Inwestujmy w małe dzieci - dodbre praktyki organizacji pozarządowych.pdf

(1831 KB) Pobierz
Dobre praktyki_korekta.indd
w małe dzieci
DOBRE PRAKTYKI ORGANIZACJI POZARZÑDOWYCH
Inwestujmy
278028251.015.png 278028251.016.png 278028251.017.png 278028251.018.png 278028251.001.png 278028251.002.png 278028251.003.png
Fundacja Rozwoju Dzieci im. J. A. Komeƒskiego
Warszawa 2009
pod redakcjà Teresy Ogrodziƒskiej
w małe dzieci
DOBRE PRAKTYKI ORGANIZACJI POZARZÑDOWYCH
Inwestujmy
spis treÊci
01. Wst´p ................ 06 – 07
10. Pracownia Alternatywnego Wychowania ................ 52 – 57
Âwietlica dla dzieci w wieku przedszkolnym
02. Partnerstwo na rzecz Rozwoju i Edukacji Małych Dzieci .................08 – 11
11. Spo∏eczno-OÊwiatowe Stowarzyszenie Pomocy Pokrzywdzonym
03. Fundacja „Dzieci Niczyje” .................12 – 17
„Dobry Rodzic – Dobry Start”
i Niepe∏nosprawnym „Edukator” .................58 – 63
Prowadzenie szkó∏ przez zewn´trznà organizacj´ po˝ytku publicznego non profit
04. Fundacja Pomocy M∏odzie˝y im. Jana Paw∏a II „Wzrastanie” .................18 – 23
Kompleksowe rozwiàzania dla dzieci i m∏odzie˝y
12. Stowarzyszenie „DoroÊli – Dzieciom” .................64 – 69
Centrum Ma∏ego Dziecka i Rodziny
05. Fundacja Rozwoju Dzieci im. Jana Amosa Komeƒskiego .................24 – 29
Grupy Zabawowe
13. Stowarzyszenie Integracyjne „Klub Otwartych Serc” .................70 – 75
Pozarzàdowe Centrum Edukacji i Informacji
06. Fundacja „Sto Pociech” .................30 – 35
Ogród w wielkim mieÊcie
14. Stowarzyszenie Grupa Pedagogiki i Animacji Spo∏ecznej Praga-Pó∏noc .................76 – 79
Streetworking
07. Instytut Ma∏ego Dziecka im. Astrid Lindgren .................36 – 41
Alternatywne formy opieki rozwojowej dla dzieci poni˝ej 3. roku ˝ycia
15. Stowarzyszenie na rzecz Gminy Somianka „SOMA” .................81 – 83
Akademia Najm∏odszych
08. Oddzia∏ Gminny Towarzystwa Przyjació∏ Dzieci w Cekcynie .................42 – 45
Zespo∏y edukacyjno-wychowawcze na dobry poczàtek
16. Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju i Integracji Ârodowiska
Lokalnego „Z Edukacjà w Przysz∏oÊç” .................84 – 87
Wiejskie Centrum Edukacji
09. Polskie Stowarzyszenie Pedagogów i Animatorów
KLANZA Oddzia∏ Bia∏ostocki .................46 – 51
Klanzowa Akademia Rodzica
17. Adresy organizacji .................88 – 89
numer rozdziału
numer strony
00. 05
278028251.004.png 278028251.005.png
wst´p
„Inwestujmy w małe dzieci – dobre praktyki organizacji pozarzàdowych” to kolejna publikacja promujàca
dokonania organizacji działajàcych na rzecz małych dzieci, wydana w ramach programu „Dla Dzieci”
realizowanego przez Fundacj´ Komeƒskiego we współpracy z Polsko-Amerykaƒskà Fundacjà WolnoÊci.
