Adaptacja_spawarki_SPB400_do_spawania_metoda_IMPULSTIG.pdf

(1455 KB) Pobierz
024-031_adaptacja_tig.indd
Dodatkowe materiały >>
Adaptacja spawarki SPB400
do spawania metodą
IMPULSTIG
Widoczny „zmierzch” spawania
elektrodami otulonymi sprawił,
że wiele tych urządzeń jest
nieużywanych, a cena spawarek
TIG o porównywalnych
parametrach prądowych jest
wysoka i stanowi skuteczną
barierę dla zainteresowanych.
Zatem jest doskonała okazja,
aby ponosząc niewielkie nakłady,
wejść w posiadanie takiego
urządzenia, tym bardziej,
że na różnych giełdach
czy wyprzedażach spawarki
do spawania elektrodami
otulinowymi można nabyć za
niską cenę.
Rekomendacje:
w artykule przedstawiamy opis
przerobienia spawarki prądu
stałego do spawania elektrodami
otulonymi na spawarkę
IMPULSTIG, co otwiera drogę
do nowoczesnej technologii
spawania z wykorzystaniem
popularnego i łatwo dostępnego
sprzętu.
Metoda spawania TIG opatentowana w USA
u schyłku lat dwudziestych XX wieku charak-
teryzuje się tym, że łuk elektryczny jarzy się
w osłonie gazu szlachetnego (argon, hel) po-
między elektrodą wykonaną z wolframu a ma-
teriałem spawanym. Ciepło wytworzone przez
łuk elektryczny nadtapia krawędzie łączonych
detali. Spawanie odbywa się bez użycia mate-
riałów dodatkowych, bądź z ich użyciem, przy
czym skład metalurgiczny materiału dodatkowe-
go jest taki sam lub zbliżony do składu metalur-
gicznego elementów spawanych. Urządzeniem
TIG można również wykonać połączenia metodą
lutowania twardego, a jakość tych połączeń jest
wysoka.
Urządzenia TIG dzielą się na dwie grupy: TIG
z wyjściem na prąd stały (DC) oraz na prąd prze-
mienny (AC). Spawarki TIG (AC) zostały skon-
struowane do spawania aluminium, natomiast
spawarkami DC można łączyć metale szlachet-
ne, miedź i stopy miedzi oraz stale węglowe
i nierdzewne.
W artykule opisano sposób przerobienia spa-
warki prądu stałego (DC) typu SPB400 produkcji
BESTER Bielawa, do spawania elektrodami otulo-
nymi, na spawarkę IMPULSTIG, przy czym nie jest
to zmiana nieodwracalna, bowiem za pomocą
odpowiedniego przełącznika można powrócić
do oryginalnej trybu pracy spawarki. Spawarka
SPB400 charakteryzuje się bardzo dobrymi para-
metrami i jest wysoko ceniona przez spawaczy,
którzy spawają elektrodami otulonymi. Posia-
da płynną regulację prądu spawania w dwóch
AVT–5156
W ofercie AVT:
AVT–5156A – płytka drukowana
PODSTAWOWE PARAMETRY
• Zasilanie: 3x380 V
• Napięcie biegu jałowego: 70 V
• Minimalny prąd spawania: 5 A
• Maksymalny prąd spawania: 400 A
• Zakres regulacji prądu bazy: 5...120
A w I zakresie, 120...400 A w II zakresie
• Zakres regulacji prądu impulsu: jak wyżej
• Zakres regulacji czasu impulsu: 0,06...1 s
• Zakres regulacji czasu pomiędzy impulsami:
0,06...1 s
• Gaz ochronny: argon
• Opóźnienie wypływu gazu: 6...15 s
• Wydatek gazu ochronnego: 8...15 l/min
• Ciśnienie cieczy chłodzącej: min 0,2 MPa
• Inicjacja łuku spawalniczego: poprzez
zwarcie elektrody wolframowej do materiału
spawanego lub wysokim napięciem (bez-
dotykowo)
PROJEKTY POKREWNE wymienione artykuły są w całości dostępne na CD
Tytuł artykułu
Nr EP/EdW
Kit
Amatorska spawarka
EP 11-12/1999 AVT-837
Spawarka impulsowa do spawania metodą TIG
EP 12/2003 -
Przystawka do spawania aluminium metodą TIG
EP 10-11/2006, EP 1/2007 AVT-970
24
ELEKTRONIKA PRAKTYCZNA 11/2008
449537180.150.png 449537180.161.png 449537180.172.png
Adaptacja spawarki SPB400
metodzie spawania, prąd zmienia swoją wartość
w ściśle ustalonych przez spawacza nastawach
czasowych ( rys. 1 ). Istnieje możliwość nasta-
wy prądów bazy Ib i impulsu Ii oraz czasów
ich trwania T b i T i . Metoda impulsowa umożli-
wia spawanie elementów o małym przekroju
i znacznie różniących się grubością ścianek. Po-
nadto, występują znacznie mniejsze deformacje
konstrukcji (wskutek naprężeń termicznych) niż
przy spawaniu prądem ciągłym, bowiem wpro-
wadza się mniej ciepła do spoiny.
