KSZTALTOWANIE SIĘ OSWIATY I TEORII PEDAGOGICZNYCH OD POLOWY XIX WIEKU I PIERWSZA POLOWA XX WIEKU.Wiek XIX intensywne badania psychologiczne w laboratoriach, odkrycia w dziedzinie wrażeń słuchowych i wzrokowych dokonał Helmholtz.Dokonują się narodziny psychologii naukowej.Wundt – założył w Lipsku pierwsza pracownie psychologii eksperymentalnej, prowadzone są naukowe badania nad pamięcią- prekursor – Ebbinghaus.Prowadzono badania nad procesami skojarzeniowymiRozwój teorii nad procesami odruchów warunkowych – PawłowBadania nad procesem uczenia się- świat – Neumann – polska – Błażek i Dawid.Nowe kierunki w psychologii – personalizm, psychoanaliza, harmoniom, behawioryzm, psychologia postaci.Rozwija się higiena szkolna ( ruch, pożywienie, czyste ciało)2 pol. XIX w – upowszechnianie prac ręcznych, zwłaszcza Szwedzi (slojd, bardzo użyteczna forma).Pojawiły się glosy krytyki starych metod nauczania ( główny jest nauczyciel – to negowano)Herbatd – lekcja odbywa się według ścisłego schematu.John Dewey – dziecko w centrum, nauka układana pod dziecko, nauka użyteczna ( fizyka, chemia)- Uczeń ma zakres wiedzy do zdobycia- Uczeń nie wie ze jest sprawdzany (rozmowa)- Rozwój indywidualny ucznia- Stworzenie człowieka myślącego- Krytyka szkoły tradycyjnejNOWE PRZESLANKI NOWEGO RUCHU PEDAGOGICZNEGOProces wychowania nie polega na urabianiu zgodnie z góry określonymi celami, ale na umożliwianiu rozwijania spontanicznych sil tkwiących w naturze dziecka.Skuteczność procesu dydaktycznego zapewniona będzie wtedy, gdy nauczanie tradycyjne, zastąpi się samorzutnym i samodzielnym zdobywaniem wiedzy w toku praktycznej działalności dziecka. Samorzutność i samodzielność wynika z zainteresowań dziecka i jego naturalnych zdolności do działania.Klasa szkolna oparta na zewnętrznej dyscyplinie, rygorze, schemacie organizacyjnym musi być zastąpiona luźnym zespołem ludzi, uczniów, którym treści i formy indywidualnej pracy nie narzuca ani urzędowy program ani nauczyciel.Uczeń skupia się na swoim zadaniu, tak długo jak to jest mu potrzebne ( nie ma dzwonków).POGLĄDY I KIERUNKI W XX WIEKUJOHN DEWEY• Propagował uspołecznienie amerykańskiego wychowania• Nadanie programom nauczenia profilaktycznego kierunku /przerost formy nad treścią/• Konieczność poznania przez młodzież nowych warunków społecznych przez powiązanie jej działalności z realnym życiem• Wychowanie a wynikające z tego również z tego nauczanie powinno odbywać się przez zabawy dziecięce i konstruowanie i posługiwanie się narzędziami pracy poprzez kontakt z przyrodą• Nauczyciel i wychowawca ma pobudzić aktywność dziecka• Uczenie przez działanie- obowiązek szkoły –progresywizm• Szkoła ma wyrabiać poczucie odpowiedzialności, wyzwalać inicjatywę uczniów, doprowadzać do rozwoju świadomości obywatelskiej i przygotować młodzież do współrządzenia krajem• Przełamanie izolacji szkoły od życia• Wyróżnił 3 stopnie nauczania:Ø Czynne zajęcia o charakterze społecznym Przyswojenie przez uczniówØ doświadczeń innych ludzi Wejrzenie w istotę faktów i wdrażanie do myśleniaØ naukowego• Stworzył koncepcję nauczania pod kierunek• Protest przeciwko mechanicznemu zdobywaniu wiedzy• Potępia werbalno-pamięciowe metody nauczania• Krytykuje nie uwzględnienie zainteresowań i uzdolnień uczniów w toku nauczania.Powstanie nowej metody projektów, która wprowadza w miejsce