W publikacji „Inwestujmy w małe dzieci – dobre praktyki organizacji pozarzàdowych” znajdziecie Paƒstwo
tak˝e informacje o Partnerstwie na rzecz Rozwoju i Edukacji Małych Dzieci, powołanym we wrzeÊniu
2007 r. przez organizacje pozarzàdowe. Celami Partnerstwa sà nagłaÊnianie, promowanie ró˝norodnych
form edukacji dla małych dzieci i działania rzecznicze zmierzajàce do ich upowszechnienia. Serdecznie
w tym miejscu dzi´kuj´ członkom PREMD, którzy pomogli nam w przygotowaniu niniejszej publikacji:
Renacie Szredziƒskiej z Fundacji „Dzieci Niczyje”, Janowi Buremu z Fundacji Pomocy Młodzie˝y im. Jana
Pawła II „Wzrastanie”, Ewie Kaliszuk z Fundacji „Sto Pociech”, Agnieszce Tkaczyƒskiej i Izabeli Szałaƒskiej-
Kułakowskiej z Instytutu Małego Dziecka im. Astrid Lindgren, Felicycie Król-Pawelskiej z Oddziału
Gminnego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Cekcynie, Małgorzacie Borowskiej i Ewie Sokoliƒskiej
z Polskiego Stowarzyszenia Pedagogów i Animatorów KLANZA Oddział Białostocki, Alicji Dobiesz, Lucynie
Lewandowskiej i Magdalenie Tokarz z Pracowni Alternatywnego Wychowania, Barbarze Kuczałek
i Bolesławowi Grabowskiemu ze Stowarzyszenia „Edukator”, Danucie Daszkiewicz ze Stowarzyszenia
„DoroÊli – Dzieciom”, Henryce Sokołowskiej ze Stowarzyszenia Integracyjnego „Klub Otwartych Serc”,
Urszuli Maciƒskiej i Tomaszowi Szczepaƒskiemu ze Stowarzyszenia Grupa Pedagogiki i Animacji Społecznej
Praga-Północ, Hannie Główczyk ze Stowarzyszenia na rzecz Gminy Somianka „SOMA” oraz Marii Nowak
ze Stowarzyszenia na rzecz Rozwoju i Integracji Êrodowiska Lokalnego „Z Edukacjà w PrzyszłoÊç”.
ÂwiadomoÊç, ˝e we wczesnym dzieciƒstwie kształtujà si´ podstawowe umiej´tnoÊci i kompetencje
edukacyjne, społeczne i emocjonalne, niezb´dne w dalszej karierze szkolnej i zawodowej, jest w Polsce coraz
powszechniejsza. Nie przekłada si´ to jednak na polityk´ społecznà i edukacyjnà – wspieranie rozwoju małych
dzieci jest ciàgle jednym z najbardziej zaniedbanych obszarów, zarówno merytorycznie, jak i finansowo.
Upowszechnienie edukacji przedszkolnej w Polsce nale˝y do najni˝szych w Unii Europejskiej. Êredni wskaênik
upowszechnienia edukacji przedszkolnej w Unii Europejskiej wynosi 70%, natomiast w Polsce – 49%, zaÊ
na terenach wiejskich jedynie 22%. W 484 gminach dzieci nie majà dost´pu do edukacji przedszkolnej.
Dramatycznie wyglàda sytuacja dzieci najmłodszych – do ˝łobków chodzi niecałe 2% dzieci, na wsiach mamy
1 oddział ˝łobkowy, do którego ucz´szcza 14 dzieci! (Bank Danych Regionalnych GUS – stan na 31.12.2008 r.)
Tymczasem Strategia Lizboƒska zobowiàzuje kraje Unii Europejskiej do obj´cia wsparciem edukacyjnym
30% dzieci w wieku 0–3 lata oraz 90% dzieci w wieku przedszkolnym do 2010 r.
Dla Polski jest to prawdziwe wyzwanie.
Mamy nadziej´, ˝e przedstawione w naszej publikacji dobre praktyki zainspirujà organizacje pozarzàdowe
i samorzàdy lokalne do poszerzenia swojej oferty dla najmłodszych obywateli.
Na szcz´Êcie w ró˝nych miejscach w Polsce organizacje pozarzàdowe próbujà zmieniç t´ sytuacj´. W wielu
gminach działania przez nie prowadzone sà jedynà ofertà dla najmłodszych obywateli. Organizacje
szukajà lokalnych rozwiàzaƒ, tworzà innowacyjne programy rozwojowe i edukacyjne dla dzieci i dla
rodziców. W niniejszej publikacji pokazujemy, jak wa˝nà funkcj´ pełnià organizacje pozarzàdowe w swoich
Êrodowiskach lokalnych, w jaki sposób pomagajà rodzicom i samorzàdom lokalnym w tworzeniu dobrych
warunków rozwojowych dla małych dzieci. Przedstawiamy szczegółowe opisy modelowych rozwiàzaƒ,
wypracowanych przez 14 organizacji pozarzàdowych.
Teresa Ogrodziƒska
01. 06
01. 07
278028251.006.png 278028251.007.png 278028251.008.png 278028251.009.png
Partnerstwo na rzecz
Rozwoju i Edukacji
Małych Dzieci
Partnerstwo na rzecz
Rozwoju i Edukacji Małych Dzieci
Dlaczego powo∏aliÊmy PREMD?
Idea powo∏ania Partnerstwa na rzecz Rozwoju i Edukacji Ma-
łych Dzieci (PREMD) zrodzi∏a si´ na spotkaniu organizacji
pozarzàdowych uczestniczàcych w Forum Edukacyjnym „Razem
dla Dzieci”, zorganizowanym w czerwcu 2006 r. przez Fundacj´
Rozwoju Dzieci im. J. A. Komeƒskiego. Grupa Inicjatywna, w sk∏ad
której wesz∏y nast´pujàce organizacje:
w ró˝nych miejscach w Polsce organizacje pozarzàdowe próbujà
zmieniç t´ sytuacj´.
