Temat: Metoda pracy grupowej.
Definicja metody grupowej wg. Konopki:
„metoda pracy socjalnej, która przez celowe doświadczenie grupowe pomaga jednostkom uzyskać poprawę ich społecznego funkcjonowania i lepiej sobie radzić z ich indywidualnymi, grupowymi lub społecznymi problemami”.
Praca grupowa rozumiana jest natomiast jako: „ służącą pomocą jednostkom w dążeniu do kształtowania ich rozwoju w stronę emocjonalnie zrównoważoną a intelektualnie wolnych i fizycznie sprawnych osobowości oraz jako służącą grupową pomocą w osiągnięciu celów pożądanych w ekonomicznej, politycznej i społecznej demokracji”(def. Za G. Wilson i G. Roland)
Celem grupy jest:
- udzielenie sobie wzajemnej pomocy w niemal każdym problemie poprzez dostarczanie wsparcia emocjonalnego
- wymianę użytecznych informacji
- dzielenie się doświadczeniem
- uzyskanie wglądu w swoja sytuację
- szukanie wspólnymi siłami efektywnych rozwiązań
Członkowie grupy uczą się odpowiedzialności za indywidualne i wspólne działania, przełamują niepewność, uczą się bronić wspólnych interesów. Charakterystyczną cechą gryp jest fakt, że grupy składają się z osób o podobnym przeżywanym problemie i zbliżonym doświadczeniu życiowym.
Pracownik socjalny pracując z grupą już na etapie pracowania utworzenie grupy i powinien uwzględnić:
Charakterystyka grupy w poszczególnych fazach istnienia grupy:
1) stadium orientacyjne: to wczesna faza rozwoju grupy, w której uczestnicy zapoznają się ze sobą i zaczynają funkcjonować jako grupa. Prowadzący umożliwia powitanie indywidualne(każdy się przedstawia):
* zostaje przedstawiony cel spotkania
* prosimy by uczestnicy wypowiedzieli się co myślą na wybrany temat (zwięźle)
* członkowie grupy obserwują sytuację, czy podołają wymogom i zasadom grupy.
Dobrze jest w początkowej fazie pracy grupy pracować w parach lub małych podgrupach, gdyż uczestnicy uczą się i nabywają umiejętności swobodnej rozmowy.
W warunkach ciszy, brak współpracy warto zapytać podoba wam się ta cisza? Jak wam się siedzi w tej ciszy? Zachęcać uczestników do wypowiedzi, mówienia o sobie, okazując im szacunek, empatię: akceptację, celem budowania spójności grupy.
Jeśli nikt nie chce zabrać głosu wówczas prowadzący może zwrócić się do grupy z pytaniem- Co państwo myślą o tym? By zachęcić do dyskusji.
Na tym etapie grupy, pracownik socjalny oferuje rolę wspomagającą i ułatwiającą, by dać uczestnikom większą niezależność, samospełnienia i samorozwoju.
2) Stadium autorytetu:
Uczestnicy grupy osobiście decydują komu mogą zaufać oraz jak głęboko się zaangażują.
Na tym etapie dochodzi często do rywalizacji o władzę i przejęcie kontroli w grupie oraz pojawiają się konflikty. Uczestnicy przechodzą z pozycji zależności do niezależności.
3) Stadium negocjacji:
Zadaniem pracownika socjalnego jest pomagać „ustanawiać cele, negocjować role, wyjaśniać i interpretować odczucia uczestników”
4) Stadium funkcjonalne:
W tym stadium grupa jest dobrze zgrana, nauczyła się otwartej komunikacji. Pracownik socjalny powinien dać całkowitą swobodę działań, usunąć się w cień.
5) Stadium dezintegracji:
Stadium końcowe, które musi być uwzględnione i zaplanowane od samego początku istnienia grupy(pomimo odczuć przygnębienia i skutki z powodu zakończenia pracy grupowej).
GRUPA- składa się z osób, które wzajemnie na siebie wpływają, są od siebie zalezne, łączy je wspólna grupowa tożsamość i struktura organizacyjna. Istnieje wiele klasyfikacji grup, zależnych od przyjmowanych kryteriów: np.
Również istnieją odmiany grup ze względu na rodzaj realizowanych przez nie celów grupowych:
A. Kamiński wyróżnia 3 rodzaje grup:
1) rozwojowo- wychowawcze
2) psychoterapeutyczne
3) rewalidacyjne
Ad.1) Grupy rozwojowo-wychowawcze obejmują swym działaniem osoby w różnym wieku, których wspólnym celem jest fakt, iż nie wykazują zaburzeń w zachowaniu, nie odbiegają swoim zachowaniem od przeciętnych zachowań np. kluby, domy kultury, obozy, kolonie.
Ad.2) Grupy psychoterapeutyczne- nastawione są na realizację zadań o charakterze ratowniczym i opiekuńczym w stosunku do osób wykraczających zaburzenie w zachowaniu(np. terapia grupowa, teoria Gestalt)
Ad.3) Grupy rewalidacyjne- są tworzone celem oddziaływań na jednostkę( jednostki społeczne niedostosowane celem usprawnienia ich społecznego funkcjonowania.
Podsumowanie
Grupa jest szczególnie atrakcyjna wówczas, gdy umożliwia jednostce realizację ważnych dla niej celów, wraz z atrakcyjnością grup wzrasta efekt ich oddziaływania.
man1957