systemu klasowo-lekcyjnego tzw „projekty” jako ośrodki nauki i pracy dzieci. Upowszechnili je KILPATRYK i STIVENSONWyróżniamy 4 rodzaje projektów:1. projekt produkcyjny2. projekt konsumpcyjny3. projekt problemowy4. projekt sprawnościowyA) odmiana metody projektów jest nauką całościową ujmującą w sposób kompleksowy różne zagadnienia życiowe – przedstawiciel OTTOB) Metoda ośrodków zainteresowań – wychowanie do życia przez życie OWIDIUSZ DE CROLY wprowadził tematy związane z zainteresowaniem uczniówC) Metoda nauczania łącznego – zastąpieniem przedmiotów nauczania przez tzw „ośrodki, kręgi życia” człowieka – przedstawiciel LINKEPLAN DALTOŃSKI – Helen Parkhurst• Likwidacja systemu klasowo-lekcyjnego przedmiotowego schematu nauczania• Indywidualne uczenie się młodzieży w pracowniach szkolnych przez wykonywanie wybranych „przydziały pracy” zestawu zadańMETODA WINETKOWSKA /WINIETKI/ - Washburne• Wyodrębnienie w programie nauki „jednostek pracy” z uwzględnieniem zasady stopniowanie trudności• Rozwijanie twórczych sił jednostki z jej społecznym zespoleniem się ze środowiskiemSYSTEM MANNHEIMSKI – Sickinger• Oparty na koncepcji doboru uczniów do klas na podstawie wrodzonych uzdolnieńPLAN JENAJSKI – Peter Petersen• Realizowane w życiu szkoły zasad egzystencji wspólnoty częściowo przypominające rodzinęSZKOŁA GENEWSKA – Clapare’de• Teoria wychowania funkcjonalnego wg której życie psychiczne jest narzędziem tj funkcją życia organicznego, które przejawia się w działaniu ujawniającym zainteresowania i potrzeby• Wychowanie winno być funkcjonalne i być taką działalnością, która zaspokaja określone potrzeby. Zaspakajanie potrzeb ma wartość kształcącą.Jan Amos KOMEŃSKI – ( ur. 1592 r. - zm. 1670 r. ) - czeski pedagog, jeden z najwybitniejszych pedagogów europejskich- biskup braci czeskich- twórca nowożytnej dydaktyki- 1620 r. przeniósł się na Węgry, gdzie założył szkołę i wprowadził innowacje pedagogiczne- 1628 r. –m 1655 r. przebywał w Polsce w Lesznie Wlkp. - postulował zasadnicze zmiany ustroju szkolnego – jednolity system szkolny oraz przebudowę procesu nauczania - nie uznawał klas, systemów społecznych- uważał, że człowiek nie może być poddanym drugiego człowieka- każde dziecko ma prawo się uczyć- projektował szeroką reformę szkolnictwa - miał szeroką wizję nowej szkoły- szkoła miała być powszechna ( projekt ) i PANSOFICZNA dzięki czemu wszyscy mogliby wiedzieć o wszystkim- uważał, że szkoła musi być prowadzona w duchu humanizmu i tolerancji religijnej, co miało sprzyjać powstaniu kościoła jednoczącego wszystkie religie- miłość elementem nadrzędnym nauki kościoła- postulował nowe szkolnictwo, tj. jednolity ustrój szkoły dla wszystkich uczniów bez względu na stan klasowy - postulował, że dzieci powinny zaczynać naukę w szkole macierzystej* Szkoła elementarna – z językiem ojczystym, jako język wykładowy- językiem ojczystym posługiwano się czynnie, nie uczono na pamięć* Akademie – odpowiednik szkoły wyższej- w 1657 r. wydał „Wielką Dydaktykę”, w której przedstawił swoje credo pedagogiczne- stworzył wszystkie zasady i metody dydaktyczne używane do dzisiaj- 1658 r. wydał „Świat w obrazach” udowodnił, że nauczanie poglądowe jest najbardziejskuteczne ( tzn. pokazywać wiele obrazów a nie słów )- wydał podręczniki, w których zarzucił metodę pamięciowego nauczania- stworzył czytanki na tematy