'Matka' H C Andersen.pdf

Wejd na stronê http://wolnelektury.pl/ i zobacz, jak wiele mo¿liwoci daje interaktywna wersja szkolnej biblioteki

internetowej Wolne Lektury.

Ten utwór nie jest chroniony prawem autorskim i znajduje siê w domenie publicznej, co oznacza, ¿e mo¿esz go

swobodnie wykorzystywaæ, publikowaæ i rozpowszechniaæ.

Hans Christian Andersen

Matka

Przy kolebce chorego dziecka siedzia³a matka bardzo niespokojna o swoje ukochane

maleñstwo. Ze smutkiem patrzy³a na blad¹ twarzyczkê i zamkniête oczy dzieciny, z niepokojem

ledzi³a jego ciê¿ki oddech, to znów zwraca³a oczy ³ez pe³ne ku niebu.

Wtem kto zapuka³ do drzwi. By³ to ubogi staruszek otulony derk¹, jak¹ otulaj¹ konie, gdy¿

na wiecie mróz by³ potê¿ny, a wiatr ostry siek³ po twarzy jakby no¿em.

Dzieciê zasnê³o w³anie, a ¿e staruszek dr¿a³ z zimna, wiêc poczciwa kobieta prêdko zagrza³a

piwa, aby ubogi mia³ siê czym rozgrzaæ choæ trochê. Usiad³ on obok ko³yski dzieciêcia i patrzy³

na nie d³ugo i uwa¿nie; matka usiad³a tak¿e z drugiej strony i g³adzi³a chud¹, maleñk¹ r¹czynê.

Prawda, ¿e ono wyzdrowieje? rzek³a. Jak ci siê zdaje? Przecie¿ Bóg jest dobry, wiêc mi

go nie zabierze?

Staruszek skin¹³ g³ow¹ jako dziwnie i nic nie odpowiedzia³. Po twarzy kobiety ³zy sp³ywa³y

powoli, pochyli³a g³owê i zasnê³a.

Przez trzy dni i trzy noce czuwa³a przy dziecku, a teraz zasnê³a na jedn¹ chwileczkê. Zbudzi³a

siê natychmiast przestraszona, dr¿¹c z zimna.

Co to jest? zapyta³a, ogl¹daj¹c siê na wszystkie strony. Staruszek znikn¹³ i dziecka nie by³o

w ko³ysce: zabra³ je z sob¹.

Stary zegar w k¹cie odezwa³ siê g³uchym mruczeniem, ciê¿ka waga osunê³a siê do samej

ziemi i bum! Upad³a. Stary zegar stan¹³.

Biedna matka z krzykiem wybieg³a z pokoju, wo³aj¹c dziecka swego.

Ale nikogo nie by³o na ulicy, tylko nieg bia³y, miêkki.

Pod cian¹ jednak siedzia³a kobieta w d³ugiej, ¿a³obnej sukni.

Nie wo³aj nadaremnie rzek³a cichym g³osem. mieræ by³a w twoim domu. Widzia³am,

jak wychodzi³a stamt¹d z ma³ym dzieckiem: zabra³a je. Biegnie ona prêdzej od wiatru i burzy,

a co raz wemie, tego nie zwraca ju¿ nigdy.

Powiedz mi tylko, któr¹ drog¹ posz³a pyta³a nieszczêsna matka. Powiedz tylko w któr¹

stronê, a ja j¹ znajdê!

Wiem, w któr¹ stronê posz³a odpar³a czarno ubrana kobieta mogê ci wskazaæ jej drogê,

ale musisz mi przedtem zapiewaæ wszystkie te liczne piosenki, które piewa³a co dzieñ przy

kolebce swego dzieciêcia. Polubi³am je bardzo; jestem ciemn¹ noc¹ i przychodzi³am tu co

wieczór s³uchaæ twojego piewu; s³ucha³am do rana i patrza³am na ³zy twoje, gdy piewa³a.

Szkolna biblioteka internetowa Wolne Lektury tworzona jest dziêki pracy Wolontariuszy oraz wsparciu Ministerstwa

Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Fundacji Rozwoju Spo³eczeñstwa Informacyjnego i Fundacji Kronenberga przy Citi

Handlowy. Reprodukcja cyfrowa wykonana przez Bibliotekê Narodow¹ z egzemplarza pochodz¹cego ze zbiorów BN.

Sk³ad automatyczny tekstu zrealizowa³ Marek Ryæko przy u¿yciu systemu X E T E X i fontu Antykwa Pó³tawskiego.

Hans Christian Andersen, Matka

Zapiewam ci je wszystkie, wszystkie co do jednej, lecz teraz nie zatrzymuj mnie, o nocy

ciemna! Pozwól mi pieszyæ, pozwól biec za dzieckiem.

Lecz noc siedzia³a cicha i milcz¹ca.

Wtedy biedna matka za³ama³a rêce i zaczê³a piewaæ, p³acz¹c. P³ynê³y liczne pieni, ale ³ez

p³ynê³o wiêcej. W koñcu noc rzek³a:

Id¿e teraz na prawo, a¿ do jod³owego lasu. Tam zniknê³a mieræ z tw¹ dziecin¹.

Kobieta pobieg³a. Las by³ ciemny, ale cie¿kê widzieæ by³o mo¿na, wiêc pieszy³a. W g³êbi

lasu jednak¿e drogi siê krzy¿owa³y, rozchodzi³y w strony przeciwne i biedna nie wiedzia³a,

któr¹ obraæ. Wtem spojrza³a na krzak cierniowy, na którym, zamiast lici i kwiatów, wisia³y

sople zmarzniêtego szronu.

Czy nie widzia³e, w któr¹ stronê posz³a mieræ z moim dzieckiem? zapyta³a matka.

Widzia³em szepn¹³ krzak nie powiem ci jednak, dopóki mnie nie ogrzejesz na swej piersi.

Przemarz³em a¿ do rdzenia, w lód siê zmieniê za chwilê.

Nie namylaj¹c siê, biedna kobieta przycisnê³a do piersi nagi krzak cierniowy. Ze zranionego

cia³a krople krwi sp³ywaæ zaczê³y, krople krwi ciep³ej. Lecz z nagich ga³¹zek wystrzeli³y

listeczki, potem p¹czki bia³e i krzak cierniowy zakwit³ poród zimy, tak gor¹cym by³o serce

biednej matki.

Wtedy wskaza³ jej drogê, któr¹ mieræ posz³a z jej dzieckiem.

I bieg³a znowu, a bieg³a tak d³ugo, a¿ niezmierne jezioro zagrodzi³o jej drogê. Nie by³o na nim

³odzi ani statku. Cienka pow³oka lodu mostu zast¹piæ nie mog³a, ale nie pozwala³a przep³yn¹æ

na stronê przeciwn¹. Co tu pocz¹æ? Matka dostaæ siê tam musi; bo tam jej dzieciê!

Upad³a na ziemiê i zaczê³a piæ wodê. Wypiæ jezioro ca³e? Czy¿ cz³owiek podo³a? Ale ona

myla³a, ¿e cud staæ siê mo¿e.

Nie, tego nie doka¿esz rzek³o jej jezioro starajmy siê lepiej co na to poradziæ. Ja lubiê

bardzo per³y, na dnie mam skarb ca³y, lecz twoje oczy s¹ piêkniejsze od wszystkich; takich

czystych i jasnych pere³ nikt nie widzia³. Oddaj mi je. Za to zaniosê ciê do ogrodu mierci;

znajdziesz tam wszelkie kwiaty i roliny, a ka¿da z nich to ¿ycie cz³owieka.

Czego¿ bym nie odda³a, aby ocaliæ dziecko rzek³a biedna kobieta. Wyp³aczê oczy moje,

byle mnie zanios³o do strasznego ogrodu mierci.

I p³aka³a tak bardzo, ¿e jasne jej oczy wyp³ynê³y i wpad³y do wodnej otch³ani; a wówczas

fale podnios³y j¹ lekko i p³ynê³a, bujaj¹c siê na nich ³agodnie, a¿ do przeciwnego brzegu. Tu

wznosi³ siê gmach dziwny: niby zamek, niby ogród, pe³en gór i przepaci.

Nieszczêliwa matka widzieæ go jednak nie mog³a, gdy¿ zostawi³a oczy na dnie g³êbokiego,

zielonego jeziora.

Gdzie¿ mam teraz szukaæ mierci, która zabra³a mi dziecko? zawo³a³a g³osem ¿a³osnym.

Nie powróci³a jeszcze odpar³a jej stara siwa niewiasta, która czuwa³a tutaj nad kwitn¹cymi

rolinami. Ale sk¹d siê tu wziê³a, ¿yj¹ca istoto? Kto ci pokaza³ drogê, kto ciê przywiód³?

Bóg dobry mnie tu przywiód³. On jest mi³osierny i ulitowa³ siê nad sercem matki. I ty siê

ulitujesz. Powiedz mi, gdzie dzieciê moje?

Tego nie wiem odpowiedzia³a staruszka nie znam go przecie¿, a ty nie masz oczu, wiêc

jak¿e je poznaæ mo¿esz? Wiele drzew i kwiatów tej nocy powiêd³o i mieræ nadleci wkrótce,

aby je z tego ogrodu usun¹æ. Zapewne miêdzy nimi jest dzieciê twoje. Wiesz przecie, ¿e ka¿dy

cz³owiek ma drzewo swoje albo kwiatek drobny w ogrodzie mierci; roliny te z pozoru nie

ró¿ni¹ siê niczym od zwyk³ych rolin ziemskich, ale w ka¿dej z nich bije serce. Mo¿e rozpoznasz

bicie serca swego dziecka? Ale co mi dasz za to, je¿eli ci powiem, jak nale¿y dalej post¹piæ?

Nic nie mam rzek³a matka ale gdyby chcia³a, na koniec wiata posz³abym za ciebie.

Co mi po tym, moja droga? Nie mam tam interesu. Oddaj mi lepiej swoje czarne w³osy.

Ja ci dam za to moje siwe, wiêc tak wiele nie stracisz.

Tylko to? Ach, najchêtniej! I z radosnym popiechem odda³a biedna matka swe czarne

warkocze, a w zamian otrzyma³a siwe w³osy starej kobiety.

Nastêpnie wesz³y razem do ogrodu mierci, gdzie ros³o mnóstwo krzewów ró¿norodnych,

drzew, kwiatów polnych, wodnych, ogrodowych, silnych, wspania³ych, zdrowych i bladych,

wiêdn¹cych. Tu delikatne i wonne hiacynty pod szklanymi kloszami, tam czerwone piwonie;

do ³odyg lilii wodnych czepia³y siê raki, wysmuk³e palmy wysoko wznosi³y pyszne korony,

Hans Christian Andersen, Matka

dalej dêby, sosny i s³abiuchne mietliczki, tymianek drobny; godziki i ciernie, grzyby, mchy

i paprocie, mnogoæ i rozmaitoæ nieprzebrana.

A najlichsza trawka mia³a imiê swoje, ka¿da by³a ¿yciem cz³owieka, w ka¿dej bi³o serce,

dopóki ¿y³ cz³owiek, do którego nale¿a³a. By³y tu wielkie drzewa w maleñkich doniczkach, które

rozsadza³y si³¹ swych korzeni i by³y w¹t³e kwiatki w ziemi t³ustej, mchem otulone, dzwonami

szklanymi nakryte. Jedne ros³y na lodzie, inne na spiek³ej ziemi, inne czepia³y siê nagich ska³.

Matka sz³a pochylona, przyk³adaj¹c ucho do najmniejszej rolinki, nas³uchuj¹c d³ugo, z trwog¹

ogromn¹; wreszcie wród milionów, milionów serc pozna³a uderzenia serca najdro¿szej swej

dzieciny.

To ono! zawo³a³a, os³aniaj¹c rêk¹ drobny b³awatek, który zwiesi³ g³ówkê, poblad³y

i znu¿ony.

Nie dotykaj kwiatka! rzek³a staruszka stañ tylko przy nim i czekaj, a¿ mieræ powróci ze

wiata. Nadbiegnie lada chwila. Wtedy nie pozwól jej wyrwaæ rolinki z ziemi, ale zagró, ¿e

powyrywasz wszystkie inne kwiaty. Tego siê bêdzie ba³a, gdy¿ jest odpowiedzialna przed Panem

Bogiem za ich ¿ycie i nie wolno jej zniszczyæ ¿adnego, dopóki nie otrzyma na to pozwolenia.

Wtem przebieg³ mrony powiew po ogrodzie i niewidoma zgad³a, ¿e to mieræ powraca.

Sk¹d siê tu wziê³a? spyta³a zdziwiona. Jak mog³a znaleæ drogê i przybyæ tak prêdko,

prêdzej ode mnie?

Jestem matk¹ odpowiedzia³a nieszczêliwa.

mieræ wyci¹gnê³a do b³awatka d³ug¹ kocist¹ rêkê, lecz matka os³oni³a go obu d³oñmi,

staraj¹c siê nie dotkn¹æ ¿adnego listeczka. Wtedy mieræ dmuchnê³a ch³odem na jej rêce i opad³y

bezw³adnie, jak dwie skorupki lodowe.

Mnie nie zwyciê¿ysz rzek³a.

Bóg ciê zwyciê¿yæ mo¿e.

Pe³niê tylko Jego wolê. Jestem Bo¿ym ogrodnikiem i pielêgnujê tutaj Jego kwiaty, dopóki

ka¿e; a potem przesadzam je st¹d do piêkniejszego, rajskiego ogrodu, w dalekim, nieznanym

kraju. Nie mogê ci powiedzieæ jednak, co siê tam z nimi dzieje.

Oddaj mi dziecko moje! zawo³a³a matka. Oddaj mi je natychmiast! I z jêkiem upad³a

i p³aka³a g³ono, bolenie.

Nagle podnios³a siê i pochwyci³a dwa piêkne kwiaty, które ros³y blisko.

Oddaj mi dziecko moje! powtórzy³a bo wyrwê i poniszczê te roliny! Zniszczê wszystkie

kwiaty twoje, je¿eli mnie doprowadzisz do rozpaczy!

Nie dotykaj ich! zawo³a³a mieræ powa¿nie. Tak nieszczêliwa jeste i tak cierpisz, a chcesz

inne matki podobnie nieszczêliwymi uczyniæ?

Inne matki szepnê³a z przestrachem kobieta i odsunê³a siê zaraz od kwiatów.

Masz tutaj swoje oczy mówi³a mieræ dalej wyjê³am je z jeziora, nie wiedz¹c, ¿e nale¿¹

do ciebie. We je. Piêkniejsze s¹ teraz, ni¿ by³y; we je i spojrzyj w te studniê g³êbok¹. Tam

zobaczysz, co chcia³a uczyniæ wbrew woli Bo¿ej.

W g³êbokiej studni widaæ by³o obraz ¿ycia ludzkiego: jeden jasny i szczêliwy, b³ogos³awiony

przez Boga i ludzi, pe³en radoci cichej; drugi pe³en nêdzy, boleci i udrêczenia.

Którego z kwiatów jest ten jasny obraz? pyta³a matka. Którego ten straszny?

Tego ci powiedzieæ nie mogê. Wiedz jednak, ¿e jeden z nich jest przysz³oci¹ twego dziecka.

Wtedy nieszczêsna matka za³ama³a rêce.

Który? pyta³a. O, powiedz mi, który! Ocal niewinne dzieciê! Ja nie chcê, aby ono w ¿yciu

tak cierpia³o! Zanie je lepiej do raju, do Boga. Zapomnij o ³zach moich, ocal moje dzieciê!

mieræ patrza³a na ni¹.

Wiêc czegó¿ chcesz? szepnê³a. Czy mam ci oddaæ dzieciê, czy zanieæ je do kraju

nieznanego, dalekiego?

Wtedy matka upad³a na kolana i modli³a siê p³acz¹c, z wzniesionymi ku niebu rêkoma:

Nie s³uchaj mnie, o Bo¿e! Ja nie wiem co dobre, ja nie wiem, czego pragnê. Niech siê stanie

wola Twoja!

I ulecia³a mieræ z dusz¹ dzieciêcia w kraj daleki, nieznany

Hans Christian Andersen, Matka

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: