Na gaz, olej i prąd

Poradnik „Gazety" i „Ładnego Domu" z dn. 11.10.2000

Rodzajów    ogrzewania Jest wiele. Największą popularnością cieszą się systemy wykorzystujące energię spalania paliw stałych, ciekłych, ga­zowych  oraz systemy ogrzewania elektrycznego.

  Na wybór systemu ogrzewania ma wpływ  m.in. możliwość przyłączenia się do sieci mediów. Z tego względu ludzie wahają się między ogrzewaniem gazowym  a elektrycznym, przedkłada­jąc to pierwsze. Część osób, które chcą się uniezależnić od dostaw z sieci me­diów, wybiera ogrzewanie olejem. Tam gdzie jedynym medium dostarczanym w sieci jest energia elektryczna, inwe­storzy mają do wyboru wykorzystanie systemów ogrzewania elektrycznego, gazowego lub olejowego z wykorzy­staniem indywidualnych zbiorników na te paliwa.

Oto przegląd urządzeń służących do ogrzewania domów i mieszkań.

Konwektory wiszące i przenośne

  Grzejniki konwekcyjne mogą być głów­nym  lub uzupełniającym źródłem ciep­ła. Wewnątrz metalowej obudowy, w jej dolnej części znajduje się element grzej­ny. Jest to najczęściej drut oporowy na­winięty na ceramiczne wsporniki wokół metalowej rurki lub osadzony w środku metalowej rurki osłonowej i odizolowa­ny od niej warstwą tlenku magnezu. Na rurkach zaciśnięte mogą być grzebienio­we lub spiralne radiatory (elementy promieniujące ciepło i zwiększające po­wierzchnię jego wymiany).   Powietrze dostaje się do środka szcze­linami w dolnej części obudowy, nagrze­wa wokół elementu grzejnego i unosząc, wydostaje się kratką wentylacyjną w gór­nej części obudowy. Kratka ta często skierowana jest w kierunku pomieszcze­nia, aby ciepłe powietrze nie płynęło pod sufit, ale ogrzewało wnętrze. Przepływ powietrza w grzejniku może być wspo­magany  wentylatorem [patrz: ogrzewa­cze wentylatorowe - przyp. red.].   Temperatura grzejnika sterowana jest termostatem, pozwala on na utrzyma­nie stałej temperatury. Grzejniki wypo­sażane są zawsze w bezpiecznik ter­miczny chroniący przed przegrzaniem, mogą  mieć też m.in. zabezpieczenia przed przemarzaniem (powodujące auto­matyczne włączenie przy spadku temperatury w pomieszczeniu poniżej 5 st. C), czasowy programator temperatury poz­walający na ustawienie różnych warto­ści temperatury pomieszczenia w zależ­ności od pory dnia lub dnia tygodnia, przełącznik wyboru ogrzewania mię­dzy konwekcją naturalną lub wymuszo­ną wentylatorem itp.

Grzejniki płytowe promieniujące

To zazwyczaj płyty stalowe emalio­wane, z nadrukowanym na nich oporo­wym obwodem  grzejnym, lub płyty ce­ramiczne,  kamienne  (ewentualnie z konglomeratów kamiennych) z ele­mentem  grzejnym umieszczonym we­wnątrz. Pomieszczenie ogrzewane jest przez promieniowanie cieplne. Płyty ka­mienne i ceramiczne mogą akumulować ciepło i oddawać je do otoczenia po wyłączeniu grzejnika.

Grzejniki radiacyjne

Zwane  też promiennikami lub reflek­torami ciepła. Mocowane są najczęściej w łazienkach pod sufitem, na ścianach lub na statywach. Służą do krótkotrwałe­go ogrzewania lub dogrzewania pomiesz­czenia. Zbudowane są z rurkowych ele­mentów grzejnych ze szkła kwarcowego

lub stali żaroodpornej, otoczonych para­bolicznym, eliptycznym lub płaskim ref­lektorem wykonanym  zwykle z polero­wanego  aluminium. Reflektor nadaje kształt wiązce promieniowania podczer­wonego i wzmacnia efekt ogrzewania. Ze względu na bardzo wysoką temperaturę elementów grzejnych należy szczególnie przestrzegać zasad bezpieczeństwa prze­ciwpożarowego i umieszczać je z dala od innych przedmiotów.

Grzejniki łazienkowe

Mogą  być ze stali lub miedzi. Występują w wersjach rurowych lub płytowych. Montowane  są na ścianach. Mogą być mocowane  na sztywno Jako obrotowe lub wolno stojące. Grzejniki wyposażone są często w dodatkowe wystające drążki lub wieszaki do ręczników. Mogą być zasi­lane prądem lub być podłączone do wod­nej instalacji centralnego ogrzewania i mieć wmontowaną grzałkę elektryczną (podłączaną do prądu według potrzeb po­za sezonem grzewczym).

Olejowe

  Mają kształt płyty lub grzejnika czło­nowego. Są to wypełnione olejem sta­lowe zbiorniki z zamontowaną w dol­nej części grzałką elektryczną. Podgrze­wany olej unosi się do góry. ogrzewa­jąc równomiernie  ścianki grzejnika. Wyposażenie  grzejnika stanowi prze­łącznik mocy oraz termostat.

Ogrzewacze wentylatorowe

  To odmiana grzejników konwekcyjnych ze wspomaganiem    wentylatorowym. W  metalowej obudowie umieszczony jest element grzejny i wentylator zasysający powietrze z pomieszczenia i przetłacza­jący je wewnątrz ogrzewacza. Ciepłe po­wietrze wydostaje się kratką wentylacyj­ną z ukierunkowanymi wylotami. Ogrze­wacze wyposażone  są w regulator tem­peratury, przełącznik mocy i zabezpiecze­nie przed przegrzaniem. Szybko ogrze­wają powietrze w  pomieszczeniu, ale uciążliwy może być szum wentylatora.

Piece akumulacyjne

  Pracują w dwóch cyklach - ładowania i rozładowywania. Zasilane są prądem okresowo (w godzinach gdy jest on tań­szy). Energia elektryczna zamieniana na cieplną jest częściowo oddawana, a czę­ściowo akumulowana w bloku akumula­cyjnym (rdzeniu). Zrobiony jest on z ce­gieł szamotowych lub magnezytowych. oddzielonych od obudowy izolacją ciepl­ną. Faza rozładowania (oddawania ciep­ła do pomieszczenia) może następować w sposób statyczny tub dynamiczny.

·         Piece z rozładowaniem statycznym (prostsze) oddają ciepło przez promie­niowanie i konwekcję (unoszenie ciepłe­go powietrza) w sposób nierównomier­ny (najwięcej rano, gdy piec jest najcie­plejszy). Mają zwykle duże wymiary i wagę, ale za to niższą cenę. Modyfika­cją takich pieców są piece wyposażone w kanał powietrzny przechodzący przez rdzeń akumulacyjny. Wlot powietrza do kanału mieści się na dole pieca, a wylot na górze. Ręczna regulacja przepływu ogrzewanego powietrza przez przysło­nięcie wlotu (niekiedy również wylotu) pozwala na zmniejszenie dobowych wa­hań temperatury w pomieszczeniu.

·         Piece z rozładowaniem dynamicznym mają dużo lepszą izolację cieplną, a Je­dynym nośnikiem ciepła jest powietrze. Przez rdzeń akumulacyjny przeprowa­dzony jest kanał powietrzny o specjal­nej konstrukcji. Powietrze doprowadza­ne z dołu urządzenia ogrzewa się, uno­sząc się wewnątrz rdzenia, i wentylato­rem powtórnie kierowane jest w dół. Po­nieważ temperatura ogrzanego powie­trza jest bardzo wysoka, przy wylocie mieszane jest ono z chłodnym powie­trzem z pomieszczenia przez automa­tyczne przesłony regulacyjne. Sterow­nik pracy wentylatora i regulator tem­peratury pozwalają na optymalne dopa­sowanie wydatku  ciepłego powietrza i utrzymanie odpowiedniej temperatu­ry w pomieszczeniu. Piece z dynamicz­nym rozładowaniem są nieco lżejsze niż te ze statycznym. Najczęściej występu­ją jako wolno stojące lub wiszące.

Ogrzewanie podłogowe

Może  być stosowane jako główne lub uzupełniające źródło ciepła. Pozwala na uzyskanie optymalnego - najbardziej odpowiedniego dla organizmu ludzkie­go - rozkładu temperatury w pomiesz­czeniu. Elementy grzewcze występują w postaci mat grzejnych zbudowanych z kabli

odpowiednio rozłożonych i umo­cowanych do specjalnych siatek z two­rzyw sztucznych albo w postaci elektrooporowych kabli grzewczych zata­pianych w betonie. Maty stosuje się wówczas, gdy nie jest możliwe podnie­sienie poziomu posadzki powyżej 2 cm względem  istniejącej, a powierzchnia pomieszczenia Jest regularna (załama­nia pod kątem prostym). Maty mocuje się do podłoża za pomocą warstwy kleju (grubości 3-6 mm), taśmy samoprzylepnej lub zszywek tapicerskich ( w zależności od rodzaju podłoża) a następ­nie przykrywa cienką warstwą kleju, na której układa się posadzkę z płytek ce­ramicznych lub kamienia (materiały te najlepiej przewodzą ciepło) albo innych materiałów przystosowanych do tego ty­pu ogrzewania. Kable wymagają ułoże­nia na podłożu warstwy izolacji ciepl­nej np. z pianki poliuretanowej, styro­pianu lub wełny mineralnej grubości 4-10 cm. Izolację przykrywa się folią, rozkłada siatkę montażową, a następnie mocuje  się kable do siatki za pomocą spinek lub opasek zaciskowych. Całość zalewa  się warstwą betonu grubości 4-5 cm. Beton musi wysychać w warun­kach  naturalnych (bez ogrzewania) przez przynajmniej 14dni. Ogrzewanie podłogowe wykonane z kabli grzejnych jest szczególnie polecane w pomiesz­czeniach o nieregularnych kształtach.   Dobór mocy potrzebnej do ogrzewania powinien doradzić instalator, przyjmuje się jednak, zew budynkach o dobrej izolacyjności cieplnej moc instalowana do ogrzania  pomieszczeń mieszkalnych dziennych wynosi 75-100 W/m kw. po­wierzchni podłóg (przeważnie 90 W/m kw.) a do ogrzania łazienek 120-160 W/m  kw. (przeważnie 130 W/m kw.).

Ogrzewacze gazowe

  Mogą  występować  jako naścienne z zamkniętą komorą spalania, naścien­ne podłączane do komina lub wolno sto­jące promienniki gazowe.

·         Ogrzewacze naścienne z zamkniętą ko­morą spalania są urządzeniami zasilany­mi gazem z butli (propan-butan) lub ziem­nym. Pobór powietrza do spalania oraz usuwanie spalin na zewnątrz pomieszcze­nia odbywa się za pomocą przewodu kon­centrycznego złożonego z dwóch rur (jed­na w drugiej) umieszczanego w ścianie budynku. Środkową rurą usuwane są spa­liny. natomiast zewnętrzną doprowadza­ne jest powietrze do spalania. Ciepło do pomieszczenia przekazywane jest przez promieniowanie i konwekcję ogrzanego wokół urządzenia. Ogrzewacze wyposa­żone są w palnik katalityczny, kilkustop­niową regulację mocy oraz zabezpiecze­nia odcinające dopływ gazu w wypadku zbyt dużego stężenia dwutlenku węgla w  pomieszczeniu.

·         Ogrzewacze naścienne podłączane do komina zasilane są zwykle gazem ziem­nym.  Powietrze do spalania pobierane jest z wnętrza pomieszczenia więc wy­magana jest dobra wentylacja) natomiast produkty spalania odprowadzane są do komina. Ciepło przekazywane jest przez promieniowanie. Elementami wyposa­żenia ogrzewaczy są palnik, regulator mocy  oraz zabezpieczenia odcinające do­pływ gazu w awaryjnych sytuacjach.

·         Wolno  stojące promienniki gazowe zasilane są gazem propan-butan (z but­li). W ich części czołowej umieszczo­na jest porowata płytka ceramiczna, którą rozżarza spalany gaz. Płytka ogrze­wa pomieszczenie, emitując promienio­wanie cieplne. Promienniki nie są pod­łączone do przewodów  spalinowych, a powietrze do spalania pobierane Jest z pomieszczenia, dlatego konieczna jest sprawna wentylacja ogrzewanych po­mieszczeń.

Promiennikowe ogrzewacze naftowe

  To urządzenia przenośne. Ogrzewacze te wyposażone są w: żarnik rozgrzewany spalaną naftą, osłonięty wyprofilowanym reflektorem zwiększającym efekt promie­niowania cieplnego, pojemnik na naftę mieszczący się wewnątrz obudowy, pom­pkę do napełniania zbiornika, regulację mocy, regulator temperatury, elementy zabezpieczające: czujnik kontrolujący za­wartość tlenu w powietrzu, zabezpiecze­nia przed poparzeniem. Dzięki kataliza­torowi spalin zapach spalonej nafty nie jest wyczuwalny. Urządzenia te wymagają jednak sprawnej wentylacji pomiesz­czenia, gdyż powietrze do spalania pobie­rane jest z jego wnętrza.       

    martyna   raczkiewicz                        „ŁADNY DOM"