Spawarką TIG można też wykonać połączenia
metodą lutowania twardego. Metoda polega na
wykorzystaniu łuku elektrycznego jak źródła cie-
pła (bez nadtapiania krawędzi łączonych detali),
a następnie wprowadzenie w obszar łuku spoi-
wa, którego temperatura topnienia jest niższa od
temperatury topnienia łączonych detali. Spośród
narzędzi stosowanych do lutowania twardego,
spawarka TIG umożliwia bardzo precyzyjne połą-
czenia elementów wykonanych z różnych metali.
Lutowanie twarde z użyciem spawarki TIG może
się okazać dla wielu Czytelników nowością, lecz
jest już coraz częściej stosowane dzięki możliwoś-
ciom nieosiągalnym innymi sposobami.
regowo włączone jest uzwojenie Z1 transduk-
tora TD, umieszczone na oddzielnym obwodzie
magnetycznym. Na tym samym rdzeniu jest
umieszczone uzwojenie Z2 zasilane prądem sta-
łym. Wartość prądu w uzwojeniu Z2 decyduje
o indukcyjności całego rdzenia transduktora.
Nie wnikając w szczegóły funkcjonowania tego
układu, można opisać oporność pozorną uzwo-
jenia Z1 transduktora jest opisana wzorem
Z +
R
2
X
2
L
Rys. 1. Przebieg prądu spawania w funkcji
czasu
gdzie R to oporność czynna uzwojenia, a skład-
nik X L ma postać 2 π fL. Można zatem wpływać na
wartość indukcyjności poprzez podmagnesowa-
nie rdzenia prądem stałym. Przy braku zasilania,
oporność pozorna uzwojenia Z1 jest największa,
więc płynie przez obciążenie najmniejszy prąd.
W chwili wysterowania uzwojenia Z2 maksy-
malnym prądem, oporność pozorna uzwojenia
Z1 maleje i na obciążeniu wydziela się najwięk-
sza moc. Podobnie działa transduktor trójfazo-
wy zastosowany w spawarce SPB400.
Do zasilania obwodu transduktora użyte są
trzy osobne uzwojenia nawinięte na rdzeniu
transformatora spawalniczego i po wyprosto-
waniu trzema diodami, napięcie to jest zwykle
podłączone do elektronicznego regulatora prą-
du typu RT27. Elementami mocy regulatora są
cztery tranzystory typu 2N3055. Oryginalny re-
gulator RT27 zdecydowałem się zastąpić regula-
torem napięcia wykorzystującym układ scalony
LM317.
Bogatsi o wiedzę, jak działa regulacja prądu
spawania w oparciu o transduktor, możemy
przystąpić do przebudowy spawarki.
podzakresach: 5...120 A i 120...400 A. Opis
adaptacji nie jest ściśle związany ze spawarką
SPB400, można go odnieść także do innych spa-
warek. Przy okazji przeróbki, można zastosować
opcję spawania impulsowego (zmiana wartości
prądu spawania według nastawionych parame-
trów prądowo-czasowych).
Płytka elektroniki została tak zaprojektowana,
aby można ją było zastosować w każdej spawar-
ce prądu stałego używanej do spawania elektro-
dami otulonymi, gdyż spawarki te spełniają wy-
mogi w zakresie zewnętrznych charakterystyk
statycznych stawianych urządzeniom TIG.