Teresa Ogrodziƒska, Fundacja Rozwoju Dzieci im. J. A. Komeƒskiego
– cz∏onek.
Do paêdziernika 2009 r. do PREMD przystàpi∏o 45 organizacji
pozarzàdowych z ca∏ej Polski.
Kontakty mi´dzynarodowe
Szukajà lokalnych rozwiàzaƒ, tworzà innowacyjne programy rozwojo-
we i edukacyjne dla dzieci i dla rodziców. ZdecydowaliÊmy si´ powo∏aç
Partnerstwo, by po∏àczyç nasze si∏y i przyspieszyç proces tworzenia
dobrych warunków rozwojowych dla ma∏ych dzieci.
NawiàzaliÊmy kontakty z Children in Scotland – organizacjà
parasolowà zrzeszajàcà organizacje dzia∏ajàce na rzecz dzieci
w Szkocji, która jest zainteresowana wspó∏pracà z PREMD.
Najwa˝niejsze dzia∏ania
W maju 2009 r. przedstawiciele 4 organizacji pozarzàdowych
uczestniczyli w wizycie studyjnej w San Miniato, gdzie zapoznali
si´ z w∏oskimi rozwiàzaniami na rzecz najm∏odszych dzieci.
Fundacja Rozwoju Dzieci im. J. A. Komeƒskiego, Warszawa.
Instytut Ma∏ego Dziecka im. A. Lindgren, Poznaƒ.
Polskie Stowarzyszenie Montessori, ¸ódê.
Stowarzyszenie „DoroÊli – dzieciom”, S´pólno Krajeƒskie.
Stowarzyszenie „Edukacja Inaczej”, Aptynty.
Stowarzyszenie Forum OÊwiatowe „Klucze”, Klucze.
Stowarzyszenie Integracyjne „Klub Otwartych Serc”, Wieruszów.
Stowarzyszenie Psychoprofilaktyki Szkolnej „Spójrz Inaczej”,
Starachowice.
Towarzystwo Przyjació∏ Ziemi Jastkowskiej, Jastków.
Towarzystwo Rozwijania Inicjatyw OÊwiatowych TRIO, Warszawa.
Nasze Partnerstwo to ruch spo∏eczny, którego celem jest nag∏aÊnianie,
promowanie i dzia∏ania rzecznicze zmierzajàce do upowszechnienia
ró˝norodnych form wspierania rozwoju i edukacji dla ma∏ych dzieci.
Profesjonalizacja
Odpowiadajàc na potrzeby zg∏aszane przez cz∏onków PREMD,
w kwietniu 2008 r. oraz kwietniu 2009 r. zorganizowane zosta∏y
warsztaty, których celem by∏o zwi´kszenie umiej´tnoÊci orga-
nizacji w przygotowywaniu wniosków o dotacje na dzia∏ania
edukacyjne dla dzieci. W sumie w warsztatach wzi´∏o udzia∏
52 przedstawicieli 34 organizacji.
Dzia∏ania rzecznicze
JesteÊmy przekonani, ˝e wczesne dzieciƒstwo to czas niezwykle istot-
ny w rozwoju cz∏owieka, na tym etapie kszta∏tujà si´ bowiem nasze
kompetencje emocjonalne, spo∏eczne, poznawcze, fi zyczne. Dobre
dzieciƒstwo determinuje nasze sukcesy w ca∏ym ˝yciu.
W grudniu 2008 r., z inicjatywy Instytutu Ma∏ego Dziecka
im. Astrid Lindgren, Zespó∏ Koordynacyjny wystosowa∏ list
do Premiera Rzeczypospolitej Polskiej oraz Minister Pracy
prezentujàcy stanowisko PREMD w sprawie planowanych
zmian w kodeksie pracy. W liÊcie, podpisanym przez 16 or-
ganizacji, postulowaliÊmy mo˝liwoÊç tworzenia ze Êrodków
zak∏adowego funduszu Êwiadczeƒ socjalnych nie tylko
przyzak∏adowych ˝∏obków i przedszkoli, lecz tak˝e innych form
wychowania przedszkolnego. Efektem by∏a cz´Êciowa zmiana
stosownego paragrafu kodeksu pracy zgodnie z postulatem
Partnerstwa – wprowadzono jedynie mo˝liwoÊç tworzenia in-
nych form wychowania przedszkolnego.
Wierzymy, ˝e Partnerstwo na rzecz Rozwoju i Edukacji Ma∏ych Dzieci
pomo˝e nam stworzyç równe mo˝liwoÊci edukacyjne wszystkim dzie-
ciom w Polsce i osiàgnàç standardy najbardziej rozwini´tych paƒstw
europejskich (…)
W okresie listopad 2007 – marzec 2008 ponad 100 przedstawi-
cieli 24 organizacji uczestniczy∏o w cyklu szkoleƒ podnoszàcych
ich umiej´tnoÊci merytoryczne i organizacyjne. Tematy szkoleƒ
obejmowa∏y: „Nowoczesne formy pracy z ma∏ymi dzieçmi”,
„Promowanie potrzeb edukacyjnych ma∏ych dzieci”, „Planowa-
nie i prowadzenie dzia∏aƒ w Êrodowiskach lokalnych”.
postanowi∏a powo∏aç p∏aszczyzn´ porozumienia organizacji poza-
rzàdowych dzia∏ajàcych na rzecz edukacji i rozwoju ma∏ych dzieci.
Na spotkaniu w siedzibie Fundacji Komeƒskiego 21 wrzeÊnia
2007 r. Grupa Inicjatywna podj´∏a decyzj´ o ukonstytuowaniu si´
Partnerstwa na rzecz Rozwoju i Edukacji Ma∏ych Dzieci i powo∏a∏a
tymczasowy Zespó∏ Koordynujàcy. Zaplanowano równie˝ ter-
min (wrzesieƒ 2008 r.) I Walnego Zgromadzenia PREMD, pod-
czas którego zostanà przeprowadzone wybory nowego Zespo∏u
Koordynujàcego.
Struktura organizacyjna PREMD
Najwy˝szym organem decyzyjnym PREMD jest Walne Zgroma-
dzenie odpowiedzialne za wypracowywanie planów programo-
wych i fi nansowych, podejmowanie decyzji dotyczàcych wszel-
kich dzia∏aƒ diagnostycznych, informacyjnych i rzeczniczych oraz
nadzorowanie ich wykonania. Walne Zgromadzenie wy∏ania
spoÊród swoich cz∏onków drogà g∏osowania trzyosobowy Zespó∏
Koordynujàcy, który reprezentuje PREMD na zewnàtrz i odpowia-
da za jego codziennà dzia∏alnoÊç.
Promocja
We wrzeÊniu 2007 r. w II Forum Edukacyjnym „Razem dla Dzie-
ci” uczestniczy∏o 28 organizacji z terenu ca∏ej Polski. Organizacje
przeprowadzi∏y 33 pó∏toragodzinne warsztaty, w których ∏àcznie
wzi´∏o udzia∏ 800 osób.
W kwietniu 2009 r. Zespó∏ Koordynacyjny wystosowa∏ list
do Ministerstwa Edukacji Narodowej w sprawie zmiany
rozporzàdzenia dotyczàcego tworzenia i prowadzenia innych
form wychowania przedszkolnego. List podpisa∏o 17 organi-
zacji. Niestety, sugestie Partnerstwa (a tak˝e innych organizacji,
niezrzeszonych w Partnerstwie, które poproszono o konsulta-
cje) nie zosta∏y uwzgl´dnione przy nowelizacji rozporzàdzenia.
W swojej deklaracji programowej cz∏onkowie Partnerstwa napisali:
We wrzeÊniu 2008 r. w III Forum Edukacyjnym „Razem dla Dzie-
ci” uczestniczy∏o 26 organizacji. Przeprowadzi∏y one 28 godzin-
nych warsztatów, w których ∏àcznie wzi´∏o udzia∏ 896 osób.
Uwa˝amy, ˝e w Polsce do wspierania rozwoju ma∏ych dzieci oraz po-
mocy rodzinie w wychowywaniu dzieci przyk∏ada si´ niewystarczajàcà
wag´. Brakuje systemowych rozwiàzaƒ (prawnych, programowych,
fi nansowo-organizacyjnych) wspomagajàcych rodziców i osoby
pracujàce z ma∏ymi dzieçmi w stymulowaniu rozwoju dzieci i wprowa-
dzaniu wysokiej jakoÊci rozwiàzaƒ programowych (…) Na szcz´Êcie
W sk∏ad Zespo∏u Koordynujàcego wybranego we wrzeÊniu 2008 r.
na dwuletnià kadencj´ wesz∏y:
Teresa Kot, Towarzystwo Przyjació∏ Ziemi Jastkowskiej – sekretarz,
Halina Wankowska-Marczak, Stowarzyszenie „Edukacja Inaczej”
– cz∏onek,
Promocj´ PREMD i szkolenia dla organizacji umo˝liwi∏y nam do-
tacje od Bernard van Leer Foundation oraz Polsko-Amerykaƒskiej
Fundacji WolnoÊci.
02. 08
02. 09
278028251.010.png 278028251.011.png 278028251.012.png 278028251.013.png 278028251.014.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin