12 Seryjni Mordercy Zbrodnia II.pdf

(112 KB) Pobierz
SERYJNI MORDERCY: MEDYCYNA
SERYJNI MORDERCY: ZBRODNIA II
Przestępstwa na tle seksualnym
Wstęp
Sfera związana z popędem płciowym i jego zaspokajaniem należy do najbardziej osobistych zachowań człowieka,
w zakres której nikt nie powinien ingerować. Uznając pełne uprawnienie wszystkich członków społeczeństwa,
odpowiednie przepisy prawne mają za zadanie ochronę praw każdego człowieka przed ich naruszeniem ze strony
osoby pragnącej zaspokoić swój popęd. Uczestniczenie (lub poddanie się) w akcie płciowym musi być w pełni
dobrowolne, jako wynik świadomej decyzji.
W polskim Kodeksie karnym przestępstwa na tle seksualnym mieszczą się w rozdziale XXV. Przestępstwa
przeciwko wolności seksualnej i obyczajności (art. 197-205) Kodeksu karnego z 6 czerwca 1997 r.
Sformułowania zawarte w wymienionych artykułach wskazują jasno, że ustawodawca nie ingeruje, w jaki sposób
człowiek zaspokaja swój popęd, ale zabezpiecza wyłącznie ochronę dóbr osobistych ludzi stających się obiektem
seksualnych zainteresowań sprawcy.
Przestępstwa seksualne
Zgodnie z tym, nie wolno zaspokajać swojego popędu:
 wbrew woli osoby drugiej;
 przy użyciu siły, groźby, podstępu lub wykorzystaniu stosunku zależności;
 z osobami poniżej 15 roku życia oraz pozbawionymi całkowicie lub w znacznym stopniu zdolności rozpoznania
czynu;
 publicznie;
 w obecności osób poniżej 15 roku życia.
Zakażenie wirusem HIV i chorobami wenerycznymi
Powyższe zasady obejmują wszystkie czyny podjęte z motywów popędowych, nawet bez dowodu, że sprawca
odbył z ofiarą pełny stosunek seksualny. Wyjątkiem od tej reguły jest kazirodztwo (art. 201 k.k), które ujmuje
"obcowanie (spółkowanie) z krewnym w linii prostej, wstępnym lub zstępnym, a także z osobą przysposobioną".
Na wniosek pokrzywdzonego karalne może być także zarażenie chorobą weneryczną (kiła, rzeżączka). Nie
uregulowano jeszcze sprawy zakażenia wirusem HN, przenoszonym przede wszystkim drogą płciową (art.161 § 1
i 2 k.k.).
Ściganie większości wymienionych czynów odbywa się na wniosek pokrzywdzonego. Prawdopodobnie jedynymi
wyjątkami są przestępstwa dokonane na osobach nieletnich, gwałty ze szczególnym okrucieństwem, doznanie
przez ofiarę obrażeń ciała cięższych niż w rozumieniu art. 157 § 2 k.k.
Na odrębne omówienie zasługuje problem pornografii. Mimo szerokiej dyskusji i rozważań naukowych, nie udało
się dotąd podać dobrej definicji. Jeżeli za pornografię uznać wszystko to, co może pobudzić lub pobudza
podniecenie płciowe - to przecież na zasadzie skojarzeń, osobistych preferencji, może wchodzić w rachubę nie
tylko tzw. "twarda pornografia", ale także dzieło sztuki itp. Co także począć z działalnością gospodarczą w
zakresie tzw. porno-przemysłu? W nowym Kodeksie karnym rozszerzono zakres karalności problematyki
pornografii (art. 202 § 1, 2 i 3 k.k.). Dotyczy to także prostytucji i stręczycielstwa. Przestępstwa z art. 200-204
k.k. są ścigane z urzędu.
