jednostronna[1].doc

1 Przedmiot badań historii wychowania                                                                                                                                                                          Historia wychowania jest nauką o systemach szkolnych , sposobach i formach wychowania o genezie i etapach myśli. Do podstawowych met. bad. zaliczamy:1) analizę źródeł , które w sposób pośredni lub bezpośredni dotyczą wychowania w danym okresie 2) zakres chronologiczny : dolna granica dziejów, którymi powinna zajmować się hist. wych – odkąd pojawił się pierwszy człowiek rozumny                                                                                                      2 Polscy klasycy hist wych.                                                                                                                                                                                                                   Hugo Kołontaj, August III. Literatura : Karbowicz , Wolsztyn, Łukaszewicz, Marciniak, Stanisław Kot                                                                                            6 Wychowanie spartańskie                                                                                                                                                                                                    Każdy Spartanin już jako kilkudniowe dziecko był oddawany do oceny przed baczne oko sędziowskiej rady starszych, która decydowała, czy dany chłopak nadawał się na wojownika, czy też tenże los nie jest mu pisany. Zdrowi i dorodni chłopcy pozostawali w swoich domach rodzinnych pod opieką matki do siódmego roku życia. Potem trafiali oni do oddziałów dowodzonych przez ich starszych kolegów. Uczyli się czytania i rachowania oraz takiej bardzo przydatnej żołnierzowi cechy jak "mowa lakoniczna"(od Lakonii - nazwy Sparty), czyli odpowiadanie na pytanie krótko, najlepiej jednym słowem. Dbano przede wszystkim jednak o sprawność fizyczną chłopców, co się rozumie samo przez się, skoro mieli w przyszłości stanąć w szeregi wojsk spartańskich. Byli szkoleni, aby znosić ból bez jęków, skarg i narzekań, a z godną żołnierza miną i postawą. Głównie tą umiejętność mieli szansę ćwiczyć przy okazji licznych chłost, do których powód zawsze się gdzieś znalazł. Faktem jest bowiem, ze chłopcy ze spartańskiej szkoły nauczeni byli wszystkich dorosłych słuchać, obojętnie kim by nie byli. Każdy z uczniów posiadał jeden strój, bez zależności na porę roku, było to odzienie wykonane z bardzo szorstkiej szaty, a o obuwiu mogli już tylko pomarzyć. Posiłki nie należały w tamtejszych stołówkach do najobfitszych, a wręcz przeciwnie: bardzo skromne. Spano na posłaniu z trzciny, którą uprzednio sami musieli zerwać własnoręcznie. Po wkroczeniu do szeregów wojowników jeszcze przez dziesięć lat musieli mieszkać w koszarach, a jeśli ktoś się międzyczasie pobrał, swoją żonę widywał jedynie po kryjomu. Gdy już po tych dziesięciu latach pobytu wśród wojaków, mógł wreszcie taki Spartanin zamieszkać gdzie mu się podoba, nałożono nań obowiązek częstych posiłków w towarzystwie kolegów z oddziału, razem też spędzali wolny czas. W czasie bitwy żaden Spartanin nie mógł uciec, gdyż okazałby przez to tchórzostwo i odebrane by mu było obywatelstwo, a wśród ludu okryłby się niesławą. Istniało nawet powiedzenie, że wojownik spartański wraca "z tarczą" albo "na tarczy", czyli albo zwycięży, albo zostanie zabity. Właśnie dlatego podczas, gdy inne wojska opuściły Leonidasa w pamiętnej bitwie pod Termopile, wojska Sparty zostały do końca. Napis na pomniku na ich część odnosi się właśnie do tego prawa: nie wolno uciekać z pola bitwy.                                                                     