Spawanie metodą TIG jest często w literatu-
rze fachowej opisane jako spawanie elektrodą
„nietopliwą”. W metodzie tej, łuk elektryczny
jarzący się pomiędzy elektrodą wolframową
a materiałem spawanym, nadtapia krawędzie
łączonych detali. Tym samym elektroda wolfra-
mowa z czasem zużywa się (wytapia), a sto-
pień zużycia zależy od wielu czynników, takich
jak: czystość argonu, zbyt duża wartość prądu
spawania w stosunku do średnicy elektrody,
obecność różnych pierwiastków dodatkowych
w składzie elektrody, biegunowości, a także
od... umiejętności spawacza.
Spawanie impulsowe TIG na stałe znalazło
swoje miejsce w technice łączenia metali. W tej
Modernizacja spawarki SPB400
Wszystkie prace przy instalacji elektrycznej
spawarki, szczególnie od „strony” sieci zasilają-
cej powinny być wykonane przez doświadczo-
nych fachowców posiadających odpowiednie
kwalifikacje i uprawnienia. Do montażu należy
użyć sprawdzonych podzespołów. W opisanej
modernizacji, prócz dodatkowej instalacji elek-
trycznej należy zamontować instalację gazową,
obwód chłodzenia cieczą i obwody elektroniki.
Poszczególne podzespoły są ogólnie dostępne,
mogą wręcz pochodzić z odzysku, oprócz pal-
nika, który należy nabyć, a jego cena zależy od
producenta i parametrów prądowych.
Przebudowa spawarki
Wcześniej, zaopatrujemy się we wszystkie złą-
cza wodno-prądowe, wodne oraz gazowe, które
na trwałe zostaną zamontowane na obudowie
spawarki. Różnorodność konstrukcji palników
TIG chłodzonych cieczą, które są na rynku, nie
pozwala mi na opis wszystkich rozwiązań, więc
ograniczę się z konieczności do palnika, w któ-
rym prąd spawania, jak i wejście wody „pobie-
rane” jest z jednego, wspólnego złącza.
Schemat elektryczny spawarki przedstawiono
na rys. 3 . Zarówno złącze wysokoprądowe, jak
i sterujące GS (podłączone przewodem do mi-
krowyłącznika w rękojeści palnika), na którym
występuje wysokie napięcie 6...8 kV, musi być
skutecznie odizolowane od metalowej części
obudowy. W tym celu należy przymocować złą-
cza na płycie np. tekstolitowej o grubości min.
5 mm tak, aby odległość tych złącz od najbliż-
szej części metalowej obudowy spawarki nie
była mniejsza od 25 mm. Dobrze jest po monta-
żu „wzmocnić” izolację poprzez naniesienie wo-
kół złącz np. żywicy epoksydowej. W opisanym
przykładzie, złącze wysokoprądowe jest równo-
cześnie złączem dla „wejścia” wody i zostało
wykonane z mosiądzu. Trzeba pamiętać o so-
lidnym zamocowaniu tego złącza na płycie teks-
tolitowej tak, aby podczas mocowania palnika,
Instalacja elektryczna
Spawarka SPB400 służy do spawania elektroda-
mi otulonymi, posiada płynną regu-
lację prądu spawania w dwóch pod-
zakresach: 5...120 A i 120...400 A.
Elementem regulującym prąd spa-
wania jest transduktor (wzmacniacz
magnetyczny) włączony w obwód
prądu przemiennego. Jest to dość
„wiekowe” rozwiązanie regulacji
prądu spawania i charakteryzuje się
licznymi wadami: gabaryty jak i cię-
żar regulatora są większe od trans-
formatora spawalniczego, a także
tym, że transduktor posiada dużą
inercję czasową, co nie pozwala
w pełni wykorzystać ten regulator
do spawania impulsowego.