Jak oceniać normę i nieprawidłowość, skoro niektóre kultury i religie są skłonne uznawać za nieprawidłowe
wszystkie formy zaspokajania popędu, wyjąwszy obcowanie (w celach prokreacyjnych) podejmowane w legalnym
związku małżeńskim?
Karalność kontaktów homoseksualnych
O kontrowersyjności problemu i różnym do niego podejściu świadczy chociażby sprawa prawnej akceptacji
kontaktów homoseksualnych. W Polsce partner musi mieć ukończone 15 lat, w Anglii 18, a w Austrii 21,
oczywiście zawsze przy założeniu pełnej dobrowolności i przestrzegania innych nakazów. Bardzo różny jest zakres
społecznej akceptacji, a także norm prawnych w poszczególnych krajach europejskich i różnych kulturach, w
których dominuje określona religia.
Biegli medycy sądowi stykają się z przestępstwami seksualnymi przede wszystkim w przypadkach oskarżeń o
zgwałcenie i czyny nierządne popełniane na nieletnich. Biegły ma za zadanie ocenić ślady dokonanego czynu i
ewentualne obrażenia ciała. Z praktyki wiemy, że przestępstwa seksualne charakteryzują się wysoką "ciemną
liczbą", ale jednocześnie nierzadkimi fałszywymi oskarżeniami. Opiniowanie więc w tych trudnych przypadkach
wymaga od biegłych fachowości, a od przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości obiektywizmu, wnikliwości i
doświadczenia.
394108240.001.png
Odmienne zachowania i zboczenia seksualne
Normy seksualne
Według niektórych szeroko nagłaśnianych poglądów, normą w zakresie zaspokajania popędu płciowego jest takie
zaspokojenie popędu płciowego, które może (powinno) prowadzić do prokreacji, w żadnym natomiast wypadku
nie może jej wykluczać. Ta ściśle moralna norma nie jest jednakże przestrzegana. Współcześnie dojrzałość
płciowa wyprzedza osiągnięcie dojrzałości społecznej i emocjonalnej, a nakaz "wstrzemięźliwości" tylko wyjątkowo
jest możliwy do urzeczywistnienia.
Podejmując jednakże próbę zdefiniowania nieprawidłowych (zboczonych) zachowań seksualnych, uznać za nie
można te, które wykluczają prokreację. Jest to duże uproszczenie tego trudnego i złożonego problemu.
Z punktu widzenia przepisów i norm prawnych jest obojętne, na jakiej drodze i w jaki sposób dany człowiek
zaspokaja swój popęd, byleby czynił to z podporządkowaniem się obowiązującym normom, przede wszystkim
nakazowi dobrowolności, odpowiedniego wieku partnera itd. Społeczna akceptacja takich zachowań to zupełnie
odrębny problem.
Odchylenia, zboczenia popędu
Do odchyleń (zboczeń) seksualnych zaliczamy zachowania polegające albo na nieprawidłowym ukierunkowaniu
popędu (perversiones quo ad obiecto), albo na sposobie jego realizacji (perversioaes quo ad acto).
Wiemy także, że zboczenia mogą być całkowite, a dotknięty nimi człowiek tylko na takiej drodze może zaspokoić
popęd, względnie częściowe, gdy ta sama osoba realizuje się w zachowaniach odchylonych i naprzemiennie w
zwykłych kontaktach heteroseksualnych. Nadto odbywanie stosunków homoseksualnych nie zawsze dowodzi
nieprawidłowego ukierunkowania popędu. Może to być bowiem zachowanie zastępcze w okresach przymusowego
odosobnienia (np. w więzieniu), przymusowej abstynencji. Podobnie ma się sprawa z większością form
autoerotyzmu. Nieprawidłowe zachowania mogą być także wynikiem zmian patologicznych, jak: pedofilia ludzi
starych w okresie spadku normalnej aktywności, czy też wielokierunkowe zboczenia ujawniające się u chorych z
guzami nowotworowymi w płatach czołowych mózgu.