7: gimnazjum , liceum, akademia                                                                                                                                                                                         Z nazw nadawanych nowożytnie różnym szkołom najdawniej pojawiła się nazwa gimnazjum. O ile jednak teraz oznacza ona szkołę średnią, o tyle w Starożytności greckiej, gdzie się pojawiła, oznaczała uczelnię doskonalącą ciało (stąd gimnastyka), a nie ducha - ten był kształcony przez indywidualnych pedagogów (oczywiście, kształcono jedynie chłopców). Prawdziwe wykształcenie zdobywane było tylko przez tych nielicznych, którzy zdecydowali się być uczonymi. Uczyli mianowicie kandydatów na parlamentarzystów, jak wygrywać publiczne dysputy, i to niezależnie od tego, jaka i czyja jest prawda Arystoteles. Miał on najpierw indywidualne doświadczenia dydaktyczne - był wychowawcą Aleksandra Wielkiego - później założył, w -335 roku, zakład naukowy pod nazwą Liceum. Nazwa ta znów nic nie znaczy - pochodzi od dzielnicy Aten, gdzie szkoła się mieściła. O tyle przerastała ona dzisiejsze licea, że miała pierwszą w Europie bibliotekę i że jej uczniowie pod dyktando Arystotelesa napisali nieprzebrane morze jego dzieł, tak cenionych przez następne 1500 lat. Liceum Arystotelesa (czy Akademię Platona) oddziela od następnych szkół czy uczelni odstęp czasu. Powstały w międzyczasie kościół chrześcijański (początkowo był jeden) stawia na indywidualne przyuczanie swoich adeptów, tak do sztuki czytania i pisania, jak też do wszelkich innych intelektualnych sprawności. W tej sytuacji następny krok należy do muzułmanów. Od hidżry, czyli ucieczki Mahometa z Mekki do Medyny (622 rok), aż do bitwy pod Poitiers (732 rok) Arabowie zajmowali się podbijaniem wszystkiego, co było, i to podbijaniem skutecznym. Dopiero zatrzymani na terenie dzisiejszej Francji zajęli się innymi rzeczami. Wśród nich niemal od początku znalazła się nauka. Ich system nauczania strukturalnie przypominał Akademię platońską, a realizujące go instytucje nazywały się Domami                                8 Wychowanie w Atenach                                                                                                         Obowiązek uczenia tylko dla chłopców , czytania , pisania , pływania i obowiązek posiadania swojego pedagoga w rodzinie (niewolnika) dla sierot pedagoga opłacało państwo. Dzieci ateńczyków poddawane były nauczaniu już od 7 roku życia , a dziewczęta pozostawały w domu pod opieką matki. W przebiegu 3 lat musiał opanować alfabet, czytanie, pisanie i rachunki, od 10 roku życia zapoznawanie się z historią , geografią, uczono gry i śpiewu.15-18 roku życia uczył się wychowania politycznego i polityki następnie odbywał obowiązkową służbę wojskową. Najzdolniejsi uczniowie mogli rozpocząć 10 letnie studia , a tylko nieliczni kontynuować dalsze 5 letnie studia a po 35 roku życia najzdolniejsi odbywali by 15 letnią praktyką w instytucjach wojskowych i cywilnych a po 50 przejść do grupy filozofów i rządców PLATON                                                                                                                                            

25. Szkolnictwo i oświata w zaborze austriackim
1817 - powstanie uniwersytetu we Lwowie, założenie nowego gimnazjum Lwów. Sącz. Bochnia. Szkolę rolną we Lwowie, w gimnazjum przesmykiem dodano kursy filozoficzne i teologiczne. Ossoliński tworzy we Lwowie zakład narodowy, który ma być ośrodkiem polskiego ruchu-narodowego i literackiego.. Zwolnienie cenzury sprzyjało-rozbudzeniu piśmiennictwa i teatru lwowskiego ( pierwsze komedie Fredry), Uniwersytet Lwowski wprowadza na filozofii język niemiecki jako wykładowy. Młodzież poddano ostremu dozorowi politycznemu, czemu sprzyjała organizacja uniwersytetów, którymi rządzili dyrektorzy studiów. Pod ich rządami uniwersytet trzymany był w takiej samej dyscyplinie jak szkoła średnia.-Rozciągali np. kontrolę nad spełnianiem praktyk religijnych przez młodzież.
Od 1833 -48 r. młodzież gnębiły rewizje, areszty i śledztwa.
Szkoły średnie ( nieliczne II gimnazjów i 2 realne) prowadzone wyłącznie po łacinie i niemiecku. Rozporządzenia rządu, który nie chciał wzrostu polskiej inteligencji ponad konieczne potrzeby ograniczał przyjmowanie młodzieży uboższej, zwłaszcza chłopskiej. Z gimnazjum korzystali tylko synowie szlachty, ruskie duchowieństwa, niemieckich urzędników i niewielu zamożnych żydów. Skrępowano wychowanie prywatne - nauczyciele musieli wykazywać się świadectwem nie tylko z nauk, ale i z prawomyślności. uczniowie, co miesiąc musieli zdawać egzamin w gimnazjum z bardzo wysokimi opłatami.
Szkolnictwo elementarne bardzo niski poziom począwszy od samych nauczycieli.
Szkółki wiejskie podlegały władzy konsystorzy biskupich. Większości z nich nie zasługiwało na tą nazwę.
Nauczycielem bywał organista lub zwyczajny chłop. Uczniowie uczyli się czytać na książce do modlitw lub
lichym elementarzem zwanym „groszowym”
Oświata - len region został pominięty przez falę ożywienia oświatowego.                                                   26. Szkolnictwu i oświata w zaborze rosyjskim
W początkach XIX w. największe możliwości rozwoju polskiej oświaty nauki otworzyły się w zaborze rosyjskim Car Aleksander l utworzył Ministerstwo Oświecenia Publicznego i przeprowadził reformę szkolnictwa ( 1804). Zgodnie z projektem Czartoryskiego cały obszar państwa podzielono na 6 okręgów naukowych, w którym kierownictwo miało spoczywać w rękach uniwersyteckich. Dzieło Komisji Edukacji Narodowej było tak wielkie, iż szkolnictwo w zaborze rosyjskim rozwijało się w jej duchu.
Ziemie włączone do Rosji po rozbiorze Polski wyodrębniono w odrębny okrąg szkolny - wileński, na którego czele stal A. J. Czartoryski. W okręgu rym rozpoczął się kilkunastoletni bujny rozwój oświat) polskiej.
W okręgu Wileńskim ( pod przewodnictwem Czartoryskiego) podjęto reformę szkoły Głównej Wileńskiej w oparciu o wzory KEN. W rezultacie podniesiono jej rangę i ustanowiono Cesarski Uniwersytet Wileński ( 1803), który stanowił instytucje nadzoru nad całym szkolnictwem okręgu szkolnego. Największy rozkwit uniwersytetu przypadł na lata 1815 - 1824. Kształcił on nie tylko młodzież, ale stanowił centrum życia kulturalnego.
Chlubną kartą Uniwersytetu Wileńskiego sianowi jego działalność w dziedzinie szkolnictwa średniego i elementarnego w obrębie kuratorium wileńskiego.
Zorganizowano nowoczesną zwartą sieć szkolną, tworząc w każdym mieście gubernialnym gimnazja, w miastach powiatowych- szkoły podstawowe, a w innych miastach i wsiach- szkoły parafialne. Program gimnazjów był nowoczesnym programem kształcenia, odpowiadający nowoczesnym tendencjom szkolnictwa europejskiego. Szkolnictwo elementarne borykało się z licznymi trudnościami, głównie natury finansowej.
W 1818 r. powstał Królewski Uniwersytet Warszawski ( działania Staszica).
Upadek powstania listopadowego spowodował ostre represje zaborcy wobec szkolnictwa polskiego.
W 183 1r. zamknięto Uniwersytet Warszawski. likwidacji uległo również Polskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk; likwidowano również inne szkoły wyższe ( dot. Królestwa Polskiego).
W 1832 r. zlikwidowano Uniwersytet Wileński pod zarzutem udziału młodzieży studenckiej w powstaniu; równocześnie likwidacji uległo liceum Krzemienieckie, zamknięto wszystkie szkoły polskie, elementarne i średnie, wprowadzono szkolnictwo rosyjskie. Represje dotknęły też polskie nauczycielstwo.
Na podstawie ustawy szkolnej w 1833 r. dokonano reorganizacji szkól średnich zbliżając ich strukturę cło organizacji szkolnej w cesarstwie; utworzono 8 - letnie gimnazja i 4 - letnie szkoły powiatowe.
Zasadniczej reorganizacji dokonano w 1839 r. kiedy szkolnictwo Królestwa bezpośrednio
władzom w Petersburgu, tworząc Okręg Naukowy Warszawski. Wówczas okres
nauczania w gimnazjach skrócono do 7 lat i ograniczono program. W tej sytuacji rozwijało się szkolnictwo prywatne, również żeńskie. Głęboki upadek szkolnictwa nastąpił w latach 50-lych. -gdy na mocy decyzji z 1851r. dzieci wiejskie zwolniono od nauki w szkołach ludowych, a gminy ze świadczeń na ich rzecz. W efekcie tego zamknięto bardzo dużo szkól elementarnych na wsi.
Ograniczono liczbę gimnazjów filologicznych, które przygotowywały do studiów i zmniejszono w ten sposób liczbę młodzieży polskiej, mogącej podjąć studia wyższe.
W 1857 r. zniesiono Okręg Szkolny Warszawski.
W ten sposób nastąpiła ruina bujnie rozwijającego się szkolnictwa polskiego na tych obszarach.
W 1862 r. Aleksander Wielkopolski przeprowadził reformę szkolny, która wprowadzała dwa typy szkół
7 - letnie gimnazja i 5 -letnie szkoły powiatowe, przy zachowaniu drożności miedzy nimi. Ustanowiono
również Szkolę Główną w Warszawie
Szkolnictwo zyskało charakter narodowy                                                                                                                                                                            

9 Wychowanie w st. Rzymie                                                                                                                                                                                                    Istotną rolę w systemie wychowania rzymskiego odegrał katon który był zwolennikiem wychowania przez państwo i przez rodzinę. Kształcenie podporządkowano systemowi greckiemu w starożytnym Rzymie pojawiły się szkoły elementarne z greckim językiem nauczania po jej ukończeniu młodzież przechodziła do szkoły średniej nauka obejmowała  grecki , łaciński , gramatykę i literaturą do 15 lat od 16 lat przechodzili do szkoły retorycznej która była uczelnią wyższą studiowali prawo, literaturę i geografię. Ostatecznie szkolnictwo wyższe zapoczątkowali cesarze w cesarskich szkołach zamiast żołnierz obywatela kształcono urzędnika państwowego                                                    10 szkolnictwo w średniowieczu                                                                                                                                                                                Katechyzm – trzymać się razem dla nauki Samodzielne wychowanie chrześcijańskie rozpoczęto w wieku IV w klasztorach katolickich nauka religii stała się głównym przedmiotem kształcenia szkolnego. Ustalono obowiązujący dla całego średniowiecza cykl szkolny składający się z 3 sztuk: gramatyka , dialektyka , retoryka oraz 4 nauk :arytmetyki , muzyki , geometrii , astronomii Stosowne wykształcenie mogli mieć tylko duchowni, synowie feudałów „dusza Bugu życie księciu serce damie a sobie sławę na ziemi Karol wielki wzywał do nauki , wiary zakładał szkoły dla chłopców bez względu na pochodzenie W atmosferze szkół katedralnych w 12 wieku zaczęły powstawać uniwersytety  szkoły istniały tylko dla przyszłych duchownych istniały kary cielesne , głodzenie oraz brak czasu wolnego. W 10 wieku szkolnictwo starało się uwolnić z pod kościoła powstały szkoły kupieckie  rzemieślników uczono rachunków nastąpił wzrost liczby norm świeckich. Głównym przedstawicielem świeckiego nauczanie był Piotr Adelart – potępiony przez kościół jego został skazany przez biskupów i senat na 15 lat klasztoru jego poglądy:1 w wiedzy ludzkiej nie może być tajemnic 2 filozofię stawiał na pierwszym  miejscu 3 domagał się aby wszyscy uczeni mieli prawo studiowania dzieł pogańskich 4 nauka chrześcijańska nie jest w cale ustalona i wymaga dalszych badań Powstały nowe dziedziny nauk takie jak matematyka , filozofia zaczęły powstawać uniwersytety dzieliły się one na wydziały 1 teologiczny 2 7 sztuk wyzwolonych 3 prawnicze 4 medyczne                                                                    11 7 sztuk wyzwolonych                                      Siedem sztuk wyzwolonych jako podstawa programowa szkolnictwa średniowiecznego                                                                                                                                                                                           Według cicerona  domagał się on aby mówca posiadał wszechstronne wykształcenie w zakresie 7 sztuk Gramatyka , retoryka , dialektyka , arytmetyka , geografia , astronomia, muzyka                                                                                                                                                                        12: pierwsze uniwersytety w europie                                                                                                                                                                                    Pierwsze uniwersytety w Europie Środkowej były tworzone głównie jako "placówki Zachodniej wiary i cywilizacji". Były jednak postrzegane również jako ważne instytucje, pozwalające danemu krajowi lub narodowi rościć sobie prawo do bycia członkiem "wielkiej rodziny krajów cywilizowanych" lub też służyły jako ośrodek pochłaniający "zagraniczne" wpływy kulturowe. Założenie Uniwersytetu w Krakowie było zatem postrzegane jako działanie mające na celu stworzenie przeciwwagi dla wpływów Uniwersytetu                      Oprócz założonego w 1347 r. Uniwersytetu Karola w Pradze, w tamtych czasach istniały również takie uczelnie, jak: Uniwersytet Jagielloński w Krakowie (1364), Uniwersytet w Pecs (1367), Uniwersytet w Erfurcie (1379). Pierwsze uniwersytety służyły za wzór dla innych uczelni w tej części Europy - w Rostocku (1419), Bratysławie (1465), Zamościu (1474), Frankfurcie nad Odrą (1498), Wilnie (1578), Trnawie/Nagyszombat (1635), Koszycach (1657), Lwowie (1661) i Wrocławiu (1702).Podobieństwo programów nauczania dobrze odzwierciedla kosmopolityczny charakter średniowiecznej Europy, nie mówiąc już o tym, że nauczanie w tym czasie odbywało się w lingua franca Europy - po łacinie. Przedmioty wiodące - gramatyka, retoryka i dialektyka, które stanowiły trivium - były uzupełniane przez muzykę, arytmetykę, geometrię i astronomię (quadrivium). Znajomość tych przedmiotów nadawała status osoby wykształconej. Absolwenci takich studiów mogli kontynuować naukę na wyższych fakultetach: teologii, prawa i medycyny                                      14 szkolnictwo w Polsce średniowiecznej                                                                                                                                                                        Pomyślne dla oświaty średniowiecza było panowanie Kazimierza Sprawiedliwego zaczęły wtedy powstawać szkoły katedralne z zagranicznych studiów przybywają Wincenty Kadłubek i Jakub Świnka . Powstają szkoły przy kolegiach Świnka nakazał odmawiać co niedzielę po polsku ojcze nasz w 1256 Łęczycki zakazał zatrudniania jako nauczycieli Niemców. W powstałych szkołach uważano za wyższe 7 sztuk wyzwolonych, przygotowano do stanu duchownego, szkoły te miały też niższe oddziały, które kształciły w systemie elementarnym z 14 szkół katedralnych  tylko 1 spełniała pełny program natomiast pozostałe nie różniły się od parafialnych większych miastach uczono śpiewu ,czytania, pisania w stopniu elementarnym obliczanie kalendarza oraz początku gramatyki łacińskiej ponadto uczono alfabetu, modlitw ,dialektyki i retoryki

27. Szkolnictwo i oświata zaborze pruskim
Na obszarach Wielkiego Księstwa Poznańskiego rząd pruski otrzymał w spadku nieźle rozwinięte
elementarne szkolnictwo polskie ( łącznic 456 szkól w tym około 200 w koloniach niemieckich i kilka szkół średnich). Władze pruskie deklarowały poszanowanie języka polskiego w szkołach, utrzymanie szkół z językiem polskim, posługiwanie się językiem polskim w szkołach, posługiwanie się j. polskim w urzędach i sądownictwie oraz dostęp Polaków do urzędów państwowych
Szkoły elementarne - podporządkowane władzom państwowym, miały stanowić skuteczne narzędzie wychowania lojalnych poddanych. Szkoły elementarne na wsi były bardzo biedne, miały kłopoty z braniem kandydatów na nauczycieli ( nisko opłacanych). Lepsza sytuacja nauczycieli w miastach. Kształcili się oni
w dwuletnich seminariach, których program nauki obejmował dość obszerne kursy, pedagogiki, dydaktyki, muzyki, praktyki pedagogicznej oraz ćwiczenia z zakresu ogrodnictwa.
Język wykładowy - polski, lecz z czasem zwiększono rolę języka niemieckiego, aż w roku 1824 stał się językiem wykładowym.
Szkoły średnie - ostra germanizacja oświaty polski. Zachowała się polska szkoła średnia o programie humanistycznym. Nauka trwała 6 lat. Język polski jako obowiązkowy był tylko w 3 pierwszych klasach. W kolejnych latach naukę przedmiotów prowadzono w języku niemieckim.
Nie przepuszczano i żeńskiemu szkolnictwu polskiemu. Szkoły prowadzone przez Sercanki w duchu arystokratyczno - francuskim dla szlachcianek i przez Urszulanki, które sterem Bernardy Morawskiej kształciły dziewczęta w duchu polskim i demokratycznym, zostały zamknięte w roku 1872. a 3 pensie prywatne w Poznaniu od roku 1887r musiały przejąć język niemiecki jako wykładowy. Kiedy u roku 1906 nakazano naukę religii po niemiecku, społeczeństwo polskie śladem zaboru rosyjskiego chwyciło się ostatecznego środka: wybuchł strajk szkolny, który w samym Poznańskim ogarnął około 50tysięcy dzieci. Rząd Pruski odpowiedział całą skałę represji: biciem dzieci i wydalaniem ze szkól, więzieniem księży i rodziców oraz karami pieniężnymi dla rodziców. W roku 1907 strajk został załamany.                                               22 Rola Stanisława Konarskiego                                                                                                                                                                                             Był zakonnikiem pijarem , niechętny jezuitom napisał dzieło o „skutecznym rad sposobie” w 1740 założył kolegium nobilum była to szkoła nowoczesna , kształciła przyszłych działaczy państwowych. Była to szkoła dla dzieci szlachty, kształcenie obejmowało 3 cechy: posłuszeństwo, sprawiedliwość, miłość do ojczyzny-patryjotyzm . Uczono tam geografii, filozofii, fizyki, matematyki, musztry, jazdy konnej, tańca. Przy jego udziale wydano zbiór przepisów który określił warunki kształcenia nauczycieli i pracy zawodowej dokonał reformy kolegiów pijarskich skrócił czas nauki łaciny zwiększył natomiast czas nauki historii. Konarski walczył o uzdrowienie życia publicznego i gospodarczego                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                               23 Szkoła rycerska                                                                                                                                                                                                            W 1765 r założył ja król Stanisław August Poniatowski była ona pierwszą państwową szkołą średnią kształciła oficerów i działaczy politycznych. Była szkołą średnią przedmiotami zawodowymi komendantem jej był Książe Adam Czartoryski kształciła chłopców w wieku 16-18 lat uczono matematyki, fortyfikacji, języków. Głównym zadaniem szkoły było merytoryczne i ideowe przygotowanie kadetów do przeprowadzenia reform w Polsce. Szkołę ukończyli: Tadeusz Kościuszko Julian Niemcewicz. Charakterystyczne dla szkoły było wychowanie fizyczne oraz wyrobienie towarzyskie, szkoła przygotowywała do służby publicznej dzięki wychowaniu i dyscyplinie żołnierskiej. Kadeci              rekrutowali się z synów nie zamożnej szlachty.                 28 Szkoły podstawowe w Polsce międzywojennej

Obowiązywały 3 systemy Zabór pruski – 8 klas szkoły podstawowej, zabór austryjacki6 klas, a na ziemiach byłego zaboru rosyjskiego obowiązek szkolny nie istniał czego skutkiem był 50% analfabetyzm 1 akt prawny 7.2.1819 o obowiązku szkolnym nie ujednolicił on jednak obowiązku 7 letniej i 7 klasowej szkoły powszechnej w rezultacie trzeba było zgodzić na uczelnie 3, 4 letnie następny akt dotyczył szkolnictwa z roku 1922 : droga dziecka do szkoły nie mogła  przekraczać 3 km obwód szkolny to min 40 uczniów, szkoły  1 klasowe gdy było 60 uczniów a 2 klasowe do 100 uczniów pełna 7 klasowa gdy przekraczała 300 uczniów Szkoły średnie miały być 8 klasowe i 8 letnie gimnazjum pierwszy stopień 3 letni gimnazjum niższe i 2 stopień 5 letni gimnazjum wyższe co uprawniało do wstępu na uczelnie wyższe. Szkolnictwo zawodowe  miało 3 typy szkół 1) niższa 2 do 4 lat kończyły się egzaminem czeladniczym, 2) średnia 3do 5 lat  otrzymywali dyplom technika  3)ponad średnia po 6 latach gimnazjum  po 3,3.5 roku otrzymywali tytuł technologa . W szkolnictwie powszechnym ustawa wprowadzała 3 typy szkół z różnym programem nauczania  1stopień –w ciągu 7 lat realizowano program 4 klas z elementami klas wyższych  klasa III 2 letnia  klasa IV  3 letnia  2 stopień – realizowano program 6 klas a klasa 6 była 2 letnia , 3 stopień – 7 klas jednorocznych nazywanych szkołami miast

...