Wykład 1
Rozwój lokalny- proces, w którym władze lok. oraz org. sąsiedzkie angażują się w celu stymulowania utrzymania działalności gosp. i poziomu zatrudniania na istniejącym poziomie(E. Blakely). Ma on msce , gdy zharmonizowanie i systematyczne działanie społ. lokalnej, władzy lok. oraz pozostałych podmiotów funkcjonujących w gminie zmierza do nowych i poprawy istniejących.
Rozwój regionalny:(pomiędzy aspektami zachodzą wzajemne relacje);aspekt ekonomiczny/aspekt społeczny( rozwój zrównoważony i trwały)/aspekt postępu technicznego/aspekt ekologiczny
Czynniki rozwoju regionalnego i lokalnego:+potrzeby mieszkańców, jednostek gospodarczych
+zasoby i walory lokalnego śr. naturalnego np. czystość obszaru itp.+zagospodarowanie instytucjonalne+potencjał gospodarczy, techniczny, kadrowy, naukowy+poziom edukacji społeczeństwa+tradycje kulturowe i produkcyjne+aktywność społeczeństwa+sprzyjające rozwojowi i inicjatywom lokalne przepisy prawa oraz nastawienie władz lokalnych do podejmowania inicjatyw.+Zasoby instytucjonalne w tym instytucje otoczenia lokalnego
infrastruktura: 1)techniczna:drogi, wodociągi itd.2)społeczna: placówki szkolnictwa,zdrowia,kulturalne
Bariery rozwoju regionalnego:
bariery ekonomiczne:m. in. związane z niedostatecznym poziomem produkcji, wysokim bezrobociem, niedostatkiem kapitału, niedoinwestowaniem, złą struktura gałęziową gospodarki.
Bariery społeczne: m. in. błędne unormowania prawno administracyjne, nieprawidłowości organizacyjne, bariery demograficzne( np. negatywne tendencje w ruchu naturalnym ludności, niedostateczny poziom kultury społecznej, akceptacja dla niewłaściwych norm postępowania, bariery konsumpcji)
bariery techniczne i technologiczne: m. in. niedorozwój infrastruktury tech., wysoki poziom zużycia aparatu wytwórczego, przestarzałe metody prod., słabe zaplecze badawczo rozwojowe.
Bariery ekologiczne: m. in. brak, niedostateczna jakość zasobów nat., bariera rozwoju ekologicznego( ryzyko katastrofy ekologicznej)
barier techniczne i ekonomiczne są łatwiejsze do złagodzenia/barier społeczne- związane są bowiem z mentalnością ludzi.
Wskaźniki rozwoju lokalnego i regionalnego:wys. dochodów samorządów lokalnych+wys. Doch. gospodarstw dom. i przecietnej płacy+stopa bezrobocia+wielkość bezrobocia w stopach bezwzgl.+poziom wykształcenia +przeciętna długość życia+stan komponentów środowiska+infrastruktura tech.+dostępność urządzeń oraz usług z zakresu infras.społecznej+mieszkania oddawane do użytku
Typy rozwoju lokalnego:1)endogeniczny- bazuje na wykorz. przez lok. instytucje zasobów lokal., gospodarka zamknięta.2)Egzogeniczny- wykorzystanie zasobów zew. przez uczestników zew. np. na terenie miasta powstaje nowa sieć handlowa.3)Pobudzający- zaangażowanie podmiotów zewnętrznych wykorzystujących zasoby lokalne4)przyciągający- przyciąganie przez podmioty lokalne(miejscowe) zasobów zew. np. dofinansowywanie gmin.
Wykład 2
konkurencyjność- „ zdolność do osiągania sukcesu w gosp. rywalizacji, zdolność do ekspansji lokowania na rynku między. dóbr usług przy jednoczesnym zapewnieniu realnego wzrostu dochodów ludn.w długim okresie.”
konkurencyjność regionów- zdolność regionów do przystosowywania się do zmieniających się warunków, pod kątem utrzymania lub poprawy pozycji w toczącym się również między regionami współzawodnictwie.
Czynniki konkurencyjności regionu obejmują: +zmniejszenie luki technologicznej mierzone wzrostem ilości i wykorzystania patentów mających bezpoś.wpływ na poziom innowacyjności.+Wspieranie małej i średniej przedsięb. odgrywającej główną rolę w tworzeniu nowych msc pracy i przeciwdziałaniu bezrobociu.+Wzrost bezpoś. inwestycji zagranicznych wprow. nowe produkty, technologie, i pośrednio wymuszające podnoszenie kwalifikacji siły rob.+rozbudowa inf.. transportu podnosząca dostępność i możliwość rozszerzenia rynków zbytu+ułatwienie dostępu do źródeł energii, co przyczynia się do zmn. dysproporcji między obszarami cent. i peryferyjnymi.+Zmniejsz.dysproporcji w kapitale ludzkim obejmującym poziom wyksz., stan zdrowia i opieki społ., poprawa stanu w tym zakresie podnosi aktywność i zaangażowanie ludności w polepszaniu warunków życia.+Rozbudowa instytucji w otoczeniu biznesu, tworząc aktywną sieć firm wspierających przedsięb. i transfer technologii+wspieranie działań adm.i publicznej poprzez korzystne zamiany zasad ..?+umiejętność korzystania z funduszy UE traktowanych jako bodziec i szansa dla wszystkich uczestników zaangażowanych w rozwój regionu.
Wzrost konkurencyjności regionu- oddziaływanie na zamiany struktury gosp. i poprawę sytuacji wszystkich wojew. w Polsce pod względem regionów europ. w zakresie:(czynniki te decydują o sile gospodarek państw i reginów):1)produktywności gospodarki.2)wydajności pracy.3)tworzenia i absorpcji innowacji.4)wykształcenia mieszkańców
5)dochodów ludności.6)ilości i jakości infrastruktury technicznej.
Tempo wzrostu PKB->(na mieszkańca poszczególnych woj. w Polsce w stosunku do średniej wspólnotowej)miernik konkurencyjności regionów
NUTS- obejmuje wszystkie kraje członkowskie od 2003r., funkcjonuje stabilnie./zbieranie, harmonizacja, udostępnienia danych, umożliwia porównywania efektów działalności gospodarczej.
To jednolita, pięciostopniowa kategoryzacja jednostek terytorialnych państw:
NUTS: 0) terytorium kraju, 1)region(makroregiony)- 6;2)województwa 16;3)podregiony 66;4) powiaty i miasta na prawach powiatu-379;5) gminy 1478 w tym gminy miejskie na pr. Pow.-65
Makroregiony::północny/ płn-zach/ centralny/ płd- zach./ wsch./ płd./
państwa unitarne- państwo jako całość, wewn. jednolitość, poszczególne elementy skład. są podporz. jednostkom centralnym, wszystkie jednostki są takie same pod względem org.
państwa federalne-
Podstawy prawne funkcjonowania samorządu terytorialnego w Polsce:+konstytucja RP z 2. 04. 1997+europejska karta samorządu terytorialnego ratyfikowana przez Polskę w 1994r.+Ustawa z 8 marca 1990r. O samorządzie gminnym+ustawa z 5 czerwca 1998r. O samorządzie powiatowym +ustawa z 5 czerwca 1998r. O samorządzie województwa
podział terytorialny- względnie trwałe rozczłonowanie podziału państwa dla pewnej grupy lub tylko określonych pańs.jednostek org. a nawet jednostek nie państwowych./Zasadniczy podział terytorialny- trójstopniowy/podział pomocniczy- gminy na sołectwa i miasta na dzielnice/podział specjalny- np. pododdziały dla potrzeb administracji skarbowej czy wojskowej.
Samorząd terytorialny- (regionalna) wspólnota samorządowa utworzona z mocy prawa przez mieszkańców danego obszaru oraz odpowiednie terytorium. Samorządy wykonują zadania publ. o znaczeniu terytorialnym mające na celu zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty.
Konstytucyjne zasady funkcjonowania samorządów:1)zasada pomocniczości- zadania, które mogą być realizowane przez jedn. nie powinny być realizowane przez państwo.2)Zasada samodzielności- jednostki sam. Ter. Są samodzielne, samodzielność podlega ochronie sądowej;jednostki są niezależne od wojewody; nie są zhierarchizowane3)zasada domniemania właściwości sam. Ter.- w przypadku, gdy przepis ustawy nie zastrzega wyraźnie właściwości co do załatwiania danej sprawy dla adm. Państ., to sprawa ta należy do właściwości sam. Ter., natomiast w razie wątpliwości co do właściwości wewnętrznej systemu sam. ter. Istnieje zasada domniemania właściwości gminy.
Cechy samorządu:+korporacyjny charakter- polega na zapewnieniu grupom społ. prawa do zarządzania ich sprawami+obligatoryjny udział w wykonywaniu sam.- członkiem korporacji samoż. staje się z mocy ustawy, a nie na podstawie aktu własnej woli.+sam. Ter wykonuje zad. z zakresu adm. Publ.-charakter rodzajowy, wykonuje zadania własne i ma własną odpowiedzialność+jest struktura zdecentralizowaną- nadzór nad jego działal. jest dozwolony pod hasłem legalizmu.+Żaden sam. nie jest organizacją autonomiczną;musi liczyć się z przepisami prawa; nie może prowadzić samodzielnej polityki zagranicznej.
GMINA- pod.jednostka najniższego szczebla zasadniczego 3- stopniowego podziału terytorialnego państwa.; wspólnota samoż. oraz odpowiednie terytorium tj. obszar możliwie jednolity ze względu na więzi społeczne i gospodarcze zapewniające zdolność wykonywania zadań pub.. Nie można zakładać, że granicy gminy są niezmienne.
Gmina:+wiejska- nie zawiera miasta w swoim terytorium+miejsko- wiejska- miasto + kilka(naście) wsi+miejska- administracyjne granice miasta ; gmina o statusie miasta
Organy gminy:+rada gminy: władza uchwałodawcza i kontrolna+wójt(wiejska), burmistrz(miasto do 100tys.), prezydent miasta(>100tys.): władza wykonawcza+urząd gminy: system administracji
Do wyłącznej właściwości rady gminy należą:+uchwalanie statutu gminy+ustalanie wynagrodzenia wójta, stanowienie o kierunkach jego dział.; przyjmowanie sprawozda. z jego działal.+powoływanie i odw. skarbnika gminy; który jest głównym księgowym budżetu- na wniosek wójta+uchw. budżety gminy, rozpatrywanie sprawozda. z jego wyk. oraz podejm.uchwały w sprawie udzielenia/nie udzielenia absolutorium z tego tytułu.+Uchw. studium uwarunkowań i kierunków zagosp. Przest.o gminy oraz mscowych planów zagosp.przest..+Uchw. programów gospod.+uchw. zakresu działania jedno. pomocniczych; zasad przekazywania im składników mienia do korzystania oraz przekazywania środków budżetowych na realizację zadań przez te jednostki+podej. uchwał w sprawie podatków i opłat+podejm. uchwał w sprawach majątkowych gminy przekraczających zakres zwykłego zarządu dotyczącego: gospodarowania nierucho.,emitowania obligacji, polityki pożyczkowo- kredytowej, zobowiązań w zakresie podejmowania inwestycji i remontów, organizacji spółek, udziałów i akcji wójta, tworzeniu,likwidacji i reorganizacji przedsiębiorstw, pożyczek udzielanych przez wójta.+Określanie wysokości sumy, do której wójt może samodzielnie zaciągać zobowiązania+podejm. uchwał w sprawie przyjęcia zadań+podejm. uchwał w sprawach współdziałania z innymi gminami oraz wydzielania na ten cel majątku+podejm. uchwał w sprawach współpracy ze społ.lokalnymi i regionalnymi innych państw+podejm. uchwał w sprawach nazw ulic, placów będących drogami publicznymi+nadawanie honorowego obywatelstwa gminy+podejm. uchwał w sprawach przydzielania stypendium
zadania wójta:(zastępce wyznacza premier):+przygotowywanie projektów uchwał rady gminy+określanie sposobu wykonywania uchwał+gospodarowanie mieniem komunalnym+wykonywanie budżetu+zatrudnianie i zwalnianie prac. Gmn. jednostek org.
Samorządowy interwencjonizm lokalny- kompleks oddziaływań władz gminy, które realizowane są poprzez różnorodne instrumenty, jakie wpływają na decyzję wew. i zew. podmiotów gosp.oraz innych jednostek i osób zw. z działalnością gosp....
annaa371