Nieprawidłowe ukierunkowanie popędu
Jak podano, nieprawidłowe ukierunkowanie popędu może być dwojakie.
Do grupy odmiennego ukierunkowania zaliczamy:
 homoseksualizm, czyli skierowanie popędu do własnej płci,
 autoerotyzm, czasem także pod postacią narcyzmu, czyli popęd skierowany do własnej osoby,
 pedofilia i gerontofilia - popęd skierowany do dzieci lub starców,
 do przedmiotów (fetyszyzm), zwierząt (sodomia), zwłok (nekrofilia).
Odmienna realizacja popędu
W grupie odmiennej realizacji popędu znajdziemy:
 samogwałt, ekshibicjonizm (obnażanie się wobec innych) i voyeryzm (podglądactwo),
 masochizm (satysfakcja z odczuwanego bólu) i sadyzm (potrzeba zadawania bólu partnerowi). Inne
zachowania seksualne, jak: cunilingus, fellatio, stosunki odbytnicze w toku kontaktów heteroseksualnych traktuje
się jako "perwersje", nie mające nic wspólnego z odchyleniami popędowymi.
Wiele z zachowań, jak np. samogwałt, sodomia u pasterzy, jest wynikiem braku możliwości prawidłowego
zaspokojenia popędu. W okresie dojrzewania traktuje się jako zastępcze. O nieprawidłowości można mówić, jeżeli
staje się to jedyną formą uzyskiwania pełnej satysfakcji. Wiele z wymienionych zboczeń występuje przede
wszystkim u ludzi upośledzonych psychicznie.
W ocenianiu "normy" w zachowaniach seksualnych nie można pomijać pewnych wpływów kulturowych, czy nawet
"mody". Rzeczywistym i zwykle groźnym dla partnera jest sadyzm, zwłaszcza jego krańcowa postać (bestializm),
gdzie warunkiem osiągnięcia satysfakcji jest nie tylko potrzeba zadawania bólu, widok krwi, ale śmierć ofiary.
Zabójstwo na tle seksualnym
Zabójstwo mające tło seksualne nie zawsze jest czynem dokonanym przez sadystę. Spotykamy się z
"przypadkowym" pozbawieniem życia, np. w wyniku brutalnego przełamywania oporu podczas próby zgwałcenia,
czy też w celu pozbycia się świadka.
Przestępcy seksualni są trudni do wykrycia, ponieważ są to zwykle osoby nie wyróżniające się niczym w
środowisku, uchodzą za ludzi towarzyskich, spokojnych. W przypadkach seryjnych zabójców obserwacje
kryminalistyczne wykazały, że sprawcy należy szukać w otoczeniu pierwszej ofiary z serii. Stwierdzono bowiem, że
pierwsze zabójstwo nierzadko popełnia dojrzały mężczyzna, dotąd prowadzący normalne życie płciowe. Motyw
pierwszego zabójstwa był inny, ale okazało się, że wtedy sprawca doznał niespodziewanie niezwykle silnej
satysfakcji, co staje się przyczyną, że potem poszukuje już kolejnej ofiary tylko z chęci zaspokojenia popędu. W
grupie najcięższych przestępstw dokonanych z motywów seksualnych spotykamy dużą różnorodność, wynikającą
z odmiennych preferencji sprawców (homoseksualiści, pedofile itp.).
Zgwałcenie
Zgodnie ze sformułowaniem art. 197 k.k., do grupy zgwałcenia zalicza się każde zmuszanie do poddania się
czynowi nierządnemu przy użyciu przemocy, groźby lub podstępu. Wysokie sankcje, jakimi obciążone jest
zgwałcenie, są jeszcze wyższe, jeśli "gwałtu dokonano ze szczególnym okrucieństwem lub wespół z innymi
osobami" (gwałty podwójne i zbiorowe), gdzie kara nie może być niższa niż 3 lata pozbawieniu wolności.
Warunkiem uznania czynu za gwałt nie jest odbycie pełnego stosunku płciowego z ofiarą. Wystarczy, aby
wykazać, że doszło do "kontaktu" ciała sprawcy z narządami płciowymi ofiary (manipulacje ręką, stosunek
przedsionkowy, zmuszanie ofiary do kontaktu oralnego).
Czyny inne od wymienionych wyżej, lecz podejmowane z motywu popędowego nazywamy czynami lubieżnymi.
Najwięcej gwałtów popełniają mężczyźni o heteroseksualnym ukierunkowaniu popędu, jednakże gwałty
homoseksualne również nie należą do wyjątkowych. Mianem uwiedzenia określamy zachęcanie chłopców, którzy
nie ukończyli 15 lat, do spółkowania z dojrzałą kobietą.
W USA na 100 000 kobiet przypada 36 zgwałceń, w Norwegii - l, w Anglii - 3, w Polsce - 7, w Japonii - 12, w
Turcji - 14. Liczba ujawnionych gwałtów jest daleko mniejsza od rzeczywistej. Czynnikiem zasadniczym,
wpływającym na zaniechanie zgłoszenia gwałtu jest obawa przed zemstą ze strony sprawcy (50%). Następne z
tych czynników to wstyd wobec otoczenia (30%), niewiara w skuteczność działania organów ścigania (10%),
niechęć do poddania się oględzinom (5%) oraz inne czynniki (3%), wśród których dominuje zbagatelizowanie
skutków czynu.
W osobowości gwałcicieli występują: nasilony kompleks kastracji, kompleks Edypa, nasilone cechy analne,
zaburzenia emocjonalne, cechy sadystyczne, lęk przed autorytetem prowadzący do agresji, przy czym matki
gwałcicieli są dominujące i nie akceptują swej kobiecej roli, dominuje u nich nieśmiałość, nieufność, niezaradność
życiowa, sadyzm. Zgwałcenia uwarunkowane są takimi czynnikami etiologicznymi, jak: alkoholizm, sadyzm,
chuligaństwo, brak natomiast korelacji czynu ze stanem psychicznym sprawców.
W większości zgwałceń występują elementy sadyzmu, motyw seksualny jest na drugim planie, dominuje
natomiast czynnik zabawowy, chęć sadystycznego wyżycia.
U gwałcicieli typowa jest wczesna inicjacja seksualna, nadmierne zainteresowanie seksem, łatwość mówienia o
sprawach seksualnych.
Gwałciciele są stosunkowo młodzi, mają niski poziom wykształcenia, niski poziom kultury seksualnej,
nieuregulowane życie seksualne, brak stałego miejsca pracy, często są pod wpływem alkoholu.
Na podstawie analizy 187 akt spraw o zgwałcenie stwierdzono, że 78% sprawców miało poniżej 30 lat,
wykształcenie podstawowe miało 60% sprawców, pod wpływem alkoholu działało ponad 50%, dewiacje
psychiczne i charakterologiczne rozpoznano u 15%. Interesujące są dane o następstwach zgwałceń: ciężkie
uszkodzenia ciała stwierdzono u 4 ofiar, lekkie uszkodzenia ciała - u 110, psychiczne następstwa agresji - u 26,
deflorację - u 22, ciążę - u 2, szok nerwowy - u 17, stan nerwicowy - u 9.
Liczba gwałtów jest wyższa w miastach Gwałty służą rozwiązywaniu wewnątrzpsychicznych problemów jednostki
lub problemów interpersonalnych, często są wynikiem odrzucenia przez rodziców, co prowadzi do frustracji
rozwiązywanej przez agresję. Ważna jest postawa kobiety. Stanowcza obrona może uniemożliwić gwałt. Gwałty
rzekome najczęściej zgłaszają kobiety w wieku do 17 roku życia. Wśród ofiar zgwałceń znajdują się: kobiety
przypadkowe (i tu ważna jest postawa obronna ujawniana wobec agresorów), grupa nieświadomie prowokująca
(łatwe nawiązywanie znajomości, popisywanie się rzekomym doświadczeniem seksualnym, a później zaskoczenie
rozwojem sytuacji), grupa świadomie zachowujących się kobiet, które najpierw prowokują, a później usiłują
wycofać się w ostatnim momencie, co często bywa już bezskuteczne.
Przy gwałtach zbiorowych, charakterystyczne dla ofiar jestwstępne stadium demoralizacji, ponadto występuje u
nich "zawinione" zachowanie się - lekkomyślność, prowokacja, naiwność. Ofiary nie wykorzystują dostępnych im
środków obrony, nie składają wniosków o ukaranie. Część ofiar nie przejawia poczucia krzywdy i utrzymuje
później kontakty ze sprawcami.
Najczęściej ofiary są wieku 15-19 lat. Najczęściej gwałcone są kelnerki i prostytutki.
Ekspozycja gwałtu może pobudzać niektóre osoby do fantazji o gwałcie, co ma szczególne znaczenie dla
zrozumienia oddziaływania publikatorów, które mogą formować zachowania dewiacyjne. Wśród badanych 29
mężczyzn, którzy poddani byli stymulacji wizualnej (12 slajdów, których treść dotyczyła gwałtu) oraz
audiowizualnej, wielu z nich reagowało podnieceniem seksualnym zarówno przy scenie gwałtu, jak i przy
okazywaniu przez ofiary nienawiści do mężczyzny. Powtarzająca się stymulacja o tej treści może wywołać
zachowania antysocjalne u poprzednio zdrowych osób.
U około 1/9 ofiar zgwałceń rozwija się zespół zaburzeń emocjonalnych (the rape trauma syn-drome). Występuje
lęk przed ponownym zgwałceniem, zaburzenia emocjonalne, zaburzenia seksualne, reakcje depresyjne.
Analizując osobowość sprawców zgwałceń, częste są u nich zaburzenia seksualne (zwłaszcza impotencja i wytrysk
przedwczesny), problemy małżeńskie i generalizowana wrogość wobec kobiet. Możliwe jest, że do przestępstwa
prowadzi mechanizm neuroendokrynny.
Preferowane formy zgwałceń: stosunek w pochwie, stosunek oraz oralizm, stosunek i analizm, analizm, oralizm,
analizm i oralizm.
Około 90% zgwałceń nie trafia do sądów. Gwałt można definiować następująco: akt penetracji seksualnej
jakiegokolwiek rodzaju w wyniku zaskoczenia lub przymusu. W definicji podkreśla się brak przyzwolenia ze strony
ofiary. Wyróżnia się następujące rodzaje przyzwolenia ze strony kobiety:
 przyzwolenie prawdziwe, czyli świadomy udział w akcie seksualnym bez poczucia winy,
 przyzwolenie impulsywne, czyli akt seksualny akceptowany w danym momencie, kiedy impuls pozwala na
przełamanie woli, a później dopiero pojawia się poczucie żalu i winy, poniżenia,
 przyzwolenie bierne, kiedy kobieta nie pragnie aktu, ale nie stawia oporu, co jest rozumiane jako zgoda. Ten
ostatni rodzaj przyzwolenia budzi najwięcej wątpliwości w rozprawach sądowych. Innym problemem jest sprawa
przyzwolenia w aktach gwałtu zbiorowego, kiedy to ofiara wyraziła zgodę na akt z jednym partnerem, ale nie
wyraziła zgody na akt z innymi.
Istnieją następujące formy gwałtu:
 gwałt kazirodczy; negatywne następstwa dla psychiki stwierdza się zwłaszcza u ofiar w wieku poniżej 12 roku
życia, później trudno je ustalić;
 gwałt zbiorowy; z badań wynika, że najczęściej nie powoduje obrażeń fizycznych, rzadko dochodzi do ciąży
-być może przyczyną tego są stosunki przerywane, jakie często praktykują sprawcy tej formy gwałtu;
 gwałt indywidualny; może być on wynikiem sytuacji przypadkowej lub może być dokonany z premedytacją - w
tych przypadkach częste są urazy fizyczne i zgony, a tragiczne następstwa często wynikają ze skłonności
sadystycznych sprawcy, zamroczenia alkoholowego itp.;
 gwałt w czasie snu; należy takie przypadki traktować z rezerwą, częste bowiem bywają cechy histerii i
halucynacji u rzekomych ofiar tej formy gwałtu;
 gwałt w czasie narkozy i hipnozy; należy takie przypadki traktować z rezerwą, albowiem gwałt w hipnozie nie
jest możliwy, z wyjątkiem sytuacji, kiedy ofiara uprzednio zażyła dużą dawkę alkoholu lub narkotyków;
 gwałt sodomiczny; częsty jest w przypadkach zgwałceń zbiorowych, u ofiar spotyka się często uszkodzenie
mięśnia zwieracza odbytu. Analizując osobowość gwałcicieli, stwierdza się, że najczęściej spotykane są 3
elementy: błędy i braki wychowawcze, wczesne uświadomienie seksualne w połączeniu z brakiem ilościowym i
jakościowym doświadczeń w tej dziedzinie oraz czasem osobowość patologiczna. 75% sprawców ma niskie
wykształcenie, 90% należy do najniższych warstw społecznych, patologię rodzinną stwierdza się u ponad 50%
sprawców. Jeśli chodzi o osobowość ofiar zgwałcenia, godne podkreślenia są następujące cechy: bardzo różny
wiek (od 14 miesięcy do 83 lat), niski poziom wykształcenia, często są to kobiety samotne. Klasyczny "portret"
ofiary to: nieśmiałość, skromność, fatalizm, brak poczucia bezpieczeństwa, duża podatność na sugestię. W około
30% przypadków ofiary nieświadomie prowokowały, szczególnie w przypadkach gwałtów kazirodczych (ważny był
tu motyw niechęci lub nienawiści do matki). Osobowość sprawców zgwałcenia ujawnia cechy zniewieścienia. We
wczesnym dzieciństwie nie pozostawiono im możliwości ujawniania agresji, w środowisku społecznym są ulegli i
zaadaptowani. Zgwałcenie stanowi wybuch ukrywanej dotąd agresywności. Ukierunkowanie wybuchu tej agresji
na kobiety tłumaczy się uwarunkowaniami kulturowymi (społeczeństwo patriarchalne). Nadmierne przystosowanie
sprawców do środowiska wynika z nadmiernej dominacji ich matek, dlatego często wybierają oni na partnerki
życiowe kobiety mające nad nimi przewagę, a to z kolei prowadzi do stałego poczucia poniżenia ich godności i
wyzwala frustrację w obrazie własnej męskości. Ponieważ sprawca nie może się sprawdzić, zgwałcenie jest formą
przesunięcia agresji z osoby matki czy innej znaczącej kobiety na kobietę, która po prostu jest symbolem kobiety.
Zasadniczym celem zgwałcenia nie jest wcale zaspokojenie potrzeb seksualnych, lecz ujarzmienie ofiary. Wielu
sprawców nie ujawnia cech sadystycznych, jednak sam czyn nosi cechy sadyzmu, co można tłumaczyć tym, iż
sprawcy potrzebują pewnych elementów sadyzmu dla umocnienia poczucia swej wartości i sprawdzenia się w roli
mężczyzny.
Osobowość ofiar zgwałceń, charakteryzuje się takimi cechami, jak: cierpliwość, bierność, masochizm. Omawiając
interakcję między sprawcą i ofiarą, należy podkreślić, że sprawca nie widzi w ofierze osoby, a jej wiek i
atrakcyjność nie odgrywają znaczącej roli. Ofiara jest "symbolem kobiety". Ujawnienie przez ofiarę bezbronności
jest sygnałem wyzwalającym czyn. Sprawca często nie ma poczucia winy, częste natomiast jest ono u ofiary. Im
więcej obrażeń zewnętrznych u ofiary, tym mniejsze jest jej poczucie winy. Ważne jest usiłowanie nawiązania
rozmowy ze sprawcą przez kobietę; w wielu przypadkach uniemożliwia to gwałt, albowiem kobieta stała się
osobą.
Wykrywalność i podział zgwałceń
Wykrywalność gwałtów, czynów lubieżnych, uwiedzeń jest stosunkowo niska, gdyż przestępstwa te, ścigane na
wniosek osoby pokrzywdzonej, bardzo często nie są zgłaszane. Wysokość "ciemnej liczby" szacują niektórzy na
80%. Fałszywe oskarżenia także nie należą do wyjątkowych.
Na podstawie badań przeprowadzonych w Krakowie (Hanausek, Marek i Widacki), zaproponowano podział tych
przypadków na:
 gwałty rzeczywiste,
 gwałty bezwiednie prowokowane,
 gwałty prowokowane,
 fałszywe oskarżenia. Wyróżniono jako odrębną grupę gwałty podwójne i zbiorowe.
Gwałty rzeczywiste
W gwałtach zaliczonych do rzeczywistych ofiarami są głównie kobiety dojrzałe (powyżej 18 lat). Sprawca zwykle
atakuje niespodziewanie, bez próby nawiązania kontaktu, jest on zwykle ofierze nieznany lub znany z widzenia.
Napad zwykle ma miejsce na drodze kobiety do pracy, na zakupy itp. Napadnięta z reguły podejmuje stanowczą
obronę i dlatego w tej grupie mamy najwięcej gwałtów nieudanych, ale także najcięższe obrażenia ciała u ofiar.
Gwałty prowokowane
Gwałt bezwiednie prowokowany to taki, w którym zachowanie ofiary może stwarzać na sprawcy wrażenie, że
byłaby ona skłonna do nawiązania bliższych kontaktów. Są to najczęściej dziewczęta (16-19 lat) łatwo
nawiązujące znajomość z obcymi, chętnie przyjmujące oferty wspólnego spędzenia czasu, pójścia do restauracji,
na dyskotekę, przyjmujące poczęstunek i prezenty, a także dość łatwo poddające się niewinnym - ich zdaniem -
pieszczotom. Nie akceptują jednakże próby odbycia stosunku. Mężczyźni natomiast, przekonani, że jest to tylko
opór "dla zachowania pozorów", przełamują go z nieoczekiwanym przez siebie skutkiem, jakim jest doniesienie do
Policji.
Gwałty prowokowane to czyny dość rzadkie, w których uczestniczkami i "ofiarami" są głównie dziewczęta 13-14-
letnie, z rozbitych rodzin, mające już wcześniej kontakty seksualne.
Sprawcy są zachęcani przez te dziewczęta (przed kinami, w cukierni, w ustronnych miejscach) zapewnieniami, że
ukończyły 15 rok życia, że ewentualnie byłyby "chętne". "Ofiary" o dokonanym "gwałcie" zgłaszają najczęściej z
powodu nieusatysfakcjonowania obiecaną "gratyfikacją", odmową partnera do kolejnych spotkań. Wiele zgłoszeń
pochodzi od matek lub opiekunów, że dokonano czynu z nieletnią.
Gwałty podwójne i zbiorowe
Gwałty podwójne i zbiorowe cechują się bezwzględnością sprawców, działających czasem w zorganizowanych
grupach. Zwykle co najmniej jeden z nich był wcześniej znany ofierze i dlatego udało mu się ją zwabić w miejsce,
w którym oczekiwali pozostali. Wśród obrażeń ciała występują jedynie będące wynikiem brutalego działania
gwałcicieli.
Fałszywe oskarżenie
Motywy fałszywych oskarżeń są różnorodne: próby szantażu, że np. o odbytym stosunku dowiedzieli się rodzice,
koledzy itp., zmuszanie partnerów do określonych zachowań. Czasami partner nie spełnił oczekiwań, odmówił
dalszego kontynuowania znajomości, jego zachowanie się, stan higieny osobistej, sprawiły kobiecie przykrość.
Wyjątkowo spotykamy fałszywe oskarżenie przypadkowego mężczyzny przez kobiety z zaburzeniami osobowości.
Zeznania na temat miejsca i sposobu dokonania gwałtu bywają tak absurdalne, że rozpoznanie istoty czynu jest
łatwe.
Rozważając przyczyny rezygnacji ze zgłoszenia przestępstwa, za główną można uznać sytuację społeczną, w
której ofiara bywa posądzana o współsprawstwo, traci dobrą opinię w środowisku, nieraz dochodzi do zerwania ze
stałym partnerem, a nawet do rozwodu. Odrębnym powodem są przykrości związane z dochodzeniem, a potem
postępowaniem sądowym, gdyż zachowanie się oskarżonych, czasem ich obrońców, "jest dalekie od elegancji".
Wobec omówionej różnorodności, w opiniowaniu o zgwałceniu przed biegłym stają bardzo poważne zadania.
Czyn, jakim jest zgwałcenie, na pewno zasługuje na ukaranie. Jednakże możliwość fałszywego oskarżenia i
świadomość powagi zagrażających sankcji wymaga, aby biegły z dużą rozwagą podchodził do każdego
przypadku.
Badanie ofiary zgwałcenia
Przede wszystkim badanie ofiary, a także w miarę możliwości podejrzanego winno być przeprowadzone możliwie
szybko, ponieważ ślady odbytego stosunku zanikają.
Obowiązuje tu dokładny i fachowo zebrany wywiad co do okoliczności spotkania, zachowania się sprawcy,
sposobu przełamywania oporu, obnażania (siłą czy dobrowolnie, ale pod groźbą itd.). Dokładne oglądnięcie
odzieży, zarejestrowanie nawet drobnych śladów na ciele po całkowitym (!) obnażeniu badanej osoby, stają się
potem ważnym elementem porównań dowodów osobowych z przedmiotowymi.
Czasem już na tej podstawie zeznania albo ofiary, albo podejrzanego mogą być podważone.
Badanie podejrzanego
Po zbadaniu narządów płciowych (śladów defloracji, uszkodzeń itp.), należy pobrać do badań laboratoryjnych
treść z pochwy, a także wszystkie ślady z otoczenia, włosy ze wzgórka łonowego. Podczas badania sprawcy
należy zabezpieczyć do badania treść pobraną z rowka zażołędnego, ewentualne zabrudzenia krwią. Wymienione
ślady mogą stanowczo wykazać, że dokonano pełnego stosunku płciowego (obecność w pochwie kobiety
plemników, a na prąciu sprawcy typowych nabłonków płaskich z pochwy). Również ocena śladów obrażeń na
ciele może dowodzić stoczonej walki, przełamywania oporu. Nie należy do wyjątków, że sprawcy, którzy brutalnie
obezwładnili kobietę, twierdzą, że była ona "chętna" i bez jakiegokolwiek sprzeciwu poddała się czynowi
nierządnemu. Bywają także przypadki, w których rzekomo brutalnie pobita kobieta nie doznała najmniejszych
nawet obrażeń na ciele.
Ekshibicjonizm
Ekshibicjonizm jest to odchylenie seksualne polegające na pokazywaniu (prezentacji) własnych narządów
płciowych, celem osiągnięcia zaspokojenia seksualnego, anonimowej osobie i bez kontekstu związanego z
przygotowaniem do spółkowania.
Ekshibicjonizm jest zaburzeniem spotykanym u mężczyzn, u kobiet praktycznie nie występuje, chociaż
Zgłoś jeśli naruszono regulamin