdów
paıstwowych załatwiajĢcych sprawy, o których mowa w art. 1 pkt 1 i 4,
5) organizacjach społecznych - rozumie siħ przez to organizacje zawodowe, samorzĢdowe,
spółdzielcze i inne organizacje społeczne,
6) organach jednostek samorzĢdu terytorialnego - rozumie siħ przez to organy gminy,
powiatu, województwa, zwiĢzków gmin, zwiĢzków powiatów, wójta, burmistrza (prezydenta
miasta), starostħ, marszałka województwa oraz kierowników słuŇb, inspekcji i straŇy
działajĢcych w imieniu wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starosty lub marszałka
województwa, a ponadto samorzĢdowe kolegia odwoławcze.
Rozdział 2
Zasady ogólne
Art. 6. Organy administracji publicznej działajĢ na podstawie przepisów prawa.
Art. 7. W toku postħpowania organy administracji publicznej stojĢ na straŇy praworzĢdnoĻci i
podejmujĢ wszelkie kroki niezbħdne do dokładnego wyjaĻnienia stanu faktycznego oraz do
załatwienia sprawy, majĢc na wzglħdzie interes społeczny i słuszny interes obywateli.
Art. 8. Organy administracji publicznej obowiĢzane sĢ prowadzię postħpowanie w taki
sposób, aby pogłħbiaę zaufanie obywateli do organów Paıstwa oraz ĻwiadomoĻę i kulturħ
prawnĢ obywateli.
Art. 9. Organy administracji publicznej sĢ obowiĢzane do naleŇytego i wyczerpujĢcego
informowania stron o okolicznoĻciach faktycznych i prawnych, które mogĢ mieę wpływ na
ustalenie ich praw i obowiĢzków bħdĢcych przedmiotem postħpowania administracyjnego.
Organy czuwajĢ nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczĢce w postħpowaniu nie poniosły
szkody z powodu nieznajomoĻci prawa, i w tym celu udzielajĢ im niezbħdnych wyjaĻnieı i
wskazówek.
Art. 10. § 1. Organy administracji publicznej obowiĢzane sĢ zapewnię stronom czynny udział
w kaŇdym stadium postħpowania, a przed wydaniem decyzji umoŇliwię im wypowiedzenie siħ
co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych ŇĢdaı.
§ 2. Organy administracji publicznej mogĢ odstĢpię od zasady okreĻlonej w § 1 tylko w
przypadkach, gdy załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze wzglħdu na niebezpieczeıstwo dla
Ňycia lub zdrowia ludzkiego albo ze wzglħdu na groŇĢcĢ niepowetowanĢ szkodħ materialnĢ.
§ 3. Organ administracji publicznej obowiĢzany jest utrwalię w aktach sprawy, w drodze
adnotacji, przyczyny odstĢpienia od zasady okreĻlonej w § 1.
Art. 11. Organy administracji publicznej powinny wyjaĻniaę stronom zasadnoĻę przesłanek,
którymi kierujĢ siħ przy załatwieniu sprawy, aby w ten sposób w miarħ moŇnoĻci doprowadzię
do wykonania przez strony decyzji bez potrzeby stosowania Ļrodków przymusu.
Art. 12. § 1. Organy administracji publicznej powinny działaę w sprawie wnikliwie i szybko,
posługujĢc siħ moŇliwie najprostszymi Ļrodkami prowadzĢcymi do jej załatwienia.
§ 2. Sprawy, które nie wymagajĢ zbierania dowodów, informacji lub wyjaĻnieı, powinny byę
załatwione niezwłocznie.
Art. 13. § 1. Sprawy, w których uczestniczĢ strony o spornych interesach, mogĢ byę
załatwiane w drodze ugody sporzĢdzonej przed organem administracji publicznej (ugoda
administracyjna).
§ 2. Organ administracji publicznej, przed którym toczy siħ postħpowanie w sprawie,
powinien w tych przypadkach podejmowaę czynnoĻci skłaniajĢce strony do zawarcia ugody.
Art. 14. § 1. Sprawy naleŇy załatwiaę w formie pisemnej.
§ 2. Sprawy mogĢ byę załatwiane ustnie, gdy przemawia za tym interes strony, a przepis
prawa nie stoi temu na przeszkodzie. TreĻę oraz istotne motywy takiego załatwienia powinny
byę utrwalone w aktach w formie protokołu lub podpisanej przez stronħ adnotacji.
Art. 15. Postħpowanie administracyjne jest dwuinstancyjne.
Art. 16. § 1. Decyzje, od których nie słuŇy odwołanie w administracyjnym toku instancji, sĢ
ostateczne. Uchylenie lub zmiana takich decyzji, stwierdzenie ich niewaŇnoĻci oraz
wznowienie postħpowania moŇe nastĢpię tylko w przypadkach przewidzianych w kodeksie
lub w ustawach szczególnych.
§ 2. Decyzje mogĢ byę zaskarŇane do sĢdu administracyjnego z powodu ich niezgodnoĻci z
prawem, na zasadach i w trybie okreĻlonych w odrħbnych ustawach.
Rozdział 3
Organy wy Ň szego stopnia i organy naczelne
Art. 17. Organami wyŇszego stopnia w rozumieniu kodeksu sĢ:
1) w stosunku do organów jednostek samorzĢdu terytorialnego - samorzĢdowe kolegia
odwoławcze, chyba Ňe ustawy szczególne stanowiĢ inaczej,
2) w stosunku do wojewodów - właĻciwi w sprawie ministrowie,
3) w stosunku do organów administracji publicznej innych niŇ okreĻlone w pkt 1 i 2 -
odpowiednie organy nadrzħdne lub właĻciwi ministrowie, a w razie ich braku - organy
paıstwowe sprawujĢce nadzór nad ich działalnoĻciĢ,
4) w stosunku do organów organizacji społecznych - odpowiednie organy wyŇszego stopnia
tych organizacji, a w razie ich braku - organ paıstwowy sprawujĢcy nadzór nad ich
działalnoĻciĢ.
Art. 18. Organami naczelnymi w rozumieniu kodeksu sĢ:
1) w stosunku do organów administracji rzĢdowej, organów jednostek samorzĢdu
terytorialnego, z wyjĢtkiem samorzĢdowych kolegiów odwoławczych, oraz organów
paıstwowych i samorzĢdowych jednostek organizacyjnych - Prezes Rady Ministrów lub
właĻciwi ministrowie,
2) w stosunku do organów paıstwowych innych niŇ okreĻlone w pkt 1 - odpowiednie
organy o ogólnokrajowym zasiħgu działania,
3) w stosunku do organów organizacji społecznych - naczelne organy tych organizacji, a w
razie braku takiego organu - Prezes Rady Ministrów lub właĻciwi ministrowie sprawujĢcy
zwierzchni nadzór nad ich działalnoĻciĢ.
Rozdział 4
Wła Ļ ciwo Ļę organów
Art. 19. Organy administracji publicznej przestrzegajĢ z urzħdu swojej właĻciwoĻci rzeczowej
i miejscowej.
Art. 20. WłaĻciwoĻę rzeczowĢ organu administracji publicznej ustala siħ według przepisów o
zakresie jego działania.
Art. 21. § 1. WłaĻciwoĻę miejscowĢ organu administracji publicznej ustala siħ:
1) w sprawach dotyczĢcych nieruchomoĻci - według miejsca jej połoŇenia; jeŇeli
nieruchomoĻę połoŇona jest na obszarze właĻciwoĻci dwóch lub wiħcej organów, orzekanie
naleŇy do organu, na którego obszarze znajduje siħ wiħksza czħĻę nieruchomoĻci,
2) w sprawach dotyczĢcych prowadzenia zakładu pracy - według miejsca, w którym zakład
pracy jest, był lub ma byę prowadzony,
3) w innych sprawach - według miejsca zamieszkania (siedziby) w kraju, a w braku
zamieszkania w kraju - według miejsca pobytu strony lub jednej ze stron; jeŇeli Ňadna ze
stron nie ma w kraju zamieszkania (siedziby) lub pobytu - według miejsca ostatniego ich
zamieszkania (siedziby) lub pobytu w kraju.
§ 2. JeŇeli nie moŇna ustalię właĻciwoĻci miejscowej w sposób wskazany w § 1, sprawa
naleŇy do organu właĻciwego dla miejsca, w którym nastĢpiło zdarzenie powodujĢce
wszczħcie postħpowania, albo w razie braku ustalenia takiego miejsca - do organu
właĻciwego dla obszaru dzielnicy ĺródmieĻcie w m. st. Warszawie.
Art. 22. § 1. Spory o właĻciwoĻę rozstrzygajĢ:
1) miħdzy organami jednostek samorzĢdu terytorialnego, z wyjĢtkiem przypadków
okreĻlonych w pkt 2-4 - wspólny dla nich organ wyŇszego stopnia, a w razie braku takiego
organu - sĢd administracyjny,
2) miħdzy kierownikami słuŇb, inspekcji i straŇy administracji zespolonej tego samego
powiatu, działajĢcych w imieniu własnym lub w imieniu starosty - starosta,
3) miħdzy organami administracji zespolonej w jednym województwie nie wymienionymi w
pkt 2 - wojewoda,
4) miħdzy organami jednostek samorzĢdu terytorialnego w róŇnych województwach w
sprawach naleŇĢcych do zadaı z zakresu administracji rzĢdowej - minister właĻciwy do
spraw administracji publicznej,
5) (skreĻlony),
6) miħdzy wojewodami oraz organami administracji zespolonej w róŇnych województwach -
minister właĻciwy do spraw administracji publicznej,
7) miħdzy wojewodĢ a organami administracji niezespolonej - minister właĻciwy do spraw
administracji publicznej po porozumieniu z organem sprawujĢcym nadzór nad organem
pozostajĢcym w sporze z wojewodĢ,
8) miħdzy organami administracji publicznej innymi niŇ wymienione w pkt 1-4, 6 i 7 -
wspólny dla nich organ wyŇszego stopnia, a w razie braku takiego organu - minister właĻciwy
do spraw administracji publicznej,
9) miħdzy organami administracji publicznej, gdy jednym z nich jest minister - Prezes Rady
Ministrów.
§ 2. (4) Spory kompetencyjne miħdzy organami jednostek samorzĢdu terytorialnego a
organami administracji rzĢdowej rozstrzyga sĢd administracyjny.
§ 3. Z wnioskiem o rozpatrzenie sporu przez sĢd administracyjny moŇe wystĢpię:
1) strona,
2) organ jednostki samorzĢdu terytorialnego lub inny organ administracji publicznej,
pozostajĢce w sporze,
3) minister właĻciwy do spraw administracji publicznej,
4) minister właĻciwy do spraw sprawiedliwoĻci, Prokurator Generalny,
5) Rzecznik Praw Obywatelskich.
Art. 23. Do czasu rozstrzygniħcia sporu o właĻciwoĻę organ administracji publicznej, na
którego obszarze wynikła sprawa, podejmuje tylko czynnoĻci nie cierpiĢce zwłoki ze wzglħdu
na interes społeczny lub słuszny interes obywateli i zawiadamia o tym organ właĻciwy do
rozstrzygniħcia sporu.
Rozdział 5
Wył Ģ czenie pracownika oraz organu
Art. 24. § 1. Pracownik organu administracji publicznej podlega wyłĢczeniu od udziału w
postħpowaniu w sprawie:
1) w której jest stronĢ albo pozostaje z jednĢ ze stron w takim stosunku prawnym, Ňe wynik
sprawy moŇe mieę wpływ na jego prawa lub obowiĢzki,
2) swego małŇonka oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia,
3) osoby zwiĢzanej z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli,
4) w której był Ļwiadkiem lub biegłym albo był lub jest przedstawicielem jednej ze stron,
albo w której przedstawicielem strony jest jedna z osób wymienionych w pkt 2 i 3,
5) w której brał udział w niŇszej instancji w wydaniu zaskarŇonej decyzji,
6) z powodu której wszczħto przeciw niemu dochodzenie słuŇbowe, postħpowanie
dyscyplinarne lub karne,
7) w której jednĢ ze stron jest osoba pozostajĢca wobec niego w stosunku nadrzħdnoĻci
słuŇbowej.
§ 2. Powody wyłĢczenia pracownika od udziału w postħpowaniu trwajĢ takŇe po ustaniu
małŇeıstwa (§ 1 pkt 2), przysposobienia, opieki lub kurateli (§ 1 pkt 3).
§ 3. BezpoĻredni przełoŇony pracownika jest obowiĢzany na jego ŇĢdanie lub na ŇĢdanie
strony albo z urzħdu wyłĢczyę go od udziału w postħpowaniu, jeŇeli zostanie
uprawdopodobnione istnienie okolicznoĻci nie wymienionych w § 1, które mogĢ wywołaę
wĢtpliwoĻę co do bezstronnoĻci pracownika.
§ 4. WyłĢczony pracownik powinien podejmowaę tylko czynnoĻci nie cierpiĢce zwłoki ze
wzglħdu na interes społeczny lub waŇny interes stron.
Art. 25. § 1. Organ administracji publicznej podlega wyłĢczeniu od załatwienia sprawy
dotyczĢcej interesów majĢtkowych:
1) jego kierownika lub osób pozostajĢcych z tym kierownikiem w stosunkach okreĻlonych w
art. 24 § 1 pkt 2 i 3,
2) osoby zajmujĢcej stanowisko kierownicze w organie bezpoĻrednio wyŇszego stopnia lub
osób pozostajĢcych z nim w stosunkach okreĻlonych w art. 24 § 1 pkt 2 i 3.
§ 2. Przepis art. 24 § 4 stosuje siħ odpowiednio.
Art. 26. § 1. W przypadku wyłĢczenia pracownika (art. 24) jego bezpoĻredni przełoŇony
wyznacza innego pracownika do prowadzenia sprawy.
§ 2. W przypadku wyłĢczenia organu sprawħ załatwia:
1) w okolicznoĻciach przewidzianych w art. 25 § 1 pkt 1 - organ wyŇszego stopnia nad
organem załatwiajĢcym sprawħ,
2) w okolicznoĻciach przewidzianych w art. 25 § 1 pkt 2 - organ wyŇszego stopnia nad
organem, w którym osoba wymieniona w tym przepisie zajmuje stanowisko kierownicze.
Organ wyŇszego stopnia moŇe do załatwienia sprawy wyznaczyę inny podległy sobie organ.
W razie gdy osobĢ wymienionĢ w art. 25 § 1 pkt 2 jest minister albo prezes samorzĢdowego
kolegium odwoławczego, organ właĻciwy do załatwienia sprawy wyznacza Prezes Rady
Ministrów.
§ 3. JeŇeli wskutek wyłĢczenia pracowników organu administracji publicznej organ ten stał
siħ niezdolny do załatwienia sprawy, stosuje siħ odpowiednio § 2.
Art. 27. § 1. Członek organu kolegialnego podlega wyłĢczeniu w przypadkach okreĻlonych w
art. 24 § 1. O wyłĢczeniu tego członka w przypadkach okreĻlonych w art. 24 § 3 postanawia
przewodniczĢcy organu kolegialnego lub organu wyŇszego stopnia na wniosek strony,
członka organu kolegialnego albo z urzħdu.
§ 2. JeŇeli wskutek wyłĢczenia członków organu kolegialnego organ ten stał siħ niezdolny do
podjħcia uchwały z braku wymaganego quorum, stosuje siħ odpowiednio przepisy art. 26 § 2.
§ 3. JeŇeli samorzĢdowe kolegium odwoławcze wskutek wyłĢczenia jego członków nie moŇe
załatwię sprawy, minister właĻciwy do spraw administracji publicznej wyznacza do
załatwienia sprawy inne samorzĢdowe kolegium odwoławcze.
Art. 27a. (skreĻlony).
Rozdział 6
Zgłoś jeśli naruszono regulamin