związane z życiem ucznia, z geografii, przyrody- odwoływał się do najbliższego życia uczniaZASADY PEDAGOGICZNE KOMEŃSKIEGO1. metoda i zasada poglądowości2. zasada przystępności w nauczaniu3. zasada świadomego i aktywnego udziału uczniów w procesie nauczania – uczenia się4. systematyczność wiedzy uczniów5. zasada trwałości wiedzy uczniów6. zasada operatywności wiedzy uczniów7. zasada wiązania teorii z praktykąHenryk PESTALOZZI – ( ur. 1746 r. – zm. 1827 r. ), Szwajcar- rozpoczął studia teologiczne, a potem studiował prawo w Kolegium CAROLINUM - działalność pedagogiczną rozpoczął w zakładzie rolniczo – wychowawczym NEUHOF, gdzie oprócz nauki młodzież szkolna uczyła się również praktycznych zajęć , np. chłopców zaznajamiano z uprawą rolnictwa, zaś dziewczynki zaznajamiano z pracami gospodarstwa domowego ( szycie, haftowanie, gotowanie itp. )- organizator szkół i zakładów wychowawczych dla sierot i dzieci opuszczonych- reformator programów i metod nauczania początkowego - wg Pestalozziego szkoła musi kłaść nacisk na rozwój sił moralno-intelektualnych i fizycznych - celem wychowania ma być wyrobienie wewnętrznej natury ludzkiej- do wykształcenia mają prawo wszyscy ludzie bez względu na klasę społeczną- podłożem wychowawczym jest rodzina, która uczy pozytywnych relacji między ludźmi- szkoła elementarna musi być kontynuatorem działań wychowawczych rodziny- dalszy rozwój i nauka w szkole średniej powinna być kontynuowana tylko wtedy, gdydziecko przejawia pewne zdolności- szkoła ma być narzędziem i ma uczyć wiadomości ogólnokształcących, tj. pisanie, czytanie- nauczyciel w trakcie nauczania miał utrzymywać atmosferę rodzinną w klasie, ma być wymagający ale jednocześnie musi znać naturę dziecka- STANZ zakład, w którym Pestalozzi upowszechniał wszystkie idee pedagogiczne- zrezygnował z moralizatorstwa - uważał, że wpływając swoją postawą moralną na wychowanków można w nich obudzić moralność- wprowadził rytmikę chóralną- lekcje były radosne- nauka odbywała się tylko w języku francuskim i niemieckimPESTOLOZZI twórca idei organicznego rozwoju !!!- uważał, że o rozwoju dziecka decydują 3 podstawowe siły:1. siła intelektualna = głowa2. siła fizyczna = ręka3. siła moralna = serce- jest twórcą teorii formalnego nauczania- przeciwstawił się metodom stosowanym w średniowieczu - punktem wyjścia do poznawania pojęć, cech i zjawisk jest liczba, kształt i słowo - punktem wyjścia w nauczaniu geometrii miała być linia prosta, koło, kwadrat, trójkąt,prostokąt – miało to być punktem wyjścia do rozumienia stosunków przestrzennych- napisał „Abecadło oglądu i i arytmetyki”- uważał, że małe dziecko powinno działać i uczyć się na konkretach tak długo, że może działać samodzielnie - oparł naukę małych dzieci na rzeczach im bliskich, rysunkach- dziecko nie może uczyć się na pamięć- należy kształtować postawy moralne, uczyć dziecko co należy robić a co nie- Pestalozzi został nazwany OJCEM WCZESNEJ EDUKACJI - założył szkoły średnie dla chłopców, zaś dla nauczycieli seminaria- uważał, że kobiety lepiej wychowują i uczą dzieci ( matka uczy dziecko miłości do ludzi i do świata )- stworzył pierwsze seminarium dla kobiet- napisał książkę „Jak Gertruda uczy swoje dzieci”FROEBEL - twórca systemu wychowania w ochronkach- stworzył cały system wych. przedszkolnego- nauczycielki zwano FROBELKI
nutka_ciszy00