Piramida – monumentalna budowla służąca jako grobowiec władcy lub osoby prywatnej albo jako podbudowa dla świątyni. Kształt piramidy to najczęściej ostrosłup lub forma w ogólnych zarysach do niego zbliżona. Piramidy spotykane są m.in. w Egipcie i prekolumbijskiej Ameryce. W piramidach umieszczano faraonów po ich śmierci. W Egipcie piramidy miały chronić skarby faraonów, a w Meksyku były symbolem etapów świętości osiąganych przez człowieka..
Piramidy w Gizie to trzy największe piramidy zbudowane w Egipcie. Wszystkie mają kształt ostrosłupa o podstawie kwadratu. Największa z nich to piramida Cheopsa. Kolejne dwie piramidy obok piramidy Cheopsa to piramida Chefrena i Mykerinosa.
Piramidy budowano bez zastosowania maszyn, jedynie za pomocą prostych narzędzi. Bloki kamienne wyrąbywano za pomocą klinów i młotów w kamieniołomach, znajdujących się na drugim brzegu Nilu. Budowa zaczynała się od wyrównania placu pod zabudowę. Następnie mierniczy, za pomocą gwiazd, wyznaczał kierunki stron świata tak, że boki fundamentów skierowane
były dokładnie na północ, południe, wschód i zachód. Ściany budowano z bloków kamiennych, które ze statków, przewożących je Nilem z kamieniołomów, przeciągano papirusowymi linami na miejsce budowy. Tam wciągano je na górę po stromych rampach usypanych z piasku i żwiru. Egipcjanie wznosili piramidy od środka na zewnątrz i jednocześnie w górę. W ostatnim etapie całą budowlę oblicowywano, czyli obkładano płytami białego kamienia wapiennego.
Wnętrze piramidy wypełnione było rozmaitymi (zawiłymi) korytarzami, pięknie zdobionymi galeriami i komorami grobowymi.
Sarkofag- trumna, zwykle zdobiona, najczęściej w kształcie skrzyni lub owalnej wanny, przeznaczona do ustawienia w grobowcu. Wykonywana głównie z kamienia, drewna lub gliny. Najstarsze sarkofagi pochodzą ze starożytnego Egiptu. Pokrywano je hieroglifami, malowidłami lub reliefem. Często nadawano im formę antropoidalną.
Za najstarszą piramidę uznaje się grobowiec króla Dżesera w Sakkarze (XXVII w. p.n.e.), który powstał przez powiększenie i rozbudowanie mastaby. Kolejną fazą rozwoju piramid są grobowce króla Snofru (IV dynastia, 2613-2494 p.n.e.) z Dahszur (m.in.: piramida łamana o wysokości 101 m i zmienionym kącie nachylenia ścian, początkowo pod kątem 54°, a od wysokości 49 m - 43°; piramida regularna o kształcie ostrosłupa).
Sfinks to mityczne stworzenie, przedstawiane zazwyczaj jako lew z ludzką głową. Wizerunek ten wywodzi się z czasów egipskiego Starego Państwa - tworzonym wówczas rzeźbom starożytni Grecy nadali nazwę, określającą żeńskiego potwora, "dusicielkę", wywodzącą się z greckiej mitologii. Podobne stworzenia pojawiają się także w kulturze południowo-wschodniej Azji. W europejskiej sztuce, sfinks stał się popularnym motywem zdobniczym w renesansie. Później wizerunek tego stworzenia, często bardzo zbliżony do oryginalnej, egipskiej wersji, pojawił się w wielu innych kulturach.
piotrek2604