Zwroty, przysłowia, sentencje.pdf
(
65 KB
)
Pobierz
PORTA LATINA 40_143 ok
Dicta, proverbia, sententiae
Zwroty, przys∏owia, sentencje
Aqua vitae.
– Woda ˝ycia.
Stàd: okowita – staropolska nazwa gorza∏ki.
AquÆla non captat muscas.
– Orze∏ nie chwyta much
Patrz:
MinÆma non curat praetor.
Por. pol. Nie strzela si´ z armaty do muchy.
Arbor bona bonos fructus fert
(Evangelium secundum Matthaeum)
. – Dobre drzewo
przynosi dobre owoce.
Ardua prima via est
(
Ovidius
). – Poczàtek drogi jest trudny.
Argumenta non numeranda, sed ponderanda sunt
(
Cicero
). – Dowodów nie nale˝y
liczyç, ale wa˝yç.
Au
den
tes
deus
ip
se iu
vat
(
Ovidius
). – Odwa˝nym sam bóg sprzyja.
Au
den
tes
for
tu
na iu
vat
(
Vergilius
). – Los sprzyja odwa˝nym.
Aut vincÅre, aut mori.
– Albo zwyci´˝yç, albo umrzeç.
Napis na piecz´ci Konfederacji
Barskiej z 1768 r.
Avaritia est causa paupertatis
(
Seneca
). – ChciwoÊç jest przyczynà ubóstwa.
A
va
rus,
ni
si cum
mo
ri
tur
,
nil
rec
te
fa
cit
(
Publilius Syrus
). – Chciwy niczego godziwie
nie czyni, chyba ˝e umiera.
Ave atque vale!
(
Catullus
). – Witaj i ˝egnaj!
S∏owa poety wypowiedziane nad grobem brata
w
carmen
101,10.
Bene merÆtus.
– Dobrze zas∏u˝ony.
Bene nati.
– Dobrze urodzeni, szlachta.
Bis
vin
cit,
qui
se
vin
cit
in
vic
to
ri
a
(
Publilius Syrus
). – Dwa razy zwyci´˝a, kto siebie
zwyci´˝a w zwyci´stwie.
Bona fide.
– W dobrej wierze. J
e˝eli coÊ mówimy lub robimy zgodnie z sumieniem, dzia∏amy
w dobrej wierze, szczerze – bona fide. Nie wyklucza to b∏´du, gdy˝ mo˝emy si´ myliç. Por.
Mala fide.
Bonis nocet qui malis parcit.
– Kto z∏ym pob∏a˝a, dobrym szkodzi.
Bono domÆno quot servi, tot amici (sunt); malo domÆno quot servi, tot inimici
(sunt).
– Dobry pan ma tylu przyjació∏, ilu niewolników; z∏y pan – ilu niewolników,
tylu nieprzyjació∏.
Bonum est fugienda aspicÅre in alieno malo
(
Publilius Syrus
). – Dobrze jest dostrzec
w cudzym nieszcz´Êciu to, czego nale˝y unikaç.
Caelo mutato anÆmus non mutatur.
– Zmieniwszy niebo nie zmienia si´ charakteru.
Zmieniasz klimat, a nie zmieniasz siebie.
Caelum capÆte perrumpÅre conaris.
– Niebo g∏owà usi∏ujesz przebiç.
Cae
lum,
non
anÆ
mum
mu
tant
, qui
trans
mare
cur
runt (
Horatius
). – Ci, co za morze
p∏ynà, zmieniajà niebo, a nie dusz´.
Kto p∏ynie za morze, zmienia klimat, a nie sposób
myÊlenia.
Caritate benevolenti®que sublat® omnis est e vita sublata iucundÆtas
(
Cicero
).
– JeÊli usuwa si´ z ˝ycia mi∏oÊç i ˝yczliwoÊç, to usuwa si´ [z ˝ycia] wszelkà przyjemnoÊç.
Carum est, quod rarum est.
– Drogie jest to, co jest rzadkie.
Castigat ridendo mores.
– Âmiejàc si´ poprawia obyczaje.
Dewiza teatru Opéra Comique
w Pary˝u.
Cato esse quam videri bonus malebat
(
Sallustius
). – Katon wola∏ byç ni˝ wydawaç
si´ dobrym.
Caus® morbi invent® curatio facÆlis est.
– Po odkryciu przyczyny choroby leczenie
staje si´ ∏atwe.
Cessante caus® cessat effectus.
– Gdy ust´puje przyczyna, ust´puje skutek.
Citius venit (id), quod times, quam (id), quod speras
– Szybciej nadchodzi to,
czego si´ obawiasz, ni˝ to, z czym wià˝esz nadziej´.
Ab alio expectes, alteri quod fecÅris
(
Publilius Syrus
). – Oczekuj od drugiego,
co drugiemu czynisz.
AccipÅre praestat quam inferre iniuriam
(
Socrates apud Ciceronem
). – Lepiej jest doznaç
krzywdy, ni˝ jà wyrzàdziç.
Acrior est oculorum quam aurium sensus
(
Quintilianus
). – Ostrzejszy jest zmys∏
wzroku ni˝ s∏uchu.
Acta est fabflla
. – Sztuka odegrana. –
Wed∏ug zwyczaju rzymskiego tymi s∏owami re˝yser
obwieszcza∏ ze sceny zakoƒczenie sztuki (zw∏aszcza komedii). W szerszym znaczeniu formu∏a ta
– wypowiadana w tonie ˝artobliwym lub powa˝nym – oznacza zakoƒczenie wszelkiej czynnoÊci,
a nawet ˝ycia.
Ad acta
(deponere). – Do akt (od∏o˝yç).
Od∏o˝yç do akt, do spraw, które zosta∏y zakoƒczone.
Ad vivendum velut ad natandum is melior, qui onÅre liberior
(
Apuleius
). – Do
˝ycia, jak do p∏ywania ten jest zdatniejszy, kto wolniejszy od ci´˝aru.
Adhibenda est in iocando moderatio.
– W ˝artach nale˝y zachowaç umiar.
Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, miserere nobis!
– Baranku Bo˝y, który
g∏adzisz grzechy Êwiata, zmi∏uj si´ nad nami! (
Liturgia
).
Alea iacta est
(
Caesar
). – KoÊci (dos∏. kostka) zosta∏y rzucone.
S∏owa Cezara, gdy
przekracza∏ Rubikon w r. 49 przed Chr., zapoczàtkowujàc w ten sposób wojn´ domowà. Ogólnie:
Trudna i nieodwo∏alna decyzja zosta∏a podj´ta.
Aliud agentes, aliud simulantes perfÆdi sunt.
– Ci, którzy co innego czynià, co
innego udajà, sà ludêmi przewrotnymi.
Amantes amentes
(
Plautus
). – Kochajàcy to szaleni.
Amicitia est filia naturae.
– Przyjaêƒ jest córkà natury.
Amicum proba, probatum ama.
– Przyjaciela wypróbuj, wypróbowanego kochaj.
Amicus certus in re incerta cernÆtur
(
Ennius
). – Prawdziwego przyjaciela poznaje si´
w biedzie.
Amicus vitae medicamentum.
– Przyjaciel jest lekarstwem ˝ycia.
Amo te, ama me!
– Kocham ciebie, kochaj mnie!
Napis na rzymskim pierÊcieniu.
Amore, more, ore, re iunguntur amicitiae.
– Przyjaênie zdobywa si´ mi∏oÊcià,
charakterem, rozmowà i czynem.
An
nes
cis
lon
gas re
gibus
es
se ma
nus
? (
Ovidius
). – Czy˝ nie wiesz, ˝e w∏adcy majà
d∏ugie r´ce?
AngÅlis suis mandavit, ut custodirent te in omnÆbus viis tuis
(
Psalmus 90
). –
Anio∏om swoim poleci∏, aby ci´ strzegli na wszystkich twoich drogach.
Ante Christum natum
(a.Ch.n.). =
Ante nativitatem Christi.
– Przed narodzeniem
Chrystusa.
Ante meridiem
(a.m.). – Przed po∏udniem.
124
125
Plik z chomika:
sylvia112
Inne pliki z tego folderu:
Zwroty, przysłowia, sentencje.pdf
(65 KB)
Inne foldery tego chomika:
BIOLOGIA
Biologia hasło 123
Biznes
Chemia hasło 123
Edukacja dla Bezpieczeństwa-Przysposobienie obronne
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin