Pamiec i uczenie sie cw 10
Hall, Jak stosowac wzmocnienia,,
Systematyczne uzywanie wzmocnien to najskuteczniejsze narzedzie przy uczeniu nowych zachowan
WZMOCNIENIE to kazde wydarzenie ,które powieksza sił
ę zachowania, po jakim nastepuje wzmacnianie inaczej jest to procedura zwiekszania siły zachowania( prawdopodobienstwo wystapnienia zachowania w podobnych okolicznościach) poprzez nastepujace po nim wydarzenie wzmacniajace(nagroda, przyjemnosc)
Podstawowe zaasady dotyczace wzmocnień
1. aby przekonac sie czy dane wydarzenie bedzie stanowiło wzmocnienie zachowania musimy je wypróbowac, obserwujac jego wpływ na zachowanie
2. to co dla jednych stanwi wzmocnienie nie musi byc tym samym dla innych
3. wzmocnienie musi nastepowac podczas lub bezpośrednio po zachowaniu, które wzmacniamy( im dłuższa przerwa tym mniejsze prawdopodobieństwo skojarzenia go z zachowaniem pożadanym)
4. wzmocnienie musi byc warunkowe jesli ma byc skuteczne( osoba musi byc zaangazowana w zachowanie, musi zapracowac na nagrode)
5. przy uczeniu nowego zachowania nalezy stosowac czśte wzmocnienia( przy nowym zachowaniu podawanie wzmocnienia po każdym oczekiwanym zachowaniu, gdy sie ono utrwali mozna podtrzymywac je rzadszym wzmocnieniom)
Klasyfikacja wzmocnien
● wzmocnienia rzeczowe to przedmioty takie jak zabawki, jedzenie, ubrania, płyty. Każda rzecz od cukierka do samochodu( bynajmniej nie zabawki:)) moze stanowic wzmocnienie
!uwaga mozga byc one skuteczne raczej w kontrolowanych stytuacjach
● wzmocnienia dotyczace przywilejów lub aktywności( chyba chodzi tu o naturalne)
● gdy rzeczowe sa niewłaściwe lub niemożliwe do zrealizowania, szczególnie w szkołach stosuje sie pochwały, rzywileje zamiast no rozdawania cukierków( a szkoda:)). W domu takim wzmocnieniem jest np. Pozwolenie na nocowanie poza domem. W pracy mozliwosc wyboru czasu i rondzaju pracy, lunch na koszt szefa.
●
● Wzmocnienia społeczne: wydarzenia dajace aprobate uznanie, np. Patrzenie na osobe, uśmiech boskiego menadżera:p., mrugniecie , pochwała, klepniecie po ramieniu
● !!uwaga dla takich osó reprymenda, zbesztanie moze działac jako wzmocnienie, takie określamy jako PRZESZKADZAJACE lub HIPERAKTYWNE (,,klasowi klauni,, a jako dorosli określamy je jakos malkontentów, rozrabiaki)<- zwracaja oni uwage nieznośnym zachowaniem, uwaga dotyczaca ich złego zachowania działa jak wzmocnienie
● wzmiocnienia społeczne sa dostepne, niezbyt kosztowne, uzywanie ich daje przewage w relacjach społecznych.
● Wzmocnienie symboliczne żetonowe(tokeny) sa to konkretne przedmoty które potem można wymienic na wzmocnienia rzeczowe, dotyczace aktywnosci lub społeczne.
● System ten hjest bardzo skuteczny w osredkach specjalnej opieki( osoby nie reaguja na pochwały itp)jest także skuteczny w domach i szkołąch miejscach pracy.np za odpowiednia ilośc zgromadzonych gwiazdek dziecko moze wybrac sobie nowa zabawke. System ten wywołuje ogromne zmiany w zachowaniu u nawet głeboko zaburzonych uczniów.
Wybór potencjalnych wzmocnień
1. weź pod uwage wiek, zainteresowania, zapotrzebowania , płec osoby której zachowanie chcesz wzmocnc
2. weź pod uwage zachowanie które chcesz wzmocnic( adekwatnosc znacenia wzmocnienia do trudnosc zachowania). Stosunek czasu i wysiłku włożonego w zachowanie jest tu ważnym czynnikiem
3. wypisanie potencjalnych wzmocnień
4. użycue zasady Premack'a. Obserwacja zachowania, co ktos naprawde lubi robic, czyli stosowac lubiane zachowanie(nagroda) na wzmocnienie tych rzedszych-mniej lubianych.
5. Skonsultuj sie z osoba która chcesz wzmacniac. Co chciałaby robic otrzymac?
!uwaga niestety ludzi casami nier eaguja na wzmocnienia któe sami sobie wybrali. Można jednak poprosic ja o sporzadzenie listy, badania pokazuja ze im bardziej osoba uczestniczy w wyborze wzmocnien, zachowan wzmacniajacych tym wieksze prawdopodob sukcesu!
Negocjowanie umowy obu stron(szczególnie małzonkowie, nastolatkowie)
6. weź pod uwage ze wszystkie nowości moga byc wzmocnieniami. Siła ,, niespodzianki,, rożnorodnośc wzmocnień przynosi lepsze efekty.
7. Weź pod uwage wzmocnienia naturalne( naturalnie dostepne w danej sytuacji)np dodatkowy deser, bajka na dobranoc
-sa one bardziej prawdopodobne beda dostepne także po utrwaleniu sie zachowania.
!uwaga niebezpieczeństwo dawania naturalnych wzmocnien ,,za darmo,,
-gdy naturalne wzmcnienia nie działaja należy rozpoczac od innych i dopiero stopniowo przechodzic do naturalnych.
8. Wybierz wzmocnienia którcyh bedziesz używał
9. zrób zapis zachowania. Poczatkowy zapis poziomu zachowania od którego rozpoczynasz prace, pomaga to obserwowac zachodzace zmiany we wzmacnianym zachowaniu:
● Jak często wystepuje,
● czas trwania,
● liczenie efektów zachowania
→konsekwencja któa wystepuje po zachowaniu jes wzmocnieniem tylko wtedy gdy polepsza zachowaniem
→nalezy zmieniac wzmocnieniami
→aby utrwalic zachowanie nalezy dostarcac przedewszystkim wzmocnien naturalnych: pozytywne konsekwencje społeczne,które można uzupełniec wzmocnieniami rzeczowymi i symbolicznymi
→gdy osoba otrzymuje wiele wzmocnien za zadanie to samo jej wykonanie moze stac sie wzmocnieniem. Celem ostatecznym jest przeciez to by ktos czuł sie nagradzany przez wykonywanie codziennych czynnosci
Dawson, Kazin ,, Jak utrwalac wyuczone zachowanie,,
> Kiedy zachowanie jest juz wykształcone wycofuje sie techniki kontroli tak aby osoba mogła funkcjonowac w życiowych sytuacjach
Podstawowe procedury służące utrwaleniu wyuczonego zachowania
● wzmocnienie sporadyczne
● podajemy wzmocnienie nie po kazdej prawidłowej reakcji,należy pamiętac by:
1. pożadane zachowanie wzmacniac coraz rzadziej
2. nalezy postepowac stopniowo alby przejście od calkowietego do sporadycznego wzmocnienia nie było gwałtowne
● wzmocnienie opóźnione
● stopnbiowe zwiekszanie opóźnienia miedzy pożądanym zachowaniem a wzmocnieniem.( pamietaj by zmiana była stopniowa)
● wycofanie
● okres w któym stopniowo wycofuje sie program wzmacniania, czyli coraz rzadziej wzmacniamy i coraz później podajeumy wzmocnienie.
>program można podzielic na 3 poziomy np.
1. Konkretne zachowanie= konkretna nagroda
2. zredukowanie połaczenie miedzy zachowaniem a nagroda
3. zwiazek miedzy zachowaniem a nagroda jest szczatkowy, mimo to zachowanie nadal wystepuje
↔Waze aby przechodzic od sztucznych wzmiocnien( cukierki itp.) do naturalnych( pochwała)
↔gdy dokonamy takie zastąpienia utrwalenie zachowania jest łatwiejsze( Waże!!! aby zabieg ten miał charakter codziennej rutyny)
● rozwijanie wsparcia ze strony rówieśników
● gdy koledzy dzielą nagrode ze wzmacnianym osobnikiem , otrzymuje on dodatkowe wspracie. ( rówieśnicy dostarczaą wzmocnienia naturalnego)
● utrwalanie zachowania w nowych sytuacjach
● nalezy pamietac ay przy utrwalaniu zachowania rozciągnąc program wzmacniania na nowe miejsca i włączyc do niego inne osoby
zapobieganie problemom
sprawdzanie czy zachowanie jest utrwalone
1. pomiar zachowania
obliczenia lub rachunek częstotliwości zachowania, proporcja zachowań pożadanych do liczby okazji itp.
2. Wykresy zachowania
3. pokazuje czy zachowanie utrzymije sie na właściwym poziomie mimo wycofania programu. Wykres Obejmuje:
-poziom wyjściowy:obserwacja sprzed rozpoczecia programu
-interwencja: obserwacje podczas programu
-faza utrwalania: pokazuje zachowanie na poziomie wyjściowym, interwencji i utrwalania
co jesli zachowanie nie zostało utrwalone?
Nalezy przywrócoc zachowanie utrwalone na wczesniejszym poziomie
Birdosz