Na rys. 2 przedstawiono ty-
powy sposób włączenia trans-
duktora na przykładzie obwodu
1-fazowego. W obwód uzwojenia
wtórnego transformatora TR sze-
Rys. 2. Sposób dołączenia transduktora do obwodu
1-fazowego
ELEKTRONIKA PRAKTYCZNA 11/2008
25
=
449537180.183.png 449537180.001.png 449537180.012.png 449537180.023.png 449537180.034.png 449537180.045.png 449537180.056.png 449537180.067.png 449537180.078.png 449537180.089.png 449537180.100.png 449537180.110.png 449537180.111.png 449537180.112.png 449537180.113.png 449537180.114.png 449537180.115.png 449537180.116.png
Rys. 3. Schemat elektryczny spawarki
26
ELEKTRONIKA PRAKTYCZNA 11/2008
449537180.117.png 449537180.118.png 449537180.119.png 449537180.120.png 449537180.121.png 449537180.122.png 449537180.123.png 449537180.124.png 449537180.125.png 449537180.126.png 449537180.127.png 449537180.128.png 449537180.129.png 449537180.130.png 449537180.131.png 449537180.132.png 449537180.133.png 449537180.134.png 449537180.135.png 449537180.136.png 449537180.137.png 449537180.138.png 449537180.139.png 449537180.140.png 449537180.141.png 449537180.142.png 449537180.143.png 449537180.144.png 449537180.145.png 449537180.146.png 449537180.147.png 449537180.148.png 449537180.149.png 449537180.151.png 449537180.152.png 449537180.153.png 449537180.154.png 449537180.155.png 449537180.156.png 449537180.157.png 449537180.158.png 449537180.159.png 449537180.160.png 449537180.162.png 449537180.163.png 449537180.164.png 449537180.165.png 449537180.166.png 449537180.167.png 449537180.168.png 449537180.169.png 449537180.170.png 449537180.171.png 449537180.173.png 449537180.174.png 449537180.175.png 449537180.176.png 449537180.177.png
Adaptacja spawarki SPB400
Rys. 4. Sposób wykonania bocznika pomia-
rowego
nie uległo ono odkręceniu. W wypadku zastoso-
wania palnika o innej konstrukcji (gdzie są dwa
złącza wodne), złącze wejściowe wody też musi
być zamocowane na płycie izolacyjnej.
Dla tak przygotowa-
nej płyty izolacyjnej ze
złączami wycinamy od-
powiednią powierzch-
nię w przedniej części
obudowy spawarki
i przygotowujemy do
trwałego montażu.
Złącze wyjściowe
wody oraz wejściowe
gazu mogą być zamo-
cowane na metalowej
części obudowy spa-
warki.
Na tylnej części obu-
dowy spawarki mon-
towane są trzy złącza:
wejście i wyjście wody
oraz wejście gazu.
Zdemontowany zo-
staje również sporych
rozmiarów wyłącznik
pakietowy (sieciowy), jego rolę przejmie stycz-
nik ST3 lub inny o odpowiedniej przenoszonej
mocy (cewka 380 V/50 Hz). Montujemy stycz-
nik SM0 (cewka 380 V/50 Hz) wraz z prze-
kaźnikiem termicznym (PT) do zasilania silnika
wentylatora spawarki, a także gniazdo na
przekaźnik P2 (R15 z cewką 24 V/50 Hz), któ-
ry będzie bezpośrednio sterować cewką stycz-
nika mocy (ST3). Do zasilania płytki elektroniki
oraz pozostałych podzespołów należy zastoso-
wać transformator Tr1 (380/24 V) o mocy ok.
80 VA.
Korzystając z sieci zasilającej spawarkę prze-
wodem 4-żyłowym, NIE WOLNO podłączać do
przewodu zerowego jakichkolwiek odbiorników
(np. na 230 V), bowiem przewód ten służy wy-
łącznie do ochrony przed porażeniami elektrycz-
nymi. Inaczej jest w instalacji 3-fazowej, pięcio-
żyłowej, gdzie oprócz 3 faz, są dwa przewody
„zerowe”, tj. ochronny i roboczy. Wówczas do
przewodu roboczego można podłączyć odbior-
niki elektryczne ~230 V.
Transformator Tr1 jest zasilany, poprzez bez-
pieczniki B4 i B5, z przewodów zasilających
silnik wentylatora i w razie uszkodzenia tego
silnika, albo np. braku jednej fazy, przekaźnik
termiczny PT spowoduje rozłączenie sterowania
spawarki. Na płycie czołowej należy zamonto-
wać przełącznik Prp, którym wybiera się opcję
Rys. 5. Schemat układu sterowania
ELEKTRONIKA PRAKTYCZNA 11/2008
27
449537180.178.png 449537180.179.png 449537180.180.png 449537180.181.png 449537180.182.png 449537180.184.png 449537180.185.png 449537180.186.png 449537180.187.png 449537180.188.png 449537180.189.png 449537180.190.png 449537180.191.png 449537180.192.png 449537180.193.png 449537180.002.png 449537180.003.png 449537180.004.png 449537180.005.png 449537180.006.png 449537180.007.png 449537180.008.png 449537180.009.png 449537180.010.png 449537180.011.png 449537180.013.png 449537180.014.png 449537180.015.png 449537180.016.png 449537180.017.png 449537180.018.png 449537180.019.png 449537180.020.png 449537180.021.png 449537180.022.png 449537180.024.png 449537180.025.png 449537180.026.png 449537180.027.png 449537180.028.png 449537180.029.png 449537180.030.png 449537180.031.png 449537180.032.png 449537180.033.png 449537180.035.png 449537180.036.png 449537180.037.png 449537180.038.png 449537180.039.png 449537180.040.png 449537180.041.png 449537180.042.png 449537180.043.png 449537180.044.png 449537180.046.png 449537180.047.png 449537180.048.png 449537180.049.png 449537180.050.png 449537180.051.png 449537180.052.png 449537180.053.png 449537180.054.png 449537180.055.png 449537180.057.png 449537180.058.png 449537180.059.png 449537180.060.png 449537180.061.png 449537180.062.png 449537180.063.png 449537180.064.png 449537180.065.png 449537180.066.png 449537180.068.png 449537180.069.png 449537180.070.png 449537180.071.png 449537180.072.png 449537180.073.png 449537180.074.png 449537180.075.png 449537180.076.png 449537180.077.png 449537180.079.png 449537180.080.png 449537180.081.png 449537180.082.png 449537180.083.png 449537180.084.png 449537180.085.png 449537180.086.png 449537180.087.png 449537180.088.png 449537180.090.png 449537180.091.png 449537180.092.png 449537180.093.png 449537180.094.png 449537180.095.png 449537180.096.png 449537180.097.png 449537180.098.png 449537180.099.png 449537180.101.png 449537180.102.png 449537180.103.png 449537180.104.png 449537180.105.png 449537180.106.png 449537180.107.png
Rys. 6. Schemat montażowy
załączenia przekaźnika P1 (styki 1 A, cewka
24 V na prąd stały), który jest umieszczony
w obwodzie uzwojenia transformatora Tse,
wykorzystano zjawisko znacznego wzrostu prą-
du w uzwojeniu pierwotnym w razie zwarcia
uzwojenia wtórnego. Kondensator elektroli-
tyczny C1 (2,2...10 m F/50 V) ułatwia włączanie
przekaźnika P1. Natomiast uzwojenie wtórne
Tse jest podłączone do złącza GS. Po przepro-
wadzeniu prób z zespołem Tse, przekaźnikiem
i kondensatorem C1, transformator Tse umiesz-
czamy w stosownym naczyniu z plastiku i za-
lewamy żywicą epoksydową. W szereg z uzwo-
jeniem pierwotnym Tse włączony jest wyłącznik
wodny Ww, który uniemożliwia pracę spawarki
w razie braku cieczy lub przy zbyt niskim jej ciś-
nieniu w obwodzie chłodzenia palnika.
Równolegle do styków wyłącznika wodnego
Ww włączony jest układ sygnalizacji braku cie-
czy lub jej zbyt niskiego ciśnienia w obwodzie
chłodzenia palnika. Składa się on z diody LED1
(pulsującej), opornika R1, diody D1 oraz kon-
densatora C2.
Wskazane jest umieścić w obwodzie spawa-
nia bocznik pomiarowy i zaopatrzyć go w am-
peromierz analogowy albo cyfrowy. Oryginalny
bocznik jest dość drogi, dlatego warto pokusić
się o wykonanie go we własnym zakresie. Dwie
płytki miedziane o grubości 2 mm ( rys. 4 ) są
połączone ze sobą metodą lutowania twar-
dego z czterema prętami drutu oporowego
o średnicy 3 mm. W płytkach miedzianych
są nawiercone i nagwintowane otwory dla
śruby M3, gdzie będą zamocowane przewody
probiercze. Skalowanie „własnego” bocznika
jest bardzo proste. Do tego potrzebny będzie
wycechowany bocznik (oryginalny) i opornik
bardzo dużej mocy, którym obciążymy wyjście
spawarki, np. 100 A. Porównując wskazania
boczników, „nasz” bocznik korygujemy np. po-
tencjometrem 1 k V .
spawania: elektroda otulona, albo TIG. Przyciski:
START i STOP służą do włączenia zasilania wen-
tylatora i sterowania spawarki.
Gniazda bezpieczników B1...B5 mocowane są
wewnątrz spawarki, gdyż na płycie czołowej za-
braknie dla nich miejsca.
Na koniec montowany jest transformator Tr2
(o mocy ok. 30 VA), który służy do zasilania
bloku wysokiego napięcia. Na rys. 3 przedsta-
wiono uproszczony schemat spawarki SPB400,
nie uwzględniono na nim przełącznika zakre-
sów prądu spawania.
Transformator Tse wraz z mostkiem prostow-
niczym Pr1, kondensatorem C1 oraz przekaźni-
kiem małej mocy P1 trzeba dobrać eksperymen-
talnie. Układ ten służy do załączenia spawarki
w opcji TIG. Transformator Tse jest małej mocy
(ok. 5 VA i przekładni np. 220/24). Ważne
jest, aby jego uzwojenia pierwotne i wtórne
były umieszczone na karkasie obok siebie. Do
WYKAZ ELEMENTÓW
Rezystory
R: 1 k V /5 W
R1: 2 k V
R2: 10 k V /0,5 W
R3: 220 V
R4: 40 k V
R5: 1 k V /5 W
R6: 1 k V
R7...R11, R13...R15, R20, R22, R25, R28: 4,7 k V
R12: 200 V
R16: 330 V /0,5 W
R17: 100 kv
R19: 20 k V
R18, R26: 200 k V
R21, R23: 1 k V
R24: 2,4 k V
R27: 300 V
PR1, PR2: potencjometr 22 k V /A
PR3, PR4: potencjometr 10 k V /A
PR5: potencjometr 1 M V /A
PR6: 1 k V (montażowy)
Kondensatory
C: 22 m F/150 V
C1: 2...10 m F/25 V
C2: 10 m F/50 V
C3: 4700 m F/50 V
C4, C5: 100 m F/1 kV (MKP27 – impulsowe)
C6: 1000 m F/50 V
C7: 470 m F/ 16 V
C8, C11, C14, C16: 10 nF
C9, C17, C18: 100 nF
C10: 4,7 m F/16 V
C12: 47 m F/16 V (dobrać)
C13, C15: 22 m F/16 V
C19: 2,2 m F/16 V
C21: 10 m F/16 V
C22: 470 m F/35 V
Półprzewodniki
D1, D2, D8...D10, D12: 1 A/100 V
D3, D4: 1 A/700 V
D5, D6, D7: 5 A/100 V
D11: dowolna dioda małej mocy
DZ1: dioda Zenera 4,7 V
DZ2: dioda Zenera 12 V/1,2 W
Pr1, Pr2: mostek prostowniczy 1 A/100 V
LED1, LED2: dowolna dioda LED
W: warystor 150 V/1,3 W
W1: warystor 50 V/1,3 W
T1...T4: 2N3055
T5, T6, T8...T11: BC107 (lub podobny)
T7: BC211
US1: LM317
US2: 7812
US3...US5: NE555
TO: transoptor CNY17-3
Ty1: SKT16/10 (16 A/1000 V)
Inne
Tr1: transformator 380/24 V/80 VA
Tr2: transformator 220/24 V/30 VA
Tse: transformator, patrz opis
TrWN: transformator wysokiego napięcia, patrz
opis
Dł1: dławik, patrz opis
P1: przekaźnik, patrz opis
P2: przekaźnik R15 (cewka 24 V/50 Hz), trzy
zestawy styków
P3: przekaźnik 1 A, cewka 24 V=, dwa zestawy
styków (np. RM84P)
P4: przekaźnik 5 A, cewka 24 V= (np. RM84P)
Ww: wyłącznik wodny, patrz opis
Prp: przełącznik 5 A/100 V
WI, WWN: wyłącznik 1 A
K: dowolny kontaktron
EZ: elektrozawór, patrz opis
B1...B3: bezpiecznik 6,3 A
B4, B5: bezpiecznik 1 A
PT: dobrać do silnika wentylatora
28
Na CD karty katalogowe i noty aplikacyjne elementów oznaczonych na Wykazie Elementów kolorem czerwonym
ELEKTRONIKA PRAKTYCZNA 11/2008
449537180.108.png 449537180.109.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin