Diagnoza_i_terapia_dzieci.pdf

Diagnoza i terapia dzieci z zespołem ADH i ADHD

Każdy nauczyciel podejmujący pracę z nową grupą dzieci stara się już w

pierwszych dniach pracy wyłonić dzieci pochodzące z grup ryzyka. Najłatwiej i

najszybciej zauważa się dzieci z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z

zaburzeniami koncentracji uwagi zwanych dalej ADHD. Są to dzieci, o których

potocznie mówimy „nie może usiedzieć w miejscu”. Ich zachowanie nie wynika

jednak ze złej woli. Cały czas trwają badania nad przyczynami takiego

zachowania.

Neurolodzy, psycholodzy, psychiatrzy dopatrują się przyczyn w

mikrouszkodzeniach mózgu, przewlekłych (nawet ciążowych) zatruciach

ołowiem, barwnikami, salicylanami, konserwantami i w błędach

wychowawczych. Stwierdzono u tych dzieci zaburzenia równowagi pomiędzy

noradrenaliną a dopaminą.

Rozpoznanie u dziecka zespołu ADH (zespół nadpobudliwości ruchowej) lub

ADHD (zespół nadpobudliwości ruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi)

przebiega w kilku etapach. Przy diagnozowaniu bierze się pod uwagę:

- informacje, od co najmniej dwóch niezależnych osób, np. rodzice i

nauczyciel

- rozmowy z dzieckiem

- obserwacje zachowania dziecka

- obiektywną ocenę ruchliwości przeprowadzoną w pomieszczeniu z

jednostronnym lustrem zawierającą też elektroniczny pomiar aktywności

ręki, stopy lub pomiar stabilności (tzw. aktometria, pedometria,

stabilometria) przeprowadzony w pomieszczeniu z podłogą, która posiada

dwa czynniki ruchu

- obiektywną ocenę uwagi przeprowadzoną

- komputerowym testem uwagi ciągłej

- skalą i kwestionariuszami diagnostycznymi ,np Connersa

- testami psychologicznymi

- badania pediatryczne i neurologiczne

- badania pomocnicze i wykluczające np. EEG, CT (tomografia

komputerowa), MRI (rezonans magnetyczny)

Amerykańscy badacze ( Schmidt, Jensen, Swanson, Gillberg, Bhatia) sprawdzili

częstość występowania zespołów na świecie. Okazało się, że:

u dzieci 3-4 letnich problem dotyczy od 1-5% dzieci

3-12 lat - do 30%

3-18 lat - 10%

populacja dzieci miejskich

3-12 lat - 18%

populacja dzieci na wsi

3-12 lat - 4,6%

Przeprowadzone badania w Polsce nie rozgraniczają grup wiekowych i

wskazują na występowanie zespołów u 3-10% dzieci.

Zróżnicowano nawet dominację objawów ze względu na płeć. U

chłopców zauważa się przewagę agresji i nadruchliwości, u dziewczynek

przewagę zaburzeń uwagi i koncentracji.

Objawy kliniczne zespołu ADHD usystematyzowano wg rodzajów

zaburzeń:

- zaburzenia koncentracji

- nie skupia uwagi

- błędy z niedbałości

- wydaje się, że nie słucha co do niego mówimy

- zapomina o prostych czynnościach lub poleceniach

- łatwo się rozprasza

- nie kończy rozpoczętego zadania

- ociąga się z rozpoczęciem zadań planowych

- źle organizuje sobie pracę

- zaczyna kilka rzeczy na raz

- gubi przedmioty

- zaburzenia popędliwości (impulsywność)

- reaguje natychmiast, bije się z innymi, niszczy zabawki

- nie słucha do końca, przeszkadza

- ciągle wtrąca się do rozmowy

- ma na każdy temat swoje zdanie, zwykle nieprzemyślane

- nadruchliwość

- nie usiedzi w miejscu

- miewa tiki, stereotypie ruchowe

- chodzi po klasie

- dotyka, przestawia przedmioty, wchodzi do obcych pomieszczeń

- ciągle mówi

- mało śpi

- nie lubi spokojnych gier, zabaw, malowania

Terapię należy przeprowadzać kompleksowo. Lekarze zapewniają pomoc

farmakologiczną, specjaliści (psycholog, pedagog, neurologopeda) prowadzą

zajęcia terapeutyczne, którymi obejmują zarówno dzieci, jak i rodziców. W

pracy z tymi dziećmi najważniejszymi zaleceniami są:

KONSEKWENCJA

STAŁY RYTM DNIA

SYSTEMATYCZNOŚĆ

DŁUGOTRWAŁOŚĆ

Nauczyciel, który w swojej grupie pracuje z dzieckiem przejawiającym

wcześniej omówione symptomy zachowań powinien w pierwszej kolejności

odpowiedzieć sobie na pytanie „Czy mój stosunek do tego dziecka jest taki sam,

jak do innych dzieci?”

Rozmowa z rodzicami wyjaśni sprawę, czy dziecko jest zdiagnozowane i

poddane terapii. Jeżeli nie, należy podjąć odpowiednie kroki, jeżeli tak – należy

uzbroić się w cierpliwość i systematycznie, konsekwentnie i długotrwale

pracować z takim dzieckiem, starając się jak najczęściej wykorzystywać w

stosunku do dziecka wzmacnianie pozytywne .

Optymalnym miejscem nauczania dziecka z ADHD jest mało liczna klasa o

charakterze integracyjnym, najlepiej z dwójką nauczycieli. W warunkach

normalnej, osiedlowej szkoły ten wymóg jest praktycznie niemożliwy do

zrealizowania. Nauczyciel musi poradzić sobie z dzieckiem w takich

warunkach, w jakich pracuje. Może jednak wspomóc się innymi działaniami.

Najważniejszą rzeczą jest opracowanie jasno sformułowanego regulaminu ,

który powinien wisieć w widocznym miejscu w klasie. Dziecko musi znać

zasady postępowania obowiązujące w klasie. Ułatwi to nauczycielowi

konsekwentną kontrolę dyscypliny i natychmiastową reakcję na niewłaściwe

zachowanie dziecka. W systemie kar nie należy stosować ograniczeń w

zabawie i ćwiczeniach fizycznych, a uwagi krytyczne wypowiadać tylko po

bardzo poważnych przewinieniach, aby ograniczyć ilość informacji

napływających do dziecka.

Dobrze jest posadzić dziecko blisko nauczyciela , obok ucznia, który jest

zorganizowany, zdyscyplinowany i chętny do pomocy. Podczas pracy w

grupach dobrze jest łączyć dzieci o różnych umiejętnościach, aby same

korygowały negatywne zachowania rówieśników.

Nauczyciel powinien umożliwić dziecku nadpobudliwemu rozładowanie

swoich emocji poprzez przydział dodatkowych obowiązków w postaci

przyniesienia kredy , zmoczenia gąbki itp.

Bardzo ważna jest też systematyczna kontrola pracy dziecka i to nie tylko w

szkole, ale w ramach współpracy z rodzicami, także w domu. Umożliwi to

naszemu uczniowi odniesienie sukcesu , który jest niezbędnym elementem

pracy z dziećmi dotkniętymi omawianym zespołem.

Bibliografia:

1. J.Comi-Wielowiejska, Wirujące dzieci, „Newsweek”2001 nr 13.

2. M.Fiejdasz, K.Romanowska, O.Skwiecińska, Odrzucone przez szkołę, „Newsweek”2001

nr 13.

3. B.Pietkiewicz, Diabły za szklaną ścianą, „Polityka”, listopad 2001

4. T.Wolańczyk, A.Kołakowski, M.Skotnicka, Nadpobudliwość psychruchowa u dzieci,

Lublin 1999, „Bifolium”.

5. B.Patycka, Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji

uwagi.„Życie Szkoły”, wrzesień 2002

6. notatki własne ze szkolenia w WCIES „ dzieci z zaburzeniami ADHD”.

Opracowała :

mgr Monika Stańczyk

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: