Układ rozrodczy żeński.doc

UKLAD ROZRODCZY ZENSKI

1.    JAJNIKI

Jest ich dwa. Są to gruczoły położone w jamie otrzebnej, zawieszone na naczyniach doprowadzających krew i połączone z macicą wiązadłem maciczno-jajnikowym.

·         ma kształt dużego migdała.

·         ma 25-35 mm długość, 15-25 mm szerokości i 10-20 grubości.

·         Kolor perłowy

·         Powierzchnia jest nieregularna z wieloma fioletowymi bliznami – pęcherzykami Graffa

·         Po pęknięciu pęcherzyki Graffa przekształcają się w ciałka żółte

Jajniki zbudowane są z dwóch warstw

·         rdzeniowej – środkowej, silnie unaczynionej, odżywiającej gruczoły

·         korowej na powierzchni – obwodowa – zawierająca niedojrzałe komórki jajowe.

Z obecnych w chwili narodzin komórek, których jest ok. 400 tyś – zaledwie kilka po pierwszej miesiączce osiąga dojrzałość. Dany jajnik wyrzuca pęcherzyk Graffa co drugi miesiąc.

Jajnik jest także gruczołem wydzielania wewnętrznego. Produkuje hormony :

·         pęcherzyki Graffa produkują hormon – estrogen odpowiedzialny za drugorzędowe cechy płciowe

·         ciałka żółte wytwarzają hormon – progesteron odpowiedzialny za przygotowanie macicy na przyjęcie zapłodnionej komórki jajowej oraz utrzymania ciąży

2.    JAJOWODY

·         Od strony jajników są w kształcie rozłożonych kielichów.

·         Wnętrze pokrywa nabłonek jednowarstwowy – orzęsiony. Ruch rzęsek przesuwa komórkę jajową ku macicy.

·         Część kielicha ma siłę ssącą. Gdy komórka jajowa znajduje się poza jajnikiem zostaje wessana do jajowodu.

·         Jajowody mają długość: 10-12 cm, światło 1mm, grubość 4 cm.

Komórka jajowa człowieka jest największa z komórek, jest widoczna gołym okiem, ma ok. 1 mm średnicy.

3.    MACICA

·         Leży bezpośrednio za pęcherzykiem moczowym.

·         Ma kształt gruszki. Waży ok. 100 g.

·         Jej część górna to trzon w kształcie trójkąta o wysokości 5-6 cm, a część dolna to szyjka o długości 2-2,5 cm.

·         Macica zbudowana jest z mięśni poprzecznie prążkowanych ułożonych skośnie. W rzeczywistości jest to ułożenie podłużne i okrężne, które pozwala na zwiększanie wielkości macicy.

·         W czasie ciąży, gdy płód osiągnie ok. 4 kg wnętrze macicy dzięki rozciągnięciu może pomieścić ok. 10 l wody. Ciężaru 10 kg nie udźwignie.

·         Jamę macicy wyściela błona śluzowa – endometrium. Środkiem przebiega kanał łączący wnętrze macicy z pochwą – zawierający gruczoły wydzielające śluz.

4.    POCHWA

·         To przewód mięśniowo – łączno – tkankowy.

·         Biegnie ukośnie ku górze i tyłowi.

·         Leży na przedłużeniu osi macicy, z którą tworzy kąt prosty.

·         Ma długość 7-10, a szerokość 3-5.

·         Jest wyścielona błoną śluzową.

·         Nie wydziela gruczołów.

·         Tkanka podśluzowa jest bogato unaczyniona.

·         Dolna część pochwy jest rozciągliwa, ale nie tak bardzo jak macica. Pochwa stanowi całość z mięsniami krocza.

·         Ujście do niej otoczone jest wargami sromowymi : mniejsze są nagie i większe owłosione.

·         Znajduje się tam łechtaczka o 1 cm średnicy. Jest ona silnie unerwiona i wrażliwa na dotyk.

·         Są tam także gruczoły Bortoliniego wydzielające śluz. Jeżeli śluz zostanie zanieczyszczony bakteriami dochodzi do zakażenia dróg rozrodczych.